RHODOS....
overlijdensuitkering
Tweede blad van het Noord-Bevelands Nieuws- en Advertentieblad d.d. 7 januari 1971 no. 3433
Groepsregeling werkloze werknemers
IDEAAL NIEUW VAKANTIEPARADIJS
Als je uit het raam van je hotelkamer
kijkt, zie je de woeste rotsen van Azië
uit de veelkleurige Aegeïsche Zee oprij
zen. In de ochtend, als de brandende zon
de nevelen nog niet uit het dampende
water los heeft gemaakt, lijkt het alsof
je gemakkelijk naar de overkant zou
kunnen zwemmen. Later op de dag neemt
Rhodos als het ware wat meer afstand
van de Oriënt, het water onder de azuur
blauwe hemel waaraan maanden achter
een geen wolkje verschijnt, krijgt verder
uit de kust een diep violette tint, fel
contrasterend met het bijna doorzichtige
groen van de strook direct achter de
branding. Rhodos is een eiland, dat de
bezoeker dichterlijk stemt. Dat heeft het
gedaan sinds oude tijden. Ver voor onze
jaartelling was het de meest vooruitge
schoven post van de Griekse en Romeinse
beschaving; in de middeleeuwen bouwden
de ladders van de Johanniterorde van
Jeruzalem er hun vestingen; toen kwa
men de Turken, de Italianen en nu wacht
Rhodos een nieuwe bezetting. De toeris
ten hebben het „Rozeneiland" ontdekt en
als paddestoelen rijzen nieuwe hotels uit
de grond.
Duizenden Nederlanders die de zon wel
eens op een andere plaats wilden zoeken
dan in het zo langzamerhand wel ont
dekte Spanje, hebben de laatste zomer
maanden Rhodos bezocht. Voor het eerst
zal het in het seizoen 1970-1971 nu ook
overwinteringseiland worden. Het Eind-
hovense reisbureau FIT blijft de hele
winter door vliegen op dit adembene
mend mooie Griekse vakantieparadijs,
waar generaties lang de Griekse vlag
niet mocht worden gehesen, maar dat
desalniettemin puur Grieks is gebleven.
Rhodos, een van de grootste en zeker het
mooiste van de twaalf eilanden die sa
men de Dodekanesos vormen, is altijd
de scharnier geweest tussen twee werel
den. Men vindt er zowel de sfeer van het
oosten als van het westen; de moskeeën
en de christelijke kerken. De historie
heeft een onuitwisbaar stempel gedrukt
op dit wondermooie vakantie-oord, drie
ëneenhalf uur vliegen van Schiphol. Van
daar dat het niet alleen maar een eiland
is voor zonnebaders en natuurvrienden,
hoewel die ook alles zullen vinden wat
ze zoeken.
Al'le perioden uit de bewogen historie
van het eiland hebben hun erfenis nage
laten. De oude Grieken bouwden er en
kele steden waarvan de resten ook nu nog
te vinden zijn. Aan de westkust van het
eiland vindt men de oude stad Kamiros,
het Pompei van Griekenland genoemd;
dichter bij Rhodos zelf, gelegen aan de
uiterste noordpunt, ligt Philermos, waar
behalve de oude stad ook nog een beeld
schoon kerkje te vinden is met wand
schilderingen uit de middeleeuwen. En
dan is er Lindos, aan de bocht gelegen
waar de apostel Paulus zou zijn geland
toen hij Rhodos bezocht. Een bescheiden
stadje is het van louter witgeverfde huis
jes, gelegen aan de voet van een rots,
waarop de Hellenen eenmaal een akro-
polis bouwden, die de beroemde tempel
van Kaap Sounion verre in de schaduw
stelt. Een ezeltje brengt de bezoekers
naar de hoogste toppen van de rots, waai
de overblijfselen van de agrapolis en de
tempel van Athina Lindia de twintigste
eeuwse mens met stomheid slaan. Eeuwen
later bouwden de ridders van de Johan
niterorde hier hun versterkingen rond
de oudheden. Het is een bizar en sprook
jesachtig samenvloeisel van twee be
schavingen. Uit de middeleeuwen stamt
ook het prachtige Byzantijnse kerkje van
Lindos, waar men uren nodig heeft om de
wandschilderingen en ikonen alleen maar
te bekijken.
Het eiland Rhodos is voor oudheid
kundigen een Mêr a bore, maar men
hoeft echt niet alles van de Griekse be
schaving te weten om te kunnen genie
ten. Dat is zeker niet zo in de hoofdstad,
waar eens de Johanniters landden toen
zij Jeruzalem achter zich hadden gela
ten. Ze kochten het eiland van de Byzan
tijnen en installeerden zich met de be
doeling er nooit meer vandaan te gaan.
