Koin zien naar
onze etalages
Wat gebeurt er nu
in Amerika?
Met zwaard en koran
Werkster
Tweede blad van het Noord-Bevelands Nieuws- en Advertentieblad d.d. 13 april 1967 no. 3295
Een boekenbon
Van der Heijde
De Moor
De Wild
sonvemers
en luxe artikelen
hengelsportartikelen
Markusse - Wissenkerke
fl
Rassenprobleem door wettelijke maatregelen niet opgelost
Enkele dagen na Johnson's erkenning dat een militaire overwinning in Viet
nam een fata morgana is, werd de negerleider Martin Luther King door een
sluipschutter vermoord. Deze sensationele gebeurtenissen hebben de grond
slagen van de Amerikaanse samenleving doen wankelen.
De moord op Luhter King verbrijzelde de illusie, dat de verworvenheden
van de moderne democratie alle duistere machten hebben uitgeroeid. Toen
in 1957 in Little Rock woelingen uitbraken, nadat enkele negerkinderen wa
ren toegelaten op de Central High School in de hoofdstad van Arkansas, be
klom gouverneur Faubus het spreekgestoelte om te betogen dat de president
van de Verenigde Staten niet het recht had om militair in te grijpen tegen
antinegerdemonstraties van de blanke bevolking. „In naam van God, die wij
vereren, wat gebeurt er in Amerika?" riep de boze gouverneur uit.
Wat gebeurt er in Amerika? Deze vraag heeft door de schokkende gebeur
tenissen van de laatste jaren, beginnende bij de moord op John Kennedy,
niets aan actualiteit ingeboet.
Negers niet naar de hemel
De analyse van een menselijk vraagstuk
als het rassenprobleem, zoals zich in de Ver
enigde Staten voordoet, roept de vraag
op welke psychologische factoren als wer
kende krachten in het maatschappelijk pro
ces spelen. Elke poging om de aantrekkings
kracht van het rassenvooroordeel te begrij
pen, dwingt ons de rol van deze psycholo
gische factoren te erkennen.
Hoe is het mogelijk, dat in een land,
waar het politieke systeem appelleert aan
de gezonde, redelijke krachten in de mens,
de mens zulke neigingen tot het kwade kan
vertonen, zulk een minachting voor de
rechten van de zwakke en vooral voor de
genen, die een andere huidskleur hebbeiT
dan hijzelf aan de dag legt?
Vele Amerikanen troosten zich met de
gedachte, dat de sluipmoord op Luther
King en het agressieve optreden tegen an
dere negers de daden van enkele boos
aardige, misschien wel krankzinnige indi
viduen zijn. Zij distanciëren zich met ver
ontwaardiging van extremistische groepe
ringen als de beruchte Ku Klux Klan. Maar
door de extremisten de schuld te geven,
verdringt men zijn ei^en vooroordelen en
hartstochten. Extremistische uitingen zijn
altijd het resultaat van een maatschappelijk
gebeuren, dat door alle mensen wordt ge
vormd.
De tragische werkelijkheid is, dat Ame
rika niet voldoende heeft gedaan om het
negerprobleem op te lossen. Pas de laatste
jaren worden er pogingen ondernomen om
de sociale volwaardigheid van de negerbe
volking te bevorderen. Formeel-juridisch is
er zelfs reeds veel bereikt, met name door
het aannemen van de Civil Rights Bill, die
officieel gelijkheid van blank en zwart be
krachtigde. Maar staatsgerechtelijke ont
wikkeling liep ver vooruit op de verande
ring van de volksgeest. De vooroordelen, de
remmingen zijn gebleven. Hierdoor wordt
een klimaat in stand gehouden, waarin extre
mistische groeperingen kunnen gedijen,
dankzij de zwijgende medeplichtigheid van
velen.
In Washington kunnen nog zoveel wet
ten worden gecreëerd die de gelijkstelling
van blank en zwart bevestigen, dit alles
heeft weinig zin wanneer de blanke bevol-
ZONDAGD1ENST ARTSEN
king zijn raciale vooroordeel blijft koes
teren. Wanneer blanke kinderen met een
negerkind spelen, roept de moeder hen
binnen en verbiedt hen om te gaan met
gekleurde kinderen. Deze moeders hebben
meer invloed dan alle wetgevende licha
men!
