NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
Die éne druppel...
Ploovier heeft DE schoenen
door Geos Giesbeek
el jaar met twee natuurrampen
No. 3535
Maandag 1 januari 1973
76* jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel. 308, Giro 206882
Abonnementsprijs 5,00 per half jaar. Franco per post 20,per jaar. Advertenties 19 et per mm, exclusief BTW.
Voor fouten in advertenties per telefoon opgegeven, kunnen wjj geen enkele verantwoordelijkheid dragen.
FEUILLETON
Kruiswoordpuzzel no. 306
HOOFDSTUK 1
Haastig 'het brood soppend in de slappe,
lauwe thee, keek ze op de klok, het
kleffe voedsel in haar mond proppend.
Bijna tien voor negen. Waarom kwam
die meid niet meteen uit bed, als je
haar riep? Iedere morgen datzelfde ver
velende liedje: Bettie, kom nou, het is al
bijna half negen
Bettie had ochtendziekte. Van wie ze
die kwaal geërfd had, was haar een
raadsel. Bij haar thuis had niemand er
tijd voor om ochtendziek te zijn; daar
was je 's morgens om zes uur beneden
en na vlug een glas melk of 'kop thee ge
dronken te hebben naar het land. Mee
helpen en aanpakken, want er was altijd
volop werk: in het voorjaar, in de zomer,
in de herfst eveneens, tot de winter in
viel. Dan was het buitenwerk goeddeels
afgelopen, maar dan had je in de grote
schuur genoeg te doen. Nee, van haar
leant had ze het zeker niet. Misschien
van Toon's kant? Ze wist het niet. Wat
wist ze eigenlijk van Toon's familie?
Nu ja, in de verkeringstijd kwam ze
bij Toon's ouders thuis: vroeg-oud ge
worden mensjes, want Toon was de
jongste uit een nest van twaalf. Zo ging
dat immers in die tijd? Ga heen en ver
menigvuldig u
In een sekonde dronk ze het restje
thee, keek of het gas uit was en trok toen
haar -verschoten blauwe mantel 'aan. Met
haar oude werkschoenen in de tas en de
twee sneedjes brood voor bij de koffie
ze had 's morgens zo vroeg geen trek
liep ze door de gang naar buiten en
trok de deur achter zich dicht. Een paar
minuten later zat ze in de bus, die haar
binnen het kwartier naar de city bracht.
Vlak bij het postkantoor stapte ze uit,
stak de straat over en betrad de aohter-
zijde van een groot kantoorgebouw. Vlug
naar boven, mantel uit, schoenen uit en
de werkschoenen aan. De klok wees ze
ventien minuten over inegen, toen ze
zich bij de cheffin meldde.
De vrouw keek met één oog schuin
naar de Mok, waarvan de wijzer gelijk
versprong: drie minuten te laat, consta
teerde ze, maar ditmaal besloot ze er
niets van te zeggen. Goeiemorgen,
Worms, jij neemt vandaag zes en zeven
en vergeet de ramen niet en alsjeblieft
schoon water nemen, als je aan de bui
tenkant begint. Ik kom straks wel kij
ken.
„Goed, mevrouw." Martje Worms was
al lang blij, dat er geen aanmerlting was
gemaakt op haar te laat komen. Dus liep
ze naar het berghok, pakte twee em
mers, dweilen, spons en zeem en een
luiwagen, liep naar de kraan om de
emmers te vullen. En passant deed ze
de benodigde schoonmaakmiddel eii in
de tas. Enkele minuten later begon ze
haar dagelijks werk, ditmaal in de beide
grote magazijnvertrekken: nummer zes
en zeven, 't Was geen prettig werk tus
sen al die rekken door, maar het voor
deel was in elk geval, dat de cheffin
niet op onverwachte ogenblikken binnen
liep om te controleren of er gewerkt
werd en zo ja, of er ook goed werd
gewerkt. Want werksters, die drie en
een kwart per uur verdienden, moesten
het volgens cheffin Botvliet ook werke
lijk verdiénen. De lijn trekken was er
niet bij. Elf werksters had ze onder zich,
die elke morgen het grote kantoorgebouw
onder handen namen: van de bovendste
verdiepingen af, waar de archieven lagen
opgeslagen, tot beneden, waar de entree
van het publiek was. Alleen begonnen
twee werksters daar 's morgens al om
zeven uur, want als om half negen de
grote deuren opengingen voor de bezoe
kers, moest de hal en de ruimte voor de
balies schoon zijn.
