Wijsheid overdracht Nieuwe zintuigen voor de mens Meer binnenlands toerisme Onderaardse stad voor 50.000 mensen Experimenten leveren wonderlijke resultaten op. Het is bekend, dat primitieve volkeren geloofden, dat wanneer men zich hulde in de huid van een stier, de drager de kracht, de moed en de stoerheid van de stier deel achtig werd. En zo zou dat ook het geval zijn metdiverse goede eigenschappen van andere dieren. Zo zijn er ook volkeren, die zich tegoed doen aan de hersenen van hun verslagen slachtoffer, om op die manier zijn wijsheid, kracht, e.d. te bemachtigen. Het zijn allemaal lugubere zaken, waar wij be schaafde mensen ons van afwenden en die wij betitelen als barbaars en primitief. Onderzoekingen hebben echter uitgewe zen, dat we wat dat betreft toch enige reserve moeten betrachten, want dat er in dergelijke gebruiken der primitieven toch verweg iets schuilt, dat wij nooit voor mo gelijk hebben gehouden. De eerste resultaten op dit gebied werden bereikt met wormen. Men sloot wormen op in Y-vormige buizen van doorzichtige kunststof. Daar bevonden ze zich in water. Men liet dat'water weglopen en de wormen voelden zich niet prettig. Ze krioelden door de armen van de buis. De ene arm was verlicht en de andere donker. Na verloop van tijd leerden de wormen, dat wanneer zij zich naar de verlichte arm begaven, zij wederom water kregen, waarin zij zich konden baden. Later bleek, dat wanneer men deze „ge leerde" wormen fijnhakte en hen te eten gaf aan „ongeleerde" wormen, deze laatste prompt-de wetenschap hadden overgenomen van hun geconsumeerde soortgenoten, ter wijl zij voordien maar doelloos door de buis krioelden. Amerikaanse onderzoekers hebben later een dergelijk experiment herhaald maar nu met ratten en muizen. De dieren werden eveneens in een Y-vormig gesloten hok geplaatst. Het onderste deel van de Y en de rechterbovenarm, hadden een bodem die bestond uit een metalen raster, dat eventueel onder de invloed van een lichte elektrische stroom kon worden gezet, zodat de dieren een lichte schok kregen. De linker IN DE DIERENWERELD ZIEN WE Al sinds de oudste tijden heeft de mens getracht van de planten- en dierenwereld om hem heen iets te leren en deze weten schap aan te wenden tot zijn eigen heil. Daarin is hij tot op zekere hoogte vrij aardig geslaagd. In wezen heeft de mens dus reeds vanaf het prille begin aan we tenschap gedaan en wel aan een weten schap die we tegenwoordig Bionica noemen. Heel oude resultaten van het waarnemen van de natuur ten eigen bate waren onder meer de bepantsering in de vorm van helmen, harnassen en dergelijke. Het gebruik van camouflage, kleuren van kleding en zo, aangepast aan de achtergrond, zodat men niet opviel. Het bouwen van woningen, speciaal aan de waterkant, waarbij men werkte volgens het systeem van oever vogels (paalwoningen). In onze waterbouw kunde vinden we tientallen voorbeelden van ,wat wij van de bevers leerden en zo zouden we kunnen doorgaan. De mens heeft door de eeuwen heen geprobeerd zijn eigen tekortkomingen op velerlei gebied die een gevaar betekenen voor de instandhouding van de soort, op te vangen door af te kijken hoe anderen in de natuur het doen en dat te imiteren. Duizenden en nog eens duizenden voor beelden zouden hiervan te noemen zijn en in wezen dankt de mens zijn gehele positie op aarde aan zijn uitgesproken vermogen tot imiteren. De laatste tientallen jaren heeft de we tenschap samen met de techniek een enorme vlucht genomen. De mogelijkheden om ach ter de grote geheimen van de planten- en dierenwereld te kunnen komen, zijn stukken groter geworden en dus laat de mens niets na om de fantastische mogelijkheden waar over andere schepsels beschikken, tot op de bodem te bestuderen en