NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
adverteren
m
fliirgerli/kp
fttaiio
Pion vier heeft DE schoenen
Loonremmen vast
DE COÖPERATIEVE
te Colijnsplaat en
te Kamperland
Wissenkerke
No. 3300
Zaterdag 18 mei 1968
71e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel. 308, Giro 206882
Abonnementsprijs 2.50 per half jaar Franco per post 5.00 per half jaar Advertenties 15 cent per mm
Voor fouten in advertenties, per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen.
De eeuw van de massa-produktie
Een nieuwe mode
Nu de televisiereclame al gemeengoed is en de radio dagelijks gebak en wasmid
delen aanprijst, kunnen wij ons niet indenken dat er een tijd was waarin zelfs
de kranten geen advertenties kenden.
Pas rond de laatste eeuwwisseling werd adverteren tot een middel dat fabrikan
ten gingen gebruiken om hun goederen en diensten het publiek aan te bieden.
In niets leken de ankondigingen in dagbladen en tijdschriften in dit tijdperk van
advertentie-wezen-in-de-kinderschoenen op de op marktonderzoek gebaseerde en
psychologisch wèloverwogen advertenties van onze dagen.
Toch raakte het publiek vertrouwd met de producten die een nieuwe tijd bracht.
Werkbesparende hulpmiddelen voor de huisvrouw, zoals elektrische wasmachines,
begonnen de markt te overstromen. De grammofoon begon zijn zegetocht. De
auto voor alles de auto drong zich aan de wereld op. Mode-advertenties
verheugden zich in de belangstelling van de damesen hun echtgenoten.
De lopende band.
Henry Ford sprak in 1909 de woorden
die het principe van de goedkope massa-
produktie inleidden: „In de toekomst kun
nen wij slechts één model maken: het T -
model. Het chassis van iedere wagen zal
gelijk zijn", waaraan hij nog toevoegde:
..Elke klant mag zelf de kleur van zijn auto
kiezen, mits hij zwart kiest".
Kort daarop verbaasde hij zijn compag
nons en incasseerde hij de nijd van 'andere
zakenlieden door voortdurend, vrijwillig,
de prijs van de wagen te verlagen, tegelijk
echter het loon van zijn arbeiders te ver
hogen van 2.40 tot 5.per dag.
Zijn actie ging uit van de gedachte dat
een koopkrachtiger publiek veelvuldiger en
meer producten zou kunnen afnemen, waar
onder uiteraard zijn eigen wagens.
Aanmaak van meer auto's werd mogelijk
door een vervolmaking van het lopende band
produktie-proces in de fabriek. Nooit had
de wereld aanschouwd wat toen gebeurde.
Alle mogelijke fabriekanten volgden het voor
beeld van Ford. Met een snelheid en in aan
tallen die voordien ongekend waren, werden
artikelen vervaardigd en gedistribueerd over
alle wereldmarkten.
Ongehoorde sommen gelds.
De vraag of alle voortbrengselen van de
industrie kopers zouden kunnen bereiken gaf
aanleiding tot een fantastische ontwikkeling
van het nieuw ontdekte middel tot klanten
werving: adverteren. Ongehoorde sommen
gelds werden besteed. Uitgevers van kranten
en tijdschriften ondervonden, hoe het mo
gelijk werd de verkoopprijs van het blad
lager te stellen dan de drukkosten bedroegen
en toch winsten te maken.
De Amerikaanse Saturday Evening Post
bijvoorbeeld bereikte in 1922 een oplage die
zeven keer zo groot was als in 1902. In
middels was de opbrengst der advertenties
78 maal zo groot geworden. Dat werd toen
de grote tijd voor reclamebureaus, tekst
schrijvers en marktonderzoekers, die op hun
beurt, tezamen met de uitgevers, werkten
aan een verdere stimulering van de massa
productie.
„Glamour" in dienst reclame
Tekst en afbeeldingen van de toen ver
schijnende advertenties maakten de vroegere
rustige aankondigingen tot kinderwerk. Een
uitvinding van belang was het gebruik van
afbeeldingen van de vrouw in de reclaame.
