20 jaar vrede
Toenemende sterfte
bij mannen
Tweede blad van het Noord-Bevelands Nieuws- en Advertentieblad d.d. 13 januari 1967 no. 3282
KEITUM
FABERY DE JONGE
Burgerlijke stand
Bij „gezonde" mannen ook hartafwijkingen
Bejaardenzorg is onvoldoende
NAVO garandeerde
en veiligheid van Europa
Op allerlei nieveau's zijn er de laatste tijd discussies op gang gekomen over
het nut van de Noordatlantische Verdragsorganisatie, het onder leiding van A-
merika staande militaire pact voor de beveiliging van de vrijheid in west-Eu
ropa en het atlantisch gebied. De N.A.V.O. is in 1949 opgericht tegen de expan
siedrang van Rusland, dat na de beëindiging van de tweede wereldoorlog Euro
pa sterk onder haar communistische invloedssfeer bracht. Na de oprichting van
de N.A.V.O. heeft het communisme zich in Europa niet verder kunnen uitbreiden.
Maar de toestanden zijn sinds 1949 drastisch gewijzigd. Terecht vraagt men
zich af of de N.A.V.O. in haar huidige structuur nog goed functioneert en niet
te veel een militair apparaat wordt. Want de N.A.V.O. is opgericht met de be
doeling een zodanig politiek evenwicht tegenover Rusland to stellen, dat er in
Europa een evenwicht ontstond. De situatie is nu zo. dat de kans van een Rus
sische aanval op een West-Europees land als nihil kan worden beschouwd.
De heer Kortenhorst geeft cijfers.
Omdat er een discussie over de N.A.V.O.
is ontsaan, waarbij vooral is gewezen op
de zin van het Nederlandse lidmaatschap,
hebben wij ons gewend tot de secretaris
van de Atlantische Commissie in Den Haag.
de heer J. Kortenhorst. Hij vertelde over de
bedoeling van het Atlantisch militair bond
genootschap. haar taken en werkwijze en
over het nut. dat zij in de afgelopen 18
jaar heeft bewezen.
Voorop stelt de heer Kortenhorst. dat
de N.A.V.O niet alleen een militaire orga
nisatie is. hoewel dat haar belangrijkste
functie is geworden. Maar daarnaast sti
muleert zij in de aangesloten 16 landen de
wetenschap en techniek, de economie, de
culturele samenwerking en uitwisseling, de
productie en distributie van grondstoffen voor
de industrie en industriële en agrarische
producten en niet te vergeten het vervoer.
Een belangrijke taak heeft de N.A.V.O. in
het contact tussen de lidstaten. Er waren
zestien leden. Het zijn er nu militair bezien
nu vijftien sinds Frankrijk zich heeft terug
getrokken om een eigen defensiepolitiek te
voeren. De leden zijn: België. Canada. De
nemarken, West-Duitsland. Engeland. Frank
rijk. Griekenland. Italië, Luxemburg. Malta.
Nederland. Noorwegen, Portugal, Turkije,
de Verenigde Staten en IJsland.
De voorzitter van de internationale at-
lantische commissie, die een particuliere or
ganisatie is ter bevordering van alle vor
men van contact en samenwerking tussen
de landen in atlantisch verband, is de vroe
gere belgische minister van Buitenlandse
Zaken Paul Henri Spaak. Deze heeft er
vaak op gewezen, dat de communistische
landen bij de uitbreiding van hun invloeds
sfeer net zo te werk gaan als Hitier. stukje
bij beetje. In het vaandel van het internati
onale communisme staat ook nog altijd ge
schreven „verover de wereld".
Meedoen.
Zeer terecht verlangt de belangrijkste
N.A.V.O.-partner Amerika, dat de andere
leden van het militaire pact ook bijdragen
aan de verdedigingsmogelijkheden van west-
Europa. Behalve Amerika levert geen van de
andere lidstaten een voldoende bijdrage aan
het militaire orgaan, dat voor elk land heeft
vastgesteld welke taken het heeft in de ge
zamenlijke verdediging en welke troepen
daarvoor beschikbaar moeten zijn.
