CATTY Tl P
Koningin Juliana
STEREO - INSTALLATIES
VRIJHEIDeen betrekkelijk begrip
Hoeveel vermogen voor gewone huiskamer?
De versterker is het hart van iedere mu
ziekinstallatie. Belangrijk is het vermogen
van de versterker, d.w.z. de hoeveelheid
energie, die hij kan afgeven. Helaas heerst
er over de vermogensterkte van versterkers
veel verwarring, waaraan de fabrikanten en
de handel (maar is dat wel toevallig?) veel
schuld dragen. Termen als muziekvermogen,
piekvermogen e.d., waarbij met hoge ge
tallen Watts wordt geschermd, zijn uiter
mate bedrieglijk.
Het enige zuivere kriterium is het sinus
vermogen (ook wel R.M.S.-vermogen) van
de versterker. Daar moet u bij het lezen
van de bijbehorende specifikaties dus op
letten.
Een hoeveel Watts-versterker heeft u no
dig voor een gewone huiskamer van zeg 6
bij 4 meter? Ook hierover heerst veel ver
warring. Zelfs een orgaan als de Konsu-
mentengids, die de afgelopen jaren op het
terrein van de audio-apparatuur niet be
paald haar briljantste adviezen heeft ge
geven, heeft zich hier aan onjuiste voor
lichting bezondigd door haar lezers er op
te wijzen, dat een vermogen van zo'n 10
a 15 Watt voldoende is voor een huis
kamer.
Rendement.
De waarheid is, dat het voornamelijk van
uw luidsprekers afhangt of u een krach
tige of een minder krachtige versterker
nodig heeft. Het z.g. rendement van luid
sprekers kan van de ene tot de andere box
zeer verschillen. D.w.z., de ene luidspreker
zet met een versterker van 10 Watt het
hele huis op stelten, bij de andere luid
spreker hoor je bij 20 Watt nog bijna niks.
En juist die speakers met een zgn. laag
rendement zijn vaak de beste (veelal ook
de duurste!).
Wij kennen mensen die in een huiskamer
van 4 bij 5 meter hun 50 Watt-versterker
bijna helemaal open zetten, zonder dat ze
in paniek de kamer behoeven uit te lopen.
Met een 20-Watt versterker zouden zij hun
.speakers nauwelijks kunnen horen.
Wij moeten u aanraden om, wanneer uw
portemonnee zulks toelaat, direkt een vrij
forse versterker aan te schaffen. In de
praktijk gebeurt het dikwijls dat mensen
later betere boxen willen kopen. Dan loopt
u kans dat u ook weer een andere (krach
tiger) versterker moet kopen. Koop daarom
direkt een versterker, die u later ook op
betere boxen kunt aansluiten!
Specialisering.
In de audio-wereld is ook het fabeltje
verbreid, dat je een stereo-installatie het
beste kan samenstellen met behulp van
komponenten van één fabrikant. Die zouden
het best op elkaar aangepast zijn! Dit zijn
sprookjes voor de zaak. Wij zouden er
amper in slagen om zelfs maar een middel
matige installatie samen te stellen van een
platenspeler, arm, element, versterker
(tuner-versterker) en boxen van één fabri
kant, om van een topklasse-installatie maar
helemaal niet te spreken.
Het is nu eenmaal zo, dat er in de audio-
wereld geen alleskunners zijn. De ene fa
brikant levert de beste platenspelers, de
andere de beste boxen, etc., etc. Er zijn
Leven vol turbulente gebeurtenissen.
Het konstruktionele koningschap is diep
geworteld in de Nederlandse samenleving.
Het Huis van Oranje is nog even geliefd
als 25 jaar geleden, toen Juliana na een
officiële inhuldiging in de Nieuwe Kerk te
Amsterdam haar moeder, de onvergetelijke
Wilhelmina, opvolgde. Tijdens deze inhul
diging sprak de pas gekroonde vorstin over
„de grote liefde, waarmee ons volk mij
tegemoet treedt", een liefde die haar, naar
zij hoopte, ook „in tijden van tegenspoed
en verdriet", deelachtig zou worden. Het
trouwens verschillende fabrikanten, die zich
hebben gespecialiseerd op één enkele stereo-
komponent. Zo is er een Zwitserse fabri
kant, die slechts 3 platenspelers fabriceert,
maar met deze apparaten een wereldnaam
heeft verworven.