Kinderen zijn zich niet bewust van ra
ciale verschillen. Maar vele blanke kinde
ren wordt al vroeg ingeprent dat negers
vies en gemeen zijn, dat je ze niet kunt
vertrouwen enz. In de Ver. Staten zijn
meer dan honderd lijvige studiën versche
nen alleen al over de wijze waarop de ras
sendiscriminatie bij blanke kinderen wordt
aangekweekt.
Slechte smaak
Nu deze discriminatie officieel zo scherp
wordt veroordeeld, durven vele blanken er
niet openlijk meer voor uit te komen dat zij
op iemand van een- ander ras neerzien.
Wie een bezoek brengt aan de zuidelijke
staten, zal het opvallen dat de meeste blan
ken het negerprobleem liever doodzwijgen.
Als men iemand uit het zuiden naar het
negerprobleem vraagt, dan antwoordt hij er
niet op of maakt zich er van af. Het getuigt
van slechte smaak om hiernaar te informe
ren!
Vele zuiderlingen vertelden ons dat er
helemaal geen negerprobleem bestond. Dat
de buitenwereld dit alleen maar sugge
reert. Deze ontkenning van zijn vooroorde
len toont overigens wel aan, dat bij de
blanke bevolking rassenvooroordeel met
schuld- en schaamtegevoel gepaard gaat.
Enkele decennia geleden kwam iedereen
er nog voor uit, dat men een neger dom,
vies en gemeen vond. Tegenwoordig zegt
men dat niet zo licht meer, men geneert
zich ervoor. In zekere zin is dat een voor
uitgang.
Het rassenvraagstuk is in de praktijk
van het Amerikaanse leven vooral ook een
sociaal vraagstuk. Toch is het niet zo dat
alle negers arm zijn en op de onderste
trap van de maatschappelijke ladder staan.
Er zijn ook negers die het tot advocaat of
arts hebben gebracht. Maar als een neger
dokter is dan heeft hij geen blanke patiën
ten. Komt er eens een blanke op zijn spreek
uur, dan is het een vrouw, die haar zwan
gerschap of geslachtsziekte geheim wil hou
den voor haar eigen dokter, die natuurlijk
een blanke huidskleur heeft....
Twee maten
De discriminatie is dus overal. Dezelfde
rechters, die de moord op Luther King
ongetwijfeld zullen veroordelen, straften
zwarte misdadigers vaak strenger dan blan
ke delinkwenten en houden daarmee een
klimaat in stand, waar de rassenvooroor
delen blijven gedijen. Deze rechters, die
de moord op Luther King veroordelen,
zijn op die manier mede-verantwoordelijk
voor deze moord.
In Florida kwamen drie blanke jonge
lui, die een meisje hadden verkracht, er
met een lichte straf at. Eén neger, die een
verkrachting pleegde, kreeg vijftien jaar
en dat vond men voor hem nog een lichte
straf.
Ook de pers discrimineert, vaak onbe
wust. Toen in de Metropolitan Mozart's
Zauberflöte werd opgevoerd, vermeldden
alle kranten dat de rol van de koningin
van de nacht door een neger zangeres
zou worden gezongen. Een overbodige toe
voeging, want Mozart heeft nooit gezegd
dat zijn opera's alleen door blanken kun
nen worden gezongen. Maar een toevoe
ging die wel van invloed is op het schouw
burgbezoek.
Kleine burgers.
Toch is net niet zo dat de toon van alle
blanken jegens de negers onaangenaam is.
De blanke van enig sociaal aanzien, die
uit een beschaafde familie stamt draagt
zich doorgaans correct tegenover hen. In
het zuiden moet men de felle negerhaat
vooral zoeken bij de lagere millieus, bij
de kleine burgers. Zij hebben meer behoef
te aan het superioriteitsbesef dat de blanke
huidskleur verleent. Deze lieden hebben
de neger nodig om zelf iets te zijn of lie
ver: te schijnen. Zij zijn gebonden aan
degene die zij haten, zij kunnen de neger
niet missen.
Toch is het opmerkelijk dat de meeste
negers uit het zuiden niet graag naar het
noorden willen emigreren. In velerlei op
zicht is het leven van de neger in het zui
den gelukkiger dan in de ghetto's van New
York en Chicago. De neger gedraagt zich
in de „koloniale"' sfeer vaak ongedwonge-
ner en spontaner dan in de geëmancipeerde
samenleving in het noorden. Veel steun
vinden zij in het geloot. Het evangelie
is voor hen het brood des levens. Hun fan
tasieën over de hemel doen wellicht ko
misch aan, maar er spreekt een kinderlijk
godsvertrouwen uit, dat scherp contrasteert
met de nihilische levenshouding van het
merendeel der noordelingen.