De N.A.V.O. is ter verdediging van het
hele Atlantische gebied verdeeld in vier be-
velsgebieden: voor Canada en de V.S. is
het commando in Washington, voor het Ka
naal in Porthmouth (Engeland), voor de At
lantische Oceaan heet de bevelsgroep Sac-
lant en is gevestigd in Norfolk (V.S.) en
tenslotte is er voor Europa Saceur, dat het
hoofdkwartier heeft in België en is onder
verdeeld in vier groepen: voor noord-Europa
te Kolsaas in Noorwegen, voor centraal
Europa te Brunssum in Zuid-Limburg, voor
zuid-Europa in Napels (Italië) en voor het
gebied van de Middenlandse zee op het
eiland Malta.
De opinie in de aangesloten landen is
van groot belang. De voorlichtingsdienst van
de N.A.V.O. heeft enige tijd geleden ge
tracht een zo goed mogelijk beeld te krij
gen over de organisatie en vooral ten aan
zien van het militaire apparaat. Allerlei
vragen werden gesteld aan een groep men
sen, die geacht kunnen worden ongeveer
80 pet. van de Nederlandse bevolking te
representeren.
Hoeksteen.
Een van de vragen was of men anti-
Amerikaans en pro-Russisch was. Daar bleek
dat de ouderen haast unaniem van mening
zijn. dat de N.A.V.O. een hoeksteen van
de Nederlandse buitenlandse politiek is en
dat moet blijven. Algemeen is men niet
anti-Amerikaans en tegenover Rusland enigs
zins wantrouwend.
De jongeren stellen zich vooral kritisch
op ten aanzien van Amerika en de N.A.V.O.
maar niet afwijzend. Zij zijn vlugger be
reid tot een gesprek met de Oosteurope
anen om tot een betere verstandhouding
te komen. Op de defensie inspanning wil
haast iedereen bezuinigen, vooral ten behoe
ve van de ontwikkelingshulp, maar vrijwel
niemand wil Nederland buiten de N.A.V.O.
hebben en daarmee het grotere risico van
verlies van de onafhankelijkheid op zich
nemen.
Dat de Nederlanders in heV algemeen niet
tegen de N.A.V.O. zijn komt goed tot ui
ting in Brunssum. waar het hoofdkwartier
voor centraal Europa Afcent is gevestigd.
Het enige kabaal daartegen en tegen de
commandant ervan, de Duitser Von Kiel-
mansegg. kwam bij de vestiging uit Amster
dam. Volgens de commandoverdeling in de
N.A.V.O. moet een Duitser het bevel van
Afcent voeren. Hoewel alle Duitse officieren
officieel zijn onderzocht op hun nazi-verle
den. zijn velen op de hoogste posten niet
vlekkeloos. De Duitse regering moet heel
goede redenen hebben om iemand te wei
geren voor een promotie naar het Afcent-
comando in de plaats van Kielmansegg, die
binenkort met pensioen gaat. Tegen gene
raal Schnez waren steekhoudende bezwaren
ingebracht en nu wordt gezocht naar ie
mand. die in Nederland aanvaardbaar is.
Gelukkig wordt met de Nederlandse mening
in dit opzicht ernstig rekening gehouden.
Functie van N.A.V.O.
Uit het opinieonderzoek kwam duidelijk
naar voren, dat algemeen het verlangen leeft,
dat van de N.A.V.O. meer voorstellen uit
gaan voor de vrede. In de politieke commis
sie wordt nu gezocht naar de realiseerbare
mogelijkheden, die het atlantisch bondge
nootschap in dit opzicht heeft.
Overigens bleek duidelijk, dat velen de
functie van de N.A.V.O. niet goed kennen.
