Het konkurrentiebeding Fiskus, inflatie en eigen woning Nieuw gezicht van de Goedkope Simon in Middelburg Finse huizen zelf te bouwen VAN ONZE ADVERTEERDERS - Een kant-en-klaar Niskap-huis. Van oudsher is de verhouding tussen huurder en huisbaas een dank baar onderwerp geweest voor de politici; en van oudsher is er dus wan begrip en verwarring gezaaid door de partijdige, verdraaide, voorstellingen van zaken die het kenmerk schijnen te moeten zijn van het politieke spel. De toestand is er niet op verbeterd toen na de oorlog huurbeperking, baurbeseherming, inflatie, hoge belastingen en andere verworvenheden van onze welvaart hun intreden deden. Integendeel, de verwarring en het wantrouwen werden alleen maar groter, de één beklaagde zich over de steeds hogere bedragen, die de huisjesmelker „zo maar" in zijn zak steekt; en de ander over het antihuisbazen complex van de massa, die wel steeds een hoger uurloon wil genieten maar niet wil inzien dat de kosten van het huis dan ook evenredig stijgen. Zoals gewoonlijk ligt de waarheid natuurlijk in het midden, en zijn alle gevallen niet aan elkaar gelijk. De vraag rijst dus waar ligt dat midden en is dat te becijferen? Onder toezicht van architect Van Pa gee heeft het aannemersbedrijf Mesu te Mid delburg met hard wenken in recordtijd de winkel in de Lange Delft een geheel ander aanzien gegeven. Een bredere entree, een geheel nieuwe pui en moderne, verlaagde etalages, zijn kernpunten waar de hedendaagse pre sentatie om draait. Uit deze verbouwing en de ver door gevoerde specialisatie op o.a. het gebied van bonneterie en nachtkleding, blijkt dat fa. De Witte en Zonen hun koers Het ziet er naar uit dat, na het onder houd van woningen, nu ook de bouw daarvan een doe-'t-zelf aangelegenheid gaat worden. Zij het dan voorlopig al leen het „tweede huis". Dit veelbelovende nieuws komt uit het hoge noorden, uit Finland. Daar bou wen al heel lang mensen hun eigen huis. Onverschillig of dit een eerste of een „tweede huis" is. Konstruktie en kwa liteit zijn dusdanig dat de Finnen deze huizen zonder meer permanent kunnen en mogen bewonen. Sinds kort zijn deze originele Finse Niskap-huizen ook in Nederland lever baar. Zij worden als bouwpakket, met alle hout gezaagd en genummerd, over eenkomstig een voor iedereen begrijpe lijke bouwtekening, regelrecht uit Fin land op de bouwplaats aangevoerd. Ex clusief glas. dakbedekking, centrale ver warming, sanitair en keuken komt dit afhankelijk van de grootte op een bedrag van 13.500,— tot 22.475,—. Wie een beetje handig is, kan het huis met enkele vrienden in korte tijd zelf in elkaar zetten. En is men wat minder handig uitgevallen, dan zal men er wat langer over doen, zonder dat er echter ooit iets fout kan gaan. Alle onderdelen passen in elkaar en er komt geen spijker aan te pas. Gaat men op zandgrond bou wen, dan kan de benodigde fundatie met een worden bijgeleverd. De bungalows zijn verkrijgbaar in di verse modellen, welke alle de namen dra gen van de Finse architecten, die deze huizen, ontwierpen: Kakuuri, Talonen, Jernsröm e.d. Over het algemeen bevat ten zij: een grote eetkamer met open keuken annex eetbar, twee kleine slaap kamers en één grote (met wasgelegen heid), een „natte eenheid" met wastafel, douche en toilet, alsmede een bergruimte die ook gemakkelijk als sauna ingericht kan worden. De vloeren zijn van grenen hout, maar kunnen ook in Fins parket worden uitgevoei-d. De daken (dakbedek king naar keuze) en vloeren zijn dubbel geïsoleerd, de deuren zijn van dubbel hout tegen het kromtrekken; rustieke, gladde, kromme takken fungeren als deurkrukken. Naast de geheel uitneem- bare ramen bevinden zich dekoratieve ventilatie-jalouzieën. De entree-partij, waarop de balkcncon- structie duidelijk te zien is. Het leven in deze huizen is