NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
DdmP0bevrijdt
Plouvier heeft DE schoenen
De staat grootste prijsopdrijver
Een walvisvaarder
IS GEEN SCHUIT VOL JONGE MEIDEN
geneesmiddelen
ba'ndages
A.C.yak der^REST
No. 3336
Zaterdag 1 februari 1969
72e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel. 308, Giro 206882
Abonnementsprijs 3.per half jaar Franco per post 13.50 per jaar Advertenties 15 et per mm, excl. BTW
Voor fouten in advertenties, per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen.
Wat laat en feitelijk te laat zijn tweede
kamerleden in de kamercommissie van
verkeer en waterstaat in verzet gekomen
tegen de voorgenomen verhoging van
posttarieven van de P.T.T. Een verhoging,
die wat het briefport betreft, neerkomt
op 25 procent, van 20 op 25 cent voor
brieven tot 20 gram. Afgezien van het
ja of nee van de noodzaak dezer verho
ging, is het moment van invoering
1 februari a.s. wel bijzonder slecht
gekozen. Een moment waarop, door de
invoering van de B.T.W., het prijsniveau
in ons land op wat wilde wijze omhoog
schiet. Het ministerie van economische
zaken belooft natuurlijk nauwlettend er
op toe te zien, dat de prijzen niet hoger
worden dan de enkele procenten die de
B.T.W. noodzakelijk maakt en betoogt
dat hij niet zal schromen om voor be
paalde branches een prijsstop af te kon
digen wanneer de prijzen een extra ver
hoging ondergaan.
Men kan deze situatie niet wegcijferen
bij de beoordeling van de prijsverhoging
bij de P.T.T. Het maakt een bijzonder
onwaarachtige indruk, dat het staats
monopolistisch bedrijf in deze zelfde pe
riode wel kan overgaan tot een verhoging
van het posttarief met een kwart van
de tot nu toe geldende prijs, terwijl het
particuliere bedrijf bij eventuele prijs
verhoging met één tiende ver buiten zijn
boekje zou gaan en een prijsstop riskeert.
Het moet hoe men het ook verdedigt
op iedereen de indruk maken dat hier
met twee maten wordt gemeten. Dat de
regering haar eigen ondernemingen bui
ten en boven de wet stelt, alleen bij
anderen wil toezien dat het algemeen
belang niet wordt geschaad.
Des te meer wekt deze tariefsverhoging
een scheve indruk, omdat de P.T.T. in
haar geheel (dankzij telefoon- en giro
dienst) een winst maakt van enkele tien
tallen miljoenen. Slechts omdat in dit
geheel de postbestelling een verliespost
oplevert, wil men het tarief hiervoor
weer eens flink verhogen. Dat betekent
dus, dat de P.T.T. als geheel dan volgend
jaar op een nog hogere winst zal kunnen
bogen. Waartoe die winst dan wel wordt
gebruikt?
Niet om de postbestelling dan volmaak
ter te laten verlopen. Neen, men wil juist,
ondanks de tariefsverh. zou gauw mo
gelijk overal in het land de tweede be
stelling laten vervallen. Dat scheelt ook
nog weer eens 15 miljoen! Met het meer
verdiende geld wil de P.T.T. dan wel wat
sneller de zo winstgevende telefoondienst
verbeteren, de wachtlijsten vlugger weg
werken, want dat stijgende aantal abon
nees werkt er ook weer toe mee de winst
te verbeteren.
Die wachtlijsten hadden al lang weg
gewerkt kunnen zijn, wanneer de rege
ring de P.T.T. zou hebben toegestaan nor
maal op de kapitaalmarkt leningen aan
te gaan, zoals ieder normaal bedrijf zou
doen. Maar neen, voor de P.T.T. moeten
de investeringen uit de winst komen.
Minister Bakker van verkeer en water
staat verdedigde de tariefsverhoging o.a.
met het argument, dat het voor een gezin
niet zoveel uitmaakt, hoogstens twee
gulden per jaar meer, omdat gemiddeld
per gezin niet meer dan veertig brieven
per jaar worden verzonden. Een zwak
argument, want de minister doet dan
maar alsof hij niets weet van prijsver
hogingen in andere sectoren en dat het
al die posten bij elkaar zijn waardoor de
levenskosten bijzonder stijgen. Over de
portokosten van de kleine zakenman en
de andere bedrijven praat hij liever niet.
En waarom zou de postbestelling in
geen geval onrendabel mogen werken?