Het is een pure defensieve organisatie, die
in 1949 is opgericht door landen, die on
afhankelijk wilden blijven. In de Tweede
Wereldoorlog had de Sowjet-Unie gebieden
ingelijfd met een gezamenlijke bevolking van
24 miljoen zielen. Vanaf 1945 tot de
N.A.V.O, tot stand kwam kreeg zij boven
dien de politieke heerschappij in Polen, Bul
garije, Hongarije, Roemenië. Tsjecho-Slo-
wakije en het oostelijk deel van Duitsland,
waar in totaal toen 115 miljoen mensen
woonden.
De Sowjet-Unie heeft het Pact van War
schau ingesteld als antwoord in 1955 op de
toelating van West-Duitsland tot de West-
europese Unie en de N.A.V.O. en is dus
beter te zien als een politieke tegenzet van
dat moment dan als haar tegenhanger.
Machtsvacuüm.
De communistische leiders passen hun
taktiek voor het veroveren van de wereld aan
bij de omstandigheden. Ten opzichte van
Europa heeft Chroesjtsjow het vreedzaam
naast elkaar bestaan gepropageerd, maar
de wil om heel Europa te veroveren blijft.
Dan is een éénzijdige ontwapening, ook in
een deel van west-Europa, onverantwoord.
Dat geeft een machtsvacuüm, dat moet
worden opgevuld door de sterkste. Het land
waarin het machtsvacuüm ontstaat, raakt
onherroepelijk zijn zelfstandigheid kwijt.
De vraag „Maakt de N.A.V.O., dat de
Russen moeten zeggen we hebben een defen
sieapparaat nodig" wordt irreëel beant
woord door te zeggen „als wij de wapens
afleggen dan doen de Russen dat ook". Bo
vendien hebben we nog rekening te houden
met agressieve Chinezen, hoewel die met
de N.A.V.O. niets te maken hebben. „Zowel
oost als west kan op bepaalde punten ont
wapenen". aldus de heer Kortenhorst, „maar
dat zal via conferentietafels moeten gaan
en er moet een deugdelijk en voor ieder
aanvaardbaar controlesysteem zijn, dat door
de Russen tot nu toe steeds is afgewezen".
Het Franse uittreden uit het militaire
bondgenootschap heeft voor de Westeuro-
pese verdediging bijna uitsluitend organi
satorische consequenties gehad. De Fran
sen hebben hun defensie-apparaat nu veel
groter en daardoor duurder moeten maken
dan in de tijd van hun N.A.V.O.-lidmaat
schap. De Fransen zijn nog lid van de
N.A.V.O. en daarom blijft het uitgangspunt
van de N.A.V.O. van kracht, ook voor Frank
rijk: als één van de lidstaten wordt aange
vallen. wordt dat beschouwd als een aan
val op alle.
Militaire inspanning.
De Amerikaanse defensie-inspanning is
veruit de grootste in de hele wereld. De V.S.
hebben 3.4 miljoen militairen, voor de de
fensie wordt per jaar 73 miljard uitge
trokken. hetgeen per hoofd van de bevolking
346 is en 9 procent van het nationaal in
komen. Voor Rusland zijn deze cijfers: 3.2
miljoen militairen. 129 per hoofd van de
bevolking en eveneens 9 procent van het
nationaal inkomen. Ter vergelijking diene.
dat Nederland ongeveer 2.5 procent van zijn
nationaal inkomen aan de defensie besteedt.
De defensie-inspanning van Israël is de
grootste in de wereld met ruim 12 procent
van het nationaal inkomen.
Alle N.A.V.O.-landen tesamen hebben een
troepensterkte van ongeveer 6.4 miljoen
man en de 15 landen geven daar gezamen
lijk per jaar bijna 95 miljard aan uit
250 mijard). De Oost-Europese tegen
hanger van de N.A.V.O. heeft in totaal 4.3
miljoen militairen. In dit verband moet er
op worden gewezen, dat de troepen van het
Warschau-pact alle in Europa zijn gelegerd
en de N.A.V.O.-partners in Europa slechts
3 miljoen man hebben.
