'/öia
10 pet. korting
't geestelijk bedreigde kind
ïmm
Solex
Predikbeurten
Suikerpatiënten
A. J. BURGER
Kerstkaarsen
Nienwjaarsadvertentie
trekking verloting
ONVOLDOENDE AANDACHT VOOR
Ouders roepen te laat hulp in
De zuigelingensterfte in ons land vertoont een continue daling en ook
de kleutersterfte en schoolkinderensterfte zijn tot zeer lage waarden
gedaald. Deze cijfers wijzen op verbeterde voorwaarden voor de licha
melijke groei en ontwikkeling van het kind. De in het begin van deze
eeuw opgei-ichte instituties, die een optimale lichamelijke ontwikkeling
en gezondheid van het kind veilig zouden moeten stellen, schijnen hun
doelstellingen bereikt te hebben. Maar moet men daarom in het kinder-
hygiënisch veld voortsudderen in tevredenheid over de verworven moge
lijkheden?
De kinderhygiënist dr. A. J. Swaak waarschuwt in het artsenblad „Me
disch Contact" voor een wellicht te voorbarig optimisme. Ondanks de
vooruitgang, die de (kinder)geneeskunde heeft geboekt, zijn er tekenen
die er op wijzen dat een toenemend aantal kinderen in hun geestelijke
ontplooiing en gezondheid wordt bedreigd. De wereld waarin wij leven
draagt naast duidelijke gezondheidsbevorderende ook gezondheidsbedrei
gende aspecten voor de groei en ontwikkeling van het kind in zich.
Verworvenheden en tekortkomingen.
Dr. Swaak geeft een overzicht van de
veranderingen die zich na de tv/eede
wereldoorlog in onze samenleving heb
ben voltrokken. „Wij leven niet in een
periode van rust, maar in een tijd die
wordt gekenmerkt door explosies en
revoluties, om dan nog maar niet te
wijzen op de revoluties inonze wereld
van meningen, opvattingen over geloof,
gebruiken en gewoonten, politiek, arbeid,
seksualiteit, vrije tijd, enz."
De sociaal-culturele veranderingen zul
len uiteraard de omstandigheden waar
onder kinderen opgroeien mede bepalen
en daardoor tevens hun lichamelijke en
geestelijke gezondheidstoestand. Zo wil
het geval dat uitgerekend in deze tijd,
nu de seksuele normen zich in snel
tempo gewijzigd hebben, de kinderen
vroeger geslachtelijk rijp zijn. De gemid
delde leeftijd waarop het Nederlandse
meisje begint te menstrueren, is nu 13
jaar en vijf maanden. Ten opzichte van
1956 betekent dat drie maanden eerder.
Bij vrouwen wordt de volwassen lengte
reeds op 17-jarige leeftijd bereikt (ge
middelde lengte 166.5 cm), bij de mannen
op ruim 18.5-jarige leeftijd (gemiddelde
lengte 178 cm).
Deze groeiversnelling van de kinderen
wordt niet door ieder als een positieve
verworvenheid beoordeeld. De vroegtij
dige geslachtelijke rijping heeft o.m. een
groot aantal gedwongen huwelijken tot
gevolg. Volgens gegevens van het C.B.S.
komt bijna 80% van de wettig geboren
kinderen uit moedei*s, die jonger zijn
dan 20 jaar, binnen zeven maanden na
de huwelijksdatum ter wex*eld. Dit ge
geven is van grote sociale en geestelijk
hygiënische betekenis, want uit onder
zoekingen is gebleken, dat onder huwe
lijken die op een echtscheiding uitlopen,
de gedwongen huwelijken sterk zijn ver-
tegenwoordigd.
Waarom lage sterfte?
De vrouwen wox*den dus op jongere
leeftijd moeder en vanuit somatisch oog
punt is deze ontwikkeling gunstig. Des
te jonger de moeder, des te kleiner de
kans op zuigelingensterfte. Onderzoekin
gen hebben uitgewezen dat bij oudex-e
moeders een groter aantal aangeboren
misvox-mingen bij de kinderen optreden.
Doodgeboox*ten komen bij moeders bene
den de 20 jaar aanzienlijk minder voor
dan bij moedei*s tussen de 35 en 40 jaar.
Bij moeders boven de 40 blijkt het aantal
doodgeboorten 7 maal zo groot te zijn
als bij moeders beneden de 20 jaar.
De zeer lage kindersterfte in ons land
moet overigens niet alleen op de noemer
van de leeftijd van de moeder worden
geschreven. De vei*hoogde welvaart, de
verbeterde kwaliteit van de voeding en
de bedwinging van epidemieën zijn ook
belangrijke factoren. Een volksziekte als
de t.b.c. kon worden beteugeld, een ziekte
als diftex-ie komt tegenwoordig nauwe
lijks meer voor. Ook de immunisatie
tegen virusziekten zal een steeds grotere
vlucht nemen. De voox-haamste doodsoor
zaak in de jeugdige leeftijdsgroep wordt
nu gevormd door de (verkeersonge
vallen.