Rhodos werd een enorme vesting, volgens
de beste tradities van de middeleeuwse
verdedigingskunst geconstrueerd, zo ont
stond de stad-haven, een onverbrekelijke
eenheid, want de muren van de oude stad
sluiten de Mandrakihaven geheel in. Rho
dos leek een onneembare vesting. De rid
ders bouwden middenin een geweldig
ziekenhuis, waar de zieken uit heel de
wereld genezing zochten. Het staat er nog
zoals het gebouwd is. Tegenover dat hos
pitaal waren de woongelegenheden van
de ridders apart voor de Franse, de Duitse
de Spaanse ridders. En ook deze zijn on
beschadigd de eeuwen doorgekomen. We
danken daaraan de Ridderstraat, een van
de best overgebleven romantische stuk
jes middeleeuwen, die op onze aardbol te
vinden zijn. De straat, met aan de ene
In de oudheid bouwden de Grieken er
enkele steden, waarvan de resten nu nog
te vinden zijn.
kant het hospitaal en aan de andere de
ridderverblijven loopt uit op een magni
fiek plein, waaraan het paleis van de
grootmeester ligt, dat de gehele stad
overheerst.
De ommuurde stad Rhodos is voor dit
wonderlijke eiland het handelsmerk. Na
een beleg van meer dan een half jaar
en na verraad gaven de ladders zich
over aan de Turken. Dat was in de vijf
tiende eeuw. Sindsdien zijn de muren
blijven staan en hebben de vestingwer
ken niets geleden. De oude stad is er nog
zoals hij was. De Turkse overheersers
lieten alles zoals het was en toverden
alleen een aantal kerken om in Mos
keeën. Vele vroegere woonhuisjes zijn nu
tot winkeltjes gepromoveerd. Slenterende
door de honderden straatjes en steegjes,
die bij elke bocht of hoek weer een
nieuw verrassend beeld opleveren, raakt
de toerist niet uitgekeken op hetgeen de
van de handelsgeest bezielde Grieken hem
te bieden hebben. Antiek in overvloed,
goud en zilver nog meer. En dat te mid
den van allerlei restaurantjes en ca
feetjes in de vorm van terrasjes omdat
binnen zitten in dit prachtige klimaat on
zin is, en handenarbeidslokaaltjes. Oost
en west raken elkaar hier letterlijk, want
soms waant men zich op een bazaar in
het midden oosten.
De oude stad, noemen de eilanders het
ommuurde gedeelte van Rhodos. 's A-
vonds gaan ze erheen om hun wijn of
hun ouzo te drinken en te dansen bij de
klanken van een bescheiden Grieks or
kestje. De moderne tijd dringt hier nau
welijks door. Die blijft achter de wallen
en muren van de vesting in de nieuwe
stad, waar de hotels aan de lopende band
worden geprojecteerd. Dat 'is trouwens
wel nodig ook, want sinds 1967 geniet
Rhodos de gunst van 'de Europese rei-
zers en trekkers. On nog even in de ge
schiedenis terug te duiken: De Italianen
hebben het eiland na de eerste wereld
oorlog van de Turken afgenomen en pas
na de tweede wereldoorlog kregen de
Grieken het bestuur. Toen was er nog
maar op zeer beperkte schaal sprake van
toerisme. Rhodos was te ver weg en werd
eigenlijk alleen aangedaan door cruise
schepen, die er trouwens nu ook nog da
gelijks binnenvaren. De opkomst van de
chartervluchten liet Rhodos ook nog lang
onberoerd, maar nu de westerse toerist
steeds nieuwe vakantiegebieden zoekt en
steeds verder weg wil, is het eiland ont
dekt en sommigen voorspellen het een
toekomst als Mallorca. De accommodatie
wordt snel uitgebreid, vooral na de erva
ringen van de afgelopen zomer, toen soms
volle vliegtuigen teruggestuurd moesten
worden. Voor de naar schatting vijftien
duizend hotelbedden waren dertigduizend
reserveringen dn de topmaanden. De toe
risten sliepen in nog niet afgebouwde
hotelsEn dat hopen de Rhodos-VVV-
ers niet meer mee te maken. Vandaar
dat een aantal super luxe grote hotels
in aanbouw zijn. Ze komen deze winter
klaar.