niet alleen uit pure nieuwsgierigheid, maar ook met de hoop dat het mogelijk zal zijn via de techniek zelf nieuwe mogelijkheden voor de mens te creëren. De wetenschap die zich met deze bestudering en de mogelijke aanwending voor de mens bezighoudt is de reeds bovengenoemde „Bionica". Uit vele publicaties blijkt dat men tegen woordig op dit gebied reeds belangrijke vorderingen heeft gemaakt. In de toekomst kunnen we nog opzienbarende resultaten verwachten. Door de moderne onderzoekmethoden heeft men bij een aantal dieren nieuwe kwa liteiten ontdekt. Bijvoorbeeld op het gebied van het waarnemingsvermogen. Het is al gemeen bekend, dat er veel dieren zijn die, wat het waarnemingsvermogen betreft, .ver boven ons uitsteken. We behoeven hierbij maar te denken aan enkele algemeen bekende feiten, zoals het fantastisch reukvermogen van de hond, het geweldig scherpe zien van veel vogels en het bijzonder fijne gehoor van de vleer muis. We weten dat de mens wat deze waarnemingsmogelijkheden betreft niet bij deze dieren in de schaduw kan staan. bovenarm echter, was schokvrij. Zo leerden de dieren na verloop van tijd, wanneer de stroom werd aangezet, te vluchten naar die linker bovenarm, die verlicht was en schok vrij. Later werden de ratten gedood en een extract-van hun hersenen werd bij muizen in de buikholte gespoten. Deze muizen die niéts hadden geleerd, nog ondervonden, reageerden prompt zoals de ratten dat had den gedaan. Werd de stroom aangesloten, dan holden ze dadelijk naar de verlichte arm van de kooi. Maar met deze interessante en belang wekkende resultaten doken prompt ook weer diverse vragen op, want de dieren vertoonden ook merkwaardige andere ver schijnselen. Trainde men de rat bijvoorbeeld om niet in de lichte, maar in de donkere arm te vluchten, omdat daar geen stroom was, dan bleek dit niet op muizen over te brengen, terwijl het vluchten in de ver lichte arm wel lukte.. Leerde men de ratten bijvoorbeeld te vluchten in de linkerarm, waarbij niets was verlicht, dan bleek dat heel goed over te brengen op de muizen. Leerde men de ratten echter in de rechter arm zich te redden, dan bleek dat niet zo best op de muizen over te worden gedragen. Daar kwam nog iets heel merkwaardigs bij. Hoe langer de rat op dit vluchten in de linkerarm was getraind en hoe groter de hoeveelheid ingespoten extract, hoe beter de muis reageerde. Bij het vluchten in de rechterarm bleek dit niet op te gaan. Hoe langer de rat was getraind en hoe groter de dosis van de injektie, hoe slechter de muis reageerde. Het ziet er nu naar uit, dat men een wonderlijk principe heeft ontdekt, doch dat- men wat de werking betreft, nog veel diep gaande onderzoekingen zal moeten ver richten. Hopelijk brengen deze onderzoe kingen ons meer kennis over de wijze waarop dieren en ook mensen iets leren, want dit is nog .steeds een duistere en wonderlijke zaak. HOE HET ZOU KUNNEN ZIJN Oh zeker, de mens heeft er wel iets op gevonden. Wat het zien betreft kunnen we gebruik maken van voortreffelijke kij kers en hiermee slaan we de vogels. Onze radar helpt ons om te zien waar wë nor maal niet kunnen zien. Toch hebben we de ongelooflijke perfectie die de vleermuis kent in zijn systeem, nog op geen stukken na kunnen bereiken. De vraag is bijvoorbeeld, hoe houdt elke vleermuis zijn eigen toon herkenbaar wan neer er bijvoorbeeld in een vleermuisgrot veel vleermuizen door elkaar vliegen? Hoe zit het dan met de echo's van de geluiden van andere vleermuizen? Als we daar het fijne eens van wisten, zouden we daarvan ook voor onszelf gebruik kunnen maken. Wij weten dat bijvoorbeeld de postduif over een nog onopgehelderd vermogen tot oriëntatie beschikt dat hem in staat stelt feilloos de kortste weg naar huis