NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
Nederland en Oranje
heeft DE se li oenen
VAN KOUS NAAR KAS
Anderhalve eeuw georganiseerd sparen
Juffronw H. van de Linde
40 jaar te (ieersdijk
Bondscamping
„De Roompot"
thans geheel afgebouwd
WILLEM IV
Oplossing kruiswoordpuzzel no. 29
No. 3246
Zaterdag 6"mei 1967
70e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel. no. 308, Giro 206882
Abonnementsprijs I 2.00 per hall jaar Franco per post 15.00 per half jaar Advertenties 1 2 cent per mm
Voor fouten in advertenties, per telefoon opgegeyen, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen
De afgelopen week heeft ons koningshuis
weer in het middelpunt der belangstelling
gestaan, eerst de spanning en de vreugde
om de geboorte van de prins, vervolgens de
viering van de verjaardag van koningin Ju
liana.
Bij beide gebeurtenissen is nog weer eens
overduidelijk gebleken, dat het Nederlandse
volk meeleeft met zijn koningshuis. Door ge
schiedenis en traditie zijn Nederland en het
•Huis van Oranje zo nauw met elkaar ver
weven, dat invloeden van buiten en z.g. mo
derne ideeën daarop geen vat kunnen krij
gen. de band niet doen verslappen.
De positie die het Huis van Oranje bij
ons volk inneemt, wordt alom in de wereld
als een bijzondere beschouwd. Groot was
dan ook de belangstelling uit de gehele we
reld voor de geboorte van het kind van prin
ses Beatrix; zelfs uit Japan kwam een tele
visieploeg opnamen maken van de bloemen
hulde van het volk aan zijn koningin op haar
verjaardag.
Toch blijven er ook hier stemmen opgaan
om van Nederland een republiek te maken.
Als voornaamste motief daarvoor wordt dan
opgegeven: een koningshuis met erfelijke op
volging. is een verouderde instelling die niet
meer past in een moderne democratische
maatschappij.
Dat motief is bepaald niet sterk, bijzon
der vaag door zijn algemeenheid. We kunnen
immers gerust stellen, dat Nederland wel zo
ongeveer het meest democratisch geregeer
de en ingestelde land ter wereld is. Men kan
zeker geen republiek opgeven waar de de
mocratie tot een betere ontplooiing is ge
komen dan hier. En dat ondanks het bestaan
van een koningshuis en waar het konings
schap bovendien al bijna zeventig jaren door
een vrouw wordt bekleed. Het Huis van O-
ranje betekent in Nederland een symbool
van een eigen volk zijn. van verbondenheid,
van continuïteit; dingen waarop wij inderdaad
zuinig moeten zijn.
Door de grotere vrijheid in opvoeding en
het minder hechten aan traditie wordt het
wel uitzonderlijker dat een kind door zijn
geboorte is voorbestemd om het beroep van
zijn ouders over te nemen en voort te zet
ten. In de moderne maatschappij bevinden
koningskinderen zich daardoor in een heel
bijzondere positie. Men kan zich dus eerder
voorstellen, dat het koningskind zich niet
meer verplicht wil achten zich als troonop
volger beschikbaar te blijven stellen.
Dat is een indenkbare ontwikkeling. Het
koningsschap vergt ontzettend veel van de
mens. Het vereist een grote kennis van het
staatsbestel en van alles wat er in het land
en daarbuiten gebeurt. Het vraagt een in
tens meeleven met alle gebeurtenissen die
zich in het land voordoen, doch eigen ideeën
over stromingen e.d. die zich voordoen dient
de koning(in) behoedzaam voor zich te hou
den. Men staat voortdurend in de algemene
belangstelling, kan zich niet vrij bewegen en
moet naar alle zijden trachten kritiek te voor
komen. Het vergt een leven van voortdurende
eigen opoffering.
De voortzetting van de monarchie hangt
tegenwoordig dus meer af van de innerlijke
bereidheid van de iroonopvolger(ster) om de
Kroon te willen dragen. Wanneer in het Huis
van Oranje die bereidheid blijft, dan mag
het Nederlandse volk zich daar gelukkig mee
prijzen. Het is zeker niet (meer) zo. dat het
koningshuis zich hier getolereerd kan ach
ten. neen. het Nederlandse volk mag blij
zijn. dat het Huis van Oranje nog mensen
oplevert, die zich bereid stellen de staats
rechtelijke en symbolische taak te vervullen,
die wij aan de koning(in) toedenken.
Het is nauwelijks indenkbaar. dat een pre
sident hier dezelfde band zou kunnen symbo
liseren als het koningshuis voor Nederland
doet. De tot president gekozen meneer zal
altijd een politiek tintje meebrengen, omdat
hij door de ene of de andere partij naar vo
ren is geschoven. Dat is bij ons koningshuis
niet het geval. Daarbij is zelfs het voor ve
len nog zwaarder tellende religieuze element
van geen belang voor de liefde van allen.
