NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
1
1
1
1
H
1
1
1
1
Plonvier heeft DE schoenen
Miljarden sterren
M
21
25
31
36
No. 3475
Donderdag 28 oktober 1971
75e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel. 308, Giro 206882
Abonnementsprijs 3.75 per half jaar. Franko per post ƒ15.— per jaar. Advertenties 16 ct per mm, exclusief BTW.
Voor fouten in advertenties, per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen.
FEUILLETON
20
Hij kijkt omhoog. Hun blikken ontmoe
ten elkaar. Berendien's gezicht staat ern
stig. Hij wil protesteren, maar iets in
haar blik weerhoudt hem. Daarom ant
woordt hij enkel: „Zoals u wilt, juf
frouw."
Om twaalf uur wast hij zijn handen
zo schoon mogelijk en loopt dan de enkele
meters naar de woning. Via de achter
deur komt hij in de grote kamer. Beren
dien zit zelf al aan tafel en wijst hem
een stoel.
„Ik ben een paar dagen alleen. Daarom
vind ik het wel prettig, als je me van
middag met het eten gezelschap houdt."
Ze schenkt koffie voor hem in en als
hij zijn brood op heeft, schuift ze nog
een slaatje naar hem toe. „Eet maar op",
zegt ze vriendelijk. „Ik heb het toch
over."
De maaltijd verloopt vrijwel zwijgend.
Jaap presenteert haar een sigaret en
geeft vuur. Een ogenblik rust haar hand
op zijn pols, als ze vuur in haar sigaret
zuigt. Dan staat ze op, wijst naar een
crapaud en gaat zelf tegenover hem zit
ten. Enkele ogenblikken roken ze zwij
gend. De vrouw kijkt hem aan. Opeens
zegt ze, en haar stem klinkt rustig en
beheerst: „Eigenlijk ben jij een grote
stommeling, weet je dat?"
De man tegenover haar schrikt. „Een
stommeling? Waarom?"
„Bij de eerste slag capituleer je. En
weet je maar één oplossing: vluchten.
Dat is geen kunst. Integendeel. Vluchten
is zelfs laf. Toen jij hier kwam wei-ken,
dacht ik: mijn broer heeft een goede keus
gemaakt. Na enkele dagen wisten we
beiden: Jaap is een prima monteur. We
hadden het niet beter kunnen treffen.
Natuurlijk zijn wij met alles op de hoog
te. Wat dacht je? Doch dat was voor
mijn broer geen bezwaar. Voor mij net
zo min. Dat je in de stad wel eens nare
dingen zou ondervinden, lag voor de hand.
Wat had jij gedacht, toen je weer naar
huis ging? Dat ze erebogen voor je op
gesteld zouden hebben? Met welkomst
borden en een speech van de burgemees
ter?"
De vrouw kwam overeind en begon
door de kamer te lopen. „De mensen zijn
wreed, jongeman. Dat ervaar je in deze
dagen opnieuw. Aanvankelijk, die eerste
dagen nana die noodlottige avond,
was de sympathie van de meerderheid
ongetwijfeld op jouw hand. De man, die
voor zijn zuster in de bres sprong, omdat
ze belaagd werd. Zoiets komt niet zo
vaak meer voor in het leven. De ridder
tijd ligt al lang achter ons. Maar jij
werd gearresteerd en opgesloten en dat
werkte als een koude douche op vele
mensen. Ze gingen het nu ook van een
andere kant bekijken. Want elke zaak
heeft minstens twee kanten. Denk nu
niet, dat ik je ga verwijten, integendeel.