Martje Worms verrichtte werktuigelijk
haar eentonige taak, die ze nu al acht
jaren zo deed. Van alle werksters
schoonmaaksters heette dat tegenwoor
dig was zij hier het langst in betrek
king. Misschien ook als gevolg van het
feit, dat ze er uit zag als een timide,
zielig vrouwtje, hoewel ze dat in werke-
lijkheid niet was. Gaven verschillende
harer collega's de cheffin wel eens een
grote mond, zoiets zou niet 'in het hoofd
van Martje Worms zijn opgekomen.
Vier morgens in de week verdien ik hier
een tientje min een kwartje per ochtend
en waar krijg ik dat, als ze me hier
zouden ontslaan? Goed, cheffin Botvliet
door sommigen harer collega's fluis
terend „rotgriet" genoemd was niet
gemakkelijk, maar was er vrijwel nooit.
Martje deed haar werk, zoals het opge
dragen werd en omdat ze vrouw was en
zelf een huis had te verzorgen, dat ook
schoon gehouden moest worden. Dus wist
ze, wat er van haar werd verwacht. De
den anderen het wel eens met de Franse
slag, Martje deed keurig en tot tevreden
heid van de cheffin in anderhalf uur een
vertrek, zodat ze op één morgen beide
magazijnen schoon had, inclusief de ra
men van binnen en buiten. En nog tijd
had om kwart voor elf het kopje koffie
te drinken, waarbij ze gauw-gauw de
thuis klaargemaakt twee boterhamme
tjes opat, om geen leeg gevoel te hebben
aan het eind van de werktijd.
Haar man had er aanvankelijk niets
voor gevoeld, toen ze het plan opperde,
om 's morgens een paar -uurtjes uit wer
ken te gaan. „Ben je mal! Waarom zou
je? Heb je thuis niet genoeg te doen?"
„Zat. Maar aan dit ouderwetse huis
is toch geen eer te behalen. Ik doe het
voor de centen."
„Moet je met geld?" Toon Worms
sprak tegen zijn vrouw doorgaans in
korte zinnen, alsof het voor hem te
Het weer in 1972.
Als we het jaar 1972 over de volle sei
zoenen (1 december t.e.m. 30 november)
bekijken, dan is het een heel koel jaar
geworden. Bovendien vonden er twee na
tuurrampen plaats, namelijk de windhoos
over Ameland op 11 augustus en de
orkaan van 13 inovemiber, waarbij in to
taal 13 mensen de dood vonden, hetgeen
voor Nederland een groot aantal moet
worden genoemd.
De winter stelde nauwelijks iets voor;
de lente liet het na een warme periode
afweten en de zomer kwam heel laat op
gang met een hittegolf in juli. De herfst
zette droog in, maar eindigde met een
stormachtige en een onweerrijke veel
te natte maand novembex*.
Zachte winter.
De winter gaf twee korte vostperioden
in januari te zien. De vorst was kort
maar hevig, want zij was sneller dan de
weersverwachting aangaf weer verdwe
nen.
Op 21 december kwam de nachttem
per atuur in Brabant niet beneden de 12
graden C. Dan te bedenken dat op de
langste dag in De Bilt het kwik niet bo
ven de 13 graden C kwam.
Tot vlak voor hét oude jaar stonden
vele struiken in bloei. In het afgelopen
jaar is er nauwelijks sneeuw gevallen
Ook het schaatsen stelde weinig of niets
voor. De koudste dag was op 30 januari.
Leeuwarden meldde toen de laagste tem
peratuur met 15,5 graden C.
Warmtegolf in maart.
De maand maart begon koud. Tussen
de 10e en 13e viel er een dik pak sneeuw.
Plotseling volgde hierop een warmtegojf
met veel zon. Velen hebben van 14 tot
22 maart 's middags al in de tuin kun
nen zitten. Het kwik steeg toen na
melijk in Maastricht tot bijna 21 gra
den C.
Maar men had te vroeg gejuicht. Want
toen deze warmtegolf was weggeblazen,
volgde er een aprilmaand, die gemiddeld
kouder uit 'de bus kwam dan maart.
Ook de maand mei was een droevige
vertoning met veel te veel regen.
Al met al een duidelijk te koude lente
vermoeiend was zoveel woorden te ver
spillen. „Verdien ik -niet genoeg?"
„Nou je het vraagt: nee."
„Ze zeit wat!", schampex-de de man,
toch enigszins onaangenaam getroffen.
„Ja, ik zeg wat. Ga het zelf maar
eens een keer uiti-ekenen, wat ik van die
vierhonderd en negen en negentig pegu-
lanten, die jij elke maand thuisbrengt,
kan doen. Dan hangt de lamp op de
twintigste al scheef. Als jij een beetje
minder voor jezelf nodig had, zouden
we geen zorgen hebben. Maar meneer
wil elke zondag naar het voetballen en
is l'id van de visclub, terwijl-:ie weet, dat
niemand hier in huis van vis houdt. En
gaat zaterdagsmiddags biljarten met zijn
vrienden en ééns in de week naar de
bioscoop."
