NOORD-BEVELANDS NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD Als het nü gebeurde DdinP0bevrij<Jt Pion vier heeft DE schoenen Onkerkelijkheid in Nederland DE COÖPERATIEVE te Colijnsplaat en te Kamperland Handen en Li ppen ruw?PURQL Kerk-in of keer-in? No. 3331 Zaterdag 21 december 1968 72e jaargang Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel. 308, Giro 206882 Abonnementsprijs 2.50 per half jaar Franco per post 5.00 per half jaar Advertenties 15 cent per mm Voor fouten in advertenties, per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen. Ex- is een toneelstuk van de Amerikaan Stuart B. Jackman, waarin de geboorte van Christus in omstandigheden van deze tijd gesitueerd wordt. Denkt u zich dat eens in. Dat Jezus gebox-en zou worden op dit ogenblik. Zo u wilt weer in Beth lehem, maar dan in het moderne Bethle hem, niet in een stal dus maar dan waarschijnlijk in een garage. De gang van het Evangelieverhaal behoeft vex-- der niet zo ver uiteen te lopen met de gang van zaken zoals deze nu zou kun nen zijn. En het behoeft niet eens weer in Bethlehem te gebeuren, men kan het in iedere stad of dox-p van de wereld si- tueren. Misschien in uw eigen woon plaats. wellicht in uw eigen garage. Veronderstel dat dit geschiedde, wat zoudt u dan doen? Wat zoudt u er van denken? Hoe zoudt u handelen? We ne men aan, dat u de boodschap krijgt van mensen waarin u wel moet geloven, dat God's zoon daar vlak bij u geboren is. Dat als het ware God zelf daar dus is. Dan staat u onmiddellijk voor de vraag: durft u naar Hem toe? Durft u op dit ogenblik de confrontatie met God aan? Zo lang het feit zich niet in werkelijk heid voox-doet, zult u daar vermoedelijk ook geen antwoox-d op durven geven. Dan kunt u het zich nauwelijks indenken., Tweeduizend jaar geleden echter waren er mensen, die voor dit feit stonden en zich er ook bewust van waren. Daarvoor verwijs ik u overigens naar het bijbel verhaal. jonge mensen kunnen nog met jaren spelen! Als je vijftien bent, of zestien of zeventien denk je nog niet zo veel aan later. De toekomst ligt vóór Je. Daarop is het jeugdspaarplan "De Zilver vloot" gebaseerd. Je moet na melijk je spaargeld zes, zeven, acht of negen jaar laten staan. Maar dan krijg Je ook een spaarpremie van 10% bóven de rente. Om aan de Zilver vloot mee te kunnen doen, moet Je tussen de 15 en 21 jaar oud zijn. Ex-militairen mo gen beginnen tot hun 24ste. Kom eens langs. Wij hebben een leuke folder voor Jel zal u graag nader inlichten De geboorte van Christus zou ook op dit ogenblik een werkelijkheid kunnen zijn. Waarom niet? Dat kunt u niet zeg gen. Misschien gelooft u er niet in, in God niet, in Christus niet, in niets van die Hogere geestelijke gedachten. Toch weet u er van. Zo u er al niet mee bent opgevoed, dan bent u er toch mee opge- groeid. U leeft in een maatschappij, die gegrondvest is op deze gedachten en da gelijks wordt u met de uitingen er van geconfronteerd. Daardoor wéét u toch dat er zo iets zou kunnen bestaan. Aan dat idee ontkomt u niet. En nu bereikt u de boodschap van het daadwerkelijk aanwezig zijn van de Heiland of van God of hoe men Hem dan noemen zal. U wéét waarom het gaat. Vermoedelijk zult u op het zelfde mo ment beseffen, dat het er nu om gaat. U kunt die boodschap en dat wéten niet meer ontlopen, nemen wij aan. Er blij ven u slechts twee mogelijkheden: vluch ten of naar Hem toe gaan. U zoudt op dat moment beslist niet meer kunnen zeggen: we gaan daar of daar lekker eten en ons vermaken. De lust daartoe zou u ontbreken, want daarvoor is dat bijzondere gebeuren te ingrijpend. Ook in uw leven, gelovig of niet. Er blijven TOCH ZIJN ER HOOPVOLLE In een wereld, die aan voortdurende verandering onderhevig is, schijnt het kex-kelijk leven nog voor een belangrijk deel te zijn ingesteld op een statische sa menleving. Niet in de laatste plaats is de kerk de afgelopen jaren in de verdruk king geraakt. In velerlei opzicht is de kerk structureel niet meegegroeid. Geluk kig woi'dt dit door de kerkelijke ambts dragers wel degelijk beseft. Maar niet zelden tracht men dan op een ietwat krampachtige wijze modern te willen doen. Predikanten wringen