De Stelpost....
Ijstijd
door Gees Giesbeek
H.k.h. prinses Beatrix demonstreerde onlangs weer eens hoezeer zij met het
lot van de Nederlandse bevolking is begaan en tevens hoe goed zij op de
hoogte is van de gang van zaken in de verschillende regio.
Het is toch uniek dat een kroonprinses persoonlijk naar de televisiestudio's
komt om het publiek aan te moedigen in de geldbuidel te tasten ten bate
van een aktie.
Het ging hier om de aktie „Van harte". De aktie had tot doel om geld
bijeen te brengen om de bouw van een kinderboerderij te realiseren, waar
gehandikapte kinderen samen met normaal begaafde kinderen hun vakantie
kunnen doorbrengen.
Mede door de bemoeienis van prinses Beatrix is de aktie „Van harte" zo'n
sukses geworden dat met de bouw van de kinderboerderij kan worden
begonnen.
Wij wensen de prinses, die op donderdag 31 januari 36 jaar wordt, een
prettige verjaardag toe, van harte.
NEDERLAND HEEFT DE GROOTSTE „FIETSEND1CHTHE1D"
FIETS HEEFT TOEKOMST
OOK VOOR VAKANTIE EN REKREATIE
Door de autoloze zondag is de fiets een nog belangrijker vervoermiddel
geworden dan ze al was. Overigens was Nederland reeds het land met de
grootste fietsendichtheid ter wereld, op ruime achterstand gevolgd door
West-Duitsland en de Verenigde Staten.
Rond zeven miljoen fietsen zijn er in ons land in gebruik, naar schatting
4,5 miljoen zelfs dagelijks. Bovendien heeft de fiets een gouden toekomst.
Onze overvolle autowegen en mudvolle binnensteden doen velen, die korte
afstanden moeten afleggen, weer naar de fiets grijpen. Ook uit de sektor ge
zondheidszorg uitgeoefende aandrang om toch vooral veel te gaan fietsen
(„beweging is goed voor hart- en bloedvaten") speelt de fietsenindustrie in
niet geringe mate in de kaart. Ook een vakantie per fiets raakt weer in.
Auto heeft ook zijn beperkingen.
Nederland telt momenteel ongeveer 1
fiets op 1,7 bewoner. Daarmee zetten
wij de traditie van het grootste fietsen-
land onbekommerd voort. Wij liggen wat
dit betreft duidelijk voor op West-Duits
land (1 fiets op 2,7 bewoner) en op de
Verenigde Staten (1 fiets op 3.2 bewoner).
Het is gewoon niet waar dat de fiets
nog altijd het vervoer- en rekreatiemiddel
is van uitsluitend de gewone man. Onder
zoekingen hebben zelfs aangetoond dat de
fiets door mensen uit de hogere milieus
het meest positief wordt beoordeeld, voor
al uit oogpunt van recreatie. Terwijl in
in vele eenvoudige gezinnen men zich bij
wijze van spreken het brood uit de mond
spaart om een auto te kunnen financieren,
worden in gezinnen die allang een auto be
zitten nu fietsen aangeschaft. Een merk
waardige ontwikkeling.
Er zijn verschillende faktoren, die de
verbreding van de fietsgewoonten stimule
ren. In de eerste plaats zijn vele binnen
steden met de auto moeilijk te bereiken en
te berijden. In de overvolle straten raakt
de autorijder al vrij gauw in een file be
kneld en het is nu al zo ver dat men zich
in do centra van vele grote en middelgrote
steden sneller per fiets dan per auto kan
verplaatsen.
Bewegen!
Bovendien is het niet alleen een kunst
om met je auto door het krioelend stads
verkeer te manouevreren, je moet je auto
ook nog een keer kwijt. Maar dat laatste
lukt soms nauwelijks. Bijna iedere Neder
landse stad kent zijn parkeerproblemen.
Gaat u maar eens op een willekeurige
middag met de auto naar Amsterdam. U
moet dan soms wel een uur rondtoeren
om een parkeerplekje voor uw wagen te
vinden.
Ook de slogans van de laatste tijd over
het nut van regelmatige lichaamsbeweging
komen het gebruik van de fiets ten goede.
En waarom niet eens met de fiets op va-
kantic? Duizenden mensen zitten gedu
rende het gehele jaar in een auto en/of
achter een bureau. Zij prefereren daarom
een „aktieve" vakantie en dan is de fiets
een ideaal vervoermiddel.