Rhodos biedt de vakantiegangers zon
en oudheden en gezellig vertier vooral
aan de Mandrakihaven, waar behalve de
lijndiensten en de grote luxe schepen
ook regelmatig prachtige privé jachten
afmeren, met zijn gezellige terrasjes. Het
eiland is spotgoedkoop.voor een kopje
koffie (Turkse) betaal je nog een kwartje,
voor een Grieks etentje nauwelijks meer
en voor een exclusief diner een tientje of
voor een fles goede wijn twee gulden,
daaromtrent. Taxi's kosten haast niks.
De toeristenindustrie is trouwens uitste
kend georganiseerd. Men kan excursies
maken naar alle bezienswaardigheden.
En wie het geld ervoor over heeft om zelf
op ontdekkingsreis uit te gaan huurt een
autootje, een scooter, een brommer of een
doodgewone trapfiets. Zijn moeite wordt
beloond want hij zal via overigens door
gaans nog slechte wegen het binnenland
van Rhodos kunnen ontdekken. Waar de
natuur ongemeen mooi en woest is, waar
de mensen ongekend vriendelijk zijn en
waar je nog helemaal alleen kunt zijn.
Zo biedt het nieuwste vakantie-eiland
voor elk wat wils. Ook voor de winter-
bezoeker, alhoewel die natuurlijk niet een
helemaal zomer-in-de-winter mag ver
wachten. Hoewel.... vorig jaar werd
zelfs in januari en februari nog in zee
gezwommen. En dan inog zonder zwem
men is Rhodos ook mooi, met alle oud
heden, met de gezelligheid, met de prach
tige natuur, die twee oogsten per jaar
mogelijk maakt en die dat vergaten
we nog te melden uitnodigt tot onver
getelijke wandelingen langs de tientallen
bronnen, die uit alle hoeken en gaten van
de bergen te vinden zijn en de wonder
lijkste watervalletjes formeren. Want ook
voor de wandelaars is Rhodos een eiland
om nooit te vergeten, niet in de zomer en
niet als overwinteringsplaats in de koude
Hollandse maanden. FIT heeft dat goed
begrepen.
ONDERDEEL VAN DE ALGEMENE BIJSTANDSWET
Twee weihloosheidswetten beschermen de werkloze werknemers in ons
land tegen de financiële gevolgen van onvrijwillige werkloosheid. De werk
loosheidswet (W.W.), die wordt uitgekeerd door de bedrijfsverenigingen,
vangt de geldelijke gevolgen van werkeloosheid voor maximaal 26 weken
op en de uitkering is gebaseerd op 80 van het dagloon. De wet werk
loosheidsvoorziening, die wordt uitgevoerd door de gemeente, opent ver
volgens voor de werklozen, die niet voor een W.W.-uitkering in aanmer
king komen, of de volle 26 weken uitkering reeds hebben ontvangen, de
mogelijkheid om voor maximaal twee jaar een uitkering te krijgen, die
gebaseerd is op 75 van hun laatst verdiende dagloon.
Toch heeft de praktijk geleerd, dat er altijd werkloze werknemers-zijn,
die om een of andere reden niet onder een van deze twee wetten vallen
of die ook voor de wet werkloosheidsvoorziening zijn „uitgetrokken". De
ze werknemers kunnen een beroep doen op de rijksgroepenregeling voor
werkloze werknemers, een regeling die krachtens art. 11 van de algemene
bijstandswet is ingesteld. Deze groepsregeling betekent brood op de plank
maar ook niets meer, want geheel in overeenstemming met de bedoeling
van de bijstandswet moeten alleen de noodzakelijke kosten van het be
staan worden gegarandeerd.
Eventueel ook voor zelfstandigen.
De rijksgroepregeling werkloze werk
nemers heeft geen beste naam. Immers,
het grote publiek beschouwt degenen, die
krachtens deze regeling een uitkering
krijgen, doorgaans als nietsnutten, niet-
werkwilligen. Deze voorstelling van za
ken berust op vooroordelen, die de wer
kelijkheid geweld aandoen.
Neemt u het geval van een kleine zelf
standige, wiens zaak op een gegeven mo
ment op de fles gaal. Hij zal toch moe
ten leven, zijn vrouw en kinderen ook.
Maar deze man komt niet in aanmer
king voor een werkloosheidsuitkering,
omdat hij nooit in loondienst is geweest.
Hij heeft noch aanspraak op een W.W.-
uitkering, noch op een uitkering krach
tens de wet werkloosheidsvoorziening.
Hij zal nu dus, aangenomen dat hij niet
weer een zaak gaat beginnen, aangewe
zen zijn op arbeid in loondienst, maar
een werkkring moet hij eerst toch maar
vinden. Zo'n man kan dan een beroep
doen op de regeling werkloze werkne
mers. Ook jongeren, die 's zomers de
school verlaten en per 1 oktober nog
steeds geen passend werk hebben gevon
den, kunnen voor een uitkering krach
tens deze groepsregeling in aanmerking
komen. Het inkomen van hun ouders
speelt hierbij geen enkele rol.