„Nou mag ik alsjeblieft ook wat heb
ben?"
„Dat mag." Martje had geknikt. „Maar
dan niet van je gewone loon. Zie er maar
een baantje bij te krijgen. Voor de
avonduren bijvoorbeeld. Of de zaterdag.
Dat doen heel wat mannen tegenwoor
dig."
„Ja, ik ben daar belazex-d! Zeker een
beetje beunhazen, he? mij niet gezien."
Martje knikte. „Precies, daar past
meneer voor. Daax-om ga ik werken,
want ik heb er genoeg van elke laatste
week van de maand alles op de lat
te moeten halen. Op deze wijze raken
we steeds dieper in de put."
„Mens, dan moet je bezuinigen. Maar
jij hebt nooit geleerd, hoe je een huis
houden moet.ëh
„Houd je mond maar, want jij weet
toch niet, hoe je dat dure woord moet
uitspreken. Er is niets meer te bezui
nigen. De kinderen hebben goed eten
nodig. En Bettie is in haar groei, zodat
ik telkens niéuwe kleren voor haar moet
kopen. Want nu ze op school is, dient
ze er behoorlijk uit te zien. En ze moet
ook een paar centen zakgeld hebben. Aan
al die dingen denk jij natuurlijk nooit.
Krijgt het kind ooit een kwartje van
je?"
(Wordt vervolgd.)
met te weinig zon en in De Bilt 185
uren regen tegen normaal 84 uren.
Late zomer.
Zelden hebben wij in Nederland (zeker
de laatste 100 jaar niet) zo lang op de
eerste zomerse dag boven de 25 graden
moeten wachten. Pas op 26 juni werd
deze in De Bilt opgetekend. Jun-i was
een bijzonder koude maand. De oorzaak
hiervan wordt toegeschreven aan de tot
ver naar het zuiden afgedx-even ijs
bergen.
De enige warme verrassing kwam in
juli. Een hittegolfje met 4 tropische
w-arme dagen boven de 30 graden C
vielen tussen 17 tot 22 juli. Maar daar
mee had de zomer tegelijkertijd al haar
kruit vei'schoten. Want het uiteindelijke
resultaat was in De Bilt 9 tegen norxnaal
20 zomerse dagen boven de 25 gra
den C.
De herfst stak daar in zoverre gunstig
tegenover af, doordat er in de maan
den september en oktober heel weinig
regen viel -en de zon 52 uren meer
scheen dan normaal. Begin november
sloeg het weer echter om en trok een
stroom van depressies langs en over de
Noordzee met op 13 november de be
rucht geworden orkaan.
Onvoldoende.
Over het gehele jaar genomen bleef de
gemiddelde maximum temperatuur in De
Bilt 0,7 graden C onder normaal. (Ver
leden jaar was dit 0,3 gi-aden). Boven
dien kregen wij 7 uren te weinig zon.
Het jaar daarvoor was dit 51 uren meer
dan normaal.
Over het gehele land viel er gemiddeld
38 mm minder regen dan normaal. Maar
ook daar steekt 1971 dit afgelopen jaar
de loef mee af; namelijk 137 mm minder
dan normaal.
Zo de balans van het jaar 1972 op
makend kunnen we zeggen dat afgezien
van de warme en zonnige maand -maart,
een mooie oktobermaand en een hitte
golfje in juni, het jaar in zijn totaliteit
naar een onvoldoende doorslaat.
(Nadruk verboden.)
Horizontaal: 1. bestemming - 3. worp-
strik - 8. karakter -11. boom - 13. admi
nistratietroepen (afk.) 15. bevel - 16.
herkauwer - 18. inhoudsmaat (afk.) 19.
log 20. bijb. naam - 22. deel v. d.
vinger - 23. water in Friesland - 24. pl.
in Noorwegen - 27. vooi'zetsel - 28. uit
roep - 30. ongeveer (afk.) - 31. slede
32. deel v. e. Fr. ontkenning 34. lid
woord - 36. voorzetsel - 38. feestkleding
39. verboden - 40. schrede - 41. voor
zetsel - 42. noord-oost (Eng.) 43. zang-
n-oot - 44. tandarm zoogdier - 46. oude
maat - 47. evenredige vertegenwoordi
ging (afk.) 49. anno (afk.) 50. soort
sport - 55. loco-burgem. (afk.) 57. lange
dunne stok 58. strafwex-ktuig - 59. uit
bouw - 60. toets alleen (afk.) - 61. lid
woord - 62. en anderen (afk.) - 63.
jongensnaam - 65. hex-kauwer - 71.
vreemde - 72. Nederlander - 73. uiterste
grens.
