Het konkurrentiebeding
Fiskus, inflatie en eigen woning
Nieuw gezicht van de Goedkope Simon in Middelburg
Finse huizen zelf te bouwen
VAN ONZE ADVERTEERDERS
-
Een kant-en-klaar Niskap-huis.
Van oudsher is de verhouding tussen huurder en huisbaas een dank
baar onderwerp geweest voor de politici; en van oudsher is er dus wan
begrip en verwarring gezaaid door de partijdige, verdraaide, voorstellingen
van zaken die het kenmerk schijnen te moeten zijn van het politieke
spel.
De toestand is er niet op verbeterd toen na de oorlog huurbeperking,
baurbeseherming, inflatie, hoge belastingen en andere verworvenheden
van onze welvaart hun intreden deden. Integendeel, de verwarring en het
wantrouwen werden alleen maar groter, de één beklaagde zich over de
steeds hogere bedragen, die de huisjesmelker „zo maar" in zijn zak steekt;
en de ander over het antihuisbazen complex van de massa, die wel steeds
een hoger uurloon wil genieten maar niet wil inzien dat de kosten van het
huis dan ook evenredig stijgen.
Zoals gewoonlijk ligt de waarheid natuurlijk in het midden, en zijn alle
gevallen niet aan elkaar gelijk. De vraag rijst dus waar ligt dat midden
en is dat te becijferen?
Onder toezicht van architect Van Pa gee
heeft het aannemersbedrijf Mesu te Mid
delburg met hard wenken in recordtijd
de winkel in de Lange Delft een geheel
ander aanzien gegeven.
Een bredere entree, een geheel nieuwe
pui en moderne, verlaagde etalages, zijn
kernpunten waar de hedendaagse pre
sentatie om draait.
Uit deze verbouwing en de ver door
gevoerde specialisatie op o.a. het gebied
van bonneterie en nachtkleding, blijkt
dat fa. De Witte en Zonen hun koers
Het ziet er naar uit dat, na het onder
houd van woningen, nu ook de bouw
daarvan een doe-'t-zelf aangelegenheid
gaat worden. Zij het dan voorlopig al
leen het „tweede huis".
Dit veelbelovende nieuws komt uit
het hoge noorden, uit Finland. Daar bou
wen al heel lang mensen hun eigen huis.
Onverschillig of dit een eerste of een
„tweede huis" is. Konstruktie en kwa
liteit zijn dusdanig dat de Finnen deze
huizen zonder meer permanent kunnen
en mogen bewonen.
Sinds kort zijn deze originele Finse
Niskap-huizen ook in Nederland lever
baar. Zij worden als bouwpakket, met
alle hout gezaagd en genummerd, over
eenkomstig een voor iedereen begrijpe
lijke bouwtekening, regelrecht uit Fin
land op de bouwplaats aangevoerd. Ex
clusief glas. dakbedekking, centrale ver
warming, sanitair en keuken komt dit
afhankelijk van de grootte op een bedrag
van 13.500,— tot 22.475,—.
Wie een beetje handig is, kan het huis
met enkele vrienden in korte tijd zelf in
elkaar zetten. En is men wat minder
handig uitgevallen, dan zal men er wat
langer over doen, zonder dat er echter
ooit iets fout kan gaan. Alle onderdelen
passen in elkaar en er komt geen spijker
aan te pas. Gaat men op zandgrond bou
wen, dan kan de benodigde fundatie met
een worden bijgeleverd.
De bungalows zijn verkrijgbaar in di
verse modellen, welke alle de namen dra
gen van de Finse architecten, die deze
huizen, ontwierpen: Kakuuri, Talonen,
Jernsröm e.d. Over het algemeen bevat
ten zij: een grote eetkamer met open
keuken annex eetbar, twee kleine slaap
kamers en één grote (met wasgelegen
heid), een „natte eenheid" met wastafel,
douche en toilet, alsmede een bergruimte
die ook gemakkelijk als sauna ingericht
kan worden. De vloeren zijn van grenen
hout, maar kunnen ook in Fins parket
worden uitgevoei-d. De daken (dakbedek
king naar keuze) en vloeren zijn dubbel
geïsoleerd, de deuren zijn van dubbel
hout tegen het kromtrekken; rustieke,
gladde, kromme takken fungeren als
deurkrukken. Naast de geheel uitneem-
bare ramen bevinden zich dekoratieve
ventilatie-jalouzieën.
De entree-partij, waarop de balkcncon-
structie duidelijk te zien is.
