NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
Het
Q
PIonvier heeft DE schoenen
vermolmde voetstuk
Hengelwedstrijd
door Maarilo ZeldonrlIK
No. 3497
Donderdag 6 april 1972
75e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel. 308, Giro 206882
Abonnementsprijs 4,50 per half jaar. Franco per post f 19,per jaar. Advertenties 18 ct per mm, exclusief BTW.
Voor fouten in advertenties per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen.
FEUILLETON
Zelfs zondags wilde hij haar helpen,
maar dat wees ze resoluut af. „Jij werkt
de hele week al hard, Siem; zondags
is het jouw dag. Je houdt je gemak. En
voor mij is het wel goed, dat ik in be
weging blijf. Overigens, aan m'n handen
mankeert niets, hoor!"
Maar nu, met Jantine in de wieg en
zelf weer op de been, geeft ze het eer
lijk toe: Siem had me bijna niet meer
tot steun kunnen zijn dan m'n eigen
man. Altijd even onverstoorbaar en ner
gens ziet hij tegen op. Hij doet alles
voor me, als ik het vraag, maar nu ik
weer op de been ben, moet ik het niet
te gek maken. Hij zou me een leventje
als een prinses bezoi-gen, als ik hem z'n
gang liet gaan.
Dat zei ze de tweede dag al, toen hij,
zoals sinds de geboorte van Jantine had
gedaan, de luierwas wilde meenemen
naar de bijkeuken. „Laat maar staan,
Siem, het is geweldig mooi van je ge
weest, dat jij het al die dagen deed,
maar dit neem ik nu van je over. Dat
is toch geen mannenwerk."
Hij stond wat onhandig te kijken. „Doe
het nu nog maar een beetje kalm aan,"
adviseerde hij; „ik kan het best nog
een paar dagen doen."
Ze knikte hem vriendelijk toe. „Dat
weet ik, Siem, en ik zal je er altijd
dankbaar voor blijven. Zorg jij nu maar
voor het vee en het fornuis en de bood
schappen. En rust ook maar eens wat
uit. Me dunkt, je hebt de laatste dagen
je portie wel gehad."
Hij begon te glimlachen. „Ik deed het
met alle liefde, hoor."
Tine zette de emmer even neer en
streek hem zacht over zijn wang. „Dat
weet ik echt wel. Je bent geweldig ge
weest. In het begin heb ik je verkeerd
beoordeeld, daar heb ik veel spijt van.
Zoals jij zijn er niet veel."
De jongen begon zowaar te blozen.
„Zet me alsjeblieft niet op een voetstuk,
vrouw."
Ze stond, met de handen in de zij
hem te bekijken. „Dat zou niet eens zo
gek zijn. zeun," antwoorde ze naden
kend. „Overigens, ik heb je in gedachten
al op een voetstuk gezët. Later, als Jan
tine groot is, zal ik haar er op wijzen."
3.
Uit Vinnhorst, het dorpje onder de
rook van Hannover, waar het Lager van
Jan lag, kreeg ze plotseling geen brie
ven meer. Tine werd ongerust en schreef
in een sneller tempo brieven. Ze begreep
er niets van. Een beklemming zette zich
rond haar hart. Op een zachte morgen
in maart, toen Siem al enige tijd in de
tuin aan het werk was, zei ze: „Ik ga
naar de Middenbuurt, Siem; kijk jij af
en toe even naar Jantine? Ik zal pro
beren zo gauw mogelijk terug te komen."
Hij knikte begrijpend. Want dat het
niet goed zat met Jan Oomes, vermoedde
hij al een poosje, hoewel hij er nooit
met een woord over sprak om de vrouw
niet ongeruster te maken als ze al was.
„Doe maar kalm aan", zei hij, even om
hoog komend. „Ik zal goed opletten."
In het gemeentehuis luisterde men
aandachtig naar haar relaas. Bestond er
een mogelijkheid, dat men een onder
zoek instelde? Sinds begin januari had
ze al geen bericht meer van hem gehad,
hoewel ze hem daarna nog verscheidene
malen had geschreven.
