NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
DE KEEIWE DUE
Plonvier heeft DE schoenen
Een nieuwe
een dode
lente
No. 3394
Zaterdag 21 maart 1970
73e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel. 308, Giro 206882
Abonnementsprijs 3.25 per half jaar. Franco per post 14.per jaar. Advertenties 15 et per mm, exclusief BTW
Voor fouten in advertenties, per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen.
Nu het rumoer rond de verkiezingen voor
de Prov. Staten weer wat geluwd is,
krijgen we weer de tijd om er aan te
denken, dat de lente, ondanks verkie
zingsleed of -vreugde, toch weer ge
woon op 21 maart begint. In de P.Z.C.
hebt u met de regelmaat van de klok
de weinig verheffende discussie kunnen
lezen tussen enkele politieke figuren in
Zeeland die elkaar stemmen probeerden
af te snoepen. Tenslotte zijn ze als „zo
nen uit hetzelfde huis" weer tot de orde
geroepen en schijnt de vrede getekend
te zijn.
Wat was het onderwerp van discussie?
„De lucht- en waterverontreiniging in
Zeeland". U weet, dat 1970 het Europees
natuurbeschermingsjaar is (N '70).
Het leven op aarde wordt in steeds
sterker mate bedx-eigd door alle moge
lijke maatregelen, die de mens zelf
neemt, zonder dat hij er de draagwijdte
van kent. Ook in Nedex-land zullen in
het kader van dit natuui-beschermings-
jaar een aantal aktiviteiten plaats vin
den. Ook op de scholen zal hier in het
bijzonder aandacht aan worden besteed.
Dit bedenkend, kwam het boek van
Rachel Carson weer naar vox-en. Mis
schien kent u het. „Dode lente", met als
ondertitel: „Vol liefde buigt de mens
zich over de wieg van zijn kind....
en laat tegelijk toe dat zijn voedsel
wordt vergiftigd hoe lang nog?"
Als u alleen al de eerste bladzijde
leest, hebt u al stof genoeg om weken
over na te denken!
Een fabel van morgen.
„Een of andere boze geest had zich
van de gemeenschap meester gemaakt:
Geheimzinnige ziekten troffen de to
men kippen; het vee en de schapen
werden ziek en stierven. Overal sloop
de schaduw des doods In de steden wa
ren doktoren tot wanhoop gebracht dooi
de nieuwe ziekten onder hun patiënten.
Er heerste een merkwaardige doodse stil
te. De vogels bijvooi-beeld waar wai-en
zij gebleven? Op de boerderijen broedden
de kippen wel, maar geen kuikens wer
den geboi-en. De appelbomen bloeiden
wel, maar er zouden geen vruchten ko
men. Hengelaars kwamen er niet meer,
want de vis was uitgestorven.
In de goten onder de dakranden en
tussen de dakpannen van de daken lagen
nog enkele restjes witte poederachtige
substantie, enkele weken tevoren was
het poeder als sneeuw op de daken en
grasvelden, op de velden en in de beken
gevallen.
Geen tovenarij, de mens had dit over
zichzelf gebracht".
Deze stad bestaat niet in werkelijk
heid, maar hij kon een voorbeeld zijn
van duizenden plaatsen in Amex-ika en
elders in de wereld.
Wat heeft de stemmen van de lente
in ontelbare plaatsen reeds tot zwijgen
gebracht?
Er zouden vele artikels over dit boek
geschreven kunnen worden, maar we
zullen ons beperken tot Nederland 1970.
Waardoor worden we bedreigd en
waai-mee bedreigen we onszelf?
a. Waterverontreiniging.
Lozing van afvalstoffen, zoals mine
ralen, nitraten en fosfaten. Lozing van
huishoudelijk afval (o.a. af wasmiddelen).
Bestrijdingsmiddelen komen in het water
terecht. Afvalwater van industrieën (ri
vier de Rijn). Lozing van koelwater.
Ongelukken (Torry Canyon) en opzette
lijke lozing van afgewerkte olie.
b. Luchtverontreiniging.
Vroeger veroorzaakt door riolen, huis
vuil, mestvaalten, huisbrand, stoomma
chines enz.
Nu: glastuinbouw (CO 2). Raffinade
rijen en industrieën (zoals pechiney) uit
stoot fluor en benzpyreen.
Niet te vex-geten de uitlaatgassen van
auto's. Luchtverkeer.
c. Bodemverontreiniging.
Door land- en tuinbouwgiften. Neer
slag van H2 en 04. Te hoog'.gebruik van
kunstmest.
Vroeger was de verontx-einiging van
het milieu beperkt en kwam niet zo vaak
voor. Nu is het helaas „epidemisch".
U hebt vox-ige week op uw t.v. scherm
kunnen zien dat er in Zeeland een ver
eniging voor milieuhygiëne is opgericht
en dat is ook zeer terecht.
