«•«9 Verbouwde „Prinses geopend Marijke school" Tien jaar Veerse meer Paardebloemen redden velen het leven Openingswoord van de heer A. L. van Geesbergen, vice-voorzitter van het re creatieschap „Het Veerse Meer", naar aanleiding van het 10-jarig bestaan van dit eerste deltameer. Het feit, dat op 24 april 1961 de laatste caisson werd ingevaren in de Veersegat- dam en het Veerse meer als eerste delta- meer tot stand was gekomen, lijkt mij een goede gelegenheid om een terugblik te werpen op de 10 jaren, die inmiddels zijn verstreken. De gemeenten toen nog 8 in getal die rond het Veerse meer lagen, stonden 10 jaar geleden voor de gigantische op dracht om gezamenlijk te proberen van het gevormde binnenmeer een recreatie gebied met allure te maken. Het getuigt nog steeds van visie, dat zij zich door de historische gebeurtenis in 1961 niet lieten overrompelen. Immers, reeds in 1957 werd de „Commissie ontwikkeling drie- eilandengebied" in het leven geroepen, die de in 1959 tot stand gekomen ge meenschappelijke regeling „Recreatie Veersche Gat en Zandkreek" heeft voor bereid. Deze gemeenschappelijke rege ling werd van het begin af als een tijde lijke regeling gezien. Dit bleek onder meer overduidelijk uit de taalt, n.l. „het voorbereiden van een definitieve regeling voor het samenwerken terzake van de recreatie in het gebied van het Veersche Gat en de Zandkreek tussen de daarbij betrokken gemeenten en eventueel de provincie Zeeland." De definitieve regeling, die werd be oogd, trad in werking op 1 juli 1965 en geldt enigszins gewijzigd nu nog. De provincie Zeeland heeft aan deze de finitieve regeling van het begin af deel genomen. Naar mijn mening was dit aan de ene kant gewenst het daadwerke lijk tot ontwikkeling brengen van het Veersemeer-gebied is toch ook zeker een provinciaal belang en aan de andere kant onontkoombaar, omdat van de acht kleine gemeenten toch in redelijkheid niet mocht worden verlangd, dat zij vooi alle financiële consequenties zouden op draaien. Ik stel er prijs op deze bestuurlijke voorgeschiedenis te releveren als bewijs van de bereidheid, die er steeds bij alle partners is geweest om gezamenlijk en in goed overleg de problematiek tot een oplossing te brengen. Ik dacht, dat de bij zonder goede verstandhouding zowel binnen het algemeen bestuur als binnen het dagelijks bestuur in niet onbe langrijke mate heeft bijgedragen tot de bereikte resultaten. In dit verband zou ik tevens de Technische adviescommissie willen noemen, een commissie, waarin de technische deskundigheid is samenge bracht, die nodig is om verantwoorde adviezen te kunnen uitbrengen. Deze commissie heeft tot op heden reeds zeer belangrijk werk verricht. Wanneer wij de nu verstreken 10 jaren overzien, dan mogen we naar mijn me ning met voldoening constateren, dat er resultaten zijn bereikt, die de aandacht verdienen. Ik noem u slechts de negen jachthavens met een totaal van ruim 2000 ligplaatsen,, de twee sportvissers havens (waarvan die bij „De Piet" binnen zeer afzienbare tijd gereed zal komen), de 7 kampeerterreinen, de 6 dagcampings, 9 verpozingssteigers, vier kunstmatige eilanden (waarvan dit jaar de laatste 2 gereed komen, n.l. de Schutteplaat en de Mosselplaat), de bungalowterreinen, de 2 natuurreservaten en de vele kilometers ontsluitingswegen. Tellen we daar nog bij op de 14 horecabedrijven, 5 jachtwer ven, 2 zeilmakerijen en ruim 260 hectare ingeplant bos, dan lijkt het mij verant woord te concluderen, dat van een ge slaagde aanzet kan worden gesproken om het gestelde doel een recreatie centrum met allure te bereiken. Over de verstreken 10 jaar