Ik heb nog altijd bewondering voor je,
omdat je je zuster beschermde. Dat zulks
de dood van je vader tengevolge had,
is erg. Dat de rechter van mening was,
dat er maar ten dele sprake was van
noodweer, is volgens mij ook niet in
orde. Maar het recht moet geëerbiedigd
worden. Het ligt niet aan mij om te be
oordelen, of het vonnis te zwaar was
of niet. Dat doet op het ogenblik alle
maal niet meer terzake. Voorzover er
sprake van was, dat er gestraft moest
worden, is aan het recht voldaan. Jij
hebt je straf gehad, dus mag er niet
meer over gepraat worden. Zo denken
verstandige mensen er over. Alleen de
massa oordeelt anders. Die ziet in jou
de man, die zijn vader heeft doodgesla
gen. Ja, zo noemt men dat. Misschien
noemen ze het nog erger. Maar daar moet
jij je niets van aantrekken. Jij hebt je
straf gehad, afgelopen. Nu tel je weer
net zoveel mee als ieder ander mens. En
als jij het je dan gaat aantrekken, maak
je dezelfde fout. Trek je van niemand
iets aan. Als jij er echter van door wilt
gaan, ontvlucht je de werkelijkheid. En
dat lukt je toch niet. De wereld is klein.
Al zou je bijvoorbeeld naar het andere
eind van ons land gaan, dan zou op een
dag toch iemand het daar te weten komen
en zulke gevallen gaan altijd als een lo-
door Gerrit Fransen
pend vuurtje rond. Weet je, wat jij moet
doen? Blijven en je kop omhoog houden.
Tart jij die nette mensen maar, dat mag
je, dat moet je. Doe net als je zuster
indertijd deed: sla je er doorheen, je
niets aantrekken van de mensen. Óver
een poosje krijgt men er toch genoeg
van en dan is het afgelopen. Maar vluch
ten is en blijft laf en geeft enkel uitstel."
De man in de kamer kijkt voor zich uit.
Woord voor woord heeft hij duidelijk
verstaan en ze werken als even zovele
zweepslagen. Dat deze vrouw, die hij in
stilte vereert, omdat ze van het begin
af aan vriendelijk en hartelijk voor hem
was, heeft hem getroffen.
Hij herinnert zich op dit ogenblik ook
die zondagmiddag, toen ze, zijn zus en
hijzelf, zo hartelijk door broer en zus
werden ontvangen. Daarom kan hij tegen
deze vrouw niets zeggen. Ieder ander zou
hij misschien uitgelachen hebben. Waar
schijnlijk zou zijn reaktie geweest zijn:
„Waar bemoei jij je mee? Schiet op, dit
is mijn zaak en het gaat je niks aan."
Maar tegen deze vrouw durft hij dit
niet te zeggen. Vanmorgen, toen hij zijn
ontslag vroeg, had hij gemeend, dat ze
hem begreep en zijn verzoek ook kon
billijken. Nu gaat ze tegen hem te keer
en hoe.
Hij blijft evenwel zwijgen. De vrouw
in de kamer drukt ergens in een asbak
haar sigaret uit. Met de handen op haar
rug doceert ze verder: „Misschien, als
er geen vrouw in het spel was gekomen,
zou je je er wel doorheen geslagen heb
ben."
Nu komt zijn hoofd met een ruk om
hoog. „Hoe weet u dat?"
Vlak voor hem blijft ze staan. „Zoiets
bemerkt een vrouw onmiddellijk, meneer
Ten Oever. Ongetwijfeld heb jij een poosje
geleden kennis gemaakt met een of ander
aardig meisje en er een poosje omgang
mee gehad. Eén dezer dagen echter is
het meisje waarschijnlijk achter jouw
levensgeheim gekomen en wil daarom
niets meer van je weten. De laatste paar
dagen was er van de opgeruimde Jaap
ten Oever niets overgebleven. Zwijgend
en nors deed je gisteren en eergisteren
je werk. Het is de druppel geworden,
die de emmer deed overlopen. Met als
gevolg, dat je je kop verliest, en weg
wil, zo ver mogelijk weg van je stadje.
Maar, ik zei het al, Jaap, dat is niet
de oplossing."
Er is ontzetting in zijn blik. Gewoon
om bang van te worden, zo goed als ze
het geraden heeft van Jopie Osdorp. Be
rendien weet, dat ze in de roos geschoten
heeft. Trouwens, Pleun ten Oever heeft
haar vanmorgen al zoiets verteld dooi
de telefoon. Het klopt dus wel. Dat ge
zicht van Jaap is een open boek.