Grote lift.
Hoewel een aanval op west-Europa als
een utopie moet worden beschouwd moeten
de militaire leiders van de N.A.V.O. er re
kening mee houden. Juist omdat de landen
van het Warschau-pact in Europa een groot
overwicht hebben aan manschappen is er
een plan opgezet om. voor het geval er
een oorlog tussen oost- en west-Europa uit
breekt, in zeer korte tijd Amerikaanse en
Canadese troepen naar de oude wereld te
brengen. Dit plan heet Biglift en is van des
te meer betekenis geworden, nu de V.S. ver
scheidene eenheden uit Europa hebben terug
getrokken voor de strijd in Viëtnam. Ove
rigens is het militaire evenwicht in Europa
voornamelijk gebaseerd op het technische
en nucleaire overwicht van het westen.
Men kan gerust stellen, dat de landen van
de N.A.V.O. en het Warschau-pact op mili
tair gebied eikaars mogelijkheden goed
kennen. Daarvoor hoeft men slechts de
kranten goed te lezen. Zelfs worden voor
sommige N.A.V.O.-oefeningen en bij eve
nementen op belangrijke vliegvelden en le
gerplaatsen journalisten en militaire atta-
ché's van de Russische ambassades in west-
Europa uitgenodigd. Omgekeerd gebeurt
hetzelfde, zij het wat meer beperkt. Door
het tonen aan elkaar van de militaire kracht
willen beide partijen bij de ander een anti-
oorlogsstemming teweeg brengen. Niet al
leen bij ons. maar ook in Rusland gaan er
steeds meer stemmen op om de militaire
inspanning te verminderen. Door het wan
trouwen, dat de militaire leiders nu eenmaal
(moeten) hebben ten opzichte van de andere
partij, zal het een moeizaam en langdurig
proces zijn om de wederzijdse bewapening,
vooral van de kernwapens, te verminderen.
Conclusie
Als conclusie kan men stellen, dat de
Vanaf 35 jaar meer vrouwen
Prof. De Haas waarschuwt dus voor fata
lisme en daarvoor somt hij enkele redenen
op. Van sommige ziekten en haar oorzaken
weten we tegenwoordig meer af. waardoor
de mogelijkheden tot bestrijding groter wor
den. De preventie van longtumoren is be
kend, te weten beperking van sigaretten ro
ken èn luchtverontreiniging
Een ander deel van de tumoren zal in een
niet te verre toekomst wellicht te voorkomen
zijn. Curatieve maatregelen kunnen het le
ven van lijders aan bepaalde gezwellen met
vele jaren verlengen. De greep op hart
ziekten, ziekten van de bloedvaten etc. is
nog los. maar kan onder invloed van we
tenschappelijk onderzoek vaster worden.
Een blik op de medische statistieken ver
telt ons. dat bij mannen de sterfte aan
hart- en vaatziekten toeneemt. Bij vrouwen
zet de daling van de sterfte zich per leef
tijdsgroep van jaar tot jaar voort. In de
dertiger jaren was de sterfte van mannen van
30 - 50 jaar lager dan van vrouwen, maar
in 1950 op elke leeftijd hoger. De toene
mende oversterfte van mannen leidt er mede
toe. dan vanaf 35 jaar het aantal vrouwen
het aantal mannen overtreft. Van 35 - 54
jaar met enkele procenten en daarboven
zelfs met 10 procent of meer! De gemiddel
de levensduur van mannen neemt niet meer
toe en blijft bij vrouwen stijgen.
Oorzaken.