terug te vinden door de lucht. Er zijn dieren die zich oriënteren op magnetische krachtlijnen en elektrische vel den. Als we daarvan de ware aard konden doorgronden en wij zouden in staat zijn een en ander via onze technische moge lijkheden te imiteren, dan zou er een nieuwe wereld voor de mens opengaan wat betreft zijn oriëntatiemogelijkheden. Ook op het gebied van de aanwending van infrarood zijn we tegenwoordig een leuk eind gevorderd. Elke vorm van warmte gaat namelijk gepaard met de uitzending van wat wij noemen „infraroodstralen". Zolang een stof niet de temperatuur van het absolute nul punt (273 graden Celsius onder nul) heeft, doch een temperatuur die daarboven ligt, bezit die stof energie en die manifesteert zich in infraroodstraling. Heel kleine tem peratuursverschillen uiten zich in vrij grote verschillen in straling en wanneer men dus in staat is deze straling exact en fijn te meten, dan kan men zeer geringe verschillen in temperatuur vaststellen. Zo heeft bijvoorbeeld de ratelslang spe ciale „infraroodogen", waarmee het dier via de warmte-uitstraling van zaken om hem heen, zich een beeld vormt van de wereld. Deze „ogen" van de slang kunnen bijzonder kleine verschillen meten. Tegenwoordig zijn ook de moderne meet instrumenten en waarnemingsapparatuur van de mens op het gfebied van infrarood straling bijzonder fijn en nauwkeurig ge worden. Dit heeft er toe geleid dat ook de mens in staat is zich een zogenaamd warmtebeeld te vormen van de wereld om hem heen. Dat betekent overigens een nieuwe belangrijke stap vooruit op diverse gebieden. We behoeven hierbij maar te denken aan de toepassingsmogelijkheden op medisch gebied. Daar waar er iets in het lichaam aan de hand is, ontwikkelt zich dikwijls een wat hogere temperatuur dan in de rest van het lichaam. Via een zogenaamd thermogram kan men op kleurenfilm vast leggen waar die plekken in een lichaam zich bevinden. De daartoe geschoolde arts kan dan vaststellen waar zich warmteplek- ken bevinden die er normaal niet behoren te zijn. Een pracht hulpmiddel bij het opsporen van zogenaamde „warme kan kers". In vele andere vormen zijn deze warmte meters in de industrie bruikbaar. Maar natuurlijk ook op militair terrein worden ze gebruikt. Via deze apparatuur kan men mensen in het donker en in camouflage ontdekken. Maar dit geldt ook voor verdekt opgestelde grote legereenheden die zich verraden door de warmte die uitgaat van de motoren van tanks, transportmiddelen, enzovoort. Zelfs op vliegvelden kan men meten of er in de laatste uren vliegtuigen zijn op gestegen, omdat daar enkele uren lang nog een zogenaamde warmteschaduw blijft han gen. Met zijn „infraroodogen" is de mens in staat zich een „warmtebeeld" van de wereld om hem heen te vormen, waartoe hij met zijn normale zintuigen niet in staat is. Ook op het gebied van geuren en reuk zin is de mens maar povertjes uitgerust. We leven in feite in een wereld van geuren. Alles en iedereen heeft 'zijn eigen typische geur. Voor het allergrootste deel ontgaat Gemiddelde afstand zal afnemen. Daarom wel een autovakantie maar ver moedelijk minder ver. Daarom ook meer belangstelling om er nu eens per fiets op uit te trekken of gebruik te maken van de aantrekkelijke aanbiedingen van de Ne derlandse Spoorwegen. Het is daarom wel druk op onze wegen deze zomer maar de intensiteit van dit verkeer zal toch ge ringer zijn. De gemiddelde afstand die de massa aflegt zal afnemen maar toch gaan er meer dan 2,5 miljoen Nederlanders met vakantie naar het buitenland. Het ligt in de verwachting dat landen als Luxemburg, België en West-Duitsland daar dit jaar meer van zullen profiteren dan voorheen. Daarnaast zullen de minder uitgesproken toeristengebieden in ons eigen land