Een van de deskundige leden van deze
vereniging heeft vorig weekend uitge
rekend, dat als alle toegezegde voor-
zo i-gsmatx-egelen genomen zullen zijn Pe
chiney per uur 12 kg fluor zal uitstoten
in de Zeeuwse lucht. De 12 kg fluor zijn
voldoende om 23 miljoen mensen net op
de grens van gezond en ziek zijn te la
ten schommelen.
We hebben in Zeeland de naam van
een gezonde lucht te bezitten en 't is
te hopen dat^alles nog wel mee zal val
len, maar logisch geredeneerd, kan het
niet anders dan tegenvallen. We kunnen
ons hier op Noord-Beveland dan wel
troosten met de wetenschap, dat de meest
heersende winden zuid-west zijn, zodat
we hier toch nog „gezond" blijven, of
dat er fabrieken gebouwd worden met
hoge schoox-stenen, zodat de afvalstoffen
een eind verder pas neerkomen, maar
een eind verder wonen ook mensen en
daar groeien op het ogenblik ook nog
produkten. Wie zegt dat bovenstaande
allemaal overdreven is kan ik ten zeer
ste aam-aden bovengenoemd boek te
gaan lezen en vandaag nog het rapport
van dr. J. Tesink en ir. J. Prins te be
stellen.
'k Geloof dat iedere stap in de goede
richting waard is om genomen te wor
den, willen we onze pi-ovincie leefbaar
houden.
J. C. Kouwer, Geersdijk.
Liechtenstein - San Marino - Andorra
Ingeklemd tussen Frankrijk en Spanje ligt in de Pyreneeën de x-epu-
bliek Andoi-ra. Nog geen veei-tig kilometer van de Italiaanse plaats Ri
mini aan de Adriatische Zee kan men San Marino vinden. En wie
heeft nog nooit gehoord van het vorstendom Lichtenstein, tussen Zwit-
sei-land en Oostenrijk.
Wanneer we het overbekende Monaco met de hoofdstad Monte Caiio
en de Vaticaanse stad buiten beschouwing laten, dan vormen Andorra,
San Marino en Liechtenstein de „kleine drie" van Europa. Geen poli
tieke wereldmachten, maar wel toeristische trekpleisters van de eei-ste
orde.
De „kleine drie" vormen merkwaai-dige staatjes in de grote landem
legpuzzel, die we Europa noemen. Zó merkwaardig, dat het best de moeite
loont om eens
landjes.
nader kennis te maken met deze drie onafhankelijke
Postzegels en belastingvrijdom.
Wie van het Duitse Lindau en
het
Oosteni-ijkse Bregenz, twee plaatsen aan
de Bodensee, afzakt naar het Zwitserse
Chur komt onvermijdelijk door het vor
stendom Liechtenstein. Aan de gi-ens
wordt men onmiddellijk herinnerd aan
het feit, dat men een vorstendom binnen
gaat. Immers de breed waaiende blauw
rode vlag heeft een kroon in de blauwe
baan. Het symbool van het vorstelijk
karakter van Liechtenstein, dat nog geen
160 vierkante kilometers groot is.
Voor de veelgeplaagde Nedei-landse
belastingbetaler moet het een landje zijn
om van te watei-tanden. Want door de
vergaande belastingfaciliteiten is de
hoofdstad Vaduz de zetel van ontelbare
niet-Liechtensteinse ondernemingen op
financieel gebied.
Maar stelt u zich niet al te veel voor
van een dergelijke "zetel". Meestal be
staat die uit een klein kamei-tje in een
indrukwekkend gebouw, waarvan de
deurpost bezaaid is met naamplaten
waai-op allei'lei nog indrukwekkender
firma-namen staan.
Het vorstendom Liechtenstein is lang
berucht geweest om de dump-methoden'
van postzegeluitgiften. Dit is nu wel
mede onder de druk van het naburige
Zwitserland anders geworden. Zwit
serland zox-gt nu voor de administratie
van het Liechtensteinse postwezen, dat
echter nog steeds eigen postzegels heeft.
Het tien kilometer lange spoorweg„net"
wordt geëxploiteerd door de Oostenrijkse
Bondsspoorwegen. De Liechtensteinse
poststukken worden derhalve door de
Zwitserse posterijen verzonden en dooi
de Oostenrijkse spoorwegen vervoex-d.
Monarchie-
De staatsvorm van het vorstendom is
eenvoudig. De 19.000 inwonex-s kiezen
vijftien vertegenwoordigei-s om hun be
langen te behartigen. Toen in 1921 een
nieuwe grondwet werd ingevoex-d kreeg
Liechtenstein een constitutionele monar
chie. De huidige vorst Franz Joseph II
kan alleen opgevolgd worden door nako
melingen in de mannelijke lijn. Wat dat
betreft is Liechtenstein nog lang niet toe
aan de gelijkberechtigdheid van de vrouw
Een mooie taak ligt hier nog voor „Dol
le Mina" weggelegd.