Veerse meer mo gen we tevreden zijn, doch zeker niet voldaan. De resultaten hadden beduidend groter kunnen zijn, wanneer de benodigde geld middelen daarvoor beschikbaar zouden zijn geweest. Het is u bekend, dat de fi nanciële draagkracht van het recreatie schap zelf gering is. Momenteel hebben we een budget van 120.000 gulden, maar dat is een druppel op een gloeiende plaat, wanneer het gaat om de aanleg en het beheer en onderhoud van ontstellend du re waterstaatkundige kapitaalswerken, zoals b.v. het opspuiten van eilanden en het verbeteren van de bevaarbaarheid. Het is ook bekend, dat de financiële draagkracht van de deelnemende ge meenten en de provincie minimaal is. Dus ligt de conclusie voor de hand, dat de rijksoverheid de helpende hand heeft moeten bieden om te bereiken, wat tot op heden gerealiseerd is. Deze conclusie is juist en het past mij ook op deze plaats een woord van erkentelijkheid te richten aan de ministeries van C.R.M. en economische zaken voor de ontvangen steun. Ook deze ministeries hadden ech ter niet voldoende geldmiddelen te ver delen, waardoor om puur financiële re denen de recreatieve ontwikkeling van het Veerse meer werd vertraagd. Dit is de reden, waarom wij mijns inziens niet voldaan mogen zijn, ondanks het feit, dat de genoemde ministeries, het recreatieschap zelf en de gemeenten gedurende de afgelopen 10 jaren globaal tenminste tien miljoen in recreatieve kapitaalswerken hebben geinvesteerd. In dit bedrag zijn dus niet begrepen de ge maakte kosten door R.W.S., staatsbosbe heer, de dienst der domeinen, e.d., terwijl de gemeentelijke uitgaven gemakshalve beperkt zijn tot de gesubsidieerde pro- jekten. Praten over de financiële problematiek van de gemeenten, in het bijzonder van de recreatie-gemeenten, leidt onherroe pelijk tot het hete hangijzer va'n dit mo ment: de toeristenbelasting. Wanneer ik onder de huidige omstandigheden, genu anceerd denkend, een antwoord moet geven op de vraag, of de gemeenten wel of niet tot de invoering van een toeris tenbelasting moeten over gaan, dan kom ik tot een bevestigend antwoord. Ik ben mij er van bewust, dat velen een andere mening hebben; er zijn zelfs meningen bij, die ik niet vermag te bestrijden, zoals het feit, dat door de toeristenbe lasting slechts een deel van de recrean ten en toeristen wordt belast, terwijl vele voorzieningen voor alle recreanten en toeristen worden getroffen, met name ook voor de dagjesmensen. Er zijn vele argumenten aan te voeren, op grond waarvan een toeristenbelasting moet worden afgewezen. Ik heb daar begrip voor, maar zij overtuigen mij niet. Ik ben van oordeel, dat men over deze zaak in alle nuchterheid moet discussië ren en zeker niet het hoofdmotief uit het oog moet verliezen, n.l. de harde rea liteit, dat recreanten in bepaalde ge meenten bijzondere kosten veroorzaken, waarvoor in redelijkheid een bijdrage kan worden verlangd. Dat is het hoofd motief van de toeristenbelasting en ie dere gemeente moet voor zichzelf uit maken of deze bijzondere kosten inder daad worden veroorzaakt. Belastinghef fing is nu eenmaal geen populaire zaak, dat mag de gemeenten er echter niet van weerhouden iets terug te vragen voor al die kosten, die zij voor de re creanten hebben gemaakt. Daarbij wil ik er wel voor waarschuwen, dat men de invoering van de toeristenbelasting niet moet overhaasten; het moet niet zo zijn, dat de hotels en pensions al zijn volge boekt en pas dan door de gemeente tot onmiddellijke invoering van deze belas ting wordt besloten. Op die manier ma- noevreert men zich als gemeente geheel onnodig in de moeilijkheden. Ik heb u