Bij mannen wordt van 1 - 4 jaar 50 pro
cent. van 5 - 19 jaar 70 procent en vanaf
20 jaar .80 procent der sterfgevallen veroor
zaakt door ongevallen, tumoren en hart- en
bloedvaatziekten tezamen. De laatste cate
gorie ziekten domineert boven de 40 jaar.
Beneden deze leeftijd domineren ongevallen
en tumoren.
Volgens prof. De Haas zal de discrepan
tie tussen sterfte van mannen en vrouwen
verder toenemen. Bij de mannen is het
percentage bejaarden toegenomen van 7.4
tot 8.7. bij de vrouwen van 8.1 tot 10.4
procent. Tot 1980 zal bij mannen de „ver
grijzing" nauwelijks toenemen, bij de vrou
wen wel tot 12 procent.
Het Europese Bureau van de Wereld Ge
zondheids Organisatie heeft verschillende
landen- aangespoord om een onderzoek in
te stellen naar de toenemende sterfte als
gevolg van hart- en vaatziekten. De voor
lopige uitkomsten van dit onderzoek sug
gereren dat bij circa 3-15 procent van „ge
zonde" mannen van 40-65 jaar zg. ische-
mische hartafwijkingen voorkomen. Evenals
bij de sterfte neemt de frekwentie toe met
de leeftijd.
Volgens prof. De Haas is het moeilijk om
bij „gezonde" mannen aan het voörkómen
van deze afwijkingen een prognose te ver
binden. Het is ook nauwelijks mogelijk om
in de meeste gevallen de grens tussen ge
zondheid en ziekte en tussen ziekte en na
derende sterfte aan te geven.
Voor het hartinfarct geldt hetzelfde als
voor ongevallen en kraamvrouwensterfte.
stelt de hoogleraar: uit volle gezondheid
kan iemand plotseling komen te sterven, al
zal als regel bij de obductie blijken dat de
gezondheid niet zo „vol" is geweest, als
slachtoffer en omgeving dachten. Zelfs een
kort tevoren verricht medisch onderzoek kan
geen afwijkingen aan het licht hebben ge
bracht.
Op grond van pathologisch-anatomisch on-
N.A.V.O. voor Nederland en de andere lid
staten de functie heeft van een verzekering
van de onafhankelijkheid. Voor deze verze
kering moet worden betaald om haar in
stand te kunnen houden en als het onver
hoopt nodig zou zijn om haar effectief
te kunnen gebruiken.
Een uittreden van Nederland uit de
N.A.V.O. of alleen uit het militaire bondge
nootschap brengt de onafhankelijkheid, waar
voor iri de laatste oorlog vele duizenden
landgenoten hebben gevochten en daarbij zijn
gesneuveld in ernstig gevaar. Het machts
vacuüm dat daardoor ontstaat moet wor
den opgevuld. Bovendien heeft zoiets ern
stige nadelige economische konsekwenties.
Daarom hoeft over dit punt niet veel te
worden gediscussieerd.
Een heel ander punt is de structuur
van de N.A.V.O. In 1969 wordt het verdrag
ongetwijfeld opnieuw door Nederland on
dertekend. Het dan afgelopen verdrag wordt
door een nieuw vervangen. De discussies
over de N.A.V.O. die momenteel gaande zijn.
zullen zich ook meer toespitsen over de
nieuwe structuur, die aan de moderne tijd
moet zijn aangepast. Binnenkort verschijnt
hierover een rapport van de commissie
Harmèi, dat voor de politieke partijen en
de parlementen in de lidstaten de basis
zal vormen voor de discussie. Het is waar
schijnlijk. dat in het nieuwe N.A.V.O.-ver
drag meer nadruk zal worden gelegd op
de civiele taken van het bondgenootschap.
(Nadruk verboden)
derzoek van jong gestorvenen neemt men
aan, dat de eerste veranderingen in de vaat-
wand die tenslotte tot het hartinfarct leiden,
reeds in de adolescentie kunnen optreden.