Een Deense fabrikant maakt niet anders
dan pickup-clementen en een enkele puck-
up-arm, maar heeft hiermee een grote re
putatie verworven. Verschillende Amerikaan
se en Engelse fabrikanten leveren alleen
luidsprekers, die door vrijwel geen enkele
fabrikant uit een ander land zijn ge
ëvenaard.
Tuner-versterker.
Onder de Duitse en Japanse fabrikanten
vinden we velen, die alle komponenten van
een geluidsinstallatie fabriceren, maar over
de resultaten hiervan kunnen we zelden
juichen. Vooral de luidsprekers zijn vaak
de zwakste schakels.
Een vraag, die ook veel voorkomt, is dan:
is een tuner-versterker in kwaliteit minder
dan een zelfst. versterker? In de praktijk
is het inderdaad vaak zo, dat het verster
kergedeelte van de tuner-versterker wat
minder is. Een aparte tuner en een aparte
versterker heeft onze voorkeur. Hetgeen niet
wil zeggen dat we niet een paar snoezige
tuner-versterkers van zo rond de 2000,—
weten, die toch wel een aardig geluid^
voortbrengen
Het element.
De konsumentengids heeft een paar jaar
geleden beweerd dat er nauwelijks verschil
is tussen de dure en de goedkopere pickup-
elementen. Dit onderzoek is terecht aan
gevochten. De kwaliteit van uw element is
van gróót belang voor de algemene klank
kleur van uw installatie. Raadpleeg daarom
zorgvuldig uw handelaar, als u er zelf
onvoldoende van weet.
Het afgelopen jaar zijn er vier absolute
tóp-elementen in de handel gebracht, die
aan het geluid van uw speakers het laatste
stukje klankraffinement toevoegen, dat alle
andere elementen missen. Maar zo'n ele
ment moet u alleen kopen, als de rest van
uw installatie ook van hoog niveau is.
Anders komt het (top)element niet tot zijn
recht. Het is volslagen onzinnig om een
top-element van zo'n 280,— tot 400,—
aan te sluiten op een versterker van 15
Watt en speakertjes van ƒ200,— per stuk.
Plaatsing boxen.
Als u eenmaal een installatie heeft ge
kocht, experimenteer dan in uw huiskamer
met de plaatsing van de boxen. Dat kan
soms veel verschil uitmaken, waarbij ook
de akoustick van uw kamer een rol speelt.
Speakers met een fel hoge klankkleur heb
ben een goed gedempte kamer nodig (zware
gordijnen en vloerbedekking, een goed ge
vulde boekenkast, veel bekleed meubilair),
terwijl speakers met een donker, bronzen
geluid veelal gebaat zijn met een „hardere"
akoustiek.
Boxen met weinig bas kunt u 't beste
op de grond zeten, boxen met een stevige
bas kunt u het beste op oorhoogte plaatsen.
Speakers, die in een hoek worden geplaatst,
produceren meer bas, wat niet altijd een
voordeel is.
Nederlandse volk heeft deze hoop, dachten
wij, zeker niet beschaamd. Allerlei kompli-
katies, verwikkelingen en pijnlijke gebeur
tenissen, die de afgelopen 25 jaren de ge
moederen in beweging hebben gebracht,
hebben niet kunnen verhinderen, dat het
overgrote deel van ons volk niet alleen
de monarchale staatsvorm is blijven pre
fereren, maar ook emotioneel sterk aan het
Oranjehuis gebonden is gebleven.
Het leven en de regeerperiode van onze
vorstin omspannen een tijdsgewricht, dat-
zonder meer als één der meest turbulente
De afstand tussen beide boxen moet onge
veer 3 a 3,5 meter bedragen, hoewel dat
niet voor alle situaties een vuistregel is.
Quadrafonie.
Tenslotte nog iets over quadrafonischc
weergave, die ook op de Firato in het cen
trum van de belangstelling staat.