Overigens concludeerden enkele socio
logen, die blanke kinderen over negers
ondervraagden dat blanke kinderen meen
den dat negers niet in de hemel zouden
komen
(Nadruk verboden)
éne, almachtige God niet kwijtgeraakt. Dc
Saoediërs geloven heilig, dat de mens zijn
moeilijke weg op aarde niet alleen kan
gaan. Allah moet hem helpen, wil er iets
blijvends van terecht komen. Vijf maal
per dag wenden de Saoediërs de blik naar
het oosten en wordt Allah's hulp ingeroe
pen. Vijf maal per dag gaat men samen
die bekende weg, de enige uitweg.
Oud en nieuw.
Als een ouderwets rijk staat Saoedie-
Arabië midden in een nieuwe tijd. Amrika's
oliemacht is het land binnengerukt en heelt
er boortorens, airconditioned huizen en
zwembassins gebouwd. De rijke sheiks rij
den er in peperdure auto's rond en roken
dikke havana's
Het nieuwe sticht verwarring in het land.
Arabië staat op de grens van twee werel
den. De tijd, waarin de romantiek van de
woestijn overheerste, is ten einde. De Ara
bische vorst en zijn naaste medewerkers
staan voor een onvoorstelbare moeilijke
taak. Hoe kan men de nieuwe waarden
aanvaarden zonder de oude prijs te geven?
Dat is een dilemma, dat in vele Aziatische
landen speelt maar dat in dit bolwerk van
conversatisme een groter probleem is dan
in welk ander land ook.
Twee cultuurpatronen botsen hier meer
en meer op elkaar. Treffend ziet men dat
in de omgeving van de Masjid al Harem,
de heilige moskee van Mekka, waar duizen
den moslims in eeuwenoude klederdracht
hun gebeden opzeggen onder het schijn
sel van moderne elektrische verlichtingsar
maturen
(Nadruk verboden)
LOODZWARE THEORIE
Een Poolse onderzoeker die de skeletten
van Poolse inwoners uit de negende tot
de elfde eeuw onderzocht, stelde vast dat
de loodconcentrabies in die skeletten bijna
honderdvoudig was aan die van de te
genwoordige Pool. Dat was op zijn minst
merkwaardig omdat diezelfde concentratie
ook in de beenderen van tegenwoordige
Westeuropeanen wordt aangetroffen. Hij
stelde een aannemelijke theorie op waarin
hij stelt dat de loodconcentratie in de
atmosfeer de laatste honderd jaar ten ge
volge van industrie en verkeer veel hoger
is geworden, wat de concentratie in West-
europese beenderen verklaart. Omdat in
Polen die industrie nog pas op gang moet
komen, is het kleinere percentage lood
in recente Poolse beenderen ook te verkla
ren. Blijft de vraag waarom in die oude
beenderen juist wel veel lood te vinden is.
Dat komt, aldus deze onderzoeker, omdat
in het verleden in Polen vaak tinnen bor
den en ander keukengerei werden gebruikt
en tin bevat zeer veel lood. Zo kwam het
lood in het lichaam terecht.
KOUDE SIGARET
Roken, zo luidt de mening van vele
deskundigen, bevordert de kans op long
kanker omdat de temperatuur kankerver
wekkende stoften vrijmaakt. Vooral de
sigaret is de schuldige, omdat juist die de
hoogste temperatuur heeft. Daarom is men
nu in Engeland bezig een sigaret te ont
wikkelen die het zelfde smaakt, er gewoon
uitziet maar een lagere brandtemperatuur
heeft. Men is daarin geslaagd door de
sigaret een holle kern mee te geven. Men
probeert nu vast te stellen of dit experi
mentele rookmiddel inderdaad in geringere
mate kankerverwekkende stoffen vrijmaakt.
De waarde van de vinding is voorlopig
nog niet te schatten omdat het oorzake
lijk verband tussen kanker en roken uiterst
moeilijk is aan" te tonen.