Hopen we. dat ook de jonggeborene te zij
ner tijd de traditie zal kunnen en willen voort
zetten.
H. van Wermeskerken.
(NNP) De tijd van de met guldens en
daalders volgestopte en ..goed" in linnenkast
of onder de matras verstopte oude kous is
nu wel definitief voorbij. De spaarbanken
hebben de taak van de kous overgenomen.
Zo langzamerhand mag dat ook wel. Dit
jaar vieren de georganiseerde spaarders het
feit. dat welgeteld honderd en vijftig jaren
geleden de eerste spaarbanken in Nederland
werden opgericht (in Workum en Haarlem).
Ons land volgde hiermee het voorbeeld van
Schotland. Niet voor niets worden de Schot
ten beschouwd als mensen, die geweldig op
hun centen zitten; zij zijn min of meer de
uitvinders van de spaarbanken.
De eerste in Nederland (door de Maat
schappij tot Nut van het Algemeen) opge
richte banken hadden een duidelijk sociaal
doel. Zij kwamen tot stand in een periode,
waarin nijverheid en handel een kwijnend be
staan hadden. Brede lagen van de bevolking
leefden op de rand van een bestaansmini
mum. De banken wilden hen in de gelegen
heid stellen de moeizaam verworven spaar-
duiten veilig en rentegevend vast te zetten.
Daar was een bittere noodzaak voor. Sociale
voorzieningen, zoals wij die kennen, beston
den nog niet. Het ..appeltje voor de dorst"
was onmisbaar in geval van ziekte of onge
luk. De gewone banken boden geen uitweg.
Die waren bestemd voor andere lagen van
de bevolking. De gewone man voelde zich
tegenover een bankier niet op zijn plaats
(een imago, dat tot op vandaag de banken
nog altijd tegen zich hebben), bij de spaar
banken. die werkten met onbezoldigd per
soneel. voelde hij zich beter op zijn gemak.
Tientallen jaren namen de spaarbanken
een unieke positie in. Dat veranderde pas in
1881. bij de oprichting van de Rijkspost
spaarbank. Het land werd overdekt met een
groot aantal, dagelijks bereikbare spaarbu-
reaus de postkantoren. Het was voor veel
spaarbanken reden de poorten en de kas te
sluiten, hoewel het grootste deel het werk
bleef voortzetten.
De min of meer gedwongen zuinigheid, die
in het sparen tot uitdrukking kwam, verdween
enigszins bij de opkomst van de sociale ver
zekeringen. In de vorige eeuw spaarde men
voor de oude dag en voor calamiteiten, zoals
ziekte, ongeval, invaliditeit en werkloosheid.
De reden om voor deze gebeurtenissen iets
opzij te leggen verviel naarmate de collec
tieve voorzieningen opkwamen. Een aantal
markante data is te noemen: 1901 - ongeval
lenverzekering. 1913 - ziekteverzekering en
invaliditeitswet. 1919 - vrijwillige ouderdoms-
verzekering. Na 1940 kwamen daar de zie
kenfondsregelingen. kinderbijslagverzekering
en werkloosheidsverzekering bij. Andere le
vensgewoonten zorgden na de oorlog weer
voor een opleving van het georganiseerde
sparen.
In de eerste plaats begon de overheid in
de vijftiger jaren door middel van het bezits-
vormingsbeleid het sparen te bevorderen.
Allerlei premieregelingen voor de jeugd, voor
ambtenaren en voor het bedrijfsleven werk
ten sterk stimulerend. Het bedrijfsleven ging
er steeds meer toe over het salaris of een
deel daarvan via een spaarbank uit te beta
len.
De belangrijkste ontwikkeling was wel de
sterke verbetering in de financiële positie
van de werknemers. Hogere eisen werden
gesteld aan huisvesting (sanitair, verwar
ming). woninginrichting (stofzuiger, wasma
chine. radio, koelkast), aan voeding, ont
spanning en vakantie. De eerste indruk is.
dat de hogere uitgaven voor luxe artikelen
ten koste van het sparen zouden gaan. Het
tegendeel is het geval. Ondanks het afbeta
lingssysteem ging men er in het algemeen
toe over eerst te sparen en dan pas iets te
kopen.
De opkomst van het sparen blijkt uit het
zojuist verschenen jaarverslag van de Ne
derlandse Spaarbankbond. Van 1945 tot
1966 nam het spaartegoed bij de aangeslo
ten banken toe van ruim één miljard gulden
tot 5.7 miljard. De omvang van de particu
liere besparingen heeft hen gemaakt tot een
belangrijke economische factor. Zij behoren
tot de middelen ter financiering van de in
vesteringen. Investeringen, die op het ogen
blik als de motor van onze economische sa
menleving worden beschouwd. De spaarban
ken houden die economische situatie nauw
lettend in het oog. Onze spaarzin mag on
veranderd zijn. het hangt van de gang van
zaken in onze economie af of wij ook iets
overhouden om opzij te leggen.