Mogen we van het rijk niet ook een
beetje service verwachten? We betalen
in Nederland flinke belasting, maar bo
vendien moeten we flink schokken vooi
iedere dienst die een overheidsorgaan
voor de burger verricht. Het miniemste
afschrift of verklarinkje moet apart wor
den betaald. En wij altijd maar gedacht,
dat de overheid er was voor de burgerij
en niet zozeer voor zichzelf. Zodra in de
particuliere sector een monopolie dreigt,
wordt er van alles aan gedaan om dit
te voorkomen, uit angst voor een te hoge
prijs. Gezien de manipulaties van dit
staatsbedrijf bepaald niet ten onrechte.
Daarom des te meer te veroordelen en
af te wijzen.
H. van Wermeskerken.
Dokter De Vries:
Dokter H. P. de Vries is nog jong, een jaar of tweeënveertig. Hij was
arts op een drijvend dorp, driehonderd bij dertig meter. Dat dorp dreef
elk jaar vijf maanden in de Zuidelijke IJszee, temidden van ijsvelden,
pinguins en vissen. Vijf maanden zonder contact met de buitenwereld, met
zeshonderd potentiële patiënten, allemaal mannen, die elk uur van de dag
en de nacht een been of een schouder kunnen breken, een blindedarmont
steking kunnen krijgen, een hersenschudding, een opspelende rotte kies, snij-
wonden, ingewandsstoornissen, één van die duizend infectieziekten. Wat
kunnen zeshonderd mensen met zijn allen niet krijgen, als ze wroeten in
een onbeschrijfelijke bende van spek, vlees, botten en bloed? Deze dokter
was chirurg, internist, tandarts, neuroloog, psychiater en apotheker tegelijk
en hij kon op niemand terugvallen.
Het was hem een genoegen.
De scheepsarts van de Willem Barendsz
ligt nu, één knie opgetrokken en één been
slordig languit over de vloer, in een fau
teuil. Hij beweegt zich dagelijks van de
centrale verbandkamer naar zijn flat en
terug. Eens, zegt hij, een glas bier wik
kend in zijn rechterhand, moet je je
zwerflust weten te bedwingen.
Uit zijn mond klinkt dat even weinig
overtuigend als de belofte van een notoire
dronkelap die met tranen in de ogen be
zweert dat hij het drinken definitief zal
laten.
Maar in zijn flat ruikt het waarachtig
naar walvisolie. Aan de muur hangen
drie foto's van walvis jagers, op de ven
sterbank ligt een koperen model van een
harpoen; op de tafel staat een miniatuur
van de Willem Barendsz. Dokter De Vries
is in Enschede neergestreken toen de
Willem Barendsz aan Zuid-Afrika is ver
kocht. Dokter te zijn van de slagers van
de IJszee was hem een genoegen.
Oog viel er op.
Hij is achtendertig, geboren en getogen
in wat hij nog Indië noemt. Pas na de
oorlog kwam hij in Nederland. Nog voor
dat hij zijn doktersbul had, las hij ergens
dat er een assistent gevraagd werd op
de Willem Barendsz. Dokter De Vries
ging mee. Iemand die voor geen geld
assistent op een walvisvaarder zou willen
zijn, leest dat nergens. Hij wel. Zijn oog
viel er op.
Hij maakte een reis als assistent. Toen
werd het Ziekenzorg in Enschede, daarna
een baan in Groningen. Hij kreeg weer
behoefte aan zout water. Twee reizen
op een passagiersschip: Zuid-Afrika en
Portugees Oost-Afrika. De oude scheeps
arts van de Barendsz wilde er mee stop
pen. Toevallig gehoord.Dokter De Vries
ging mee. Nog twee reizen. De laatste
twee.
Hij trekt zijn liggende been bij en legt
de vingertoppen tegen elkaar.
Verlaten.
„De tijd van de chirurgijns is voorbij.
Ik heb aan boord een assistent, twee zie
kenverplegers en een hospitaalbediende.
De medische dienst zit in het achterschip.
Een polikliniek, een röntgenkamer, en
een hospitaalt je met elf bedden. Je eigen
bloedtransfusiedienst. Van iedereen is de
bloedgroep bekend. Je moet overal aan
denken. Voor zeven maanden medica
menten, niet te veel en niet te weinig.
Je probeert je te realiseren dat je van
alle man verlaten bent.
Hoe staat het met je instrumenten?
Heb je alle sera en vaccins? Je narcose-
spullen? Je verbandmiddelen? Na Kaap
stad kun je niks meer -bestellen. Al je
mannen moeten worden gekeurd, inge
spoten, doorgelicht. Ze moeten kernge
zond zijn. En als je in de IJszee bent, en
er gebeurt wat, wat moet je dan doen?
Het schip beweegt. Je kunt geen fles
zomaar neerzetten, alles zit in houders:
de scharen liggen in palletjes vast. Je
zult moeten opereren. Ik zal je vertellen
dat dat nogal spectaculair kan zijn. Ka
pitein, zeg je dan, zou u de schuit mis
schien zó op de golven willen zetten,
dat ik rustig kan werken?