zich soms in de meest vreemde liturgische bochten om de diensten wat aantrekkelijker te maken. In de r.k. kerk wordt het Latijn praktisch geheel vervangen door de moe dertaal, hoewel het Sanctus (Heilig) ge zongen in het Nederlands even beroerd klinkt als het slotkoor van de Mattheus- passion in ons nogal prozaïsch taalidioom Tegen deze moderniseringstendenzen verzet zich weer de trouwe Gideonsbende die achterblijft bij de ontwikkeling, zich gaat koesteren in herinneringen aan het verleden toen het allemaal zoveel beter was. Zo komen in een kerk verschillen de groeperingen soms vijandig tegenover elkaar te staan. De gereformeerde kerk kent zijn „vex-ontrusten", de r.k. kerk zijn „confrontatiegroep" en in de hervormde kerk ligt er een wijde kloof tussen de vrijzinnige stroming enerzijds en de ge reformeerde bonders anderzijds. Wel religieus. In een maatschappij waar men gecon- fronteerd wordt met diep ingrijpende maatschappelijke veranderingen, is de ontkerstening blijkbaar een onvermijde- lijkheid geworden. Men ziet dat in de ons omliggende landen, men constateert dat ook in Nedex-land. Slechts 50 °/o van onze dan slechts twee mogelijkheden: gaan of vluchten. Waarschijnlijk kunt u niet zeggen wat u zou doen. Het op dit moment eex-lijk zeggen, zonder farizeïsme, zonder schijn heiligheid, zonder angst en zonder bluf, kunt en durft u vermoedelijk niet. Voor het durven gaan naar Hem is immers een volkomen ontluistering van u zelf no dig. Een afstand doen van alle trots en zelfzuchtigheid, van al het verworvene en van alle twijfel en lafheid, zó dat er niets anders overblijft dan het naakte ik, net zoals men geboren werd. En wil men vluchten, dan blijft immers de weten schap, dat men toch niet aan Zijn aan wezigheid kan ontkomen; dat die ovex-al elders ook merkbaar zal zijn, waarheen men ook gaat of verblijft. Wanneer u zich de hier gestelde vraag diep indenkt, dan zult u, kerks of niet kerks zijnde, voor dezelfde twijfel staan. Voor iedere mens is het o zo moeilijk om al het verworvene, materieel en geeste lijk, van zich af te zetten en dan alleen maar te kunnen zeggen: Hier ben ik, met niets en met niemand, alleen maar een schepsel. En dat is toch de enige moge lijkheid om zonder angst de Boodschap tegemoet te zien en naar Hem toe te gaan. En kan niet ieder ogenblik het in de kerstnacht gesitueerde wonder op nieuw geschieden en kunt u niet ieder ogenblik geroepen worden H. van Wermeskerken. TÉKENEN. bevolking gaat nog gex-egeld naar de kerk maar uit het onderzoek van Attwood Statistics bleek dat 40 °/o van de kerkdij ken al minder vaak gaat dan vroeger. Uit dit onderzoek bleek trouwens ook nog, dat 90 °/o van de mensen vindt dat iemand een gelovig mens kan zijn zon der naar de kerk te gaan. Inderdaad bleek een aanzienlijk deel van de onder vraagde buitenkerkelijken wel degelijk religieuse gevoelens te koesteren, terwijl omgekeerd een aantal kerkleden (bij de r.k. en hervox-mden respectievelijk 10 en 15 °/o verklaarde dat het geloof geen bepaalde betekenis in hun leven heeft. Ook de persoonlijke verbondenheid met de kerk schijnt af te nemen. Slechts de helft van de katholieken meende dat men zich aan alle voorschriften van de kerk diende te houden. Bij de hervormden en gerefox-meei-den was dit percentage res pectievelijk 50 en 65. Typerend is dat de confoi-miteit aan de kerkelijke voorschriften op het platte land groter blijkt te zijn dan in de steden. Middenstandskarakter. Een van de grootste, helaas niet altijd als zodanig erkende problemen van de tegenwoordige kerk is, dat ze slechts een beperkte groep van de bevolking blijkt aan te spreken. Onder de arbeiders en in mindei-e mate onder de intellectuelen is het verloop het grootst. De kerk dreigt, evenals in vele andex-e Europese landen, „bourgeois-kerk" te worden, die alleen een middengroep (middenstander-s, em ployees enz.) aanspreekt. Interessant in dit verband is een studie van dr. Vrijhof over de afkomst van the ologische studenten. Twintig procent van de aanstaande dominees kwam uit de oude middenstand, 33 °/o uit de ambte naren en onderwijzex-s, 28 uit de ho gere ambtenaren, 8 uit de agrarische en slechts 4 °/o