„Glamour" werd in dienst gesteld van de
advertentiebureaus, die op die manier velen
tot lezen en kopen dwongen. Niet alleen in
advertenties van de kledingindustrie, maar
ook die van sigaretten en autofabrikanten
verscheen het aantrekkelijke meisje.
Een ander veel toegepaste methode werd
het aanjagen van angst en vrees. „Vaak een
bruidsmeisje, maar nooit bruid", was de
slagzin die een fabrikant van mondwaters
gebruikte. Slechte adem immers was de re
den van haar ongeluk. Ook werd nieuwe
hoop gegeven aan de naar schoonheid snak
kende vrouw. Een zeepfabriek leidde zijn
annonces in met de woorden: Een Huid Die
U Zult Willen Betasten".
Tot kopen gedwongen.
De advertenties dwongen de lezers tot
kopen. De daardoor ontstane massale vraag
alleen kon de massa-produktie op gang
houden. De macht van de reclame bleek
enorm. Produkten waarvoor geen vraag zou
bestaan werden gemaakt tot onmisbare en
gewilde artikelen voor miljoenen. Massa-
produktie en het advertentiewezen brachten
de nieuwe wonderen der techniek binnen
veler bereik.
(Nadruk verboden)
Het zijn en blijven moeilijke zaken: de
loonontwikkeling, de betalingsbalans en de
werkeloosheid. Een expert als prof. Zijlstra,
de directeur van de Nederlandse Bank, waar
schuwt ernstig tegen te snelle, te hoge
loonsverhogingen en te sterke vermindering
van arbeidstijd, omdat dit een goede be
strijding van de werkeloosheid in de weg
zal staan. Maar vakbonden en linkse par
tijen wensen geen beperking van de looneisen
en arbeidstijdverkorting en eisen anderzijds
dat de regering meer miljoenen beschik
baar zal stellen voor bestrijding van de
werkeloosheid, waar naar hun mening te
weinig tegen gedaan wordt.
Zeker is toch wel. dat het niet allebei
kan èn hogere lonen en minder werken, het
geen toch altijd wat inflationistisch werkt,
èn nog enkele honderden miljoenen om meer
werkgelegenheid te scheppen. Daar komt
nog een moeilijkheid bij, n.l. dat de werke
loosheid zich in hoofdzaak voordoet in de
noordelijke provincies, in Limburg en in wat
mindere mate in Twente en het textielcen
trum Tilburg.
In het westen van het land is echter juist
weer sprake van enige overspanning van de
arbeidsmarkt. Het blijkt uiterst moeilijk om
werkelozen uit b.v. de noordelijke provincies
naar het westen te laten komen. Dat is wel
enigszins begrijpelijk, want niemand kan er
geheel zeker van zijn hoe lang hij daar werk
trouwboekje? dan ook een spaarboekje!
Het is na de grote stap maar een kléin stapje. Van niet of nu-en-dan
sparen naar geregeld "gezinssparen". Toch een hele belangrijke
stap. Want sparen geeft u zekerheid. Als u een gezin gaat vormen,
ligt het toch voor de hand, dat u dat gezin .ook zekerheid wil
bieden? Neem dus naast dat trouwboekje een spaarbankboekje.
zal u graag nader inlichten
vindt en menigeen voelt er zich dan toch
min of meer ontheemd. Het grote stads
leven vergt nu eenmaal een wat andere in
stelling dan op het platteland of in de klei
nere steden daarvan.
Men poogt wel om nieuwe industrieën
naar het noorden of in elk geval naar bui
ten de randstad te lokken, maar ook de on
dernemers staan al op eenzelfde engoïstisch
standpunt: het is zo ver weg, het is daar
zo'n ander werkklimaat, men moet toch
vaak naar het westen, het hogere perso
neel toont ook al weinig animo om zich
„in de provincie" te vestigen.
Toch zal er inderdaad, zeker daar in het
noorden, iets aan gedaan moeten worden
om er meer industrie heen te krijgen. In
de landbouw en veeteelt zijn steeds minder
arbeidskrachten nodig, boerderijen en dorp
jes ontvolken, de flinksten vinden toch el
ders werk en zo is ook de bouwactiviteit
er veel minder dan in het westen. Het wordt
met rijkssteun voor de industrieën
wel aantrekkelijker gemaakt om zich in het
noorden te vestigen, maar de animo is er
nog altijd niet groot voor. Minder zelfs dan
voor Limburg, waar het aantal werkloze
mijnarbeiders al sterk aan het verminderen
is.