dit jaar vermoedelijk meer gasten zien dan ze in de afgelopen jaren mochten verwachten. Het is niet onmogelijk dat deze zich wij zigende instelling met betrekking tot de vakantiebesteding duurzame gevolgen heeft vo.or de toeristenmarkt van de komende jaren. Ook de recente schermutselingen tussen Griekenland en Turkije op het eiland Cyprus zullen niet bevorderlijk zijn voor toerisme naar deze kontreien. In Turkije, op ongeveer 300 kilometer van Ankara vonden archeologen een wer kelijk bouwkundige curiositeit, namelijk een onderaardse stad van niet minder dan zeven verdiepingen diep, die ruimte biedt aan ongeveer 50.000 inwoners. De stad ligt bij het zeer kleine dorpje Kaymakli in een gebied, dat bestaat uit vulkanisch gesteente. Het blijkt, dat dit gesteente gemakkelijk is uit te houwen en uit te boren, terwijl daarnaast de delen, die men laat staan, bijzonder sglide zijn. Voor de makers van deze onderaardse stad dus een uitzonderlijk geschikte plaats om iets dergelijks te scheppen. Het is dr. Marcus Brooke, een Engelse archeoloog, die deze onderaardse stad ge heel heeft onderzocht en in kaart gebracht. Men heeft niet veel moeite gehad om de ondergrondse ruimte open te leggen en te reinigen voor het onderzoek. Door de gehele ondergrondse stad werd door de Onderzoe kers elektrisch licht aangelegd, waardoor het goed mogelijk was alles te onderzoeken, te fotograferen en in kaart te brengen. Een van de dingen, die de archeologen bijzonder opviel, was de fantastische „air conditioning". In dit deel van Turkije is het zomers geweldig warm, terwijl het 's winters bar koud kan zijn. In de onder aardse stad had men als gevolg van het fantastische ventilatiesysteem in zomer en ons dit alles en alleen heel sterke geuren kunnen we ruiken. Onderzoek en bestudering van het ge weldige reukvermogen van bepaalde dieren zal ons te zijner tijd wel naar de bron van dit verschijnsel brengen. Waarschijnlijk zal de mens dan ook in staat zijn zich te bedienen van een kunstmatig reukorgaan Waarmee hij alles om zich heen kan vast leggen in een „geurbeeld". Er zijn ook dieren die op een zeer bij zondere wijze zien. Zij zien slechts die dingen, die voor hem van levensbelang zijn en dan nog in een bepaalde vorm, een soort code. Dat is bijvoorbeeld het geval bij kikkers. Toch is dit betrekkelijk slecht zien van bepaalde dingen voor <je mens ook van belang, want het is een vorm van selectief zien, en wanneer we daarvan het geheim hebben ontdekt, stelt het ons in staat om apparatuur te vervaardigen die slechts op bepaalde zaken reageert en dat zou weer een belangrijke rol kunnen gaan spelen bij onze verdergaande automatisering. We be hoeven hierbij maar te denken aan de au tomatisering van de treinenloop en van het verkeer in het algemeen. De toekomst heeft nog vele wonderlijke mogelijkheden voor ons in petto! Het kan misschien ook de investeerders in deze sektor de ogen gaan openen voor andere objekten. Met name in Nederland overheerst de mening dat het toerisme steeds luxer gaat worden. De hotels moe ten steeds meer „klasse" krijgen. De maat schappelijke ontwikkeling is daar helemaal niet mee in overeenstemming. Er waart een golf van inkomensnivellering door de westelijke landen. Dat leidt stellig ook naar een verscherpte nivellering in de konsump- tie maar dan niet op het hoogste niveau. Meer middenklasse. De gedachte dat buitenlanders ons schep pen vreemd geld zullen brengen wanneer wij hen maar voldoende luxe hotels kunnen aanbieden zou wel eens op een teleurstel ling kunnen uitlopen wanneer wij het oog gericht houden op de komende tien jaar. In de eerste plaats bezitten wij een munteenheid, die monetair voorlopig wel sterk zal blijven door onze aardgas-positie op de energiemarkt