Het leven in deze huizen is erg ple
zierig; men leeft er niet in de geuren
van beton of kunststoffen, maar in die
van de zuivere natuur. Voor de mooie
dagen is er een ruim terras, terwijl men
tegen 'de koude beschermd is door een
perfecte centrale hete lucht verwarming
via een rooster in de vloer.
Als men wil kan men bij de opbouw
van het huis enige dagen deskundige as
sistente krijgen van de importeur van de
Finse landhuizen, Saunaland tin Apel
doorn. Via Saunaland, dat nauw samen
werkt met de Finse archtekt Prof. Olli
Kivinen en met Nederlandse architekten,
kan men de bouw ook geheel overlaten
op de toekomst hebben uitgestippeld.
Hun wens is om alles wat op dit gebied
op de markt komt en dus door het publiek
gewenst kan. worden, te brengen. De
praktijk-ervaring van de heer De Witte
Sr. en de moderne visie van zijn drie
zonen zijn een borg voor de uitvoering
van deze plannen. De nu al in de zaak
aanwezige enorme collectie liegt er dan
ook beslist niet om.
Wij zouden haast zeggen: als u nergens
anders kunt slagen, dan vindt u het daar
beslist.
aan aannemers die met de konstructie van
de Finse huizen al de nodige ervaring
opdeden. In dit geval wordt de prijs van
de aanschaffing natuurlijk hoger.
Eén der dekoratieve ventilatie-jalouzieën.
Er bestaat sinds kort ook een uitvoe
ring, afgestemd op bewoning door gehan
dicapten. Onlangs werd een dergelijk huis
in een Tros TV programma aangeboden
aan de Nederlandse Centrale Vereniging
ter bevordering van Revalidatie.
Volop terreinen.
In het geval van de Niskap-huizen is
dit probleem veelal direkt op te lossen,
daar Saunaland de beschikking heeft over
verschillende prachtige terreinen in di
verse delen van ons land: o.a. bij Lem
mer (watersportcentrum met eigen ha
ven), bij Venray, in de omgeving bij Til
burg, nabij Zweeloo, in de buurt van Hol
ten en in Zeeland. Men kan de percelen
deels kopen, deels in erfpacht verkrijgen.
Tevens kan bemiddeling worden ver
leend bij het verwerven van grond elders
in het land. Wil men zijn huis liever in
het buitenland zetten, dan kan men bij
Saunaland ook terecht voor bouwterrein
bij o.a. Alicante in Spanje en Bologna in
Italië.
En wie het zich heel gemakkelijk wil
maken, behoeft slechts een uitstapje te
maken naar het recreatiecentrum „De
Bronzen Emmer" in het Dentse Meppen
(Gemeente Zweeloo) bij Emmen, waar
een aantal kant-en-klare, volledig inge
richte Finse bungalows met 800 - 1000 m2
grond te koop zijn.
Middels de importeur kan men bij de
aankoop van deze zeer degelijke huizen
bij een bank een 'hypotheek afsluiten te
gen een normale staffelrente.
Wie zich in Meppen vestigt, kan tevens
gebruik maken van een verwarmd zwem
bad en een veilig kinderbad. Het grote
bad met een 80 kub. filter wordt om de
vier u/ur gezuiverd, dat voor de kinderen
elk uur.
Geschikt voor permanente bewoning.
Het is bijzonder spijtig dat dit soort
huizen, dat tegen alle weersomstandig
heden bestand is, in Nederland in te
genstelling tot Finland nog niet per
manent mag worden bewoond. Hoewel
men er in overheidskringen beslist niet
afwijzend tegenover staat, zullen de hui
zen de eerste tijd uitsluitend voor recrea
tie (ook als clubhuizen) kunnen worden
gebruikt.
Een hoognodige herziening van de ver
ouderde 'bepalingen in dezen zou het mo
gelijk maken middels deze oerdegelijke
huizen een zij het bescheiden, maar toch
zeer welkome bijdrage te leveren tot op
lossing van de voor zovelen nog altijd
bestaande woningnood.
De kostprijs van het wonen.
Een van de punten die daarbij eerst
vastgesteld moeten worden is de kost
prijs van het wonen. Stel dat A een huis
koopt van 40.000,wat verwoont hij
dan! Voor het gemiddelde geval is
daarvan de volgende begroting te maken.