De ambtenaar, die haar te woord had
gestaan, maakte enkele aantekeningen.
Hij beloofde alles te doen wat moge
lijk was. Zodra men iets wist, zou men
het laten weten. En met die schrale
troost, ging ze met minder zorgen terug
naar huis.
Er gingen weer een paar weken voor
bij, doch nog altijd geen bericht uit Vinn
horst. Op een avond vertelde ze van haar
groeiende angst aan Siem, toen ze om
de tafel zaten. Siem rookte z'n onaf
scheidelijke pijp en liet de vrouw haar
hart uitstorten. Zelf was hij even pessi
mistisch gestemd over het lot van Jan
Oomes. Tenslotte was het oorlog en lazen
ze niet in de krant, dat telkens weer
grote steden in Duitsland werden ge
bombardeerd? En had de Engelse zender
een paar dagen geleden niet medegedeeld,
dat voor de zoveelste maal bommen wa
ren geworpen op militaire doelen rond
Hannover? Je zou er maar middenin zit
ten. Om alleen van de schrik al dood te
blijven.
Despndanks probeerde hij de vrouw te
tx-oosten. „Hij kan wel ergens anders
werken, waar ze nog geen mogelijkheid
hebben om te schrijven, wie zal het zeg
gen? En zijn post kan ook verloren ge
gaan zijn door oorlogshandelingen. Er
zijn zoveel mogelijkheden, dus waarom
zul je dix-ekt het ergste denken? Er is
geen enkele reden toe. Neem eens aan,
dat hij bij een bomaanval omgekomen is,
dan had je allang bericht gehad. In die
dingen zijn de Duitsers erg sekuur."
Natuurlijk fantaseerde hij maar wat,
omdat hij begreep, dat al die buiten
landse arbeiders in die wapenindustrie
voor de Duitsers niet meer dan nummers
waren. Doch hij bereikte dat Tine weer
wat hoop kreeg en dat was tenslotte zijn
bedoeling.
Het was op een der eerste dagen van
april, dat een man de dijk affietste en
bij het huisje stopte. Het was tegen etens
tijd. Siem stond in het achterhuis zijn
handen te wassen, terwijl Tine de tafel
in gereedheid bracht.
De man liep achterom en bleef in de
deuropening staan. „Woont hier Oomes?
Jan Oomes?" vroeg hij, zonder verder te
komen.
Siem draaide zich, een beetje verwon
derd naar de man „Jawel. Dat is te
zeggen
„Ja, woont hij hier nu of niet?"
Tine had de man langs het raam zien
gaan en kwam ook naar de bijkeuken. De
Hebt u zich wel eens afgevraagd, wat
de betekenis en het ontstaan is van uw
familienaam? Het is wel eens leuk dat
te weten, temeer daar u er uw gehele
leven mee moet doen.
Een groot aantal familienamen in ons
land is nog betrekkelijk jong, want zij
dateren uit de Napoleontische tijd. Bij
decreet van 18 augustus 1811 werd ver
ordend, dat iedere Nederlander een fa
milienaam moest hebben en onder die
familienaam moest hij zich laten in
schrijven bij de nieuw opgerichte Bur
gerlijke Stand. Toch waren er vele Ne
derlanders, die er weinig voor voelden,
om te voldoen aan de voorschriften van
de gehate Fransen en dus namen zij geen
familienaam aan.
Nadat de Fransen waren verdreven,
besloot het Nederlandse Koninkrijk, de
Burgerlijke Stand te handhaven en moest
er een Koninklijk Besluit van 8 november
1825 komen, om ook de laatste Neder
landers, die nog geen familienaam be
zaten, te noodzaken er een aan te nemen.
Reeds tijdens de Franse bezetting wa
ren er namen aangenomen en omdat ve
len meenden, dat het hier om een tijde
lijke maatregel ging en men die naam
na de bevrijding toch weer zou verliezen
en om een zekere minachting uit te
drukken tegenover de bezettende macht,
werden er in die tijd veel rax-e namen
aangenomen, waarvan genoemd kunnen
worden namen als Naaktgeboren, Suiker
buik, Vroegindewei en zo zijn er nog
vele te noemen, die voor de dragers
later hinderlijk werden. Zij waren de
grappige voorvader beslist niet dank
baar. Het gevolg hiervan is, dat er later
de nodige naamswijzigingen tot stand
moesten komen.