erg ple zierig; men leeft er niet in de geuren van beton of kunststoffen, maar in die van de zuivere natuur. Voor de mooie dagen is er een ruim terras, terwijl men tegen 'de koude beschermd is door een perfecte centrale hete lucht verwarming via een rooster in de vloer. Als men wil kan men bij de opbouw van het huis enige dagen deskundige as sistente krijgen van de importeur van de Finse landhuizen, Saunaland tin Apel doorn. Via Saunaland, dat nauw samen werkt met de Finse archtekt Prof. Olli Kivinen en met Nederlandse architekten, kan men de bouw ook geheel overlaten op de toekomst hebben uitgestippeld. Hun wens is om alles wat op dit gebied op de markt komt en dus door het publiek gewenst kan. worden, te brengen. De praktijk-ervaring van de heer De Witte Sr. en de moderne visie van zijn drie zonen zijn een borg voor de uitvoering van deze plannen. De nu al in de zaak aanwezige enorme collectie liegt er dan ook beslist niet om. Wij zouden haast zeggen: als u nergens anders kunt slagen, dan vindt u het daar beslist. aan aannemers die met de konstructie van de Finse huizen al de nodige ervaring opdeden. In dit geval wordt de prijs van de aanschaffing natuurlijk hoger. Eén der dekoratieve ventilatie-jalouzieën. Er bestaat sinds kort ook een uitvoe ring, afgestemd op bewoning door gehan dicapten. Onlangs werd een dergelijk huis in een Tros TV programma aangeboden aan de Nederlandse Centrale Vereniging ter bevordering van Revalidatie. Volop terreinen. In het geval van de Niskap-huizen is dit probleem veelal direkt op te lossen, daar Saunaland de beschikking heeft over verschillende prachtige terreinen in di verse delen van ons land: o.a. bij Lem mer (watersportcentrum met eigen ha ven), bij Venray, in de omgeving bij Til burg, nabij Zweeloo, in de buurt van Hol ten en in Zeeland. Men kan de percelen deels kopen, deels in erfpacht verkrijgen. Tevens kan bemiddeling worden ver leend bij het verwerven van grond elders in het land. Wil men zijn huis liever in het buitenland zetten, dan kan men bij Saunaland ook terecht voor bouwterrein bij o.a. Alicante in Spanje en Bologna in Italië. En wie het zich heel gemakkelijk wil maken, behoeft slechts een uitstapje te maken naar het recreatiecentrum „De Bronzen Emmer" in het Dentse Meppen (Gemeente Zweeloo) bij Emmen, waar een aantal kant-en-klare, volledig inge richte Finse bungalows met 800 - 1000 m2 grond te koop zijn. Middels de importeur kan men bij de aankoop van deze zeer degelijke huizen bij een bank een 'hypotheek afsluiten te gen een normale staffelrente. Wie zich in Meppen vestigt, kan tevens gebruik maken van een verwarmd zwem bad en een veilig kinderbad. Het grote bad met een 80 kub. filter wordt om de vier u/ur gezuiverd, dat voor de kinderen elk uur. Geschikt voor permanente bewoning. Het is bijzonder spijtig dat dit soort huizen, dat tegen alle weersomstandig heden bestand is, in Nederland in te genstelling tot Finland nog niet per manent mag worden bewoond. Hoewel men er in overheidskringen beslist niet afwijzend tegenover staat, zullen de hui zen de eerste tijd uitsluitend voor recrea tie (ook als clubhuizen) kunnen worden gebruikt. Een hoognodige herziening van de ver ouderde 'bepalingen in dezen zou het mo gelijk maken middels deze oerdegelijke huizen een zij het bescheiden, maar toch zeer welkome bijdrage te leveren tot op lossing van de voor zovelen nog altijd bestaande woningnood. De kostprijs van het wonen. Een van de punten die daarbij eerst vastgesteld moeten worden is de kost prijs van het wonen. Stel dat A een huis koopt van 40.000,wat verwoont hij dan! Voor het gemiddelde geval is daarvan de volgende begroting te maken. In de eerste plaats kost dat 8 °/o rente over de investering. Leent hij die 40.000 dan moet hij die rente betalen; heeft hij