Deze weergave, die de galm van de kon-
certzaal in uw huiskamer pretendeert te
brengen, gaat flink geld kosten. U heeft 4
boxen nodig. Gezien het feit dat vele ste
reo-bezitters al teveel op speakers plegen te
bezuinigen, vrezen wij dat bij aanschaf van
een vier-kanalen-installatie de meeste men
sen nog goedkopere boxen gaan kopen. Dat
zal de kwaliteit van het geluid niet ten
goede komen.
Wees niet te h'aastig met de aanschaf van
Als kind in vaste vormen geperst.
Reeds als kind in het gezin worden ons
tal van ideeën ingeprent, die ons later
in onze vrijheid kunnen beperken. Het
kind leert wat in de ogen van de ouders
dan altijd nog goed en kwaad is, het
hoort welke mensen aardig en welke men
sen niet aardig zijn. het leert dat mensen
met een andere huidskleur hoogstens ge
doogd kunnen worden, maar dat er beter
niet mee kan omgaan. Voor bepaalde ge
dragingen wordt het kind geprezen en be
loond, voor andere gedragingen krijgt het
straf. Is het kind bereid de suggesties van
uit het gezin te aanvaarden, dan wordt het
„lief" en „verstandig" gevonden, verzet het
zich er tegen dan raadplegen de ouders
een kinderpsychiater, want „het kind doet
zo vreemd".
Kortom, in onze jeugd krijgen wij reeds
bepaalde ideeën over mensen en samen
leving met de paplepel ingegoten en het
valt de meeste mensen moeilijk zich op
latere leeftijd hieraan te ontworstelen. Je
moet over een zeer sterk karakter be
schikken om alles wat je vroeger in je
eigen milieu hebt geleerd te aanvaarden
als „goed" en „waar", later op kritische
wijze te bezien. Veelal riskeer je immers
hiermee een breuk met je omgeving, waar
in je je veilig waant.
Soms zien we mensen naar de andere
kant doorslaan. Zij gaan zich verzetten te
gen zo ongeveer alles, wat zij vroeger in
het gezin, op school, etc. hebben meege
kregen. Maar deze houding is al evenmin
erg vrij. Uit dit krampachtig verzet spreekt
zelfs vaak een grote mate van onmacht, een
onvrijheid die even erg is als die van de
genen, die zich gemakshalve maar konfor-
mcren aan alles en iedereen uit hun eigen
kringetje.
Vaste rollen.
Ook op school worden wij min of meer
episoden uit de wereldgeschiedenis kan wor
den gekenschetst.
Toen Juliana op 30 april 1909 in het
Noordeinde te Den Haag het levenslicht
aanschouwde, heerste er in Nederland nij
pende werkloosheid en honger onder grote
groepen van de bevolking.
Vijf jaar later breekt de eerste wereld
oorlog uit. vier jaar later wordt het ko
ningshuis bijna slachtoffer van een staats
greep van Troelstra c.s., daarna volgden
enkele ernstige ekonomische krises, bij
voorbeeld die van de dertiger jaren, in
1940 moet het koninklijk gezin uitwijken
voor de Duitse Nazi's, in 1949 verliezen we
Indonesië, daarna komen de verwikkelingen
rondom de huwelijken van prinses Irene
en prinses Beatrix. Kortom, de tijden van
teqenspoed en verdriet, waarover de vorstin
tijdens haar inhuldiging repte, hebben wel
degelijk een stempel op haar leven ge
drukt.
Hoogtepunten.
Gelukkig heeft het leven van onze vorstin
ook een groot aantal hoogtepunten ge
kend. Tot die hoogtepunten rekent zij on
getwijfeld ook zelf de tijd, dat zij in Leiden
rechten studeerde, een studie die zij in 1927
begon en in 1930 werd afgesloten.
Een tweede mijlpaal in haar leven is haar
huwelijk met prins Bernhard van Lippe
Biesterfeld. Na de officiële verloving in
september 1936 wordt op 7 januari 1937 het
jonge paar in de Haagse St. Jacobskerk in
de echt verbonden.
Nieuw geluk werd Juliana in 1938 deel
achtig. toen zij het leven schonk aan een
dochter, prinses Beatrix. Anderhalf jaar
later schenkt zij het leven aan een tweede
dochter, prinses Irene. Deze naam was
symbolisch. Het prinselijk paar wilde hier
vier-kanalen-stereo. De grote platenmaat
schappijen weten op dit moment nog niet
eens aan welk opname-systeem zij de voor
keur geven. Om alle grote platenmaat
schappijen maar even te noemen; alleen
C.B.S.. E.M.I, en R.C.A. produceren tot
dusver quadrafonische platen en dan nog
volgens uiteenlopende systemen.