Zo heeft de „Stichting Fiets" een groot
aantal fietsroutes gepubliceerd, die ener
zijds tegemoet komen aan de wens van
velen om „in beweging te blijven" en
anderzijds de deelnemers de kans ver
schaffen om allerlei pittoreske streken in
eigen land te bezoeken.
Tenslotte komen steeds meer autobe
zitters op de gedachte, dat autorijden duur
is en dat het om financiële redenen aantrek
kelijk kan zijn om vooral de kortere af
standen per fiets af te leggen.
Als vervoermiddel van huis naar werk of
school is de fiets ook zeer in trek.
Ruim 4 miljoen Nederlanders doen dit
praktisch elke dag.
Betere voorzieningen.
Helaas houden de verkeerstechnische
voorzieningen geen gelijke tred met de
spektakulaire groei van het aantal fietsers.
In de afgelopen jaren heeft de auto zo'n
overmatige aandacht gehad van de over
heid, dat de voorzieningen voor andere
vervoermiddelen sterk zijn achtergebleven.
Zo vinden we in de steden onvoldoende
parkeer- en stallingsmogelijkheden in de
buurt van stations en bushaltes. De aan
leg van fietspaden is in verschillende pro
vincies onder de maat gebleven, bij de
aanleg van tunnels is veelal verzuimd ruim
te voor de fiets te kreëren. Op die manier
worden de fietsers ernstig gehandicapt.
Een dergelijk op de auto gericht beleid
is trouwens volkomen in strijd met de op
vattingen van veel beleidsautoriteiten, die
juist aandringen op het terugdringen van
het autoverkeer. Hoe het ook zij, voor de
6200 Nederlandse fietsenhandelaren ziet de
toekomst er zeker niet ongunstig uit. Zij
kunnen hun kliëntele een zeer ruim assor
timent aanbieden. Vooral sportfietsen (70
van de totale fietsenproduktie) zijn zeer in
trek.
Een van de meest aantrekkelijke aspekten
van de fiets is ook, dat het voertuig „mi-
lieuverschonend" werkt. Fietsers leveren
nauwelijks een bijdrage tot de geluidshinder
en in het geheel niet tot de luchtvervuiling.
Ook al een reden om betere voorzieningen
voor dit vervoermiddel te scheppen.
(Nadruk verboden).
Worden de noordpoolgebieden kouder?
Een aanzienlijke afkoeling tekent zich in de
polaire en subpolaire (ten zuiden van het
poolijs) zones van het noordelijke halfrond
af. Terwijl de temperatuur van het laatste
decennium (d.i: van 1961 -1971) ten zuiden
van de 55e breedtegraad'over het algemeen
en gemiddeld geen signifikante verande
ringen vertonen t.o.v. de periode 1931 -
1960, daalde ze ten noorden van genoemde
breedtegraad wel degelijk en wel met ge
middeld 0,50° C. De afkoeling is in de at-
lantische en Siberische sektor bijzonder
sterk. In Spitsbergen is de gemiddelde tem
peratuur tussen 1961 en 1971 met 2° C
gedaald; op Franz-Joseph Land is de win-
tertemperatuur (bij slechts geringe ver
andering van de zomerwaarden) zelfs met
6° C gedaald. Zulke lage waarden, gelijk
in het laatste decennium, zijn sedert het
begin van deze eeuw nog niet waargeno
men. Als dit zo door gaat kunnen we waar
schijnlijk voor genoemde streken een ijstijd
verwachten.
Kruiswoordpuzzel no. 360
Horizontaal: 1. dier - 4. plaats in Gelder
land - 7. vervoermiddel - 10. iets of iemand
voorzien van - 13. erkentelijkheid - 14. bui
tenstaander - 16. schortje - 18. stapel - 20
groet - 22. onverstandig - 23. beroep - 25.
waterdoorlatend - 26. dubbelklank - 27.
ijzerhoudende aarde - 28. vreemde munt
(afk.) - 29. de oudere (afk.) - 30. bergweide
32. plaats in Overijssel - 34. voorzetsel - 36.
ruimte voor een straatdeur - 37. dichterbij
komen - 38. meisjesnaam - 39. soort onder
wijs (afk.) - 41. elasticiteit - 42. laatst ge
noemde (afk.) - 43. dat is (afk.) - 45. vorm
van eten - 47. laatst leden (afk.) - 48. on
bepaald voornaamwoord - 49. door de neus
uitgesproken - 50. uitroep - 52. voormalig
eiland in Nederland - 53. voetbalvereniging
54. slot (Eng.) - 55. jongensnaam - 59. mak
ker - 62. onaangeraakt - 65. nu - 66. wand
versiering - 67. vent.