Saoedie-Arabië op de grens van twee werelden
In een donkere, koude januarinacht van het jaar 1902 klauterde een jonge
Arabier, zijn dolk zorgvuldig verborgen onder een lange mantel, als een
kat tegen de muur van de stad Rijad op. De 21-jarige Ibn Saoed, telg uit
een arm, verbannen koningsgeslacht, werd gevolgd door een gideonsbende
van 40 man. Toen de ochtendzon doorbrak waren zij meester van de oude
stad der Saoedies,
De wereld nam nauwelijks notitie van wat daar in een bedoeïenstad, mid
den in de woestijn van centraal Arabië gebeurde. Maar de herovering van
Rijad zou de grondslag leggen voor het huidige Saoedie-Arabië, een der merk
waardigste landen ter wereld en het heilige land der mohammedanen.
Middeleeuwse toestanden.
Met het zwaard in de ene en de Koran in
de andere hand veroverde lbn Saoed het
gebied van zijn voorvaderen in een leven,
dat één groot avontuur was, zo romantisch,
dat de vertellingen van Sheherezade er een
nuchter relaas bij schijnen.
Ibn Saoed wist het in sultanen en emi
raten versplinterde Arabië te verenigen tot
een eenheidsstaat. En de binding tussen
de individualistische en roofzuchtige Ara
bieren zou hij baseren op de strenge gods
dienstige voorschriften van het wahhabis-
me, het mohammedaanse „calvinisme".
Toen Ibn Saoed in 1925 meester werd
van de heilige steden Mekka en Medina,
was hij vorst geworden over het brandpunt
der mohammedaanse wereld, waarheen
jaarlijks duizenden pelgrims trekken. Het
staatkundig gebouw, dat Ibn Saoed heeft
opgetrokken, is echter een feodaal gebouw.
Het is het oeroude Arabië, dat hij deed
herleven in de twintigste eeuw.
Feodaal.
Ook na zijn daad in 1953 behield de
samenleving zijn feodaal karakter. Wellis
waar werd Arabië door de vestiging van
buitenlandse oliemaatschappijen opgenomen
in de heksenkring van het wereldkapita-
lisme, weliswaar is in de steden de kameel
door de Cadillac verdrongen en is er spi
nazie in blik beschikbaar voor de bevol
king, die 30 jaar geleden nog grotendeels
van dadels leefde. Maar hoezeer de mid
deleeuwen nog heersen in dit land blijkt
bijvoorbeeld uit het feit dat vrouwen wor
den geacht geen ziel te bezitten
Ibn Saoeds opvolgers, de koningen Sa
oed en Feisal, zijn in de afgelopen jaren
het westen welgezind geweest. Zij zijn ech
ter niet bereid onze beschaving klakke
loos over te nemen. Wel is de tijd van be-
doeïnenvorsten, die in vertrouwen op God,
hun snelle paard en hun trefzekere dolk
een natie bouwden, voorbij. Arabië kan
de technische producten van het westen
niet meer ontberen. Maar de leef- en denk
wijze van het westen heeft het nog niet
overgenomen.
Enige uitweg.
De koningen van Arabië waren aanhan
gers van de ultra-strenge islamitische leer
der wahhabieten. Alles wat naar ontspan
ning en vrolijkheid zweemt, was verboden.
Daarin komt gelukkig de laatste jaren ver
andering.
Arabië is een land van geloof en voor
zover het op goddelijke openbaringen be
rustte, is het van wereldomvattende be
tekenis geewest. Ook nu zoeken de Ara
bieren de weg tot grootheid niet bij het
eigen kunnen. Men is het contact met de
Heden overleed onze
geliefde broer, zwa
ger en oom
Hendrik Mattheus
Begthel
(echtgenoot van
(Neeltje Schrier),
in de ouderdom van
ruim 83 jaar.
D. J. Hage.
A. G. Hage-
Begthel
en kinderen.
Wissenkerke,
10 april 1968.
PREDIKBEURTEN
voor zondag 14 april 1968
Ned. Herv. Kerk Colijnsplaat
10 uur ds. R. P. Ytsma en
2.30 uur ds. P. Blokland, in
terkerkelijke Paasdienst.
Ned. Herv. Kerk Kamperland
10 uur ds. Alb. van den Ban
en 2.30 uur Interkerkelijke
liturgische dienst in het kerk
gebouw van de Geret. Kerk.
Voorgangers ds. Alb. van den
Ban en ds. H. K. Poelman.
Ned. Herv. Kerk Kats
10.30 uur ds. J. Visbeek en
2 uur viering H. Avondmaal.
Ned. Herv. Kerk Kortgene
10 uur ds. Willekes en 2.30
uur de heer Kraak.