Veelzeggend is dat de Deutsche Grammo-
fonplatten Gesellschaft en Philips nog niet
gekozen hebben voor een bepaald systeem.
Veelzeggender is nog dat de belangrijke
Decca-groep uit Engeland, die altijd de state
of art in de opname techniek heeft uitge
maakt, ook nog geen quadrafonische pla
ten heeft uitgebracht. Redenen genoeg om
geduld te hebben.
(Nadruk verboden).
gemanipuleerd. Een bepaalde kennis, van
hogerhand voorgeschreven, wordt ons bij
gebracht. Ons wordt voorgehouden dat het
eindexamen, c.q. het diploma, het voor
naamste doel is. De prestatie-moraal staat
centraal. Maar leren we op school ook
zelfstandig, kritisch te denken?
Als jongen of meisje worden we vanaf
onze prille kinderjaren in een bepaalde
rol gemanipuleerd. Meisjes krijgen op hun
verjaardag een pop, jongens auto's of
bouwdozen. Later worden ze in andere
rollen gestopt: maar hoe dan ook, jongens
en meisjes moeten kost wat kost beant
woorden aan het beeld, dat de maatschap
pij heeft van mannen en vrouwen.
Zulke vaste rollen geven een stuk ze
kerheid, maar beperken anderzijds ook
onze mogelijkheden, in de omgang met
onze medemens. Ook van alle beroepsbe
oefenaren wordt primair een bepaald rol
gedrag verwacht. De jurist bijvoorbeeld
moet de wet kennen, of hij zich interesseert
voor de mens die met de wet moet leven
is blijkbaar minder belangrijk.
Een huivrouw moet goed kunnen koken
cn de kinderen grootbrengen. Haar even
tuele drang om maatschappelijke karrière
te maken wordt veelal veroordeeld. Dat
hoort immers niet bij haar rol!
Zo leggen de mensen zelf in een vrije
samenleving, als de onze heet te zijn,
elkaar aan de ketting. Wij beoordelen
elkaar op een zeer beperkte en eenzijdige
manier en beletten daardoor elkaar om ons
op optimale wijze te ontplooien. De een
mag niet van de ander en dat betekent
een sterke begrenzing van onze vrijheid.
Veranderingen.
Meer dan vroeger worden talloze mensen
in onze tijd geconfronteerd met het feit,
dat zij in een gemaakte samenleving wo
nen, die niet de totale werkelijkheid weer
spiegelt. Onze samenleving kenmerkt zich
door snelle veranderingen, niet alleen op
mee hun verlangen naar vrede tot uiting
brengen. Maar kort daarna breekt de twee
de wereldoorloguit. Tien mei 1940 vallen
de Duitse legioenen Nederland binnen en
het koninklijk gezin moet vluchten naar het
buitenland. Juliana en Bernhard wijken uit
naar het Canadese Ottawa, waar in 1943
prinses Margriet wordt geboren.
Vijf jaar lang leeft het koninklijk gezin ge
scheiden van het volk, dat haar zo dier
baar is. Pas in mei 1945 kan Juliana met
haar moeder de bevrijde zuidelijke provin
cies bezoeken, 2 augustus van hetzelfde jaar
volgt de definitieve terugreis naar Neder
land.
Verwikkelingen.
Wanneer in september 1948 Juliana tot
staatshoofd wordt gekroond, zit Nederland
midden iri de internationale verwikkelingen.
In Nedcrlands-Indië, het grote koloniale ge
bied in de Oost, is de onafhankelijkheids
beweging aan de winnende hand.
Eén van de eerste belangrijke regerings
daden van onze vorstin speelt zich op 27
december 1949 af, wanneer zij in de Bur
gerzaal van het paleis op de Dam de z.g.
souvereinitcitsoverdracht tekent. Indonesië
houdt op Nederlands gebied te zijn.