„Zal ik jou eens een goeie raad geven,
Jaap ten Oever?" Ze trekt een stoeltje
bij en gaat naast hem zitten. „Ik ken jou
nog van vroeger. Ja, fris je geheugen
maar eens op, want we zijn een paar a-
vonden samen uit geweest. Een jaar of
vier, vijf geleden, precies weet ik dat niet
meer. Maar toen ik jou die eerste mor
gen in de garage zag, herkende ik je
meteen. Ik herinner me nog, dat je een
keurige jongen was. En ik vind je nog
sympathiek, dat zul je intussen wel ge
merkt hebben. Daarom trek ik het me
een beetje aan, dat jij gekke dingen wilt
gaan doen. Weet je wat jij moet doen?
Gewoon blijven. Ga je pantseren, tegen
minachtende blikken. Als ze schelden,
doe je net, of je het niet hoort.
Dan is de zogenaamde aardigheid er
gauw genoeg af. Zodra de mensen mev-.
ken, dat het je allemaal niets kan sche
len, gaan ze ook veranderen. Dat is een
kwestie van tijd. Als je een kerel bent
en ik geloof nog altijd, dat je er een
bent sla je je er doorheen. Je hebt een
schat van een zuster, waardeer haar,
jongeman. Zoiets is een rijk bezit. Zij
helpt je er wel door. En in de tweede
plaats heb je ons: mijn broer en ik. Heb
je over ons te klagen gehad, sinds je hier
werkt? Nou? Dan mag je het zeggen. Op
ons kun je ook rekenen. Weet je, wat jij
doen moet? Niet dadelijk een beslissing
nemen. Overijlde beslissingen zijn in de
meeste gevallen niet goed. Voorlopig zeg
ik nog niets tegen Henk. Doe mij nu eens
één genoegen en denk er de komende
dagen rustig over na. Weeg alle voor- en
nadelen eens af van een vlucht uit de
stad en je baan hier. En kom dan zondag
middag bijtijds met je zuster hierheen.
Eten julie bij ons en gaan we daarna een
toertje maken. Afgesproken?"
(Wordt vervolgd).
IN MILJARDEN MELKWEGSTELSELS
Het is nog niet zo erg lang geleden, slechts enkele eeuwen, dat ook de
meest vooraanstaande geleerden het er roerend over eens waren, dat de
aarde het middelpunt van het heelal was, dat de zon er omheen draaide
en de sterren een leuke versiering aan het firmament waren.
Pas wanneer Copernicus, en later Galileï hun onderzoekingen doen,
begint er iets van de waarheid door te dringen, al moeten zij in hun tijd
bijzonder ongeloofwaardig geweest zijn voor de mensen aan wie zij ver
telden, dat de aarde draaide in plaats van stil te staan, en dat de theo-
riëen van de oude Grieken niet juist waren. Maar ook zij hadden geen
flauw benul van de feiten, de ongelooflijke feiten, waar wij in onze tijd
achter beginnen te komen. De ontdekking van de ontelbare stipjes, die
melkwegstelsels zijn, en die bestaan uit ontelbare stipjes, die sterren zijn
zo groot, dat de aarde er als een erwt in een voetbal verloren in zou
raken.
Melkwegstelsels.
Er is geen mens, en er zal er nooit een
komen, die kan bevatten hoe het heelal
is samengesteld. Als we beginnen met het
zonnestelsel, waar wij in thuis horen, is
er niet veel moeite voor nodig weer te
geven hoe dat ongeveer is samengesteld.
Als u in een koekepan wat erwten legt,
met een klein appeltje in het midden,
op regelmatige afstanden van elkaar,
stellen de erwten de planeten voor, met
de zon in het midden. Waar alles om
heen draait. Maar dat zonnestelsel hoort
thuis in het melkwegstelsel, en dat wordt
al wat moeilijker. Ons melkwegstelsel is
voor te stellen als twee platte borden,
met de bovenkanten tegen elkaar ge
plakt. Zo ziet het er uit. Het bestaat uit
enige miljarden sterren, waaronder onze
zon. die ergens aan de rand meedraait
rond het middelpunt.