reeds gezegd, dat de finan ciële draagkracht van de gemeenten mi nimaal is; daarom moet er naar mijn mening bijzondere waarde worden ge hecht aan het gegeven, dat de deelne mende gemeenten in 1961 zestien cent Teelt in de oorlog. In 1920 ontvluchtte dr. Boris Berkman, Moskou. Deze arts wist Amerika binnen te komen, erkend te worden en zich als arts in Chicago te vestigen. Hij had vee] belangstelling voor natuur en landbouw en zag, dat in de U.S.A. grote gebieden door erosie (wegspoelen en -stuiven van de bovengrond) bedreigd werden. Berk man zei, dat de paardebloem de beste plant was om voor erosie vatbare grond vast te leggen en dat is ook zo. De pen- wortel gaat diep de grond in; het is een vaste plant die men maar eenmaal be hoeft te zaaien en nooit te bemesten en de rozet houdt de grond stevig vast. Zo begon de teelt in de U.S.A., die hier en daar nog toegepast wordt, ook al heeft men thans andere middelen om erosie tegen te gaan. Berkman wist, dat Edison ook al paar debloemen had bestudeerd. De wortel bevat nl. 4 procent latex, natuurrubber dus, van zeer goede kwaliteit. Een ver want van de paardebloem, de saghys, werd en wordt in de Sowj et-unie geteeld als rubberplant, ongeveer op de manier zoals wij vroeger meekrap teelden: 3 jaar laten groeien, dan de wortels rooien en de latex extraheren. Bovendien is het zaad van de paardebloem rijk aan olie. Toen men de plant nog op uitge breide schaal teelde in de U.S.A., bouwde men een soort rijdende stofzuiger om het pluizige zaad te winnen. Dat werd vfa de luchtstroom hard tegen een gazen wand aangeslagen en zo scheidde men pluis en zaad. De paardebloemolie bleek voor allerlei doeleinden bruikbaar te zijn. Maar men bleef zitten piet het pluis. Bewerking tijdrovend. Dat pluis echter bestaat uit holle, met lucht gevulde buisjes. Elk buisje is om geven door een waslaag. Het is een fan tastisch isolatiemiddel. Toen in de oor logsjaren Amerika gebrek kreeg aan ka pok heeft men het op grote schaal ge bruikt. Het bleek echter ook een fantas tisch drijf vermogen te hebben: één pond pluis kon 50 pond andere stoffen drij vende houden. Vandaar dat tijdens de oorlog de „Mae West life jackets" of reddingsgordels op oorlogsschepen ten slotte met paardebloemenpluis gevuld werden. Daardoor heeft de plant duizen den mensen het leven gered. En dat was nog niet alles. De bloemstengel is vezel achtig en levert een prima grondstof voor touw. per inwoner uittrokken ter dekking van de kosten van het recreatieschap; Over 1971 zal door de vergelijkbare gemeenten (dus behoudens Goes) een bedrag van vijf gulden per inwoner ten behoeve van het recreatieschap worden betaald. Hier in meen ik wederom een bewijs te mogen zien van de vaste wil van de gemeenten om het Veersemeer-gebied daadwerkelijk tot ontwikkeling te brengen. Bedacht moet worden, dat de bijdrage aan het recreatieschap slechts een onderdeel is van het totale recreatieve uitgaven- pakket van de gemeenten. Is het dan werkelijk zo'n ramp, wan neer de gemeenten trachten via de toe ristenbelasting een graantje mee te pik ken van de bestedingen voor openlucht recreatie en toerisme, die in Nederland ruwweg 7 miljard gulden bedragen? Ie der weldenkend mens moet deze vraag mijns inziens ontkennend beantwoorden. Genoeg over de financiële aspecten, hoe belangrijk deze ook zijn. Tien jaren zijn verstreken sedert de vorming van het Veerse meer en we kunnen met eigen ogen zien, wat er in die tijd is gebeui-d. Ik dacht, dat het verleden voldoende waarborgen biedt voor de toekomst. Een toekomst, waax-in de ontwikkeling van het oostelijk deel van het Veerse meer