Onvoldoende hulp.
Ondanks deze verbeteringen in ons
kennen en kunnen, zowel curatief als
preventief, op lichamelijk gebied zijn er
tekenen die er op wijzen dat een toene
mend aantal kinderen in hun geestelijke
ontplooiing en gezondheid wordt be
dreigd. Dr. Swaak wijst op een recent
sociologisch onderzoek, dat aantoonde
dat circa 20% van de onderzochte kleu
ters psychische moeilijkheden vertoonde,
die om behandeling vroegen. Men krijgt
de indruk dat de maatschappij jonge
ouders dikwijls maar wat aan laat mod
deren en geen reële hulp biedt op een
ogenblik dat deze hulp broodnodig is.
Ook ten aanzien van schoolkinderen
zijn er aanwijzingen dat onvoldoende
hulp. wordt geboden bij pedagogische en
geestelijk hygiënische px*oblemèn. Bij een
door de psycholoog Wiegex*sma geleid
onderzoek naar het gedrag van kinderen
uit de zesde klas van de lagere school
kwam men tot de conclusie, dat 20 tot
30% van deze kindex*en hulp nodig zou
hebben en dat een aantal van hen ern
stige neux-otische afwijkingen vertoonde.
Opmerkelijk hierbij is dat vele oudex*s
zelden geneigd zijn spontaan hulp in te
ïoepen, bijv. van een medisch opvoed
kundig bureau. Eerst wanneer de moei
lijkheden van het kind de ouders boven
het hoofd groeien wordt hulp ingescha
keld, en vaak is het dan al te laat.
Niet herkennen.
Het is eigenlijk ontstellend hoe weinig
oog men nog blijkt te hebben voor de
geestelijke moeilijkheden van kinderen.
Als Pietje een puist op zijn neus heeft,
neemt zijn moeder hem al mee naar de
huisarts, maar als Pietje wat moeilijk
in zy'n gedrag is, storen zijn ouders
zich er nauwelijks aan. Als hij al te
lastig is, geven ze hem een pak voor zyn
broek.
Dat is een van de gx*ootste problemen,
waarmee onze geestelijke gezondheids
zorg wox-stelt. Ouders herkennen vaak
de stoox-nissen van hun kindex-en niet.
En als het kind zich zo afwijkend ge
draagt dat zelfs zijn ouders dit opmer
ken, dan wordt dit afwijkend gedrag
dikwijls weer verkeerd uitgelegd en zoekt
men hulp op een onjuist adres. Zo ver
meldden de sociaal-geneeskundige bu
reaus in de provincie Nocrd-Bx*abant,
dat 13% van de kleuters die als zwak
zinnig woi'den aangemeld, helemaal niet
zwakzinnig zijn, maar door oorzaken van
allerlei aard emotionele stooi*nissen ver
tonen.
Er zijn nog meer gezondheidsbedreigende
factoren in onze samenleving. Dr. Swaak
wijst op de geringe speelruimte voor
kinderen (vooral in de flatwijken), die
menig kind belemmeren in zijn moto
rische ontwikkeling. Ook ons onderwijs
systeem wex-kt frustrerend. Dr. Swaak
wijst op onderzoekingen, die aantoonden
dat minstens 25% van de lagere school
kinderen ernstige nerveuze stoornissen
vertoonde.
Daarom is er volgens deze medicus
voor de geconstateerde x*ust in de kinder-
hygiëne geen plaats. Er moeten dringend
activiteiten worden ontwikkeld ten be
hoeve van het geestelijk bedreigde en
gestoorde kind. Wij moeten nu overwe
gen hoe wij onze gx-oeiende welvaart
willen besteden: aan meer psychiatrische
ziekenhuisbedden of aan preventieve
maatregelen, die een deel van die bedden
ovei'bodig zullen maken.
Weekenddienst artsen
Dit weekend doen dienst dokter
Van Arkel. tel. (01107) 3 18
en dokter Klein Wassink. tel.
(01199) 3 04.
WATERSTANDEN
geldig voor
de noordkust
van
Noord-Beveland
DECEMBER
hoogwater
13 zaterdag
4.54
17.22
14 zondag
5.42
18.18
15 maandag
6.35
19.17
16 dinsdag
7.33
20.21
17 woensdag
8.40
21.29
18 donderdag
9.51
22.37
19 vrijdag
11.01
23.38
voor zondag 14 dec. 1969.
Ned. Herv. Kerk Colynsplaat
10 uur ds. Ytsma, H. A. en
2.30 uur ds. Ytsma, H. A.
en dankzegging.
Ned. Herv. Kerk Kamperland
10 uur ds. J. van Dam uit
Willebroek en 2.30 uur ds.
F. Kloosterman uit Vlissin-
gen.
Ned. Herv. Kerk Kats
10.30 uur ds. Kloosterman
uit Goes.
Ned. Herv. Kerk Kortgene
9.30 en 11 uur ds. F. C.