Natuurlijk waren er voor de Franse
tijd ook al familienamen en de bewijzen
daarvan vinden we bij de namen van
veel van de figuren die wij tijdens de
vaderlandse geschiedenislessen leerden,
man wendde zich tot de vrouw: „Bent
u mevrouw Oomes?"
Ze znikte.
„Is Jan thuis?"
„Nee hijhij werkt in Duitsland.
Hij is bij een razzia gegrepen."
„Dus hij is nog niet thuisgekomen?"
„NeeTine kreeg een bang voor
gevoel. „Kent u hem? Is er wat met
hem?"
De man keek over zijn schouder heen
naar buiten. „Mag ik even binnenkomen?
Ja, we kennen elkaar. Ik had gedacht,
dat hij allang thuis was."
„Komt u maar verder. Wie bent u?"
De man veegde zijn voeten af en sloot
de deur achter zich dicht. „Daar?" Hij
wees naar de kamer, in welker deurope
ning de vrouw nog altijd stond. Ze maak
te plaats, zodat hij verder kon gaan. Hij
sloot de deur achter zich, met zijn vinger
achter zich wijzend. „Wie is die man?
Is-ie betrouwbaar?"
„Maakt u zich geen zorgen. Hij werkt
hier en woont bij mij. Verder is er nie
mand in huis, behalve dan mijn doch
tertje." Ze wees naar de wieg.
Zacht begon de bezoeker: „Hoe ik heet,
doet er niet toe, mevrouw. Ik ben on
geveer gelijk met Jan.... met uw man
opgepikt. We kwamen in hetzelfde Lager
terecht en werkten in dezelfde fabriek.
Het was hard werken en lang werken:
Twaalf uur per etmaal en het eten was
ontoereikend. Begin december begonnen
ze te bombarderen; tussen Kerstmis en
Nieuwjaar is de fabriek, waar wij werk
ten, geheel weggebomd. Gelukkig waren
we net weg. Een paar dagen later gingen
we op transport naar Maagdenburg. In
de trein maakten we een plan om te
ontsnappen, want we hadden er genoeg
van. Met z'n zessen zijn we er vandoor
gegaan, toen de trein stilstond bij
Braunschweig, dat is een stad op zestig
kilometer afstand van Hannover. Ik zal
u niet vermoeien met het opsommen van
alle belevenissen en narigheid, die we na
onze vlucht moesten doox-maken. Af en
toe zat men ons op de hielen, maar we
waren al in de buurt van Hameln, bij
de Weser, toen we 's mox-gens vroeg op
een patrouille van de Duitsers stuitten.
We probeerden te vluchten; ze schoten
op ons en één van ons werd getroffen,
maar het was niet uw man.
{Wordt vervolgd.)
zoals Tromp, de Ruyter, de Wit, Hooft,
Vondel, Brederode en dap onze schilders
als Rembrandt van Rijn, Gerard Dou,
Paulus Potter, Adriaan van Ostad en',
zo zijn er natuurlijk nog hondex-den te
noemen.
Waarom had de een wel een familie
naam en de ander niet? Dat is natuurlijk
een vraag, die bij menigeen opkomt.
Voor een belangrijk deel vond dit zijn
oorzaak in het feit, waar men woonde
en leefde. Was dit in een dicht en uit
gebreid bevolkingscentrum, zoals een gro
te stad, dan was het dikwijls nodig, dat
men ter onderscheiding van de vele
andere naamgenoten een familienaam
had, waardoor men zich ondex-scheidde
van bijvoorbeeld een andere Cornelis
Dirlcsz. of een Klaas Hendriksz. Die toe
gevoegde ondex-scheiding, werd dan de
familienaam en die kon voortvloeien uit
diverse gronden.