Oplossing Kerstpuzzel
Verticaal: 1. malle - 2. en dergelijke (afk.)
3. laatst leden (afk.) - 4. water in Brabant
5. brede shawl - 6. N.V. (Fr.) 7. onder
andere (afk.) - 9. spil - 10. gekke - 11.
deel - 12. muziekterm 14. telwoox-d
15. ijle stof - 17. treiter - 18. zeer warme
20. eerste vrouw - 21. meisjesnaam - 25.
azijnzuux-zout - 26. plaats in Gelderland
29. stopplaats 32. begx-ip 33. ik (Lat.)
35. kloostervoogd - 37. plaats in België
43. steenmassa - 45. Europeaan - 46.
plaats in Gelder-land - 48. -smet - 49.
■bloem - 50. ondiepte -in zee - 51. -put
emmer - 52. deel v. e. wedstrijd - 53. ge
looide huid - 54. bid (Lat.) 56. voedsel
64. de oudere (afk.) - 66. jongensnaam
67. nummer (afk.) - 68. voorzetsel - 69.
Frans voegwoord - 70. vogel.
K
E
R
S
T
E
N
I
N
G
T
0
L
E
R
A
N
T
I
E
A
T
0
Y
E
E
R
B
A
N
K
A
I
E
T
L
H
E
L
R
s
T
A
K
K
E
R
1Y1
E
N
T
A
A
L
B
0
R
S
T
E
L
UI
G
N
S
7
R
R
UI
0
L
K
P
R
Y
S
N
0
I
A
H
Y
P
E
E
L
L
E
E
L
E
G
E
B
0
D
C
S
E
G
A
R
E
N
0
A
G
A
L
A
K
L
E
R
K
R
Y
K
C
H
A
0
S
R
E
E
T
0
P
T
T
K
A
S
T
3
N
E
E
K
L
lïl
0
0
R
S
P
A
L
lïl
U
R
K
A
R
0
E
lïl
Ui
S
L
I
E
T
A
D
R
T
A
R
K
T
U
L
t
\l
L
Y
IYI
E
N
G
E
L
D
R
E
K
E
L
S
A
R
I
E
G
A
R
A
G
L
E
S
L
A
V
E
N
D
E
L
D
K
E
R
0
T
A
L
G
E
lïl
E
E
N
lïl
E
0
T
A
D
A
S
T
E
L
0
V
E
R
lïl
A.
C
h'
t
L
E
E
lïl
Z
I
N
:L
p
R
E
S
s
I
E
I
E
0
E
R
E
H
E
I
D
E
L
E
D
I
G
E
N
T
R
A
m
T
A
s
H
E
L
E
R
R
E
P
A
L
E
E
R
R
E
N
E
E
D
0
A
s
E
B
P
0
Z
V
I
0
L
I
S
T
R
Y
S
B
S
T
R 0
b
E
R
G
I
E
L
E.
lïl
A
I
L
s
N
R
A
D
E
N
lïl
A
P
0
T
T
0
D
A
n
S
L
E
s
0
S
lïl
0
s
E
K
R
A
T
E
R
lïl
A
T
R
0
0
S
R
E
T
A
L
M
R
k
P
E
C
A
A
lïl
k
0
0
R
I
E
R
T
S
T
A
T
A
lïl
E
L
Y
k
E
D
H
S
L
D
E
v
E
N
T
E
R
P
E
T
A
m
T
A
lïl
R
I
k
A
I
0
t
R
R
E
D
E
lïl
A
L
A
G
e
G
A
A
L
v
D
E
A
N
L
0
E
G
E
L
R
E
I
L
D
P
E
l
E
t
s
A
L
0
e
E
n
G
E
L
R
E
G
I
E
R
A
N
G
G
E
L
r
R
R
A
A
K
S
A
t
A
ri
v
I
L
L
A
L
A
A
T
G
E
E
I
v
0
L
s
I
P
I
N
G
E
C
lïl
A
Z
e
T
T
I
R
A
N
c
1
s
H
E
A
D
G
L
E
B
Y
Y
K
K
E A
e
s
g
E
l
A
T
E
N
N
G
G
E
N
A
D
I
G
lïl
I
v
A
l
T
L
0
K
A
R
E
G
N
E
E
\l
0
l
D
0
E
n
I
n
G
v
E
R
D
E
N
K
I
n
G
GANZEPOORTSTRAAT 21 - TEL. 65 35 - GOES