Tenslotte zijn er werknemers, die reeds
2,5 jaar werkloos zijn, die dus de volle
W.W.- en W.W.V.-oiikering ontvangen
hebben en die ook verder moeten leven.
Dit behoeven beslist geen werkschuwe
personen te zijn. Wij denken hier bijvoor
beeld aan oudere werknemers, die jaren
lang in een bepaald bedrijf hebben ge
werkt en die plotseling werkloos zijn ge
worden door opheffing of fusie, zoals te
genwoordig veel voorkomt. Door hun leef
tijd komen zij niet meer aan de slag en
blijven zij permanent werkloos. Het zou
bijzonder onrechtvaardig zijn om deze
mensen geen steun te geven.
Individueel bekeken.
Geen aanspraak op een uitkering
krachtens deze groepsregeling hebben
degenen, die rechten kunnen doen gelden
op een andere wettelijke uitkering of op
een W.A.O.-uitkering. Ook zij die werk
loos zijn door staking of uitsluiting, be
hoeven niet bij sociale zaken aan te klop
pen.
De uitkering is net voldoende om van
te leven, maar vaste bedragen kunnen we
niet noemen, want geheel in de geest van
de bijstandswet is de hoogte van de uit
kering afhankelijk van de vraag, welk
bedrag voor die en die persoon toerei
kend is voor de normale bestaanskosten.
De een zal een hoger bedrag nodig heb
ben dan de ander. De zeer uiteenlopende
kosten van huisvesting kunnen al tot ver
schillen leiden.
Bovendien gelden er aparte normbe
dragen voor kostwinners, alleenstanden
en minderjarigen, die nog bij de ouders
thuiswonen. Aan de laatsten wordt de uit
kering slechts verleend tot uiterlijk 26
weken na de aanvang van de werkloos
heid.
Inkomsten afgetrokken.
De normbedragen, die gerelateerd zijn
aan maximaal 95 °/o van het minimum
loon worden steeds herzien, wanneer de
ontwikkeling van het loon- en prijsindex
cijfer daartoe aanleiding geeft.
Tenslotte worden sommige inkomsten
op de uitkering iin mindering gebracht.
Wanneer de werkloze werknemer bij
voorbeeld enkele uren of dagen per week
werkt, dan wordt 2/3 van de netto in
komsten uit die arbeid op de uitkering
in mindering gebracht. Uiteraard is de
betrokkene verplicht om iedere week die
inkomsten op te geven. Hij moet dat doen
op een formulier, dat hem door sociale
zaken wordt verstrekt. Verzwijgt hij die
inkomsten, dan is verhaal mogelijk en bo
vendien kan de betrokkene wegens steun-
fraude worden vervolgd.
Ook pensioenen en uitkeringen krach
tens de sociale verzekeringswetten kun
nen op de uikering in mindering worden
gebracht met dien verstande dat per week
een klein bedrag is vrijgelaten.
Tenslotte kan de helft van de netto
inkomsten uit arbeid van de echtgenote
op de uitkering in mindering worden ge
bracht, nadat een bedrag van 10,per
week is vrijgelaten.
Opgemerkt moet worden, dat zij die
over een vermogen beschikken, dat de
grens van het „bescheiden vermogen"
overschrijdt, pas voor een uitkering in
aanmerking komen, wanneer hun spaar
geld is teruggebracht tot die grens. Kort
om, zij moeten eerst interen.
De grens van het bescheiden vermogen
is vastgesteld op een bedrag van 3600
voor een alleenstaande en 6000,voor
een echtpaar. Die grens geldt al jaren en
zou nu toch eens flink moeten worden
verhoogd.
(Nadruk verboden).
Mr. A. Bronsbergen.
Dankzü initiatief van 2 kamerleden
AAN NABESTAANDEN
Dankzij een initiatief wetsontwerp van de kamerleden Boot en Van
Schaik zullen nabestaanden van werknemers, voorzover zij deel uitmaak
ten van diens gezin, voortaan recht kunnen doen gelden op een bedrag
van drie keer het maandsalaris van de overledene. Op dit bedrag wordt
niet een door de dood van de werknemer ontstane pensioen gekort. Een
weduwe bijvoorbeeld kan dezelfde rechten op een weduwenpensioen krach
tens de A.W.W. laten gelden als thans het geval is. De overlijdingsuitke-
ring verandert daaraan niets.