Vi-ijwel geen belasting en helemaal
geen leger. Kan het idealer? In de beide
wereldoorlog is het voi-stendom neu-
tx-aal gebleven. Geen mens weet^waarom
zelfs de Duitsers het ontzagen.
Voor 1914 was de bevolking sterk ge
oriënteerd op Oostenrijk. Maar toen in
1918 het tij keerde, keerde Liechtenstein
zich naar Zwitserland met wie het ook
een tolunie sloot. En dat was van Liech
tenstein een zeer vei'standige daad.
Operettestaat.
„Welkom op de aloude gi-ond der vrij
heid". Met deze groet worden elke zomer
de meer dan twee miljoen toei-isten aan
de grenzen van San Mai-ino verwelkomd.
Dit republiekje in Italië wordt door dit
land aan alle kanten ingesloten. San
Marino gaat er px-at op de oudste soeve
reine staat van Europa te zijn.
De geschiedenis daarvan gaat terug
tot in de vierde eeuw. De legende luidt
dat de Dalmatische steenhouwer Max-ino
naar de stad kwam om aan de vesting
muur mee te werken. Hij ontwikkelde
zich tot de onbetwistbare leider van een
groepje christenen, die voor de hevige
vervolgingen waren gevlucht naar de
berg Monte Titano.
Kort voor zijn dood droeg hij het lei
derschap over aan zijn volgelingen met
de wooi-den: „Ik laat u vrij van onver-
schillig welke mens." Sindsdien heeft
San Marino met trots het „Libertas" in
zijn wapenspreuk opgenomen.
Marino zelf staat in een van de vijf
kerken afgebeeld met een pei-kamenten
x-ol in zijn hand. Ook daax-op staat „Li
bertas". Geen wonder dat de bevolking
van San Marino bekend staat als zeer
vrijheidslievend, dat met trots de wit
blauwe vlag ziet als een symbool van
die vrijheid.
Leger.
Met zijn 61 viex-kante kilometer is het
kleiner dan Liechtenstein. Toch heeft het
nog bijna twintigduizend inwonex-s. Om
de drie jaar trekken zij naar de stembus
om hun „Grote Raad" te kiezen. Deze
uit zestig man bestaande volksvertegen
woordiging kiest twee ,Capitani-Regenti',
die maar zes maanden regeren. Dan ko
men er weer twee andere aan de beui-t.
San Marino kent wel een leger.
Alle mannen in de leeftijd van 16 tot
55 jaar zijn ingelijfd in de volksmilitie.
Zestig daarvan vormen het parate leger
en dragen de meest prachtige operette-
Zie vervolg voorpag. 2e blad
Burgerlijke stand
KORTGENE
Geboren: 10 febx-uari 1970: Wilhelmina
Catharina, d.v.- F. Klaassen en G. M.
Leendertse. 12 febx-uari 1970: Jacomina
Johanna, d.v. J. A. Kallewaard en C. P.
Kox-shuize. 14 febi-uai-i 1970: Adriaan
Maris, z.v. F. van der Maas en A. Kooi
man.
Ondertrouwd: 13 februari 1970: A. J.
Px-ovoost, 22 jaar en E. G. Verburg, 21
jaar te Middelburg.
Getrouwd: geen.
Ovei-Ieden: 5 februari 1970: Thomas
de Looff, 73 jaar, wedn. van K. G. van
den Hoven. 14 febx-uari 197Ó: Suzanna
Verbux-g, 50 jaar, echtgenote van J. J.
Lamse. 27 februari 1970: Mai-ia Wilhel
mina Hage, 60 jaar, echtgenote van P.
Kramer'.
WISSENKERKE
Geboren: 24 febi-uax-i 1970 Adriana
Johanna, d.v. M. Lindenbergh en I. P.
Walhout.
Ondertrouwd: 4 februari 1970 Jan Cor-
nelis Huiszoon, oud 27 jaar en Blazina
Adriana Sheijbeler, oud 28 jaar te Weesp;
16 februari 1970 Jacobus Adriaan Filius,
oud 21 jaar en Hendrika Maria Buijze,
oud 20 jaar; 20 februari 1970 Max-inus
Abraham Hollestelle, oud 22 jaar te Kort-
gene en Paifla Hennie Bouterse, oud 20
jaar; 23 februari 1970: Izaak Antheunie
van Cadsand, oud 22 jaar te Tei-neuzen
en Aartje Paulina van der Maas, oud
24 jaar.