bijzondere aandacht zal kunnen krijgen, nu rijkswaterstaat bereid is gebleken de bevriezing op te heffen. Een toekomst ook, waax-in het aantal vaste ligplaatsen beduidend zal moeten worden uitgebreid zonder er nu direct een tweede Loosdrecht van te ma ken. En dan spreek ik nog niet van alle gemeentelijke plannen, die reeds op sta pel staan of nog moeten woi-den ont wikkeld. Ik spreek gaarne de hoop uit, dat wij met alle instanties, die ons tot op heden ■terzijde stonden, ook in de komende ja- i-en tastbare i-esultaten zullen bereiken in het belang van onze medemensen, die rust en verpozing zoeken op of aan de boorden van het Veerse meer. Hiermee verklaar ik deze bijzondere vergadering van uw bestuur voor geo pend. Tot zover in 't kort de roman van de paardebloem. Kort na de ooi-log versche nen in Amerika vele publikaties over de teelt en de verwerking van de plant. Maar daar kwam een einde aan, toen de kapok en d.e rubber uit tropische streken weer overvloedig toevloeiden. Want eco nomisch kan de paardebloem niet tegen kapok en heveaboom op, hoe groot haar kwaliteiten ook zijn. Misschien is dat een gevolg van toonverschillen, maar ook speelt een rol dat de tijd tekort is ge weest om goede rassen paardebloemen te kweken. Verder is een dx-ie jarige teelt nogal tijdrovend. Het rooien van de wor tels kost veel werk, evenals het verza melen van de pluizen en het scheiden van puis en zaad. Dit alles had tot gevolg dat de paardebloem weer afzakte tot een vi-oegere status van onkruid. Wat de erosiebestrijding betreft maakt men ook al niet veel gebruik meer van de plant, omdat het zaad, als men het niet zorg vuldig wint, honderden km ver afdrijft en terecht komt op bouw- en grasland waar men het niet wenst. Men past daarom liever steppevorming toe alsmede ploegen in cirkelvorm of teelt planten die gemakkelijk te maaien zijn, zoals lucei-ne en grassen. De rol van de paardebloem is vi-ijwel uitge speeld, als kultuurplant. Als onkruid zal ze nog wel eeuwen lang onuitx-oeibaar blijken te zijn. Molsla. Konijnenhouders steken de pollen graag uit, want het is een goed voeder. Kin deren plukken de bollen met pluizen en blazen die er af. Zoveel pluisjes er op blijven zitten, zoveel jaar wordt men minder oud dan honderd. Thee, getrok ken van de gedroogde bladeren, wei-d eertijds gebruikt als bloedzuiverend mid del en als middel tegen maagklachten. Doktoren beweren dat men er zijn maag klachten alleen maar mee kan verer- gex-en. Wilt u per se toch de paardebloem nuttig gebruiken, dan moet u haar ge bruiken als molsla. Als in het vx-oege voorjaar de plant haar groei hervat, komen er heel wat tex-echt onder de mols hopen. De daaronder zittende blaadjes zijn bleekgroen en zeer mals. Men kan beter veldsla kopen bij de groenteboer, maar voor natuuraanbidders is de molsla nog altijd je van het. De plant is in ons taalgebied bekend onder tientallen namen en elk. daarvan wijst op een bepaald gebruik of een be paalde opvatting. Gaat u dat maar eens na: paardebloem (paarden eten het blad graag), hondensla (is slecht soort sla), kaardebloem, kaarsjes, kettingbloem, ko- nijnengx-oen, leeuwentand, melkbloem, molsla, papenblad, pluimpjes, schuft- bloem, stuiver, veldrijs, wilde cichorei, uitblazertjes, zevendistel, zuurdistel, kan- kerbloem, brievenbesteller. Uit de wortels heeft men weieens een extrafct gemaakt dat op koffie lijkt. Ci- Zaterdagmorgen werd in aanwezigheid van een gx*oot aantal genodigden, waar onder het gehele gemeentebestuur van Kortgene, de verbouwde openbax-e lagere Prinses Marijke School officieel door de inspecteur van het lager onderwijs in