In de eerste plaats kost dat 8 °/o rente
over de investering. Leent hij die 40.000
dan moet hij die rente betalen; heeft
hij zoveel geld: dan zou hij als hij 't
niet in het huis stak, er 8 °/o rente van
kunnen genieten. Dan moet hij er reke
ning mede houden, dat 't pand na een
jaar of 70 wel ongeveer aan afbraak toe
is. Hij houdt natuurlijk de grond over,
per jaar moet rekenen zeker niet lager
maar hij moet de sloop betalen. Ruw
weg geschat is de afschrijving die hij
dan 1,5 °/o. Dan krijgt hij ieder jaar nog
zijn aanslagen in de straat- en rioolbe
lasting, poldex-lasten, baatbelasting mis
schien en dergelijke vaste lasten; hij
moet 't pand tegen brand verzekeren en
het moet onderhouden worden. Vooral het
onderhoud varieert van jaar tot jaar
nogal, en het wordt natuurlijk ook steeds
meer naarmate het pand ouder wordt.
Door elkaar kunnen we al deze kosten en
lasten stellen op 2,5 u/o per jaar als we
een beetje doe-het-zelvers-bloed hebben
voor de kleinere karweitjes.
Het totaal is dan schrikt u niet
12 °/o, ofwel 4800,per jaar. Per maand
is de kostprijs van het wonen in een huis
van f 40.000,(en dat is tegenwoordig
nog niet zo'n geweldig huis) dus 400,
en per week dus ruim 92,
Wat is de huur?
Wat kost zo'n huis als dat van A nu
aan huur? Dat varieërt nogal. Betreft het
een woningwetwoning of een gesubsi-
diëerde woning, dan is dat heel wat min
der dan bij een vrijesektorwoning. Bo
vendien zijn er grote plaatselijke verschil
len in huurniveay. Globaal kan gesteld
worden dat de huren voor zo'n betrekke
lijk kleine woning variëren van 150,
tot 300,per maand. De een betaalt dus
twee keer zoveel voor een gelijkwaardig
huis als een ander, dat is het 'gevolg
van het „huurbeleid", maar beide blijven
nog ruim beneden de kostprijs. De eige
naar lijdt dus verlies. In vele gevallen is
de eigenaar de overheid en draagt de be
lastingbetaler dus dat verlies, of liever
gezegd, als A een gemiddelde belasting
betaler is, dan legt 'hij het verschil er
toch zelf bij, niet als huur, doch als
belasting. We kunnen zeggen, dat maakt
dan niets uit, doch het verschil is, dat
wanneer de huurder minder belasting zou
betalen en wel de volledige huur, dan
behoefde hij niet af te wachten welk huis
hij zou krijgen, en wanneer, doch dan
kon hij zelf kiezen omdat hij volledig be
taalde. Hij zou zelf evengoed een huis
kunnen kopen.
En hier komen we dan bij de eige
naar. Hij betaalt zijn belastingen, waar
dus een deel van dient voor het woon
genot van een ander, en draagt daar
naast geheel de kosten van zijn eigen wo
ning. Sterker nog bij de eigenaar die zijn
huis verhuurt: door de goedkope woning
wetwoningen en de gesubsidiëerde wonin
gen ligt de huur die hij kan bedingen als
regel ook aanzienlijk beneden de kost
prijs. Is hij dan getikt? Neen, maar dooi
de inflatie en de fiskale aftrek mogelijk
heden is het vei'haal nog niet ten einde.
Voor wie maar genoeg bezit om te kunnen
lenen en voor wie genoeg inkomstenbe
lasting betaalt om flink plezier te hebben
van zijn aftrekpostjes zijn hier nog leuke
subsidies te genieten.
De fiskus.
Voor de inkomstenbelasting moet de
netto-opbrengst van 'het 'huis (huur of
huurwaarde minus kosten, lasten en af
schrijvingen) in het inkomen worden be
grepen en is de rente aftrekbaar. Voor de
eigenaarbewoner is die netto-opbrengst
op een vast bedrag gesteld, in ons voor
beeld op 150,daar het huis dat vrij
40.000,kost, in bewoonde staat niet
meer dan 30.000,waard is. Wordt
het pand niet door de eigenaar be
woond, dan zal de netto-opbrengst door
elkaar op rond hetzelfde bedrag uitko
men. De rente die hij betaalt, en dan
mag aftrekken, of die hij, voor zover hij
eigen geld in het huis heeft gestoken,
derft en dan ook niet behoeft aan te ge
ven, bedraagt 8 °/o van 40.000,dus
3200,Per saldo levert het huis aan
de eigenaar dus een aftrekpost op van
ruim 3000,
Heeft hij een klein inkomen, dan
scheelt hem dat dus een klein belasting
bedragje, betaalt hij aan de top van zijn
inkomen echter 50 °/o, dan scheelt hem
dat 1500,per jaar. Bij zeer grote in
komens loopt het tarief op tot 70 °/o
aan de top, wie zoveel verdient krijgt
van die rente dus 2100,terug. Van
de andere kant bezien kan men dus zeg
gen, dat wie meer dan rond 40.000,in
komen heeft en daardoor meer dan 50 °/o
aan de top betaalt, slechts de helft of
nog minder aan rente behoeft te dragen
van wat iemand met een zeer klein inko-
Soms ernstige handicap.