Zo kennen we de familienamen afge
leid uit geografische namen, zoals Van
Amersfoort, Van Emmerik, Van Kleef,
Van Groning om er maar enkele te noe
men. Dan die welke afgeleid waren van
bijnamen, zoals Dik, de Lange, Krom,
Mank, Bult, Scheel, de Groot en derge-
lijken. In grote plaatsen was het ook
gewoonte, dat men als kleine midden
stander, een uithangbox-d had, waarop
een afbeelding. Familienamen worden
ook dikwijls van die voorstellingen op
uithangborden afgeleid, zoals Anker,
Bontekoe (de naam van de bekende zee
vaarder), die afgeleid was van het uit
hangbord van de herberg van zijn vader
in Hoorn.
Dan zijn er de beroepsnamen, zoals
Smit, Smid, Molenaar, Mulder, Bakker,
Brouwer, enz. Dan de zogenaamde pa-
tronimica, waarbij de vadersnaam ver
andert in familienaam. Voox-beelden zijn:
Jansen, Hendriksen, Cornelissen, namen
die in het noorden des lands uitgaan op
ma, stra en ga en in het oosten des lands
op ing of ink. Dan zijn er nog familie
namen die terug te brengen zijn tot reeds
lang verdwenen kleine plaatsen, vlekken
gehuchten, boerderijen, landgoedex-en,
watertjes, enz. Van die namen is het
dikwijls voor de leek moeilijk om de
ware oorsprong terug te vinden. Er zijn
gelukkig goede boeken op het gebied
van de naamkunde die kunnen helpen.
De Noord-Bevelandse Hengelsportver
eniging had op zaterdag 1 april 1972
voor haar leden een wedstrijd vastge
steld, die gehouden werd aan de zeedijk
van de Anna-Friso polder te Kamper
land. Er kwamen 66 deelnemers die zich
voor deze wedstrijd lieten inschrijven,
wat in verband met de Paasdagen een
goede opkomst betekende.
Omdat de vangsten van de laatste 14
dagen vrij goed waren geweest, waren
de verwachtingen erg hoopvol gestemd
op een goede vangst. Na afloop van de
wedstrijd bleek dat de vangstresultaten
zeer goed waren geweest. Er werden in
totaal 200 bovenmaatse- en 48 onder
maatse vissen (bot en schol) gevangen
die voor de deelnemers 37.500 punten
opleverden. Er waren bij deze wedstrijd
maar 3 pechvogels die niets gevangen
hadden.
Kruiswoordpuzzel no. 271
Horizontaal: 1. drank - 4. boom - 7.
vreemde taal - 10. dadelijk - 13. meis
jesnaam - 14. schrede - 16. treiter - 18.
spoedig - 20. gebogen been - 22. te ge
legener tijd (afk.) - 23. boom - 25.
meisjesnaam - 26. spil - 27. onderricht
28. militair (afk.) - 29. deel van de dag
(afk.) - 30. baan voor balspel - 32. mili
taire academie (afk.) - 34. dubbelklank
36. kalm - 37. contact - 38. tot en met
(afk.) - 39. luchtmacht (afk.) - 41. edel-
grootachtbaar (aflc.) - 42. anno (afk.)
43. de onbekende (afk.) - 45. uitroep
47. jongensnaam - 48. strafwerktuig - 49.
oogglas - 50. voorzetsel - 52. een zekere
53. soort papegaai - 54. water in Enge
land - 55. muziekinstrument - 59. pries
terkleed - 62. eerzucht - 65. waterkering
66. lyrisch gedicht - 67. blos.
Horizontaal: 1. parterre - 9. schipper
16. anker - 17. druppel - 18. erato - 19.
an - 22. ao - 23. sardine - 25. bee
27. Ier-land - 28. hm - 29. onderling
32. gv - 33. ega - 35. trappen - 36. oer
37. af - 39. elp - 41. tnt - 42. nn - 43.
sip - 44. lof - 45. enz. - 47. leb - 48. Lek
49. Leo - 50. Anton - 52. mee - 54.
immigx-ant - 55. nederlaag - 56. pot - 57.