uit de ax-beiderskringen. Een onderzoek naar de afkomst van ka tholieke priesters gaf een soortgelijk beeld te zien. Het aantal studenten uit arbeidex-sk ringen was ver in de minder heid, de oude en nieuwe middenstand domineerde ook hier. Dit alles versterkt het middenstands karakter van het kerkelijk leven. Maar als de ambtsdragers overwegend uit een bepaalde bevolkingsgroep komen, kan dit leiden tot een gevaarlijke gezichtsvei-nau- wing. Bovendien heeft er dan vaak een onbewuste selectie van lagere ambtsdra gers plaats (diakenen, ouderlingen enz.), die overwegend uit de zelfde milieus ko men als de geestelijken. De toekomst van de kerk zou wel eens samen kunnen han gen met de wijze waarop men probeert ook andere bevolkingsgroepen intensie ver bij het kex-kelijk leven in te schake len. Opdracht. Of is het daarvoor x-eeds te laat? Er zijn vele redenen te bedenken om in dit Terwijl de pogingen om tot vernieu wing van het kerkelijk leven te komen voortgaan, wordt het steeds leger in de kerkdiensten. Men wil niet meer vroeg naar de kerk, daarom verschuift men de diensten naar een later tijdstip op de dag. Men wil ook niet meer zo laat naar de kerk en dus begint de avonddienst vroe ger of men schaft hem af. Men wil ook niet ver naar de kerk, is de klacht. De oude kerken liggen te ver van de nieuwe buurten af; dat is fout zegt de mens met de frisse ideeën. Breng de kerk naar de mensen en bouw nieuwe godshuizen temidden van de woonwijken. De kerken zijn ook altijd te groot geweest zo menen anderen. Er is geen gemeen schap van gelovigen meer te ontdekken. Iedereen is vreemd voor iedereen. Bouw dus kleine kerken temidden der mensen, zo luidt de boodschap. En we doen alzo en wij zien ook die kleine kerken het jaar door slecht bezet. En wij weten daarmee dat wij gefaald hebben. Eén maal. Behalve met Kerstmis. Plotseling wil len wij allemaal nog eens naar de kerk. Wij kunnen niet wachten tot de kerst morgen. Wij gaan de avond van tevoren al. Liefst zo laat mogelijk of zelfs in de nacht. De kerstnacht is al eeuwen schoner dan de dagen. Geen klokken zo mooi als de kerstklokken en geen zang schoner dan de engelenzang bij kaarslicht in de kerst mis of de kerstwijding. We prijzen de duisternis en de sfeer die veel moet heb ben van de nacht over de velden van Efratha. Lang duurt de preek, zwaar hangt de atmosfeer in de kerk en ver moeiend dreunt het orgel het „Ere zij God" in onze oren. Ook dit jaar zal Kerstmis weer het top- seizoen van de kerk zijn. Priesters en do minees gx-ijpen hun kans. Want nu kun nen ze zeggen wat ze het hele jaar al kwijt konden aan stoelen, en lege banken. Want nu zijn er mensen in de kerk. Moderner. Ook dat moeten wij kritisch bezien, zeggen de hei-vormers. De kerkdiensten moeten ook gemoderniseerd worden. Het gaat immers om de impressie en de sfeer. De preek is bijzaak, de dienst is fi-anje. Het is ouderwets om meer dan een uur in een bank te zitten en zoveel liederen te zingen. Kan dat ook niet anders? Kunnen wij geen verlichte kerstboom in de donkere nacht zetten op een immens parkeerter rein waar priesters en predikanten hun belijdenis uitstorten via luidspi*ekers, ter wijl de gelovigen in hun auto's blijven zitten? Het is modern, massaal, spectaculair en het hoeft ook niet zo lang te duren. Kin deren kunnen eventueel achter in de auto slapen. Het is nieuw, het is gedurfd. Het zal mensen trekken en het oude evangelie in een nieuw licht plaatsen. Dat van de autolampen. Het wordt een echte „Kerk- in". opzicht pessimistisch te zijn. Maar an derzijds zijn er ook hoopvolle tekenen. Er bestaat bij vele mensen zeker een hunkering naar het trancedente, ook on der de buitenkerkelijken en de vele rand- kerkelijken. Het overgrote deel der Ne- dex-landers blijkt in God te geloven. Het religieuze erfgoed van ons volk is nog niet verloren. Het is daarom een der belangrijkste opdrachten van de kerk van onze dagen, dat ze er naar streeft zich meer aan spreekbaar te maken voor deze zeer gro te gi'oep mensen. Hierbij zal vooral re kening moeten worden gehouden met het feit, dat de moderne mens en zeker de jongeren een sterke weerstand voelen te gen structuren, tegen