Bij een konkurrentiebeding kunnen de
belangen van werkgever en werknemer
zeer scherp tegenover elkaar staan. Ener
zijds heeft de patroon er belang bij te
verhoeden, dat zijn vroegere werknemer
de in zijn bedrijf opgedane kennis of
konnekties later gaat gebruiken om hem
konkurrentie aan te doen. En daarom
proberen patroons dat belang kontraik-
•tueel (door het konkurrentiebeding) te
beveiligen en veelal op zeer ruime ma
nier door de werknemer vrijwel alle
werkzaamheden te verbieden op verbeur
te van zeer hoge bedragen (boeten).
Anderzijds heeft de werknemer er be
lang bij om zo weinig, mogelijk belem
merd te zijn in de keuze van gelegenheid
om door zijn kunde en kennis de kost
te verdienen. En als de dienstbetrekking
beëindigd is, blijkt datgene, wat hij toen
hij de betrekking kreeg, beloofd heefl
in vele gevallen een ernstige handicap
te zijn voor de mogelijkheid van een
broodwinning.
Beperkingen.
Dit komt o.a. hierin tot uiting dat het
konkurrentiebeding aan een aantal be
perkende voorschriften is onderworpen.
Zo kan een konkurrentiebeding alleen
schriftelijk worden aangegaan met meer
derjarige werknemers.
Het vervalt indien de werkgever de
betrokken werknemer heeft ontslagen
op een wijze waardoor hij sohadeplichtig
is geworden.
Matigingsbevocgdheid.
Indien een konkurrentiebeding rechts
geldig is. tot stand gekomen, betekent
dit echter nog niet dat het steeds uitge
voerd moet worden. De rechter kan
namelijk het beding geheel of gedeeltelijk
te niet doen.
Het is dus vernietigbaar: de werk
nemer kan indiien hij in verhouding tot
het te beschermen belang van de werk
gever door het konkurrenitiebelawg on-
men per saldo betaalt. Hij kan dus in
feite goedkoop geld lenen, en dat stelt
hem dan weer in staat om de volgende
subsidie te genieten.
De inflatie.
Wanneer het geld ieder jaar 6 7 °/o
in koopkracht daalt, en lonen en prij
zen door elkaar niet eenzelfde percentage
stijgen, dan blijft, door elkaar geno
men, iedereen financieël dezelfde. Wan
neer iemand dan een huis koopt en dat
drie jaar later voor een 20 hogere
prijs weer verkoopt, is hij dus ook niet
rijker geworden; hij heeft niet een ver
lies geleden, dat wel is geleden door
degene die zijn geld heeft bewaard.
Dus door diegene, die het in een oude
kous had gestopt, of het op een bank
had gezet of het op andere wijze had
uitgeleend. Hij heeft nog wel hetzelfde
bedrag, maar kan er 20"/o minder voor
kopen; daar zit zijn verlies.
Het meest aan te bevelen is dus om
geld te lenen. We betalen immers in
slechtere guldens terug, guldens waar
voor we dan minder kunnen kopen, zodat
we in feite een deel van de schuld niet
terugbetalen. We moeten weliswaar het
zelfde bedrag terugbetalen, maar dat gaat
na drie jaar, als we 20 meer verdienen,
al een heel stuk gemakkelijker. Na een
jaar of tien, als lonen en prijzen al meer
dan verdubbeld zijn, voelen we het jaar-
lijiks aflossingsbedrag nauwelijks meer.
Doch om geld te kunnen lenen moeten we
liefst al wat daarvan hebben, en liefst ook
een hoog inkomen, want dan is de rente
per saldo 't laagst.
Konklusie.