Oude vestingwallen hebben de eeuwen
voortreffelijk doorstaan.
3 maanden salaris netto.
Gesteld dat meneer A. op 15 december
komt te overlijden. Zijn echtgenoot heeft
dan recht op drie maanden salaris en zij
moet dit bij de werkgever van haar man
aanvragen. Zij ontvangt dan over de
maanden dec., jan. en febr. nog het sa
laris van haar man. Zij ontvangt dit sa
laris zelfs netto, er wordt op de overlij-
dingsuitkering geen loonbelasting of pre
mies voor de sociale verzekering inge
houden.
Het doel van deze uitkering is vrij dui
delijk. Door het overlijden van een van
de werkende gezinsleden komt het gezin
niet zelden voor hoge kosten te staan, die
uit de begrafenis voortvloeien. Juist op
het moment dat men extra geld nodig kan
hebben, moet men een belangrijke inkom
stenderving ondergaan. Door de invoe
ring van de overlijdensuitkering, die geen
gunst, maar een recht is, kunnen deze
eerste, vaak zeer hoge kosten geheel of
grotendeels worden opgevangen.
Niet alleen weduwen.
De overlijdensuitkering is overigens
niet alleen gecreëerd ten behoeve van
weduwen. Ook een weduwnaar kan er
voor in aanmerking komen, indien zijn
schtgenote vóór haar overlijden in loon
dienst werkzaam was. Hij ontvangt dan,
eveneens zonder aftrek van belasting en
verzekeringspremies, drie maal haar
laatste maandsalaris.
Ook minderjarige kinderen kunnen
voor de overlijdensuitkering in aanmer
king komen. Dit is bijvoorbeeld het ge
val, wanneer de overleden ouder weduwe
of weduwnaar of gescheiden is. In dat ge
val ontvangen de kinderen drie maal het
laatstverdiende salaris van de overleden
ouder.
Zou een werknemer overlijden en noch
een vrouw, noch minderjarige kinderen
achterlaten, dan kan de overlijdensuit
kering worden uitgekeerd aan andere
nabestaanden, voorzover die van de over
ledene als kostwinnaar afhankelijk wa
ren. Men kan hier bijvoorbeeld aan min
derjarige pleegkinderen denken en dit
voorbeeld is nog wel met enkele andere
uit te breiden.
Ziektewet.
Weduwen- of wezenpensioenen blijven
in het geval van een overlijdensuitkering
onaangetast. Dat is zonder meer billijk.
De uitkering dient onder meer om de
kosten, die door het overlijden van het
gezinslid ontstaan, op te vangen en dit
effelct zou natuurlijk voor een deel weer
te niet worden gedaan, indien de pen
sioenen op latere datum zouden ingaan.
De overlijdensuitkering moet bij de
werkgever worden aangevraagd en deze
geeft het verzoek door aan de bedrijfs
vereniging. Deze betaalt in het kader van
de ziektewet de uitkering uit aan de na
bestaande.
Of een en ander konsekwenties zal
hebben voor de premieverhoging van de
ziektewet valt nu nog niet precies te be
zien, maar denkbeeldig is een premie
verhoging geenszins. Maar gelukkig is
dit geen beletsel geweest om deze rege
ling in te voeren. Ons inziens heeft de
overlijdensuitkering niet alleen een so
ciaal-economische betekenis, doch ook een
niet onbelangrijk psychologisch effekt.
Het afscheid van een overledene valt de
meeste mensen moeilijk, men is door tal
van herinneringen met hem (haar) ver
bonden. Door nog drie maal zijn (haar)
maandsalaris te ontvangen ziet men nog
eens onderstreept dat de overledene zijn
(haar) verdiensten voor de samenleving
heeft gehad. Het is als het ware een pos-
thume hulde aan de werkzaamheid die de
overledene tijdens zijn (haar) leven ver
richtte en die niet zelden een belangrijke
plaats in zijn (haar) leven hadden inge
nomen.
Wie mocht veronderstellen dat met
deze regeling de voltooiing van ons per-
fekte sociale voorzieningenstelsel wel be
reikt is, vergist zich echter., Gedacht
wordt nu ook nog aan een pensioenrege
ling voor gescheiden vrouwen, die onge
veer op dezelfde leest zal worden ge
schoeid als de huidige weduwenuitkering.
Nu zijn die vrouwen niet zelden afhan
kelijk van de bijstandswet, maar terecht
wint de mening veld dat een bij de wet
geregelde bodemvoorziening hier de voor
keur verdient.
(Nadruk verboden).
Mr. A. Bronsbergen