zoveel geld: dan zou hij als hij 't niet in het huis stak, er 8 °/o rente van kunnen genieten. Dan moet hij er reke ning mede houden, dat 't pand na een jaar of 70 wel ongeveer aan afbraak toe is. Hij houdt natuurlijk de grond over, per jaar moet rekenen zeker niet lager maar hij moet de sloop betalen. Ruw weg geschat is de afschrijving die hij dan 1,5 °/o. Dan krijgt hij ieder jaar nog zijn aanslagen in de straat- en rioolbe lasting, poldex-lasten, baatbelasting mis schien en dergelijke vaste lasten; hij moet 't pand tegen brand verzekeren en het moet onderhouden worden. Vooral het onderhoud varieert van jaar tot jaar nogal, en het wordt natuurlijk ook steeds meer naarmate het pand ouder wordt. Door elkaar kunnen we al deze kosten en lasten stellen op 2,5 u/o per jaar als we een beetje doe-het-zelvers-bloed hebben voor de kleinere karweitjes. Het totaal is dan schrikt u niet 12 °/o, ofwel 4800,per jaar. Per maand is de kostprijs van het wonen in een huis van f 40.000,(en dat is tegenwoordig nog niet zo'n geweldig huis) dus 400, en per week dus ruim 92, Wat is de huur? Wat kost zo'n huis als dat van A nu aan huur? Dat varieërt nogal. Betreft het een woningwetwoning of een gesubsi- diëerde woning, dan is dat heel wat min der dan bij een vrijesektorwoning. Bo vendien zijn er grote plaatselijke verschil len in huurniveay. Globaal kan gesteld worden dat de huren voor zo'n betrekke lijk kleine woning variëren van 150, tot 300,per maand. De een betaalt dus twee keer zoveel voor een gelijkwaardig huis als een ander, dat is het 'gevolg van het „huurbeleid", maar beide blijven nog ruim beneden de kostprijs. De eige naar lijdt dus verlies. In vele gevallen is de eigenaar de overheid en draagt de be lastingbetaler dus dat verlies, of liever gezegd, als A een gemiddelde belasting betaler is, dan legt 'hij het verschil er toch zelf bij, niet als huur, doch als belasting. We kunnen zeggen, dat maakt dan niets uit, doch het verschil is, dat wanneer de huurder minder belasting zou betalen en wel de volledige huur, dan behoefde hij niet af te wachten welk huis hij zou krijgen, en wanneer, doch dan kon hij zelf kiezen omdat hij volledig be taalde. Hij zou zelf evengoed een huis kunnen kopen. En hier komen we dan bij de eige naar. Hij betaalt zijn belastingen, waar dus een deel van dient voor het woon genot van een ander, en draagt daar naast geheel de kosten van zijn eigen wo ning. Sterker nog bij de eigenaar die zijn huis verhuurt: door de goedkope woning wetwoningen en de gesubsidiëerde wonin gen ligt de huur die hij kan bedingen als regel ook aanzienlijk beneden de kost prijs. Is hij dan getikt? Neen, maar dooi de inflatie en de fiskale aftrek mogelijk heden is het vei'haal nog niet ten einde. Voor wie maar genoeg bezit om te kunnen lenen en voor wie genoeg inkomstenbe lasting betaalt om flink plezier te hebben van zijn aftrekpostjes zijn hier nog leuke subsidies te genieten. De fiskus. Voor de inkomstenbelasting moet de netto-opbrengst van 'het 'huis (huur of huurwaarde minus kosten, lasten en af schrijvingen) in het inkomen worden be grepen en is de rente aftrekbaar. Voor de eigenaarbewoner is die netto-opbrengst op een vast bedrag gesteld, in ons voor beeld op 150,daar het huis dat vrij 40.000,kost, in bewoonde staat niet meer dan 30.000,waard is. Wordt het pand niet door de eigenaar be woond, dan zal de netto-opbrengst door elkaar op rond hetzelfde bedrag uitko men. De rente die hij betaalt, en dan mag aftrekken, of die hij, voor zover hij eigen geld in het huis heeft gestoken, derft en dan ook niet behoeft aan te ge ven, bedraagt 8 °/o van 40.000,dus 3200,Per saldo levert het huis aan de eigenaar dus een aftrekpost op van ruim 3000, Heeft hij een klein inkomen, dan scheelt hem dat dus een klein belasting bedragje, betaalt