Verticaal: 1. niet smal - 2. bevel - 3. in
houdsmaat - 4. jongensnaam - 5. sierto-
rentje - 6. water in Friesland - 7. Chinees
in Indonesië - 8. Eng. telwoord - 9. plaats
in Friesland - 11. maanstand (afk.) - 12.
namelijk (afk.) - 13. gemanierde vrouw
15. bouwstof - 17. deel v. e. schip - 18.
tot nader order (afk.) - 19. Eng. titel - 21.
verhalen - 23. Indon. eiland - 24. ronde
toren - 29. pl. in België - 30. eenh. van
druk (afk.) - 31. wapen - 32. bloeiwijze
33. eikenschors - 35. nauw - 40. ambts
gebied - 44. voormalig bewoner van Peru
45. boom - 46. ter attentie van (afk.) - 47.
ovenkrabber - 48. halfbloed - 51. afgod - 56.
Spaanse titel - 57. meisjesnaam - 58. met
bestemming (afk.) - 59. pers. voornaam
woord - 60. woonboot - 61. groet - 63.
water in Friesland - 64. herkauwer.
Oplossing kruiswoordpuzzel no. 359
Horizontaal: 1. stomp - 5. sloep - 9. tot
10. ar - 12. tt - 13. sol - 14. op - 15. agio
17. seef - 18. sa - 20. agnaten - 22. parodie
25. ongeluk - 28. lepe - 29. EDO - 30. enge
31. Ester - 33. Malta - 35. lapel - 38. drang
41. Lena - 42. ego - 43. atol - 45. voedsel
47. lineair - 50. triplet - 51. dd - 53. zone
54. etre - 55. bi - 56. era - 58. oa - 59.
se - 60. bon - 61. radar - 62. kudde.
Verticaal; 1. stoep - 2. top -.3. ot .t.,4.
pagadet - 5. stengel - 6. os - 7. Eos - 8.
plank - 11. Rigi - 12. teen - 16. oneer - 17.
stoom - 19. tree - 21. Olga - 23. al - 24.
opstand - 26. entente - 27. de - 32. ene
34. air - 35. leeg - 36. pastoor - 37. lelie
38. dolle - 39. aantrek - 40. goal - 41. lo
44. li - 45. vader - 46. Erna - 48. iets - 49.
ruine - 52. dra - 55. bod - 57. ad - 60.
bd.
FEUILLETON
12
„Dat is niet aardig, Riek."
„O, niet om het een of ander, maar zo
gauwHeerlijk, jongen. Jammer, dat ik
tot twaalf uur dienst heb. Wat wil je
hebben?"
Hij gaf zijn bestelling op. Ze hadden niet
veel gelegenheid tot praten, want het was
vrijdagavond en dan liep de zaak gewoon
lijk vol om deze tijd. Maar ze drukte toch
heimelijk even zijn hand, toen hij na het
eten met haar afrekende.
Rienie zat in de kamer te lezen, toen hij
tegen half elf de kamer betrad. Ze sprong
overeind en keek hem geschrokken aan.
„Moet u niet naar huis dit weekend?"
Hij ging rustig zitten en vertelde in en
kele zinnen, wat er was voorgevallen en
dat er de volgende morgen een nieuwe
kraan zou komen, die nog opgebouwd
moest worden. „Zaterdag of geen zaterdag,
we moeten proberen de ontstane achter
stand in te halen. We zijn aan een bepaald
aantal werkdagen gebonden. Dus blijf ik
vannacht hier slapen. Ik betaal er wel wat
extra's voor."
„Dat is niet nodig."
„Je zult toch al wel hogere kosten heb
ben, nu je moeder in het ziekenhuis ligt,
nietwaar? O ja, hoe ging het met moeder?"
„Och, ik had er nog niet veel aan. Ze
zit half onder de verdoving en krijgt kunst
matig vocht toegediend."
„Infuus."
„O, heet dat zo? Ze herkende me nauwe
lijks."