Zeeland geopend. Inspecteur J. Gelijns stelde in zijn o- peningswoord de flexibele school in Co- lij nsplaat als voox-beeld voor de vele ba sisscholen in heel Nedexiand. Het komt door de flexibiliteit-gedachte waarvan uit is gegaan bij de hele inrichting van het schoolgebouw. Bij die inrichting heeft de flexibiliteit van het onderwijs, de toekomstvorm, centraal gestaan. Het houdt in dat er geen specifieke klaslokalen zijn. Er is ondermeer een gemeenschapsruimte waar gezamenlijk aan projecten gewerkt kan worden. De heer Gelijns zwaaide lof toe aan hoofd onderwijzer L. Goulooze over de hyper moderne aanpak van het vernieuwde on derwijs. De flexibele school in Colijnsplaat staat in heel Nederland, maar ook in het bui tenland model als school van de toe komst. Het intensief contact dat er tussen het onderwijzend pei-soneel en de ouders is ontstaan in deze verbouwingstijd, noemde de inspecteur iets unieks. De ouders werden meegetrokken door het enthousiasme van hoofdonderwijzer Gou looze. Sinds het begin van de verbouwing, die eind augustus vorig jaar is begonnen, zijn verschillende ouders één avond in de week bijeen gekomen, om het werk materiaal voor de kinderen, hoofdzakelijk in de documentatieruimte te vervaardi- gen. Er werden open opbergkasten, werk tafels, parasollen voor koptelefoons, poefs, enz. getimmerd, geschilderd en genaaid. Te vaak is het contact enkel een ouderavond, aldus de inspecteur, in Colijnsplaat is het alles anders. Het experimenteren in het vernieuwde onderwijs moet in de eex-ste plaats we tenschappelijk worden begeleid door mensen die weten of het goed of fout loopt. Hij hoopte dat alle 151 basis scholen in Zeeland in de toekomst kunnen woiden opgezet als in Colijnsplaat. De inspecteur verzette zich fel tegen de ge dachte één centrale school op Noord- Beveland. Het betekent dat de kinderen vaak kilometers moeten afleggen voor- hun onderwijs. De kern van de samen leving, het gezinsleven wordt er door aangetast. Het kind wordt tegenwoordig toch al bedreigd in het gezinsleven door dat de moeder bijvoorbeeld aan het pro- dukbieproces gaat deelnemen. Na deze uitvoerige rede verrichte de inspecteur de openingshandeling door op een knop te drukken die een televisie in werking stelde waarop een eigen Prin ses Mai-ijke school programma verscheen. Beelden van de opening der school wax~en te zien. Burgemeester P. J. Evers van Kortgene uitte zijn dankbaarheid met het gereed komen van de school. Hij bracht dank aan de mensen die achter dit plan heb ben gestaan en memoreerde dat na een lange weg, de verbouwingsplanning niet fout is geweest. Dè inzichten van archi tect De Jong, het bouwbureau M.A.K.O. N.V. uit Middelburg heeft er toe bijge dragen wat hier is gerealiseerd, aldus de bux-gemeester. Geschenken werden o.a. aangeboden chorei leent zich daarvoor uiteraard be ter. U ziet het: het is allemaal „Ersatz" wat de plant levert. Als de mensheid elkaar in de haren vliegt kan dat belang rijk zijn. In normale tijden niet. Vandaar dat het geval toch weer in de rubriek „onkxuiiden" thuishoort, ondanks de ar chieven vol publikaties over het nut van de plant. Niettemin zouden wij haar in ons landschap missen. W. Boshuis. door de voorzitter van de oudex-commissie de heer Van Laarschot, een televisie- recorder, namens de aannemers bood de heer Boogert een televisie-camera aan, de heer Reinhoudt uit Goes heeft be langeloos een muurschildering geprodu ceerd dat een brok cultuur uitbeeldt, het echtpaar Nap uit Lax-en bood een kleiplastiek aan uitbeeldend zingende kinderen. Dit alles wex-d door de burge meester in dank aanvaard. Het