NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
WW
Pion vier heeft DE schoenen
Dam door de Middellandse Zee
anders dan andere
No. 3299
Zaterdag 11 mei 1968
71e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel. 308, Giro 206882
Abonnementsprijs 2.50 per half jaar Franco per post 5.00 per half jaar Advertenties 15 cent per mm
Voor fouten in advertenties, per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen.
VAN DE ROTS NAAR DE
enorme landaanwinning en energie-opwekking
De grote bekwaamheid waarmee ons volk bewijst in staat te zijn niet alleen
de zee te temmen maar ook grote delen land aan het water te ontnemen, wekt
elk jaar weer de bewondering van vele binnen- en buitenlanders. Zij staan ver
baasd over de vindingrijkheid en doeltreffendheid waarmee onze waterbouwkun
digen te werk zijn gegaan.
Toch zijn er in een tamelijk recent verleden ook door buitenlanders verschei
dene plannen ontworpen die voorzagen in projecten van Nederlandse allure,
maar dan op nog veel grotere schaal. Waarschijnlijk zal men in een verre toe
komst serieus gaan overwegen een aanvang te maken met de aanleg van een
enorme dam tussen de uiterste zuidpunt van Europa en het meest noordelijke
van Afrika, waarmee niet alleen twee werelddelen met elkaar verbonden zullen
worden maar tevens een verregaand ingrijpen in de gang van zaken in de
Middellandse Zee begint.
Afsluiten van enorm watergebied.
Daar waar de natuur twee watergebieden
nauwelijks door een smalle strook land heeft
gescheiden, of omgekeerd een smalle strook
water twee grondgebieden van elkaar houdt,
probeert de mens in te grijpen. Voorbeelden
daarvan zijn het Seuz- en Panamakanaal,
naast vele kleinere.
Om water te verbinden heeft men meer
mogelijkheden dan een kanaal en blijkbaar
tegelijk weer moeilijkheden. Hoe lang al niet
bestaan er gedetailleerde plannen om En
geland met Frankrijk te verbinden door
middel van een brug, een tunnel of een dam.
Bepaald opzienbarend echter is het stout
moedige maar ook nu nog realiseerbare plan
van de Duitser Sörgel. die in 1928 beschreef
wat de voordelen zouden zijn wanneer men
het Middellandse-zeebekken zou afsluiten.
Namelijk een aanzienlijke landaanwinst voor
de landen die aan deze zee liggen en tevens
een aantal krachtcentrales die met elkaar
een geweldige hoeveelheid elektrische stroom
zouden opwekken. De basis van Sörgels
plan berust op het gevolg dat de stopzet
ting van de wateraanvoer in het bekken zou
hebben.
Aanvoarwegen.
Om het waterpeil van de Middellandse
Zee in stand te houden zijn er vier wijzen van
aanvoer. Door de nauwe toegang bij Gibral
tar stort de Atlantische Oceaan jaarlijks
meer dan 2500 km3 per jaar in het bekken,
ofwel bijna 67%Neerslag in de vorm van
regen zorgt voor 24%de Zwarte Zee neemt
v3% voor haar rekening en de vier grote ri
vieren die er in uitmonden, de Po. Ebro,
Nijl en Rhone 5>/2%.
Twee van deze wijzen van aanvoer kunnen
niet worden opgeheven, namelijk die van de
neerslag en de rivieren. Anders staat het
met de beide andere. De toevoer van de
Zwarte Zee is door een dam te stoppen, al
scheelt dat maar 3%Over blijft de Straat
van Gibraltar, die 67% toevoert. Wanneer
ook deze toegang door een dam zou worden
afgesloten, zal het gevolg zijn dat het wa
terpeil van de Middellandse Zee met onge
veer een meter per jaar zou zakken.
Als gedurende een eeuw dit proces door
ging en het water honderd meter zou zak
ken komt er ongeveer 200.000 vierkante
kilometer land vrij. die zich als een enorme
strook langs de kusten van vastelanden en
eilanden zou uitstrekken.
Landaanwinst.
De eilanden in het Middellandsezee-bekken
zouden alle groter worden en in sommige
gevallen met elkaar verbonden, zoals Corsi
ca en Sardinië, Mallorca en Minorca. Sici
lië en Tunis zouden elkaar tot op enkele
kilometers naderen, grote delen van de A-
driatische Zee zouden land worden.