hij aan de top van zijn inkomen echter 50 °/o, dan scheelt hem dat 1500,per jaar. Bij zeer grote in komens loopt het tarief op tot 70 °/o aan de top, wie zoveel verdient krijgt van die rente dus 2100,terug. Van de andere kant bezien kan men dus zeg gen, dat wie meer dan rond 40.000,in komen heeft en daardoor meer dan 50 °/o aan de top betaalt, slechts de helft of nog minder aan rente behoeft te dragen van wat iemand met een zeer klein inko- Soms ernstige handicap. Bij een konkurrentiebeding kunnen de belangen van werkgever en werknemer zeer scherp tegenover elkaar staan. Ener zijds heeft de patroon er belang bij te verhoeden, dat zijn vroegere werknemer de in zijn bedrijf opgedane kennis of konnekties later gaat gebruiken om hem konkurrentie aan te doen. En daarom proberen patroons dat belang kontraik- •tueel (door het konkurrentiebeding) te beveiligen en veelal op zeer ruime ma nier door de werknemer vrijwel alle werkzaamheden te verbieden op verbeur te van zeer hoge bedragen (boeten). Anderzijds heeft de werknemer er be lang bij om zo weinig, mogelijk belem merd te zijn in de keuze van gelegenheid om door zijn kunde en kennis de kost te verdienen. En als de dienstbetrekking beëindigd is, blijkt datgene, wat hij toen hij de betrekking kreeg, beloofd heefl in vele gevallen een ernstige handicap te zijn voor de mogelijkheid van een broodwinning. Beperkingen. Dit komt o.a. hierin tot uiting dat het konkurrentiebeding aan een aantal be perkende voorschriften is onderworpen. Zo kan een konkurrentiebeding alleen schriftelijk worden aangegaan met meer derjarige werknemers. Het vervalt indien de werkgever de betrokken werknemer heeft ontslagen op een wijze waardoor hij sohadeplichtig is geworden. Matigingsbevocgdheid. Indien een konkurrentiebeding rechts geldig is. tot stand gekomen, betekent dit echter nog niet dat het steeds uitge voerd moet worden. De rechter kan namelijk het beding geheel of gedeeltelijk te niet doen. Het is dus vernietigbaar: de werk nemer kan indiien hij in verhouding tot het te beschermen belang van de werk gever door het konkurrenitiebelawg on- men per saldo betaalt. Hij kan dus in feite goedkoop geld lenen, en dat stelt hem dan weer in staat om de volgende subsidie te genieten. De inflatie. Wanneer het geld ieder jaar 6 7 °/o in koopkracht daalt, en lonen en prij zen door elkaar niet eenzelfde percentage stijgen, dan blijft, door elkaar geno men, iedereen financieël dezelfde. Wan neer iemand dan een huis koopt en dat drie jaar later voor een 20 hogere prijs weer verkoopt, is hij dus ook niet rijker geworden; hij heeft niet een ver lies geleden, dat wel is geleden door degene die zijn geld heeft bewaard. Dus door diegene, die het in een oude kous had gestopt, of het op een bank had gezet of het op andere wijze had uitgeleend. Hij heeft nog wel hetzelfde bedrag, maar kan er 20"/o minder voor kopen; daar zit zijn verlies. Het meest aan te bevelen is dus om geld te lenen. We betalen immers in slechtere guldens terug, guldens waar voor we dan minder kunnen kopen, zodat we in feite een deel van de schuld niet terugbetalen. We moeten weliswaar het zelfde bedrag terugbetalen, maar dat gaat na drie jaar, als we 20 meer verdienen, al een heel stuk gemakkelijker. Na een jaar of tien, als lonen en prijzen al meer dan verdubbeld zijn, voelen we het jaar- lijiks aflossingsbedrag nauwelijks meer. Doch om geld te kunnen lenen moeten we liefst al wat daarvan hebben, en liefst ook een hoog inkomen, want dan is de rente per saldo 't laagst. Konklusie. De konklusie is, dat het huurbeleid, dat er op gericht is de ekonomisch zwakke goedkoop (d.w.z. gesubsidiëerd door de ekonomische sterke) te laten wonen, werkt als een boemerang. Wie goed van karakter is op 't gebied van in komen en vermogen en het zich