aangrenzend gymnastieklokaal werd zaterdagmorgen eveneens geopend door de bux-gemeester. De capaciteit hier van is te groot voor de 70 leerlingen die de school bezoeken, doch er is vanuit gegaan, dat dit lokaal niet enkel voor de beide scholen dient maar dat het dox-ps- leven hier i-uim van kan profiteren. Als laatste spreker trad naar voren het hoofd der school. Deze bracht naar voren de enorme teamgeest die er is ge weest met alle medewerkex-s en hij dank te het gemeentebestuur voor de machtige aanwinst, die aan zijn wensen voiro heb ben gegeven. Ook dankte hij het hoofd van de christelijke school voor het on derdak tijdens de vex-bouwing genoten. Mevrouw Gelijns werden bij de aan vang van de bijeenkomst bloemen aan geboden. Tot slot werd het gehele complex door de genodigden bezichtigd. Burgerlijke stand WISSENKERKE Geboren: 6 mei 1971: Maria Cornelia Pieternella, dochter van D. G. de Kater en P. M. Aarnoutse; 18 mei 1971: Saskia Karen, dochter van M. J. de Looff en K. Davidse. Ondertrouwd: 1 mei 1971: Roelof Wil- lemse, oud 20 jaar, wonende te Leer- sum en Pieternella Maatje Hoogerheide, oud 23 jaar; 7 mei 1971: Petrus Jo hannes de Koning, oud 19 jaar, wonende te Goes en Maria Adx-iana van Gilst, oud 19 jaar; 7 mei 1971: Max-ias Stepha- nus Priester, oud 21 jaar en Helga Ca- tharina van Riet, oud 19 jaar; 19 mei 1971: Johannes Mamikon Koster, oud 26 jaar en Pieternella Janna de Bruin, oud 25 jaar; 28 mei 1971: Jozias Bou- terse, oud 39 jaar en Johanna Catha- rina Staal, oud 34 jaar, wonende te Goes. Getrouwd: 9 mei 1971: Pieter Arie Geelhoed, oud 21 jaar en Maatje van Belzen, oud 17 jaar; 28 mei 1971: Roe lof Willemse, oud 20 jaar, wonende te Leersum en Pieternella Maatje Hooger heide, oud 23 jaar. Overleden: 2 mei 1971: Leuntje Mag- dalena de Smit, oud 81 jaar; 5 mei 1971: Teunis Kranendonk, weduwnaar van C. van Broekhuizen, oud 76 jaar. EEN VAN DE NUTTIGSTE ONKRUIDEN DIE ER ZIJN Iederèen kent de paardebloem, die langs wegen en in weilanden op niet te schrale grond ovex-vloedig voorkomt. De plantkunde- of nattehisleraar was er verliefd op, want aan de hand van de bloem kon hij je nu eens haax-fijn uitleggen wat een composiet was. Aan de hand van het verhaal van de doormidden gesneden wortel waarvan beide delen op totaal ver schillende grond werden uitgepoot maakte hij je duidelijk, dat vex-worven eigenschappen niet erfelijk waren. Want het zaad van die twee, uiterlijk zo vex-sdhillende planten, gaf, uitgezaaid op dezelfde grond, toch weer precies dezelfde habitus. De boer is niet vreliefd. op de paax-debloem. Weliswaar is het blad van deze plant véél voedzamer dan gras, maar daar staan een paar hatelijke eigenschappen van de peerdebtom tegenover: a. ze vox-mt een rozet dat heel lang plat op de grond blijft liggen, zodat je dat voedzame blad toch niet te pakken krijgt als je maait; b. dank zij dat rozet vex-pest de paar debloem de grasgi-oei grondig; c. in kg blad per ha kan de plant niet tegen goed weidegras op, zodat ze ronduit schadelijk is. Vandaar dat de plant hier op alle mogelijke manieren bestreden wordt. Daar kan men echter mee aan de gang blijven, want langs de wegen groeien miljoenen paardebloemen. Via de pluisjes zweeft het zaad overal heen en daardoor is de plant onuitroeibaax-. En toch is ze een der nuttigste planten op onze aardbol. Aanstaande maandagmorgen zetten wij onze winkeldeur weer wagenwijd voor u open. Na onze vakantie gaan wij weer hard aan de slag en zullen u graag van dienst zijn bij de aanschaf van uw lievelingsplaten.

Krantenbank Zeeland

Noord-Bevelands Nieuws- en advertentieblad | 1971 | | pagina 2