Sörgel ging nog verder. Voor het geval
er water in het westelijk deel van het bek
ken zover zal zakken, projecteerde hij twee
nieuwe dammen, met het doel het westelijk
deel van het oostelijk deel te scheiden en
wel om een onderling hoogteverschil van
weer honderd meter te vormen. Daartoe zou
er een dam tussen de smalle overgebleven
zeestraat tussen Italië en Sicilië en een
tweede tussen Tunis en Sicilië moeten ko
men. Het oostelijk deel van het bekken kan
dan weer honderd meter zakken, het weste
lijk deel wordt op peil gehouden door een
geregelde toevoer van Atlantisch water. Dat
water wordt dan toegelaten door de dam
van Gibraltar. Wanneer het oostelijk deel
van het bekken weer honderd meter lager
zou komen te liggen kan men het peil con
stant houden door geregelde toevoer van
Zwarte-zeewater.
Krachtcentrales.
De dammen die Sörgel ontwierp, zijn stuk
voor stuk in staat om te dienen als cen
trales om elektriciteit op te wekken door
het waterhoogteverschil uit te buiten. Met
elkaar zouden ze voor praktisch ongelimi
teerde hoeveelheden elektriciteit kunnen zor
gen. Dit proces zou al veel eerder op gang
kunnen komen, want een hoogteverschil van
tien meter, na tien jaar bereikt, is al vol
doende om krachtcentrales met succes te
laten draaien.
Nog een derde gevolg van de afdamming
tussen Eur. en Afrika is de gewijzigde rich
ting van de golfstroom. De hoeveelheid wa
ter die door de Straat van Gibraltar stroomt,
is in wezen het verschil tussen een warme
bovenstroom en een koude, kleinere onder
stroom. die er wel voor zorgt dat de warme
golfstroom van de kust afwijkt op haar reis
naar het noorden. Bij afsluiting zou de koude
onderstroom verdwijnen en de golfstroom
„Huishoudelijke voorlichting start met Pro^
vinciaal Voorlichtingscentrum in Zeeland".
Voor velen is de huishoudelijke voorlich
ting in de laatste jaren een bekende klank
geworden. In heel veel plaatsen in de pro
vincie zijn cursussen, lezingen en demon
stralies gegeven: koken, kleine reparaties,
naaien, bloemen schikken, beter bewegen.
Provinciaal centrum.
Eind 1967 is in de provincie Zeeland tot
stand gekomen de Stichting Provinciaal Cen
trum ten behoeve van de voorlichting voor
huishouden en gezin in Zeeland.
In deze Stichting werken samen de Stich
ting Nationale Federatie voor Huishoudelijke
Voorlichting ten Plattelande, de plaatselijke
Stichting Middelburg (aangesloten bij de
Nationale Federatie) en de Provinciale Com
missie voor Huishoudelijke Voorlichting ten
dichter langs de kusten van Europa stromen
en haar doeltreffender verwarmen.
Nadelen.
Sörgels plannen worden nu nog bestu
deerd en er wordt op bepaalde nadelen ge
wezen. Wanneer men er toe overging zo
enorm veel water te laten verdwijnen, krijgt
men moeilijkheden met de scheepvaart. De
Middellandse Zee moet steeds bevaarbaar
blijven en dus zullen er bij de dammen uit
gestrekte sluizen moeten komen. Maar voor
namer is het probleem dat vele zeehavens
als Jaffra. Tel Aviv, Alexandrië, Marseille.
Barcelona, Napels. Triëst, Genua. Tunis en
Bizerta en nog vele andere inplaats van
aan zee kilometers ver landinwaarts komen
te liggen.
In enkele gevallen zou dit zijn op te
lossen door kanalen te graven, maar in de
meeste gevallen betekent dit een verlies.
Een ander bezwaar van het onttrekken van
zoveel water is het gewicht. De plaatselijke
bodemgesteldheid is vulkanisch bijzonder
werkzaam, zoals onlangs weer bleek toen
Sicilië werd getroffen. Men weet niet in
hoeverre het gewicht van dat water fungeert
als vergrendeling op de bodem die als een
deksel op een vulkaan kan worden be
schouwd. Misschien dat er veel meer en
ernstiger erupties optreden zodra dit ge
wicht verdwijnt.
Fasen.
Het plan van Sörgel heeft echter de eigen
schap dat het niet in zijn geheel behoeft te
worden uitgevoerd. Men ziet tegenwoordig
wel heil in het bouwen van de dam van
Gibraltar, maar dan met een laten zakken
van het waterpeil met niet meer dan vijf
tien'tot vijfentwintig meter. Ook dan wordt
er landaanwinst voor enkele landen geboekt,
blijven de zeehavens toegankelijk, kan men
toch de elektrische centrales bouwen en ver
mindert het eventuele gevaar van vergrote
vulkanische uitbarstingen.