De konklusie is, dat het huurbeleid,
dat er op gericht is de ekonomisch
zwakke goedkoop (d.w.z. gesubsidiëerd
door de ekonomische sterke) te laten
wonen, werkt als een boemerang. Wie
goed van karakter is op 't gebied van in
komen en vermogen en het zich permit
teert in een eigen huis te wonen, zoals hij
dat zelf verkiest, en zonder te wachten tot
een minister hem een woning toewijst, be
taalt weliswaar naast de volle kosten een
belangrijk belastingbedrag aan subsidie
voor de anderen, maar geniet daarnaast
een voordeel ten laste van die anderen,
dat groter is naarmate hij meer verdient
en meer geleend heeft.
De man met het kleine inkomen echter
kan ndet lenen, want de aftrekbaarheid
van de rente betekent bij zijn lage top
tarief niet veel. Hij mag dan wat goed
koper wonen, maar daarvoor moet hij dan
afwachten wat hij krijgt en wanneer hij
het krijgt en bovendien alle verliezen
dragen die inflatie meebrengt, want hij
kan alleen maar sparen in guldens.
Om nog maar te zwijgen van het ge
noegen dat hij zou kunnen beleven aan
het opknappen van zijn eigen huis, dat
hij zelf had kunnen kiezen naar zijn eigen
smaak en voorkeur en waarvan hij jaar
lijkse aflossingen ieder jaar met groter
gemak zou kunnen voldoen, en waarvan
hij kon zeggen: dit is van mij.
Konklusie van de konklusie: huren om
hoog, belasting omlaag en goedkope kre
dieten voor de eigen woning van degenen
met lage tot gemiddelde inkomens. Dit
is geen politiek, maar logica. Het wordt
pas politiek als men 't niet doet!
billijk wordt benadeeld, van de door hem
aanvaarde verplichtingen door de rechter
geheel of gedeeltelijk ontheven worden.
Herhaaldelijk worden konkurrentiebedin-
gen door de reöhter beperkt ten aanzien
van de duur waarvoor zij zouden gelden,
of wordt het gebied waar de (ex-)werk-
nemer geen konkurrentie mag begaan,
enger omgrensd of worden de verboden
werkzaamheden enger genomen.
Bovendien kan de rechter, indien door
de werkgever van de werknemer een
schadevergoeding (boete) is bedongen,
ingeval van overtreding van het kon
kurrentiebeding steeds de schadevergoe
ding (boete) op een kleinere som bepalen
(„matigen"), zo het bedongene hem boven
matig voorkomt.
Voorts geldt dat de rechter bepalen
kan, dat de werkgever tijdens de duur
van de konkurrentiebeperkding aan zijn
ex-werknemer een naar billijkheid vast
te stellen vergoeding moet betalen, wan
neer laatstgenoemde in belangrijke mate
wordt belemmerd in het vinden van een
nieuwe werkkring. Deze vergoeding is
niet verschuldigd, indien de werknemer
wegens de wijze waarop de dienstbe
trekking is beëindigd, sohadeplichtig is
geworden (b.v. doordat hij de dienst
betrekking heeft beëindigd zonder in
achtneming van de overeengekomen op
zegtermijn).
Bedrtffsovcrdracht.
Bij overdracht van het bedrijf van de
werkgever blijft een konkurrentiebeding,
waardoor een gewezen werknemer ge
bonden is, volledig van kracht. De rech
ter dient in zulk een geval van over
dracht geen aanleiding te zien het beding
te niet te doen, aangezien de werkgever
verkoper ooit na de overdracht van zijn
bedrijf een redelijk belang bij de nale
ving van het beding houdt, omdat hij
de koper van de zaak zoveel mogelijk
moet vrijwaren tegen konkurrentie.
Mr. N. W. A. van Eijk.
(Nadruk verboden).
VOORLOPIG ALLEEN VOOR RECREATIE
Bij sommige soorten werknemers (vooral hogere geëmployeerden, ver
tegenwoordigers, e.d.) komt het nogal eens voor dat in hun arbeidsover
eenkomst een bepaling wordt opgenomen, die beoogt hen beperkingen
op te leggen ten aanzien van hun vrijheid om na beëindiging van de
dienstbetrekking bij hun voormalige patroon deze hetzij in dienst van
een konkurrent of voor eigen rekening konkurrentie aan te doen. Men
noemt deze bepaling een konkurrentiebeding of konkurrentieclausule.
Gewoonlijk wordt daar dan nog in opgenomen dat de (voormalige)
werknemer bij overtreding van het beding deswege als schadevergoeding
(of boete) aan zijn vroegere patroon een bepaald bedrag verschuldigd
zal zijn.