„kwestie van één dag. Morgen is ze weer
helder. Apropos, morgenmiddag ben ik na
tuurlijk weg, doe je haar de groeten van
me? Ik kom volgende week wel een avondje
naar haar kijken. EnneHij haalde zijn
portefeuille te voorschijn en nam er een
briefje van tien uit. „Hier koop er wat
voor, voor je moeder, namens mij. Bloemen
of iets dergelijks. Dat laat ik graag aan
jou over."
Ze keek als gebiologeerd naar het blauwe
bankbiljet. „Maar, dat is toch te gek.
meneer, ehGert."
„Ik wens haar toe, dat ze helemaal op
knapt, Rienie. Zeg haar dat maar uit mijn
naam."
„Nou, dank je wel." Ze borg het geld
weg. „Zegwil je misschien nog een
kop koffie?" Hij glimlachte. „Dat sla ik
niet af, Rienie. Wacht even, haal ik wat
lekkers bij. In de automaat in het dorp.
Ik ben zo terug."
„Dat is toch niet nodigweerlegde
ze. Maar hij was de kamer al uit en ze
hoorde hem het huis verlaten. Hij is een
leuke jongen, dacht ze. Maar hij zal wel
niets in mij zien. Ik zie er eigenlijk veel te
ouderwets uit. Morgen maak ik een paar
jurken korter. Dan moet ma, als ze thuis
komt, maar mopperen. Ik loop eigenlijk
gewoon voor schut."
Enkele minuten later was hij alweer te
rug, met twee grote stukken gebak in een
doos. Ze keek er verwonderd naar, toen
ze met de koffie in de kamer kwam. „Hoe
heb je dat versierd? Zoiets ligt nooit in de
automaat."
Hij grinnikte. „De deur stond open. Ze
lieten visite of familie uit. Nu ja, een leuke
smoes weet ik altijd wel te verzinnen. Ten
slotte is het hier een dorp, dus
„Dat ziet er even lekker uit!"
„Tast toe, meid. Als beloning zullen we
maar zeggen, voor je voortreffelijk maal
vanavond."
Ze keek hem enige ogenblikken aan, zette
de koffie neer en sloeg de handen voor
haar gezicht. Gert hoorde, dat ze begon te
huilen.
„Daar meen je niets van!", snikte ze. „Ik
weet best, dat de aardappels niet gaar
waren en het vlees verbrand was. Maar jij
hebt er niets van gezegdIk kan hele
maal niet koken. Ik wilde het vaak genoeg,
maar mama zei altijd: later. Die wilde het
steeds zelf doen. Een enkele keer, als ze
niet lekker was of een galaanval had, dan
deed ik het, maar ik kan het helemaal niet.
Wat moet dat de volgende week? Ik breng
er immers niets van terecht
De man kwam overeind en liep op het
meisje toe. Een stoel bijtrekkend, ging hij
naast haar zitten en sloeg beschermend een
arm om de schokkende schouders. „Kom,
kom, nu overdrijf je. Het viel voor de eerste
keer best mee, hoor. Laat je niet ont
moedigen, meid, want dat koken heb je zo
onder de knie. Desnoods help ik je een
handje."
Ze hief haar betraand gezicht naar hem
op. „Kun je het dan?"
„Ik keek vaak, hoe mijn moeder het
deed, want ik dacht: je kunt nooit weten,
hoe het je van pas kan komen. Weet je wat
je doet? Haal morgen ingrediënten voor een
uitgebreide rijsttafel in huis. Maak ik het
klaar. Houd je van nassie?"
„Nou, wat dacht je? Vroeger, toen papa
nog leefde, aten we het vaak. Papa was in
zijn jeugd in Indië. Maar mama houdt er
niet van, dus aten we het daarna nooit
meer."
„Maken we samen een ouderwetse rijst
tafel klaar, he? Dat kan toch? Desnoods
eten we een uurtje later. Heb je geen
kookboek?"
Ze dacht na. „Boven moet er ergens een
zijn."
„Zoek het op en haal desnoods morgen
alles in huis. Heb je geld genoeg? Ja. Mooi.
Maandagavond help ik je een handje. Afge
sproken?"
„Allicht," antwoordde ze, door haar tra
nen heen lachend, want ze was nu aange
tast door zijn enthousiasme. „Ik verheug
me er al op."
„En ik." Hij keerde terug naar zijn stoel.