en daarmee vervalt de gedachte aan Nederland als een goedkoopte- eiland. winter een constante temperatuur van on geveer 27 graden Celsius. De stad bestaat uit een geweldig labyrint van gangen, dat tot 21 meter diep gaat. Speciale schachten zorgen voor de luchttoevoer, zoals we reeds boven mededeelden. Op vele plaatsen zijn er onderaardse bronnen, die voor uitstekend drinkwater zorgen. Elke wooneenheid be staat uit een woonkamer, een slaapkamer en bergruimte, terwijl de toegang door middel van een grote steen, dio veel op een molensteen lijkt, kan worden afgeslo ten. In elke woning vond men een plat form, waarin een sleutelgatachtige opening. Dit platform was bestemd voor het wassen e.d. waarbij het water door het gat kon weglopen. De afvoerkanalen zijn eveneens gevonden. Op enige etages werden ook zeer grote ruimten gevonden, met een kapelachtige uitbouw, waarin een groot kruis in de wand was uitgehakt. Overigens blijkt, dat deze onderaardse stad niet de enige is, want op ongeveer 18 kilometer van deze plaats ligt eveneens een onderaardse stad, die zelfs naar is gebleken tot 45 meter diep gaat. Voorlopig heeft men echter nog geen gelegenheid gehad, om deze tweede stad grondig te onderzoeken. Wel heeft men reeds ontdekt, dat op een van de etages in die tweede stad, een grote kerkzaal ligt, die precies In de tweede plaats zou het wel eens kunnen zijn dat het grote aantal ontwik kelingslanden zoveel eisen gaat stellen aan de rijke landen dat het welvaartsniveau zich in de westelijke landen met een veel vertraagder tempo naar het niveau van het luxe begeeft. Koppelen wjj deze gedachte aan allerlei nivelleringstendenzen dan zien wij de groot ste markt voor het toerisme in de eerste plaats liggen in de middenklasse met een toenemende drang naar een intieme va kantiebesteding. Als deze gedachte verder doorbreekt, o- pent dit een brede horizon voor de horeca- markt in de streken van ons land, die niet tot de toeristische knooppunten worden gerekend. Deze laatste komen daar niet aan tekort want voor hen blijft de vraag breed genoeg. Maar uit de geschetste vakantiebeweging blijkt" in ieder geval dat het toerisme van de toekomst niet alleen zal bestaan uit kant en klaar pakketten vakantievreug de, die uitgeleefd wordt in betonnen ske letten met air-conditioning en verwarmde zwembaden. Een bloeiend deel van de va- kantiemarkt zal, blijven bestaan uit familie hotels en pensions mits deze aan de klan ten een goede outillage bieden om te slapen en te eten en mits de omgeving mogelijkheden biedt voor voldoende re- kreatie. Dat betekent niet dat elke gemeente over watervallen of grotten moet beschik ken. Maar wel kan er gezorgd worden voor wandelroutes, voor goed geoutilleerde zwembaden en voor duidelijke informatie over alles wat er in de omgeving van een plaats te beleven valt. En daar ontbreekt in veel plaatsen toch nog het een en ander aan. Betere presentatie. Ook ontbreekt er nogal wat aan de presentatie van het horeca-bedrijf in veel gemeenten. Naar onze mening hangt het sukses van het plattelandstoerisme niet in de eerste plaats af van de aanwezigheid van spektakulaire toeristische trekplaatsen, maar meer van de kwaliteit en presentatie van de horeca-bedrijven zonder daarbij aan luxe te denken. Het voorbeeld vinden wij in Oostenrijk en West-Duitsland. Veel kleine plaatsen, die in wezen niets aantrekkelijks te bieden hebben, pikken daar toch de nodige graan tjes weg van de vreemdelingenmarkt. Nu de omstandigheden ertoe leiden dat het binnenlands toerisme gaat opleven lig gen hier kansen om sfeer en rust te ver kopen. En niet alleen aan Nederlanders. Want ook de hier komende Duitsers en andere vreemdelingen verlangen er dikwijls meer naar om een tijdje