Dat wil zeggen, dat het gehele proces tien
tallen jaren kan duren vóór ziekteverschijn
selen duidelijk worden. En de schrijver ver
volgt" „De 20-40 jarige man. volgens het
spraakgebruik in de kracht van het leven,
heeft als regel geen ongeschonden vaatstel
sel meer en toont ook in andere opzichten
tekenen van regressie".
Bejaardenzorg.
Adolescentie moet daarom hoofdonder
werp van studie vormen. Helaas wordt juist
deze leeftijdsgroep in de geneeskunde ver
waarloosd. De adolescent raadpleegt zelden
de huisarts. Maar daaruit mag. zo meent
proffessor dr. de Haas. niet worden af
geleid. dat hij (zij) in volmaakte gezond
heid verkeert.
Niet minder achtergebleven dan de ado-
lescentenzorg is de bejaardenzorg. Niet aan
gepaste zorg is volgens de Leidse hoogleraar
niet zelden een bijkomende factor in de be-
jaardensterfte. De resultaten van een te
Leiden verrichte enquête bevestigen dat er
een groot tekort aan afle typen institutionele
voorzieningen bestaat en dat met name de
behuizing van de bejaarden veel te wensen
overlaat
Bovendien verhindert het toenemend te
kort aan artsen de organisatie van een rati
onele medische zorg voor bejaarden. Toch is
van de pathologie van de ouderdom voldoen
de bekend om te kunnen stellen, dat prak
tisch geen enkele bejaarde gezond is naar
de maatstaf, die men aan jonge volwassenen
aanlegt.
Ongemerkt.
Gezondheid, ziekte en sterfte gaan bij
bejaarden ongemerkt in elkaar over. De
sterftekans blijft hoger voor mannen dan voor
vrouwen. Het sekseverschil in sterfte leidt
tot een toenemend vrouwenoverschot onder
bejaarden. Uit de bevolkingsgroep van 65
jaar en ouder, die rond 10% van de bevol
king uitmaakt, komt niet minder dan 70%
van de totale sterfte voort.
Toch zou het leven van vele mensen ver
lengd kunnen worden, wanneer de bejaarden
zorg beter zou zijn georganiseerd. Een be
denkelijk tegen is trouwens, dat we blijkbaar
niet bereid zijn om veel geld aan onze ge
zondheid te besteden. Het jaarlijkse gezeur
over de stijging van de ziekenfondspremie
vormt hier een bewijs van. Wanneer de over
heid de accijns op tabak verhoogt, regent
het protesten. Maar als de regering niet
bereid is om de z.g. Hartstichting een be
hoorlijke subsidie te verlenen (en ze is
daartoe niet bereid) dan geeft niemand een
kik. Het lijkt ons logischer dat een regering
op zo'n punt valt dan over het radio- en
televisievraagstuk
De gezondheidszorg (inclusief de gees
telijke gezondsheidszorg) wordt tot dusverre
overheerst door de ziekte als object van
aandacht en zorg. De ziekte is een concreet
gegeven, maar wat is precies gezondheid?
Het is duidelijk dat de preventieve genees
kunde, die zich bezighoudt met het voor
kómen'van ziektes, niet langer stiefmoederlijk
kan worden behandeld, ook niet in financieel
opzicht.
(Nadruk verboden).
Bloemvaasje P212
Denkt u zich eens eventjes in:
dit ranke vaasje van juweliers
pleet met wat donkerrode rozen.
Heel sfeervol! En u betaalt er
slechts f 9,75 voor. Komt u
gauw een kijkje nemen?
JUWELIERS
Goes
KORTGENE
Geboren: 4 dec. Jannie Jacoba, d.v. J.
Bakker en P. D. Bouwense. 12 dec. Marinu's
Cornelis. z.v. M. H. Klaassen en A. W.
Geluk. 25 dec. Catharina Johanna Edmon-
da. d.v. J. Korsuize en J. A. E. Kapitein.