Dat hele onbegrijpelijk grote melkweg
stelsel draait in tweehonderd miljoen
jaar één keer om zijn eigen as. En het
voornaamste bestanddeel van die melk
weg is eigenlijk ruimte. Een enorme
ruimte, met hier en daar een ster. In
het centrum van een melkwegstelsel
staan de sterren het dichtst bij elkaar,
in de buitenste spiralen zijn ze dun ge
zaaid. Het melkwegstelsel, waar wij ons
in bevinden, moet een middellijn hebben
van meer dan 100.000 lichtjaren. De af
stand die een lichtjaar overbrugt is on
geveer 10.000 miljard kilometer. Dat is
al een veel groter getal, dan wij ons
kunnen voorstellen.
Andere melkwegstelsels.
Hoe een melkwegstesel op afstand er
uitziet, kunnen we zien, als we naar het
dichtstbijzijnde kijken, de Andromeda-
nevel. Even groot als het onze, met de
zelfde spiraalstruktuur, wat wil zeggen
dat om een naar verhouding dichte ster
renkern sterspiralen afbuigen. Het staat
op twee miljoen lichtjaar van ons af,
en is te zien als een klein vlekje aan de
donkere hemel.
Als één van de sterren uit de Andro-
meda-nevel een bewoonde planeet kent,
zoals de ster die wij de zon noemen er
een heeft, de aarde, dan zullen de be
woners er van dat enorm grote melkweg
stelsel van ons ook zien als een nietig
vlekje aan hun hemel. Zo groot is de
ruimte dat een onbegrijpelijk groot melk
wegstelsel nog slechts een puntje in de
ruimte is.
De Andromeda-nevel heeft waarschijn
lijk evenveel sterren als het onze, enige
miljarden. Als u dan bedenkt dat een
middelmatig grote ster, zoals de zon er
een is, 109 maal groter is dan de aarde,
begint men iets te beseffen van de totale
onbetekenendheid van de wereld, waar
op wij leven.
Nogmaals miljarden.
Als we met steeds sterkere telescopen
nu de ruimte af gaan zoeken naar meer
melkwegstelsels, zien we met iets van
ontzetting, dat steeds verder weg meer
en meer melkwegstelsels zijn, eerst hon
derden, dan duizenden, en tenslotte mil
jarden. Melkwegstelsels, dus geen sterren,
maar opeenhopingen van sterren, die
we een melkwegstelsel noemen.
Het is ondoenlijk te proberen te be
vatten, hoeveel sterren er dan wel in de
ruimte kunnen zijn. Maar zomin als de
sterren maar los in de ruimte hangen,
ze horen immers thuis in een melkweg
stelsel, zomin hangen die zelfde melk
wegstelsels maar los in het heelal. Neen,
op de zelfde manier als sterren zo'n stel
sel vormen, horen die weer thuis in een
super-melkwegstelsel, dat zelf ook weer
een zelfde soort spiraalstruktuur schijnt
te bezitten. Verder dan tot dat punt is
de mens niet, of nog niet, maar als mis
schien eens nieuwe en betere middelen
zijn bedacht om weer verder de ruimte
in te kijken, zullen we misschien moeten
konkluderen, dat zelfs dat super-melk
wegstelsel nog maar een onderdeel is van
een nog groter super-super-melkwegstel
sel, dat op zijn beurt misschien thuis hoort
Op het groepsbureau der Rijkspolitie te
Kortgene, Bernhardstraat 20, zijn (van
maandag t/m vrijdag van 8.30 uur tot
12.00 uur en van 13.00 uur tot 17.30 uur)
inlichtingen te verkrijgen omtrent de vol
gende gevonden voorwerpen:
een blauwe vouwfiets; een sleutel, merk
Ika; 1 gasaanstelier; een schildpad; een
draagbare radio; een damessjaal; een
steunzool v. kinderschoen; een klein half
lang harig hondje; een gouden hangertje;
een zwarte portemonnee met inhoud; een
fietssleuteltje; een vliegenklapper; een
cliequekaart; een zwarte portemonnee m.
inhoud; een bankbiljet van 5.een
klein sleuteltje en een Lips-sleutel; een
bruine portemonnee met inhoud; een ge
bloemde hoofddoek; een boekje Ring-
zegels; een portemonneetje z. inhoud; een
groene autohoes; een huissleutel met
sleutelhanger; een bruine portemonnee
met inhoud; een zwart tienertasje; een
herenpolshorloge met rekband; een groen
werkjasje; een blauw kinderjack; een
snelbinder (spin).