Ned. Herv. Kerk Wissenkerke
9.30 uur ds. P. Blokland, ge
rei. pred., interkerkelijke
Paasdienst en 2.30 uur ds.
F. C. Willekes uit Kortgene.
Ned. Herv. Kerk Geersdijk
10.45 uur ds. P. Blokland, ge
ret. pred., interkerkelijke Paas
dienst in de Geret. Kerk en
2.30 uur ds. B. C. de Gelder.
Geref. Kerk Kamperland
10 uur ds. Griffioen uit Den
Haag en 2.30 uur gez. dienst
m.m.v. de jeugd; voorgangers
ds. Poelman en ds. Van den
Ban.
Geref. Kerk Wissenkerke
9.30 uur ds. Blokland, gecom
bineerde dienst met de Ned.
Herv. Kerk en 2.00 uur ds.
Groenenberg uit Den Haag.
Geref. Kerk Geersdijk
10.45 uur ds. Blokland, ge
combineerde dienst met Herv.
Kerk en 4.30 uur ds. Noord-
hot van Wemeldinge.
Geref. Kerk Colijnsplaat
10 uur ds. Poelman van Kam
perland en 2.30 uur ds. Blok
land.
Geref. Gem. Kamperland
10 en 5 uur leesdienst.
Geref. Gem. Colijnsplaat
10 en 6 uur leesdienst.
Geref. Gem. Kortgene
10, 2.30 en 6 uur leesdienst.
Maandag 15 april. 10 uur
leesdienst.
Oud Geref. Kerk Kamperland
Dinsdag 16 april. N.m. 6.30
uur ds. W. Kamp van Utrecht.
Algemene
kennisgeving
Tot onze grote droef
heid overleed heden
mijn geliefde man,
onze lieve, zorgzame
vader, behuwd- en
grootvader
Dingeman Abraham
Meulenberg,
in de ouderdom van
91 jaar.
Kats:
J. M. Meulenberg-
de Regt.
's Hertogenbosch:
H. M. Meulen-
berg.
L. M. Meulen
berg - Rijnders.
Bram.
Rob.
René.
Marianne.
Kats:
L. J. D. Blok -
Meulenberg.
J. Blok.
Marian.
Ada.
Kats, 9 april 1968.
Dorpsstraat 9.
De teraardebestel
ling heeft plaats ge
vonden op 12 april
jl. om 14.00 uur van
af het Nieuw Zee
landhuis.
Algemene
kennisgeving
Heden werd van ons
weggenomen, na
een langdurig lijden,
in het ziekenhuis
„Bergzicht" te Goes,
onze geliefde en
zorgzame man, va
der, behuwd- en
grootvader
Hendrik Mattheus
Begthel
(echtgenoot van
Neeltje Schrier),
in de ouderdom van
ruim 83 jaar.
Kamperland:
N. Begthel-
Schrier.
Ouwerkerk
a.d. Amstel:
T. Cuiper-
Begthel.
W. J. Cuiper.
Nelli en Henni.
Kamperland,
10 april 1968.
Oosthavendijk 5.
De begrafenis heeft
plaats heden, zater
dag 13 april, des na
middags om 2 uur.
Boekhandel Markusse
Wissenkerke
GEVRAAGD
Mevr. Van Damme
Hoofdstraat 130, tel. 206,
Kortgene
Het merk
Batavus
Steeds meer mensen
stappen weer op de fiets,
't Is immers gezonder,
ontspannend en sportief
Gaat u ook weer fietsen?
Kom dan snel kijken naar
onze nieuwste collectie.
Let ook op onze prak
tische vouw- en mini-
fietsen I
Uw dealers
Geersdijk - Colijnsplaat
Wissenkerke
Kats
Wij tonen u al een
mooie sortering in
Bovendien
een bijna complete sortering
zoals:
werphengels, molens,
nylon (100 m en 600 m),
haakjes, zee-aas, werpdobbers,
vismessen, enz. enz.
Dit weekend doen dienst dokter
Klein Wassink. tel. (01199)
3 04 en dokter 't Hart, tel.
(01107) 3 38.
WATERSTANDEN
geldig voor
LT de noordkust
van
Noord-Beveland
APRIL hoogwater
13 Zaterdag 6.52
13.12
14 Zondag 1-27
13.49
15 Maandag 2.02
14.25
16 Dinsdag 2.41
15.07
17 Woensdag 3.24
15.51
18 Donderdag 4.15
16.42
19 Vrijdag 5-19
17.53