Toch zijn de technische problemen niet de
voornaamste die de uitvoering van dit pro
ject tegenhouden. Want om enigermate suc
ces te kunnen hebben is de samenwerking
van bijna alle landen rondom de Middel
landse Zee nodig, ook van Israël en Egypte.
Griekenland en Turkije, enz. Bovendien zal
een land als Engeland een stem in het ka
pittel willen hebben omdat het met Gibral
tar de toegang tot de Middellandse Zee
beheerst. En aangezien de samenwerking tus
sen deze landen nu al zo vaak uitzichtloos
is. zal juist die factor er wel voor zorgen,
dat dit plan nog wel enkele eeuwen zal wor
den tegengehouden.
(Nadruk verboden).
A. C. J. Flantua.
Plattelande in Zeeland (aangesloten bij de
landelijke Stichting voor Huishoudelijke Voor
lichting ten Plattelande).
Spreekuren.
Eén van de eerste taken van de Stichting
Provinciale Voorlichtingscentrum Zeeland zal
zijn het geven van huishoudelijke voorlichting
door middel van spreekuren.
Op deze spreekuren zullen individuele ad
viezen worden verstrekt. De start van deze
spreekuren vindt plaats te Goes, waar iedere
dinsdag zitting zal worden gehouden. Het
ligt in de bedoeling binnen afzienbare tijd
ook in Middelburg te beginnen.
Samen met Friesland is Zeeland één van
de eerste provincies in ons land waar met
deze vorm van huishoudelijke voorlichting
gezamenlijk begonnen wordt.
Voor iedereen.
Iedere huisvrouw en elk meisje, ook ver
loofden! met belangstelling voor de huishou
ding of vragen op huishoudelijk gebied kun
nen van deze voorlichting gebruik maken.
Naast de cursussen en lezingen zal met
deze individuele voorlichting begonnen wor
den, juist omdat op de diverse cursussen
zeer veel individuele vragen naar voren ko
men.
Doolhof van artikelen.
Er is in deze tijd een zeer groot aanbod
van artikelen op de markt, de reclame
speelt een zeer grote rol, en er wordt ge
bruik gemaakt van allerlei aantrekkelijke
verkoopmethoden (Voor de consument steeds
moeilijker).
Het wordt de consument niet gemakkelijk
gemaakt om uit de doolhof van artikelen
een in zijn geval juiste keus te doen. We
kunnen ons door de verleidelijke „reclame's"
wel eens de vraag stellen: kopen we zelf of
laten we aan ons verkopen.
Informatie.
Op deze spreekuren nu kan informatie
gegeven worden omtrent alles wat bekend
is van huishouding, huishoudelijke toestellen
en hulpmiddelen. Op deze manier kan de
markt voor de consument wat „doorzichti
ger" worden gemaakt.
Bij deze individuele adviezen zal de huis
houdelijke voorlichting terug kunnen vallen
op andere instanties die zich al enige tijd
met o.a. consumentenbelangen bezig hou
den. Wij denken hierbij aan de Nederlandse
Consumentenbond, aan het NITHO, de Stich
ting Vergelijkend Warenonderzoek, aan in
stanties die keuren op kwaliteitseisen, zoals
KEMA-keur. GIVEG-keur. enz.
Objectieve informatie.
Zoals vermeld kan iedereen van deze
spreekuren gebruik maken. Er zal een ob
jectieve voorlichting gegeven worden om de
huisvrouw in haar omstandigheden behulp
zaam te zijn bij het maken van de juiste
keuze.
Landbouworganisaties.
Naast de Federatie voor Huishoudelijke
en Gezinsvoorlichting en de Stichting voor
Huishoudelijke Voorlichting ten Plattelande
werken Economisch Sociale Voorlichters in
dienst van landbouworganisaties. Zij verzor
gen de voorlichting omtrent wonen, woning
inrichting, huishoudelijk beheer en budget
tering.
Er zal door de huishuodelijke voorlichting
met de economisch-sociale voorlichters een
zo nauw mogelijke samenwerking worden
nagestreefd.
Spreekuren: iedero dinsdag.
In Goes worden de spreekuren iedere
dinsdag gehouden van 1012 uur en van
24 uur in het Landbouwcentrum, West
singel 58, Tel. 01100 - 64 40. Daarnaast
kunnen iedere werkdag van 1011 uur
telefonische afspraken gemaakt worden.