Kruiswoordpuzzel no. 250
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
15
17
19
20
23
24
26
27
28
30
32
33
37
38
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
bi
62
63
64
6 5
66
67
68
b3
70
71
72
73
74
75
R
Horizontaal: 1. pl. in Nederland - 7. pl.
in Nederland - 13. nauw - 14. familioiid
15. pl. in Overijsel - 16. meisjesnaam
17. normaalpeil (afk.) - 18. water in U-
trecht - 19. liefkozing - 20. te zijner
plaatse (lat. afk.) - 22. voorzetsel - 24.
mond v. e. dier - 26. zwijn - 29. klepper
31. zuivelprodukt - 33. insekt - 35. spoedig
36. broeikas - 37. onder andere (afk.)
38. bijwoord - 40. bevel - 41. meisjesnaam
42. tegenstand - 43. Verenigde Naties
(afk.) - 45. mandje - 46. getemd - 48.
nota bene (afk.) - 50. zangstem - 52.
gewicht - 54. lengtemaat - 56. kleur - 57.
bouwmateriaal 59. teleurstellend - 60.
steen - 61. dwaas - 63. lengtemaat (afk.)
65. spaanse titel - 66. deel van een boom
67. voorzetsel - 68. soort afscheiding
70. plaats in Gelderland - 72. nakomeling
schap - 73. vlaktemaat - 74. plaats in
Nederland - 75. pl. in Nederland.
Verticaal: 1. pl. in Nederland - 2. pers
bureau (afk.) - 3. N.V. (duits) - 4. oven
krabber - 5. draagvat - 6. familielid - 7.
uitroep - 8. deel v. h. been - 9. aardig
10. goud (fr.) 11. holte in de muur
12. pl. in Nederland - 21. snavel - 23.
wiel - 24. meisjesnaam - 25. hevig - 27.
voorzetsel - 28. belemmering - 30. hand
langer - 31. roofzuchtige papegaai - 32.
vogel - 34. inwendig orgaan - 36. stijf
39. lidwoord - 40. sportterm - 43. pl. in
Nederland - 44. nieuw (in samenstelling)
45. bieding - 47. snijwerktuig - 48. ont
kenning - 49. pl. in Nederland 51. ge
vangenis - 52. uitroep - 53. pl. in Bra
bant - 55. tot nader order (afk.) - 57.
horde - 58. volk - 60. fris - 62. vreemde
64. bijwoord - 67. vr. munt - 69. titel
(afk.) - 71. voegwoord - 72. uitroep - 73.
reeds.
Oplossing kruiswoordpuzzel no. 249
Horizontaal: 1. vitrage - 6. matroos - 11.
ene - 12. ade - 13. Eos - 14. tea - 16. reu
18. SER - 19. veem 20. enig - 22. trio
24. Eede - 26. drost - 28. stoep - 29. giek
30. tante - 32. leut - 33. lui - 34. Siam
37. molen - 39. gort - 42. rotan - 43.
roman - 44. aval 45. leis 46. mens
49. lila 51. imp - 54. eet - 55. eea
56. boa - 58. eer - 59. urn - 60. fietser
61. Amerika.
Verticaal: 1. veertig - 2. Ino - 3. tes
4. akte - 5. Edam 6. mare - 7. trui
8. OAS - 9. ode - 10. serpent - 15. eerst
17. engte - 19. vork - 21. geel - 23. Ide
25. Epe - 27. talon - 28. stier - 31. nul
34. statief - 35. ara 36. molm - 37. Marne
38. notie - 39. gala - 40. one - 41. Tos-
cana - 47. eens - 48. ster - 49. Lena
50. lade - 52. mei - 53. pre - 56. bui
57. ork.
Ganzepoortstraat 21, Tel. 6535 - GOES