te genieten van de Nederlandse leefwijze dan van onze bollenvelden of deltawerken. Het aksent van onze ontplooiing als toeristenland mag niet (langer) liggen op de vrijage met hotelketens. Die hebben hun deel gekregen, met name in Amsterdam waar men nu peinst over de vraag hoe al die grote steenklompen vol goed betalende gasten moeten komen. Men is mogelijk bezig om te denken hoe men die bedrijven uit hun benarde positie kan redden. Dat moge terecht zijn, maar de kracht van onze toeristenmarkt moet gezocht worden in de spreiding. Daarbij kunnen juist gemeentebesturen er veel aan doen dat de Holland-promotion in de toe komst niet alleen bestaat uit randstad- promotion. Bij meer of minder welvaart blijft de konsument toch beweeglijker dan voorheen. De ontwikkeling van de mens brengt hem lot breder visie. Dit drijft hem ertoe andere plaatsen en mensen op te zoeken dan waar mee hij gewend is te leven. Dat zal blijvende kansen bieden aan het toerisme dat nu nog in zijn uittingen nog te zeer is gericht op de organisatie van evenementen. (Nadruk verboden). op het oosten is georiënteerd. Het schip van deze zaal eindigt eveneens in een kapel, met een in de muur uitgehakt kruis dat IV2 meter hoog is. Tevens vond men in de onderzochte onderaardse stad Byzantijnse wijnpersen en ceramiek van rond de zevende eeuw. Uit èen en ander kwam duidelijk vast te staan, dat men hier te doen had met een schuil- stad, die gemaakt werd door Byzantijnse christenen, die zich hier onderaards ver borgen, toen de Islamitische wereld in be weging kwam en de Arabieren vanuit Ara- bië, Turkije (het Byzantijnse rijk) binnen vielen. 'In deze onderaardse ruimten was men in staat te leven en heimelijk het christelijk geloof te beleidcn. PROGRAMMA VIERING KONINGINNEDAG TE KORTGENE De Dorpsgemeenschap Kortgene verga derde op woensdag 26 maart j.l. om de feestviering op Koninginnedag te bespreken. Het programma is als volgt vastgesteld: 8 uur: Klokgelui. 8.05 uur: Trompetmuziek van de toren. 8.10 uur: Het gezamenlijk versieren van de Hoofdstraat. 9.30 uur: Kinderspelen van basisschool en kleuterschool. 12 uur: Pauze. 1 uur: Muzikale rondgang door E.M.M. 2 uur: Bromfietshindemiswedstrijd. 3 uur: Volksspelen. 8 uur: Oranjebal in „De Korenbeurs". WIJ HOREN - ZIEN EN RUIKEN SLECHT DOOR DRS. A. VAN MIERLO De gedachte dat bij een veranderende maatschappelijke ontwikkeling alles maar bij het oude kan blijven is een misvatting. Niet ontkend kan worden, dat wij momenteel geen top beleven in de konjunktuur. Er zijn veel mensen zonder werk. Er zijn veel zakenmensen, die inkomsten en uitgaven nog maar net in evenwicht kunnen brengen. Dat is ergens merkbaar. Het is bepaald zichtbaar in het toeristisch patroon, zoals wij bezig zijn dat voor 1975 te weven. Het aantal boekingen voor verre toeristische reizen is afgenomen. Naar onze mening om twee redenen. In de eerste plaats omdat het publiek ervan verzadigd is om elk jaar met veel kosten en inspanning de warme kusten van Europa te bereiken. De belangstelling voor de zonnekusten blijft wel groot maar de groei die het gevolg is van het „in trek zijn" is verdwenen. Bovendien heeft men ontdekt dat het kostenvoordeel in de z.g. goedkope landen steeds geringer wordt. De energiekrisis en de daarop gevolgde duurte- golf voor de westelijke landen, die nog lang niet is uitgewoed, hebben de rest gedaan. Ieder zoekt naar bezuinigingsposten in zijn leven en daarbij heeft men ontdekt dat een vakantie dichterbij evengoed grote vreugde kan brengen en minder inspanning vraagt. Daarom minder vliegreizen. ARCHEOLOGEN VONDEN BYZANTIJNSE CHRISTENEN VERBORGEN ZICH VOOR INVALLENDE ARABIEREN

Krantenbank Zeeland

Noord-Bevelands Nieuws- en advertentieblad | 1975 | | pagina 2