Het gekke is, dat niemand ooit verkou
den is of griep heeft. Al die vijf maanden
in de Poolzee niet. Dat begint pas weer
in Kaapstad."
Hygiëne.
Dokter De Vries legt die problemen
allemaal even voor je neer. Hij heeft in
die drie reizen met genoeg problemen
geworsteld om achter elk probleem een
nieuw te kunnen zien. Als een schaker
die vóór alles wil zorgen dat zijn koning
en zijn paarden en zijn pionnen overeind
blijven.
„We hebben natuurlijk ook de controle
op de toiletten, op de douches, de be
reiding van het eten, de proviand, de
hutten en de mess-rooms. We inspecteren
het schip van voren naar achteren. Die
kerels werken met kadavers. Kans op in
fecties. Kans op voedselvergiftiging.
Je krijgt in al die maanden geen verse
groente en vers fruit. Alles uit de diep
vries en het blik. Duizend zorgen voor
de hygiëne.
Radio-spreekuur.
Controle en adviezen. Het voorkomen
van ongelukken en levensgevaarlijke toe
standen.
Weet u, ik had ook een radiografisch
spreekuur. Zo'n walvisvaarder heeft een
stuk of wat jagers die de walvissen har-
poener en opblazen, zodat ze blijven drij
ven. De ophaaldienst brengt ze dan naai
de werkboot. Die kerels op de jagers
kunnen natuurlijk ook wat oplopen. Nu
ligt er zo'n jager honderdtwintig mijl
verderop en er gebeurt wat. Dan moet
ik kunnen helpen. Dat gaat dan zo. Ra
diografisch. „Dokter, Piet heb pijn in se
onderbuik. Rechtsonder in de buik. Hij
heeft koorts ook. Over!" Dan zeg ik:
„Hoeveel koorts heeft Piet dan wel en
is-ie ook aan de diarrhee? Over!" Aan de
andere kant: „Negendertig drie, dokter,
en hij gaat als een reiger. Hij plast nog
donker ook. Over!"
Nou daar sta je dan. Honderdtwintig
mijl is over de weg niet onoverkomelijk,
maar als er water tussen zit, is het een
heel eind. Ik moet beslissen, begrijpt u
wel? Ik moet zeggen wat Piet heeft. Laat
ik de boot terugkomen en zeven of acht
uur varen? Dan kunnen ze geen vis van
gen. Heeft Piet blindedarmontsteking?"
Down South.
Dokter De Vries spreekt in de tegen
woordige tijd. Eigenlijk is hij nog steeds
op de Willem Barendsz.
„Half oktober begint het. Stookolie in
nemen voor. het hele seizoen in Curacao
of Trinidad. Dan naar Kaapstad waar de
Zuidafrikanen aan boord komen. Alle
maal keuren, inenten, doorlichten. Dan
down south, zoals ze dat noemen. Dooi
de gordel van de veertigste breedtegraad,
the rearing forties.... de vijftigste, the
crazy fiftiesde zestigste, the screa
ming sixties.
Begin december eerst jagen op potvis
sen. Dat is meer kop dan vis. Die hebben
neus, keel,borst van vastzittend slijm
een soort olie in hun kop dat buiten
stolt. De Zuidafrikanen smeren daar hun
borst mee in tegen de bronchitis. Daarna
jagen op walvissen. Met het schieten
begint ons werk. Een vreselijke bende
aan boord. Zo glad als spek en zo koud
als in de ijskast. Stormen en ijs. Die
ijsbergen.daar vraagt altijd iedereen
naarkunnen alle kleuren hebben,
weet u dat? Rood, groen, paars, blauw,
zwart. Dat komt van de vogelmest en
allerlei micro-organismen. En biefstuk
eten. Ik heb heel wat walvisbiefstuk ge
geten. Die smaken verdomd lekker. Lijkt
helemaal niet op vis. Ik heb ook een
keer walvismelk gedronken, want wal
vissen zijn zoogdieren. Zoet en vreselijk
vet, net room."
Geen jonge meiden.
Elk zinnetje is een klein of een groot
avontuur. De medische manus-van-alles
legt uit hoe een harpoen werkt; vertelt
van de twee flesjes bier en de twee
glazen jenever die het wekelijkse rant
soen vormen; ziet al die „ruwe opdon
ders" weer voor zich; zegt „Het is geen
schip vol jonge meiden.en laat ons
dan maar gokken naar de beelden die
voor hem achter zijn woorden opdoemen.