In 1953 leeft de koningin intens mee met
dat deel van onze bevolking, dat door de
grote waterramp van 1 februari wordt ge
troffen. Zij bezocht de betreffende ge
bieden.
Grote beroering wekt in 1964 de ver
loving met de Spaanse prins Hugh Charles,
leider van de Carlistenbeweging. De emotie
rond de overgang van de prinses naar het
r.k. geloof, verhogen de tragiek van de
gebeurtenissen. De koningin wordt nu op
dubbele wijze gekonfronteerd met haar dub
bele rol, die van staatshoofd en die van
moeder.
technologisch, maar ook op sociaal en
kultureel terrein. Normen en zeden, die
generaties lang het fundament vormen
van veler levensbeschouwing, worden aan
getast, of komen op zijn minst in dis-
kussie.
Deze aantasting van de gevestigde orde
wordt het meest als een bedreiging er
varen door degenen, wier leef- en denk
wereld in een vaste vorm is geperst. Zij
kunnen de veranderingen vaak innerlijk
niet verwerken. Het nieuwe wordt door hen
met wantrouwen begroet, zij zien de maat
schappij nog steeds als een vrij starre
grootheid en niet als een konstruktie, die
voortdurend in beweging is. Deze mensen
koesteren vaak heimwee naar een ver of
recent verleden, toen er nog rotsvaste
zekerheden bestonden. Dat deze mensen
thans onder grote spanningen leven, is
duidelijk. Je kan nu eenmaal niet iedere
dag de werkelijkheid ontlopen.
Vorming.
De opvoeding zowel op school als in
het gezin zal meer rekening moeten houden
met de snelle veranderingen, die zich in
onze maatschappij voltrekken. De mens
hoeft niet allerlei nieuwe zaken klakkeloos
te aanvaarden, maar hij moet wel de
moed kunnen opbrengen om „oude waar
heden" met een kritisch oog te bezien
en open te staan voor nieuwe ontwikke
lingen. Daar moeten onderwijs en opvoeding
op inspelen.
Met kan niet meer volstaan met de men
sen allerlei waarheden met de paplepel
in te gieten, want wie realistisch is zal
moeten erkennen dat die waarheden bin
nen korte tijd weer zijn achterhaald. Liever
dan het woord opvoeding gebruiken we
de term „vorming", maar dan niet in de
betekenis van „in een vaste vorm per
sen" maar in de zin van onplooiïng tot
eigen geestelijke groei.
(Nadruk verboden).
MELK VOOR DE KAT
Melk is een voortreffelijk
voedsel met vrijwel alle on
misbare stoffen, maat het
is voor volwassen dieren
oppassen geblazen. In de
eerste plaats bestaat melk
(koemelk voor 90 procent)
hoofdzakelijk uit water, zo
dat er veel van gedronken
moet worden om voldoende
voedingsstoffen binnen te
krijgen. Ten tweede raakt
bij volwassen katten de
spijsvertering danig in de
war. Gevolg: dagenlang
zware diarree. Vindt U wa
ter niet genoeg of wilt U
Uw kat eens extra verwen
nen, denk dan aan karne
melk of tapteyoghurt in
plaats van volle melk. Veel
beter.
En na een uiterst rumoerige voorge
schiedenis trouwt op 10 maart 1966 prinses
Beatrix met Claus von Amsberg. Weer laai
en de emoties hoog op, die zich kristallise
ren in een uitvoerig Kamerdebat, dat door
de televisie in alle Nederlandse huiskamers
wordt gebracht. Fel zijn de diskussies over
de beruchte brief van de socialist Neder-
horst, die schreef dat het koningschap in
ons land „een betwiste zaak" begint te
worden.
Fijnzinnige eenvoud.
De daaropvolgende jaren hebben duidelijk
gemaakt dat de monarchie in ons land bij
het overgrote deel van ons volk in geen
enkel opzicht een „betwiste zaak" is.
Integendeel, op woensdag 5 september zal
koningin Juliana in het gehele land geëerd
worden als een vorstin, die met milde wijs
heid en fijnzinnige eenvoud de afge
lopen kwart eeuw haar taak als staats
hoofd heeft vervuld en daarmee de grond
slag heeft gelegd voor een modern koning
schap, dat oog heeft voor de snelle ver
anderingen, die zich in de samenleving
voordoen.