Eelde - 59. rai - 60. ons - 61. ren - 62.
roe - 63. lid - 64. bit - 66. vt - 67. sir
70. Ger - 72. <Ee - 73. Ate - 74. raadsel
78. Nel - 79. ra - 81. vergelden - 83. ps
84. emplooi - 85. ara - 86. soldaat - 87.
ip - 90. ro - 91. neder - 94. snugger
96. berin - 98. dringend - 99. voorraad.
De prijswinnaars waren tenslotte:
1. H. Warren, Colijnsplaat 2015
2. H. de Pan, Kamperland 1700
3. P. C. de Visser, Vlissingen 1380
4. P. M. Kastelein, Geersdijk 1285
5. E. Hulshof, Kloetinge 1245
6. P. v. d. Plasse, Hansweert 1150
7. J. Nijsse, Kortgene 1115
8. Adr. Kastelein, Geersdijk 1105
9. H. Dijkstra, Vlissingen 1095
10. W. C. Leenpoel, Kamperland 1040
11. R. Leenpoel, Kamperland 995
12. H. v. d. Weele, Rotterdam 960
13. G. Back, Middelburg 955
14. G. de Smit, Kampei-land 835
15. Adr. Versluis, Colijnsplaat 775
16. A. de Moor, Scharendijke 770
17. Leo Bakker, Wissenkerke 700
Na afloop van de wedstrijd werden in
het Jhr. Mr. De Casembroothuis te
Kamperland de prijzen uitgereikt door
de voorzitter P. v. d. Vreugde. Deze be
dankte de deelnemers voor de goede
opkomst. Hij had geconstateerd dat het
weer een echte sportieve en ook een
spannende wedstrijd was geweest. Ook
zei hij verheugd te zijn met de zeer
goede vangstresultaten. Hij hoopte dat
dit laatste nog enige tijd zou blijven
voortduren.
De volgende wedstrijd zal plaats vin
den op zaterdag 29 apx-il 1972 te Wissen
kerke op de bekende plaats in de Vliete-
polder.
Verticaal: 1. wild - 2. toiletartikel - 3.
oude vochtmaat - 4. verlaagde toon - 5.
deel van een auto - 6. rivier in Italië
7. verdelgingsmiddel (afk.) - 8. deel van
Amerika (afk.) - 9. soort dans - 11. voor
zetsel 12. vervoerbedrijf (afk.) - 13.
delfstof - 15. jong - 17. oppex-bevelhebber
van Troje - 18. vallei - 19. lokspijs
21. stembuiging - 23. zonnescherm - 24.
plaats in Gelderland - 29. kloostervoogd
30. aantal - 31. woonschip - 32. hoefdier
33. op de wijze van - 35. ik (lat.) - 40.
verlangd - 44. luizeëi - 45. zwaardwalvis
46. meisjesnaam - 47. bejaarde - 48. al
51. zacht - 56. tentoonstellingsgebouw in
Amsterdam - 57. plaats in Brabant - 58.
militaire politie (afk.) - 59. eng. voor
zetsel 60. dierenliefkozing - 61. schel
63. in oprichting (afk.) - 64. als eerder
(afk.).
Verticaal: 1. paashaas - 2. Annam - 3.
rlc - 4. terdege - 5. er - 6. rd - 7. erg
8. speerpunt - 9. sec - 10. cl - 11. ie
12. proleet - 13. pa - 14. etang - 15.
roodvonk - 20. uno - 21. weg - 24. ent
25. bea - 26. elp - 27. Inn - 30. dx-a
31. Ier - 34. allegorie - 36. onberaden
38. firmant - 40. poorter - 41. temerig
42. negatie - 45. enter - 46. zonde - 49.
lip - 50. Ane - 51. nee - 53. Eli - 58.
lodderige - 60. ovex-eind 65. terstond
67. stelten - 68. var - 69. bed - 71. ren
dier - 74. i-ei - 75. aga - 76. sla - 77. les
80. amper - 81. vol - 82. nop - 83. paria
88. end - 89. lev - 92. di - 93. rg - 94.
sn - 95. ro - 96. br - 97. ra.
Gaasepoortstraat 21, Tel. 6S35 - GOES
Oplossing Paaskruiswoordpuzzel