Getrouwd: 6 februari 1970: David Pie-
ter Goetheer, oud 28 jaar te Goes en
Cornelia Josina van der Weele, oud 28
jaar; 6 februari 1970: Petrus Johannes
Moreauw, oud 21 jaar te Borsele en
Dina Leunt je Hoogerheide, oud 20 jaar.
Overleden: 23 februari 1970: Jan Ver-
meule, oud 79 jaar, weduwnaar van
Coi-nelia Blazina de Kam.
WANDELTOCHT OP SCHOUWEN-
DTJIVELAND.
De jaarlijkse 25 km wandeltocht op
Schouwen-Duiveland zal dit jaar gehou
den worden op zaterdag 23 mei a.s. Ge
start wordt weer van het Ned. Herv.
Vei-enigingsgebouw om 2 uur n.m. Zowel
groepen als individuelen kunnen deelne
men. Inlichtingen: Tel. (01110) 23 51,
Zierikzee.
Kruiswoordpuzzel no. 171
Horizontaal: 1. brok - 4. costuum - 7.
toejuiching - 13. plaats op de Veluwe
14. meisjesnaam - 16. gevat - 17. uiterste
grens - 19. zonder gezelschap - 21. be
hoeftig - 22. zangnoot - 23. soort appel
25. waterstand (afk.) - 26. groente - 28.
in orde - 30. eerstvolgende (afk.) - 32.
i-eeks - 33. plaats in de Belgische Ar
dennen - 36. afstandsmaat (afk.) - 37.
rijgsnoer - 39. deel van een muziekinstru
ment - 40. grondsoort - 42. rondhout
43. dubbelklank - 45. gang van een paax-d
46. scheel - 48. cultuuruiting - 50. eerste
persoon (afk.) - 51. in elkaar zetten
52. lidwoox'd - 54. voegwoord - 55. mak
57. jongensnaam - 60. de jongere (afk.)
62. opdracht - 64. bex-gplaats - 65. groot
vader - 67. deel van een bx-eulc - 69.
gebogen - 71. treurspel - 73. jongensnaam
74. leeftijd (Eng.) - 75. rangtelwoox'd
76. kerel - 77. hoofdtelwoord.
Verticaal: 1. jaax-getijde - 2. halfedelsteen
3. onb. voornaamw. - 4. soort houten
vloer - 5. laan met bomen - 6. Schots
kledingstuk - 8. voorzetsel - 9. de somma
van - 10. schop - 11. Eui-opeaan - 12.
meisjesnaam - 15. water in Friesland
18. titel (afk.) - 20. vogelprodukt - 24.
en omgekeerd (afk.) - 25. deel van de
dag - 27. Kaukasiër - 29. edelman - 30.
wandversiei-ing - 31. jongen - 33. dieren
geluid - 34. deel van het paardentuig
35. gx-ond bij een huis - 36. gaping,
seïxeur - 38. hijswerktuig - 40. luchtvaart
maatschappij - 41. tussen (Latijn) - 44.
militaire eenheid - 47. vi-eemde munt
49. Frans lidwoord - 53. bekwaamheids-
lest - 55. deelteken - 56. pex-s. vnw.
58. lofrede - 59. ongaax-ne - 60. tijdmaat
61. selenium (afk.) - 62. voox-heen, eer
tijds (Lat.) - 63. godsdienst (afk.) - 66.
voor (Fr.) - 67. geheel de jouwe (afk.)
68. briefaanhef (afk.) - 70. tentoonstel
lingsgebouw in Amsterdam - 72. soort
schip (afk.).
Oplossing kruiswoordpuzzel no. 170
Horizontaal: 2. oksel - 7. kaas - 9. olm
10. ieme - 12. pier - 13. oude - 14. via
16. het - 17. zee - 18. mud - 19. ao - 20. id
22. gal - 24. Ede - 25. Eos - 28. stokken
31. smex-gel - 34. ah - 35. na - 36. lorg
non - 41. snikken - 45. Lea - 46. ton
47. don - 48. r.d. - 49. Ur - 50. n.a.v.
52. vos - 54. elp - 56. sla - 57. kuur
58. imam - 60. keet - 61. eed - 63. norm
64. uniek.
Verticaal: 1. rap - 3. koi-hoen - 9. s.l.
5. emoties - 6. nee - 7. Ki'im - 8. sik
10. Ida - 11. ezel - 15. auto - 17. zaag
19. ade - 21. dom - 23. psalm - 24. e.k.
26. se - 27. flank - 29. tho - 30. keg
32. rak - 33. ene - 37. i-oos - 38 .nl
39. oer - 40. naderen - 41. stupide - 42.
nor - 43. in - 44. kras - 47. dolk - 51.
vlam - 53. put - 55. dan - 57. kei - 59.
mom - 62. ei.
Ganzepoortstraat 21, Tel. 6535 - GOES