Maar met de stijging der lonen stijgen
ook de pogingen van het bedrijfsleven om
met minder arbeidskrachten toch tot de
vereiste productieverhoging te komen. En
dankzij de voortgaande automatisering lukt
dat. Daardoor kan de werkeloosheid eerder
weer toenemen dan afnemen. Bovendien
beleven we de zeer moeilijke overgangsfase
van aanpassing in de E.E.G.-formules, die
van grote invloed zijn op het werkpatroon
in ons land.
Met het oog op al deze factoren dient
er uitermate voorzichtig te werk worden
gegaan ten aanzien van de verhouding van de
loonkosten. Zeker, de noodzakelijke kosten
van levensonderhoud stijgen, de lonen die
nen daaraan dus te worden aangepast, daar
naast wil men toch ook komen tot een ver
dere verbetering van de levensstandaard
der werknemers.
Dat is allemaal begrijpelijk, maar de re
gering moet natuurlijk het belang van de
gehele economie en van het gehele land in
ogenschouw nemen. Ze moet trachten de
werkgelegenheid zo goed mogelijk te hou
den en op te voeren, maar die opgave wordt
steeds moeilijker wanneer de loon- en werk-
tijdeisen boven de stijging der producti
viteit uitgaan. Het een is tegenstrijdig aan
het ander. Er dient dus een gulden midden
weg te worden bewandeld, wil men niet
van de regen in de drup komen.
Het heeft er steeds toe geleid, dat de
regering een ernstige waarschuwing moest
laten horen over de loonkostenontwikkeling
in enige nieuwe c.a.o.'s en zelfs maatregelen
overweegt om de vrije loonpolitiek toch weer
enigszins aan banden te leggen. Ze meent
dus, dat vakbonden en bedrijfsleven de ver
kregen verantwoordelijkheid te gemakkelijk
hanteren. Dan is het ook haar plicht om een
stopsein te geven, terwille van aller wel
zijn.
(Nadruk verboden) H. van Wermeskerken
Geboren: 8-4: Maria Dingena, d.v. J. H.
Uijl en A. N. Wisse.
Ondertrouwd: 3-4: Jacob Jan van Liere,
oud 27 jaar. te Kortgene en Jacoba Adriana
Snoodijk, oud 21 jaar. 9-4: Cornelis Jaco
bus Augustijn, oud 27 jaar en Engelien
Jannetje den Boer, oud 20 jaar. 23-4: Adri-
aan Gilles Bakker, oud 23 jaar en Marina
Geertje Nelisse, oud 22 jaar.
Getrouwd: 9-4: Cornelis Pieter de Smit.
oud 23 jaar en Pieternella Gerdina Lena
Versluijs, oud 21 jaar. 26-4: Jacob Jan van
Liere, oud 27 jaar, te Kortgene en Jacoba
Adriana Snoodijk, oud 21 jaar.
MONDJE DICHT
Bij vele bedrijven worden werknemers ont
slagen. Het is geen schande als een kranten-
bedrijf ook enkele mensen ontslaat, als de
nood der tijden daartoe dwingt. Het verschil
is echter, dat bepaalde kranten véél schrij
ven over de ontslagen bij de andere bedrij
ven, maar dat met name Het Vrije Volk lie
ver niets schrijft over de zelf gegeven ont
slagen. Sterker nog: aan zeven redactieleden
die nu weer te Amsterdam ontslag werd ver
leend, is ook een andere boodschap meege
geven: zij mochten hun ontslag niet bekend
makenHet Vrije Volk mocht eens met
de vinger worden nagewezen, als zij weer
schrijft over stoute bedrijven die zomaar
mensen op straat zetten.