Willekes.
Ned. Herv. Kerk Wissenkerke
9 uur ds. Kwakkelstein uit
Goes en 2.30 uur ds. Van
Noordennen uit Krabbendij-
ke.
Ned. Herv. Kerk Geersdyk
10 uur de heer Kraak en
2.30 uur ds. Van Dam.
Gcref. Kerk Kamperland
10 uur ds. Poelman en 2.30
uur ds. Blokland.
Geref. Kerk Coljjnsplaat
10 uur ds. Blokland en 2.30
uur ds. Slingenberg uit Goes.
Geref. Kerk Geersdjjk
10.30 uur ds. Kramer van
Nieuwdorp en 2.30 uur. ds.
Poelman.
Geref. Kerk Wissenkerke
10.30 uur ds. Noordhoff en
2.30 uur ds. Van Noorden
nen uit Krabbendijke.
Geref. Gem. Kamperland
10 en 5 uur leesdienst.
Geref. Gem. Colynsplaat
10 en 3 uur leesdienst.
Geref. Gem. Kortgene
10, 2.30 en 6 uur leesdienst.
Voor de vele bewijzen van
deelneming, ondervonden
tijdens de ziekte en na
het overlijden van onze
geliefde man, vader, be
huwd- en grootvader
Willem Leendert
Anthonisse,
betuigen wij allen onze
hartelijke dank.
Fam. Anthonisse -
Voshol.
Kortgene, dec. 1969.
Bernhardstraat 27.
Bram van de Sande
en
Adri Sinke
geven u, mede namens
hun ouders, kennis van
hun voornemen in het hu
welijk te treden op woens
dag 17 deoember 1969 om
14.30 uur in het gemeen
tehuis te Wissenkerke.
De kerkelijke bevestiging
door de Weleerwaarde
heer ds. P. M. van Galen
zal plaatsvinden om 15.00
uur in de Ned. Herv. Kerk
te Wissenkerke.
November 1969.
Wissenkerke, Voorstr. 11.
Krabbendijke, Westweg 8.
Receptie van 17.3018.30
uur in restaurant „De
Caisson", Rijksweg te Ka-
pelle-Biezelinge.
Toekomstig adres:
Piet Heynstraat 49,
Dinteloord.
Heden nam de Here
tot Zich, mijn ge
liefde vrouw, onze
lieve moeder, be
huwd- en grootmoe
der, mevrouw
Laurina Cornelia
Kramer
(geboren Verburg),
op de leeftijd van 63
jaar.
Wissenkerke:
H. A. Kramer.
Emmeloord:
J. A. de Back -
Kramer.
J. de Back.
Apeldoorn:
A. J. v. d. Maas -
Kramer.
M. A. v. d. Maas.
En kleinkinderen.
Wissenkerke,
6 december 1969.
Zuidstraat 17.
De begrafenis heeft
plaats gehad op
woensdag 10 decem
ber, om 14.00 uur,
vanaf het dorpshuis.
Wegens ons vertrek naar
Sluis, groeten wij alle
vrienden en bekenden.
Tevens zeggen wij alle
lidmaatschappen op.
M. P. de Moor
en gezin.
Sluis, december 1969.
St. Brandarisstraat 20.
op alle
ONDERKLEDING
NACHTGOED
HUISHOUDGOED
BONNETERÏE
OVERHEMDEN
Lange Vorststraat 47,
Goes
Een volledig assorti
ment dieet-artikelen
uit binnen-
en buitenland.
Medisch goedgekeurd,
met garantie der N.V.S.
Kies bewust
bij uw specialist;
hij heeft zoveel meer!
Chocolaterie
Korte Delft 5-7,
Middelburg
Volop parkeerruimte
TE KOOP
i. g. st. z.
Te bevragen:
W.-Alexanderstraat 37,
Kortgene.
P. DE KAM
Lange Noordstraat 6
MIDDELBURG
Telefoon 2443
in grote verscheidenheid, alsook
KERSTVERSIERING
Maak een prettige keus bij
Bockhandel Markusse Wissenkerke.
Laatste nummer in 1969
Aan onze abonnee's en adverteerdei*s maken
wij bekend, dat in verband met de Kerst
dagen het nummer van a.s. zaterdag 20 de
cember het laatste zal zijn in 1969.
Het daarop verschijnend nummer komt uit
op 1 januari 1970.
Mogen wij verzoeken de advertenties voor
beide nummers zo spoedig mogelijk in te
zenden?
Bij voorbaat onze dank.
De uitgever.
Gaarne verzoeken wij u uw
zo spoedig mogelijk in te zenden, uiterlijk
tot woensdag 24 december a.s., tot des mid
dags 12 uur.
De gewone advertenties kunnen ook tot bo
vengenoemd tijdstip worden aangenomen.
Bij voorbaat dank.
De uitgever.
Middenstandsvereniging
Wissenkerke en Geersdijk
Hedenavond om 8 uur in hotel „De Kroon"
WINKELACTIE