„Je lacht je soms rot. Op een dag zijn
we terug in Kaapstad. Nu is daar een
tent waar alle louche figux-en van Kaap
stad de bloemen buiten zetten. Eén van
ons was daar verzeild geraakt. Hij kreeg
ruzie met de Amerikaanse marine en
kwam verfomfaaid aan boord terug Ik
zie hem nog terugkomen. Hij was van
onder tot boven toegetakeld. Vier kerels
kijken zo naar hem en ze zeggen: Waar
ben je geweest, Willem? Willem zei de
naam van die tent. Ze zeiden niks meer,
die vier kerels. Amerikaanse marine, zei
Willem nog. Die vier kerels stappen in
een taxi. Ik zie ze nog zo instappen. Ze
zeiden niks. Van die kerels met zulke
poten, weet je wel? Ze stappen in die
taxi, ze rijden naar die tent en ze
hebben de hele Amerikaanse marine er
uit geslagen. Schoongeveegd. Ziezo, dat
PARFUMERIE
LANGE KERKSTR.42li GOES
was dat. Zo zijn ze. Ruwe opdonders,
maar voor mekaar vechten ze zich dood."
„Eens", zegt dokter De Vries, „moet
je je zwerflust kunnen bedwingen." Hij
rijdt elke dag - van de verbandkamer
naar zijn flat en terug.
„Eén vraag nog.zou u nog wel eens
een reis willen meemaken?"
Hij laat ons de zin niet eens afmaken.
„Ikke wel!"
De hele slagerij op de Zuidelijke IJs
zee ten spijt.
(Nadruk verboden).
Kruiswoordpuzzel no. 115
Horizontaal: 1. ongedierte - 4. deel van
een schoen - 7. waterplantje - 9. een
voudig - 11. rivier (Spaans) - 12. gebaar
13. plakmiddel - 15. gevaarte - 17. wapen
19. voegwoord - 20. laag - 23. smak
24. windrichting - 25. voetbalvereniging
27. vaderlander - 28. gezet - 29. gelofte
30. gesloten - 31. strik - 32. omroepver
eniging - 33. bitter vocht - 35. plaats
in Duitsland - 37. schel - 38. glooiing
40. lokspijs - 42. goud (Frans) - 43. pret
44. verlaagde toon - 46. welwillende lezer
47. bloem - 51. Aziatisch schiereiland
53. ter attentie van - 54. huidopening
56. zandheuvel - 57. troep jachthonden
59. vogel - 61. tocht - 62. bloeiwijze.
Verticaal: 1. gelovig - 2. soort onderwijs
3. deel van een naald - 4. vragend vnw.
5. jongensnaam - 6. meetk. figuur - 7.
koud - 8. sportterm - 9. bevel - 10. vis
11. deel v. e. wedstrijd - 14. kleurstof
15. meisjesnaam - 16. beteuterd - 17.
aanw. vnw. - 18. deel van het dak 21.
natuurlijke kleur - 22. woonschip - 23.
deel v. e. jas - 26. geb. in Rusland - 28.
vastomlijnd geloofsartikel - 33. graan
soort 34. nagerecht - 36. wapen - 37.
reptiel - 38. gazen raam - 39. mal - 41.
groente - 43. inwendig orgaan - 45.
het varen en vliegen op geluidsseinen
48. mak - 49. familielid - 50. baax-dje
52. koning (Frans) - 54. staatsbedrijf
55. tijdperk - 58. bolgewas - 60. water
in Brabant.
Oplossing kruiswoordpuzzel no. 114
Horizontaal: 1. ampul - 6. sisal - 11. aak
12. rib - 14. N.T.S. - 16. spar - 18. genx-e
19. Olga - 21. salet - 23. nto - 24. boaird
25. en - 26. lont - 27. nerf - 28. Ee
30. Els - 33. links - 36. psalm - 39. none
40. es - 41. ja - 42. ooit - 43. lager
46. duwen - 49. som - 52. nu - 54. rank
55. enig - 57. ir - 58. zwaan - 60. aan
62. Eelde - 64. iets - 65, malie - 66. x-aaf
67. asp - 69. toe - 70. U.S.A. - 71. speen
72. Kitty.
Verticaal: 2. maal - 3. pax-el - 4. uk
5. lint - 7 in - 8. stoof - 9. asla - 10.
Assen - 12. x-ente - 13. brons - 15. kader
17. pan - 20. Gré - 22. tolk - 24. bros
29. pinas - 31. l.k. - 32. sloep - 33. lol
34. neg - 35. S.E.R. - 36. pad - 37. A.O.W.
38. min - 44. elan - 45. Po - 47. unie
48. onzin - 49. skaat - 50. menie - 51.
treft - 53. uwe - 54. rasse - 56. gex-st
57. Ida - 59. atap - 61. alom - 63. laat
68. p.e. - 70. ui.
Ganzepoortstraat 21, Tel. 6535 - GOES