In haar kerstboodschap van 1962 sprak
koningin Juliana deze woorden: „Hier op
aarde zijn wij in voortdurende verandering,
en dat is goed. Wij verlangen er soms hevig
naar het kostbare ogenblik vast te houden,
te vereeuwigen. Maar wij weten niet wat-
een overvloed aan rijkdom ons nog wacht.
Het leven gaat door, in al zijn volheid van
kansen voor ons. die voor het grijpen zijn
voor wie ze maar wil zien."
Bemoedigende woorden, die de vorstin in
haar eigen ambtsperiode volledig heeft kun-
nij waarmaken.
(Nadruk verboden).
FIRATO INSPIREERT DE OMZET VAN
MAAR VOORKOM EEN DURE MISKOOPI
De groots opgeztte Firato-tentoonstelling in Amsterdam zal als altijd weer
veel Nederlanders inspireren tot de aanschaf van een stereo-geluidsinstallatie.
Slechts 20 °/o van de Nederlandse gezinnen bezit zo'n installatie, in landen
alsdeU.S.A., Engeland, Duitsland en Japan ligt dit percentage stukken hoger.
Een stereo-installatie is gauw gekocht, maar de kans zit er in dat u van
een snelle koop spoedig spijt krijgt. Het uitzoeken van de verschillende kom
ponenten voor zo'n installatie is allesbehalve eenvoudig, zeker niet omdat in
de handel wel erg nonchalant wordt omgesprongen met een kreet als HiFi.
Bovendien leiden allerlei misverstanden rondom stereo-geluidsinstallaties een
hardnekkig bestaan. Misverstanden, die bij de mensen allerlei misplaatste
illusies scheppen en velen tot een onverstandige koop deden besluiten. Een
reden om op deze misverstanden eens wat dieper in te gaan.
VEEL MENSEN ZIJN HELEMAAL NIET „VRIJ"
IN SNEL VERANDERENDE SAMENLEVING
Toen in mei 1945 de geallieerde troepen de Duitse bezetters hadden ver
dreven, kon het Nederlandse volk zich weer „vrij" noemen. En inderdaad
beschikken de bewoners van ons land over een grote mate van vrijheid, waar
van vele volkeren irf de wereld nog nauwelijks durven dromen. De belang
rijkste grondrechten zijn in onze grondwet verankerd: wij zijn vrij om wel of
niet naar de kerk te gaan, vrij om van een bepaalde politieke partij lid
te worden, wij kennen onze drukpersvrijheid, enz., enz.
Nochtans hebben psychiaters en psychologen ons het inzicht bijgebracht dat
de meeste mensen niet werkelijk vrij zijn. Er zijn allerlei sterke machten
in onze samenleving (staat en wetenschap bijvoorbeeld) die bewust of on
bewust proberen om de mens naar hun eigen beeltenis te vormen en aan
hun doeleinden ondergeschikt te maken. Veel mensen, die denken vrij te zijn,
worden in feite geleefd door de omgeving, waarin zij funktioneren. In alle
milieus hebben mensen met afwijkende denkbeelden het moeilijk en wordt er
alles gedaan om hen weer in het gareel te brengen. Kortom, de vrijheid
van het menselijk individu is aanmerkelijk kleiner dan velen hadden ver
moed.
25 JAAR STAATSHOOFD
Het koningschap moge dan in de afgelopen 25 jaar veel van zijn roman
tiek en statig aureool hebben verloren, nochtans is de band die het Huis van
Oranje aan het Nederlandse volk verbindt even hecht als een kwart eeuw
geleden. Dat is in de eerste plaats de grote verdienste van koningin Juliana
die in de afgelopen 25 jaar haar taak als staatshoofd met grote wijsheid
heeft vervuld en steeds veel begrip heeft getoond voor de ingrijpende veran
deringen, die zich ook in de Nederlandse samenleving hebben voltrokken.
Tijdens haar ambtsperiode zijn de laatste resten van het mytisch konings
schap, dat ver van het gewone volk staat, verdwenen. Juliana is in alle op
zichten een modern vorstin, niet alleen in de vervulling van haar staatstaak,
maar ook in haar onbevangen kontakten met alle geledingen van het Ne
derlandse volk.