KOMMISSIE TECHNISCHE VOORLICHTING
AAN LAND- EN TUINARBEIDERS
Inlichtingen en aanmeldingen voor de ex
cursie naar de Groenteveiling te St. Kate-
lijne Waver en Ford trekkerfabriek te Ant
werpen bij de plaatselijke sekretarissen van
de Agrarische Bedrijfsbonden vóór 27 mei
1968.
Kruiswoordpuzzel no. 80
Horizontaal
55.
strik
24.
verbrandingsrest
1.
Zijrivier van de Donau
57.
nieuw ^<+at.)
25.
bewoner van Drente
4.
verheugd
60.
meterton (afk.)
27.
dichtkunst
7.
het werk neerleggen
62.
preuts
29.
jongensnaam
13.
plaats in België
64.
geografische mij
(afk.)
30.
op de wijze van
14.
rij
65.
bijbelse figuur
31.
keukengerei
15.
langwerpig rondvormig
67.
plaats in Italië
33.
Verenigde Naties (afk.)
17.
steenmassa
69.
venster
34.
plaats in Drente
19.
werktuig
71.
in het verschiet
35.
dwaas, clown
21.
grote bijl
73.
koningin (fr.)
36.
reeks
22.
meisjesnaam
74.
Engels bier
38.
herkauwer
23.
naaigerei
75.
plaats in Turkije
40.
daaraan volgend (afk.)
25.
titel (afk.)
76.
Europeaan
41.
voor alles
26.
boom
77.
drank
44.
rang in het leger
28.
vreemde munt
47.
sportartikel
30.
wintervoertuig
Verticaal
49.
Engels voorzetsel
32.
voegwoord
53.
gebladerte
33.
bleu
1.
land in Azië
55.
meisjesnaam
36.
selenium (afk.)
2.
toiletartikel
56.
zangnoot
37.
vertegenwoordiger
3.
wilde haver
58.
gladde
39.
meisjesnaam
4.
vorm van bedreigen
1)9.
gevreesde landvoogd
40.
aanw. vnw.
5.
studeren
60.
vreemde munt
42.
inhoudsmaat (afk.)
6.
waarmerken
61.
per expresse (afk.)
43.
en anderen (afk.)
8.
speelgoed
62.
vochtig warm
45.
breekbaar
9.
als volgt (afk.)
63.
gewicht (afk.)
46.
teken van de dierenriem
10.
zuivelproduct
66.
lidwoord
48.
planeet
11.
ieder
67.
op afstand
50.
soort verlichting
12.
dierenverblijf
68.
onder het nodige voor
51.
meetkundige figuur
15.
met verlof (lat.
afk.)
behoud (lat. afk.)
52.
voorzetsel
18.
soortelijk gewicht (afk.)
70.
liefkozing
54.
zangnoot
20.
vogelproduct
72.
kindergroet
Oplossing kruiswoordpuzzel no. 79
Horizontaal
1. maan; 3. Assen; 8. fles; 11. lustrum; 13. s.s.; 15. ri; 16. An; 18. Aa; 19. spoor; 20.
erg; 22. Doorn; 23. ai; 24. betekenen; 27. eg; 28. n.b., 30. om; 31. Ko; 32. os; 34. de;
36. te; 38. snor; 39. ranja; 40. karn; 41. pi; 42. r.m.; 43. km; 44. st; 46. si; 47. I.k.;
49. s.l.; 50. interesse; 55. ra; 57. panda; 58. lat; 59 liaan; 60 om; 61. o.a.; 62. ik; 63.
s.g.; 65. droesem; 71. slok; 72. kater; 73 stel.
Verticaal
1. massa; 2. af; 3. au; 4. s.s.; 5. sterk; 6. er; 7. nu; 9. I o.; 10. stang; 11. lire; 12. made;
14. spin; 15. Rob; 17. non; 18. Ares; 20. Eem; 21. gek; 25. toerist; 26. notaris; 29.
bloem; 32. ovaal; 33. I.s.k.; 35. ons; 37. ent; 43. klam; 45. tel; 46. set; 48. kras; 49.
spons; 50. ido; 51. naad; 52. raket; 53. slim; 54. eik; 56. angel; 64. do; 66. r.k.; 67. o.a.;
68. se; 69. er; 70. t.t. V
Ganzepoortstraat 21, Tel. 6535 - GOES