organisaties die als verstard worden ervaren. Tegen deze versterkte kritische instelling zijn de ker ken nog niet altijd opgewassen, wel zien we gelukkig dat veel van de oude star heid van vroeger langzaam maar zeker verdwijnt. Maar het tempo waarin de kei-ken evolueren zal moeten worden op gevoerd. Mr. A. Bronsbergen. (Nadruk verboden). „Kerk-in". Een „kerk-in" kan in en buiten de kerk worden gehouden. Mogelijk worden de kerkdiensten nog populairder dan ze al zijn. We hoeven er zelfs het kerkgebouw niet meer voor binnen te gaan. Wat hebben we het vx-oeger toch alle maal fout gedaanToch maar goed dat we aan het i-eformeren zijn geslagen. En de kerken, zij worden leger en leger en het geloven wordt steeds gemakkelijker en je moet je toch maar aanpassen bij de kerstgeest anno 1968. En toch hebben wij de indruk dat wij door een waas van de kerstwelvaart steeds minder begrijpen van het werke lijk kerstgebeuren. Het merkwaardige is, dat grote gebeurtenissen tussen God en de mensen zich steeds in de stilte of de eenzaamheid voltrekken. Dat is zo als wij aan een sterfbed toeven. Daar heeft niemand behoefte aan een sterf-in. We spreken er nauwelijks. De nacht van Luther. De reformatie van Luther in 1517 vol trok zich in de nacht van 31 oktober op 1 november toen hij zijn 95 stellingen aan de slotkapel in Wittenberg sloeg. Het was er doodstil. Alleen Luthers assistent Jo hannes Agrieola was er bij. De reformatorische gedachten van mgr. Bluysen werden onlangs te Rome achter gesloten deuren uitgesproken. Er was geen televisie, geen kerk-in en vex-moede- lijk geen paus bij. De kerk bloeit in stil te, bij inkeer. De geboorte van Christus vond plaats in een stal ver van het overvolle Bethle hem. Er wax-en maar enkele toeschou- wei-s die tot de laagste sociale kring be hoorden van Israël. De prediking van de blijde boodschap geschiedde aan weini gen in nachtelijke velden, waarin slechts engelenzang weerklonk voor enkelen. Zie, Ik verkondig U gx-ote blijdschap in stilte. Keer-in. Kerstmis brengt de kerstvrede op aar de. Die vrede zal zich telkens vernieuwen wanneer de luidruchtige wereld het kerst gebeuren tot een caricatuur heeft ge maakt. Dat is de kerstboodschap tot de kerk, in welke gedaante zij zich vertoont en op welke manier zij haar eredienst ook heeft georganiseei-d. De ware „kerk-in" met Kerstmis vindt stellig plaats in de kleine eenvoudige kerkjes op het platteland met weinig kerkgangers rond een eenvoudig preken de dorpsgeestelijke. Dit is waarschijnlijk de kerstboodschap 1968 aan alle kerkgenootschappen: dat zij neus, keel,borst van vastzittend slflm terug moet naar de keer-in aan het begin van onze jaax-telling waar weinigen x-ond een kribbe iets begrepen van het Woord, dat velen zijn geroepen maar weinigen uitverkoren. Weinigen, die in stilte de vrede zoeken op aarde en in hun ziel. Drs. A. van Mierlo. (Nadruk verboden). Ganzepoorf straat 21, Tel. 6535 - GOES Reeds 40 procent Aantal buitenkerkelijken neemt sterk toe Bij de volkstelling in 1849 bleek 0,0 van de Nedex-landse bevolking bui- tenkerkelijk te zijn. In 1899 bedroeg dit percentage nog maar 2,3 °/o. Bij de volkstelling van 1930 was het percentage buitenkerkelijken in Nedex-land reeds gestegen tot 14,4, in 1947 tot 17,1 en in 1960 de laatste volkstelling tot 18,4%. Tijdens een vrij recent ondei-zoelc, dat in opdracht van de Geïllustreerde Pei-s werd ingesteld door Attwood Statistics te Rotterdam bleek dat het percentage buitenkerkelijken in Nederland thans reeds 33 bedraagt. Bo vendien stelde dit onderzoek aan het licht dat bij degenen, die wel tot een kerkgenootschap behox-en, er ook een duidelijke daling in de kerkgang valt te constateren. Anno 1968 bevindt de kerk zich in de branding. Wel spelen religieuze krachten nog steeds een belangrijke rol in onze samenleving, maar er is sprake van een uiteengroeien van kerk en geloof en een steeds gx-oter ver zet tegén de kei-kelijke voox-schriften, zoals dit zich het afgelopen jaar voor al in katholieke kring heeft voorgedaan naar aanleiding van de pauselijke encycliek Humanae Vitae.

Krantenbank Zeeland

Noord-Bevelands Nieuws- en advertentieblad | 1968 | | pagina 1