„Zo, nu gaan we smullen van het gebak. Je
koffie is tenminste overheerlijk. En dat meen
ik voor honderd procent."
Het meisje droogde haar tranen, een
kleur krijgend door deze loftuiting. „Dank
je, Gert. Omdat je altijd zo optimistisch
bent. Ik verwarm me er gewoon aan."
Terwijl hij van de koffie dronk en het
gebak lepelde, keek hij haar nadenkend aan.
„Waarom ga je niet wat meer uit? Je zit
altijd maar thuis. Heb je dan geen hob
by's?"
„Mama heeft het liever niet, want dan
zit ze zo alleen." Ze zuchtte.
„Kun je dansen?"
„Hm. Een beetje. Toen papa nog leefde,
heb ik het geleerd, maar in jaren heb ik
niet meer gedanst."
„Ik zoek een tent op. Gaan we volgende
week ergens dansen, ja?"
Ze keek hem met grote ogen aan. „Met
mij?"
„Ja. Of je moet bezwaren hebben, omdat
je moeder in het ziekenhuis ligt."
„Och nee, dat is het niet. Maarik
weet het niet. Zo maar?"
„Ja, waarom niet? Jij en ik, we zijn toch
zeker jong? Jij moet eens wat meer ge
nieten van het leven, jongedame. Je ver
pietert in huis."
„Eerst afwachten, hoe het verder met
mama gaat," besliste ze. „Dan zien we wel
verder."
Ze genoten van de koffie en het gebak,
waarna Gert overeind kwam en zei: „Maak
m'n ontbijt klaar, als je wilt en smeer 'm
dan naar boven. Ik sluit de deuren wel."
Doch op zijn kamer was hij Rienie alweer
vergeten en dacht aan het karwei, dat hem
de volgende morgen wachtte. In ieder ge
val maar een envelop met honderd gulden
klaar leggen in het kantoor. Ik weet niet,
hoe de opzichter is, maar de meesten ac
cepteren in zulke gevallen een douceurtje.
De kraan was zonder enige schade op
het bouwwerk in Brasemveld terechtge
komen. Onmiddellijk na aankomst werd met
de opbouw begonnen. Intussen haalde Gert
het personeel van de vroege trein in Leiden
en reed de mannen naar het bouwterrein.
Met vereende krachten had men de kraan
om half elf overeind. Tegen elven draaide
de wagen van de opzichter het terrein op.
Gert liep hem tegemoet en gaf de man een
stevige hand. „Het is voor elkaar, meneer.
En fijn, dat u nog even gekomen bent. Daar
ben ik u erg dankbaar voor."
„Och ja," antwoordde de man, „jij hebt
je goeie wil getoond, dan wil ik er wat
tegenover stellen. Voor Diephuis had ik het
vast niet gedaan."
Hierop gaf Gert wijselijk geen antwoord.
Gedurende een half uur kontroleerden de op
zichter en Gert de kraan. Hij liet een der
mannen het gevaarte draaien en rijden. De
kettingen waren alle nieuw en de machine
blonk iedereen tegen. Gert legde uit: „We
hebben hem een half jaartje, meneer, en hij
heeft in Velp al dienst gedaan. Hij is voor
treffelijk; u ziet zelf wel, dat het 't nieuwste
type is."
„Duur ding, Treep."
„Ja. Maar met goeie spullen kun je ook
goed bouwen, meneer."
„Daar heb je gelijk in. Nou, ik keur hem
goed. Zal ik het zwart op wit zetten?"
„Graag, meneer." Hij wees naar het ge
bouwtje aan de weg. Het kantoortje is
open. O ja, er ligt een envelop voor u op
het bureau," voegde hij er met gedempte
stem aan toe.
De opzichter stak zijn hand uit, die Gert
drukte. „Tot ziens, meneer, en hartelijk
dank, dat u me op deze wijze wilde helpen.
We gaan maandagmorgen meteen weer ver
der met de montage."
Tien minuten later reed de wagen van de
gemeente-opzichter het terrein af. Gert zei
tegen zijn mensen, dat ze zich konden ver
kleden. „Ik heb een hotel voor jullie, van
morgenavond af. Nu kunnen jullie met mij
meerijden naar huis, want ik ga zelf ook.
We eten eerst ergens onderweg. Gaat ieder
een daarmee akkoord?"
(Wordt vervolgd).