Ouder
De tot nu toe oudste sporen van geschreven
taal zijn afkomstig uit Kreta en China. Roe
meense archeologen hebben in Transsylvanié
tabletten gevonden met gebeitelde schrift
tekens die nog ouder moeten zijn. namelijk
van 29002700 voor Christus. Het is niet
bekend of er sprake is van een nieuwe of
een al bekende taal.
Kruiswoordpuzzel no. 79
HORIZONTAAL
47.
maanstand (afk.)
15.
jongensnaam
1.
hemellichaam
49.
te zijner plaatse (lat.
17.
kloosterlinge
3.
plaats in Drente
afk.)
18.
godheid
8.
glazen verpakkingsmiddel
50.
belangstelling
20.
water in Utrecht
11.
vijfjarig tijdvak
55.
rondhout
21.
mal
13.
vaartuig (afk)
57.
zeldzaam zoogdier
25.
vakantieganger
15.
het romeinse rijk (lat.
58.
stuk hout
26.
beroep
afk.)
59.
slingerplant
29.
deel van een plant
16.
meisjesnaam
60.
voorzetsel
32.
langwerpig rond
18.
water in Brabant
61.
onder andere (afk.)
33.
luchtstrijdkrachten
19.
trein
62.
pers. vnw.
35.
gewicht
20.
bar
63.
natuurkundeterm (afk.)
37.
loot
22.
plaats in Utrecht
65.
bezinksel
43.
vochtig nat
23.
tandarm zoogdier
71.
teug
45.
seconde
24.
beduiden
72.
huisdier
46.
sportterm
27.
landbouwwerktuig
73.
paar
48.
beschadiging
28.
nota bene (afk.)
49.
toiletartikel
30.
voorzetsel
VERTICAAL
50.
nieuwe wereldtaal
31.
jongensnaam
1.
een groot geheel
51.
voeg
32.
herkauwer
2.
klaar
52.
projectiel
34.
lidwoord
3.
uitroep
53.
geslepen
36.
voorzetsel
4.
vaartuig (afk.)
54.
boom
38.
bovenlipversiersel
5.
krachtig
56.
steekwapen
39.
zomerdrank
6.
bijwoord
64.
zangnoot
40.
boterton
7.
bijwoord
66.
godsdienst (afk.)
41.
onmeetbaar getal
9.
soort onderwijs (afk.)
67.
onder anderen (afk.)
42.
vreemde munt (afk.)
10.
staaf
68.
selenium (afk.)
43.
afstandsmaat (afk.)
11.
vreemde munt
69.
bijwoord
44.
heilige (afk.)
12.
larve
70.
bekende motorraces
46.
zangnoot
14.
geleedpotig dier
(afk.)
Oplossing kruiswoordpuzzel no. 78
Horizontaal
1. kuras; 6. toets; 10. uit; 1 1. inlopen; 14. ree; 16. klap; 17. e.o.; 18. r.r.; 19. sint;
20. rubriek; 23. el; 25. v.m.; 26. boe; 27. m.p.; 29. s.g.; 30. loco; 32. te; 33. ei; 34. ieme;
36. galm; 38. sol; 40. dame; 41. eb; 42. dak; 43. gas; 44. r.k.; 45. Oran; 47. wit; 49. stug;
51. aera; 52. ja; 53. Ed; 54. eter; 56. I.k.; 57. na; 59. rul; 6!. or; 62. I.o.; 64. Haarlem;
68. dorp; 70. t.a.; 71. en; 72. goed; 74. aai; 75. mandril; 78. ode; 79. slaap; 80. gilde.
Verticaal
1. kil; 2. Utah; 3. ai; 4. sneu; 5. Po; 6. tere; 7. on; 8. trip; 9. sen; 10. Ukkel; 12.
lobbes; 13. prieel; 15. etage; 20. r.m.; 21. r.o.; 22. km; 24. logboek; 25. voldaan;
28. piaster; 29. smergel; 31. ca; 35. em; 37. man; 39. ooi; 40. das; 46. r.r.; 47. waraan;
48. teller; 50. Ut; 51. Alida; 55. ronde; 58. ah; 60. Ur; 61. om; 63. pril; 65. atap; 66.
enig; 67. lood; 69. O.A.S.; 73. Ede; 75. ma; 76. dd; 77. li.
Ganzepoortstraat 21, Tel. 6535 - GOES
^Stichting voor UuióUoudelijlze
voorlichting ten plattelande