Ondertrouwd: 8 dec. P. M. Kramer, 28
jaar en C. E. L. Bouterse. 19 jaar.
Getrouwd: 8 dec. J. Francke. 23 jaar. te
Mariekerke en L. P. Bouwense. 20 jaar. 8
dec. G. van Es. 27 jaar te Middelharnis en
M. G. H. van Maldegem, 28 jaar. 20 dec.
L. J. de Fouw, 23 jaar en J. W. van den
Boomgaard, 19 jaar. 22 dec. P. M. Kramer,
28 jaar en C. E. L. Bouterse. 19 jaar. 28
dec. J. M. G. Eckhardt, 30 jaar te Utrecht
en S. W. M. van der Maas. 27 jaar
Overleden: 3 dec. Sara Rooze, 70 jaar.
ev. P. M. van den Berge. 11 dèc. Cornelis
Pieter Wiskerke, 74 jaar, ev. M. de Regt.
16 dec. Dina Visser. 75 jaar. wv. D. van
der Weele.
WISSENKERKE
Geboren: 3 dec. Michael Cornelis. z.v.
K. J. Schippers en H. N. Salomé. 29 dec.
Engelina Pieternella Wilhelmina. d.v. M. J.
Zwemer en H. P. Goulooze.
Ondertrouwd: 4 dec. Pieternella van de
Putte, 33 jaar. te Middelburg en Pieternella
Janna Reijnhoudt, 25 jaar. 8 dec. Jacobus
Cornelis de Smit. 28 jaar en Maria Adri-
ana de Smit,23 jaar. 28 dec. Gerardus An-
thonie Maria Schrier. 22 jaar, te Goes en
Susanna Lientje Verlinde, 20 jaar.
Getrouwd: 1 dec. Pieter David Goulooze.
20 jaar, te Kortgene en Adriana Maria
van Gilst, 18 jaar. 1 dec. Levinus Basting,
27 jaar, te Middelburg en Pieternella Mari
na van der Heijde. 21 jaar. 22 dec. Pieter
van de Putte. 33 jaar. te Middelburg en
Pieternella Janna Reijnhoudt. 25 jaar. 29
dec. Jacobus Cornelis de Smit, 28 jaar en
Maria Adriana de Smit. 23 jaar.
Overleden: 1 dec. Jan de Nooijer. 81
jaar. echtgenoot van Thona van der Weijde.
13 dec. Abraham Buijze, 75 jaar. echtge
noot van Hendrika Geertruida Martina Kete
laar.
RECHTDCTOR-OP DEZELFDE WEGWAST VOOR
Hef afbuigende verkeer mag heh rechhloor-
gaande verkeer op dezelfde weg hief hin-
deren.Ook de voeFganger nieF
Fiefser en voetganger
gaan voor: Zij gaan op m
dezelfde weg rechtdoor
rechfdoorgaande verkeer op dczelKe wet
De herhaalde pogingen het hart van een overlijdend verkeersslachtoffer te
transplanteren in het lichaam van een patiënt die lijdt aan een hartziekte, heb
ben in medische kringen felle discussies op gang gebracht over de mogelijk
heden van deze soort operaties.
De sterfte als gevolg van hartziekten is in onze westerse wereld onrust
barend groot. Hartziekten vormen doodsoorzaak no. 1, gevolgd door ziekten
van de bloedvaten en kanker. In de „Geneeskundige Gids" betoogt prof. dr.
J. H. de Haas dat het medisch arsenaal dat tegen de drie grote „killers" in
de strijd kan worden gebracht, naar onze huidige kennis gering is.
Tegenover 2/a deel of meer van de totale sterfte en tegenover de toeneming
van de sterfte bij mannen staat de (preventieve) geneeskunde vrijwel machte
loos, ook al dwingt deze machteloosheid volgens de Leidse hoogleraar ons niet
tot fatalisme, hoogstens tot bescheidenheid.