permit teert in een eigen huis te wonen, zoals hij dat zelf verkiest, en zonder te wachten tot een minister hem een woning toewijst, be taalt weliswaar naast de volle kosten een belangrijk belastingbedrag aan subsidie voor de anderen, maar geniet daarnaast een voordeel ten laste van die anderen, dat groter is naarmate hij meer verdient en meer geleend heeft. De man met het kleine inkomen echter kan ndet lenen, want de aftrekbaarheid van de rente betekent bij zijn lage top tarief niet veel. Hij mag dan wat goed koper wonen, maar daarvoor moet hij dan afwachten wat hij krijgt en wanneer hij het krijgt en bovendien alle verliezen dragen die inflatie meebrengt, want hij kan alleen maar sparen in guldens. Om nog maar te zwijgen van het ge noegen dat hij zou kunnen beleven aan het opknappen van zijn eigen huis, dat hij zelf had kunnen kiezen naar zijn eigen smaak en voorkeur en waarvan hij jaar lijkse aflossingen ieder jaar met groter gemak zou kunnen voldoen, en waarvan hij kon zeggen: dit is van mij. Konklusie van de konklusie: huren om hoog, belasting omlaag en goedkope kre dieten voor de eigen woning van degenen met lage tot gemiddelde inkomens. Dit is geen politiek, maar logica. Het wordt pas politiek als men 't niet doet! billijk wordt benadeeld, van de door hem aanvaarde verplichtingen door de rechter geheel of gedeeltelijk ontheven worden. Herhaaldelijk worden konkurrentiebedin- gen door de reöhter beperkt ten aanzien van de duur waarvoor zij zouden gelden, of wordt het gebied waar de (ex-)werk- nemer geen konkurrentie mag begaan, enger omgrensd of worden de verboden werkzaamheden enger genomen. Bovendien kan de rechter, indien door de werkgever van de werknemer een schadevergoeding (boete) is bedongen, ingeval van overtreding van het kon kurrentiebeding steeds de schadevergoe ding (boete) op een kleinere som bepalen („matigen"), zo het bedongene hem boven matig voorkomt. Voorts geldt dat de rechter bepalen kan, dat de werkgever tijdens de duur van de konkurrentiebeperkding aan zijn ex-werknemer een naar billijkheid vast te stellen vergoeding moet betalen, wan neer laatstgenoemde in belangrijke mate wordt belemmerd in het vinden van een nieuwe werkkring. Deze vergoeding is niet verschuldigd, indien de werknemer wegens de wijze waarop de dienstbe trekking is beëindigd, sohadeplichtig is geworden (b.v. doordat hij de dienst betrekking heeft beëindigd zonder in achtneming van de overeengekomen op zegtermijn). Bedrtffsovcrdracht. Bij overdracht van het bedrijf van de werkgever blijft een konkurrentiebeding, waardoor een gewezen werknemer ge bonden is, volledig van kracht. De rech ter dient in zulk een geval van over dracht geen aanleiding te zien het beding te niet te doen, aangezien de werkgever verkoper ooit na de overdracht van zijn bedrijf een redelijk belang bij de nale ving van het beding houdt, omdat hij de koper van de zaak zoveel mogelijk moet vrijwaren tegen konkurrentie. Mr. N. W. A. van Eijk. (Nadruk verboden). VOORLOPIG ALLEEN VOOR RECREATIE Bij sommige soorten werknemers (vooral hogere geëmployeerden, ver tegenwoordigers, e.d.) komt het nogal eens voor dat in hun arbeidsover eenkomst een bepaling wordt opgenomen, die beoogt hen beperkingen op te leggen ten aanzien van hun vrijheid om na beëindiging van de dienstbetrekking bij hun voormalige patroon deze hetzij in dienst van een konkurrent of voor eigen rekening konkurrentie aan te doen. Men noemt deze bepaling een konkurrentiebeding of konkurrentieclausule. Gewoonlijk wordt daar dan nog in opgenomen dat de (voormalige) werknemer bij overtreding van het beding deswege als schadevergoeding (of boete) aan zijn vroegere patroon een bepaald bedrag verschuldigd zal zijn.

Krantenbank Zeeland

Noord-Bevelands Nieuws- en advertentieblad | 1971 | | pagina 2