Uit het jaarverslag van de bond blijkt dui
delijk hoezeer een tijdelijke teruggang in de
economie het sparen ongunstig beïnvloedt.
De besparingen vertonen, sinds een onge
kend hoogtepunt in 1960, procentueel gespro
ken jaarlijks een daling.
Hoewel het beschikbare gezinsinkomen
regelmatig stijgt (de Nederlandse gezinnen
hadden in 1962 een gezamenlijk inkomen
van 32,3 miljard tegen 51,4 miljard in 196J)
daalt het deel van de besparingen, dat aan
de spaarbanken wordt toevertrouwd. Men
veronderstelt, dat de besparingen in toene
mende mate anders worden gebruikt. Vooral
de obligatiemarkt en de hypotheken blijken
een grotere zuigkracht te hebben omdat zij
een hoger rendement geven. Reden genoeg
voor de spaarbanken om ter gelegenheid van
het 150-jarig jubileum een nieuw spaaroffen-
sief te openen.
(Nadruk verboden).
Tot ieders verrassing verscheen ..Apollo"
uit Wissenkerke om 3.30 uur te Geersdijk.
Hier bleef het niet bij. want met bestuurder
Piet Geldof aan boord, vertrok de versierde
ponywagen naar het huis van juffrouw Van
de Linde, Begeleid door de muziek trok de
hele stoet door iedere straat van Geersdijk:
Voor het „Drenthehuis" werd een serena
de gebracht, waarbij jong en oud Geersdijk
zich niet onbetuigd liet. maar ook z'n rond
je meehoste.
Om 6.30 uur begon het officiële gedeelte.
Het voltallige bestuur met dames wachtte
de juffrouw op in het ..Drenthehuis". Dokter
Fransen van de Putte was de eerste die de
juffrouw feliciteerde. Hierna volgden burge
meester Wisse, wethouder Leendertse. oud
voorzitter Joh. Dingemanse en het hoofd der
School J. C. Kouwer. Veel woorden van lof
werden de juffrouw toegezwaaid door allen.
Tenslotte sprak voorzitter P. L. Dees de
wens uit. dat de juffrouw Geersdijk nog vele
jaren trouw mag blijven en wenste haar bo
vendien Gods zegen toe.
Juffrouw Van de Linde dankte allen voor
deze onvergetelijke dag, speciaal ook voor
de tocht met haar zuster in de „zegekar"
door Geersdijk.
Toen kwamen de dorpsbewoners, oud-leer
lingen en belangstellenden in dichte drom
men aanzetten om de juffrouw te feliciteren.
Geen plaats bleef onbezet. Vele cadeaus
stapelden zich op.
Na dit alles bleef het bestuur met de ju-
bilaresse nog enige tijd in gezellig samenzijn
bijeen, waarbij vele momenten op de foto
werden vastgelegd.
te Wissenkerke
Met een intiem, doch toch nog feestelijk
tintje, werd donderdagavond 27 april j.l. in
de riante kantine van Bondscamping „De
Roompot" het feit gevierd, dat zogezegd de
laatste spijker geslagen was en nu deze cam
ping op volle toeren kon draaien.
Onder de aanwezigen merkten wij naast
de familieleden op. het college van b. en w.
van Wissenkerke. enige raadsleden, enige
leden van het secreiariepersoneel, bestuurs
leden van VVV Noord-Beveland. collega
Schippers, de heer Van der Wal namens de
provinciale VVV en aannemer Anemaet.
„De laatste spijker" betrof genoemde
kantine, waaraan verbonden een moderne en
hygiënische keuken, ingericht voor he.t ver
strekken in eerste instantie van een
voudige maaltijden, zowel warm als koud.
Een honderdtal personen kunnen daar nu
plaats vinden, terwijl in de zomermaanden
een fleurig terras met parasols het geheel
zal completeren.
Nadat de heer M. van der Maas de aan
wezigen welkom had geheten en bedankt
had voor de vele bloemen en geschenken,
werd een rondgang gemaakt over het gehele
terrein. Een kijkje werd o.a. genomen in de
groentewasplaats, de wasserette, de toiletten
en de douches. Unaniem was men vol lof
over de hygiënische en ruime mogelijkheden
tot het doorbrengen van een moeiteloze va
kantie aldaar.
Onder het gezellig samenzijn werd de ge
boorte van de nieuwe prins bekend gemaakt,
wat voor de heer Kortekaas aanleiding was
de aanwezigen op deze jonggeborene een
eerste rondje aan te bieden, wat door de
aanwezigen op de gezondheid van de jonge
prins werd genuttigd.
Tot grote vreugde van menigeen kreeg
onze jonge prins als eerste naam die van
onze grote stadhouders, koningen en prin
sen van Oranje. De naam Willem is wel zo
met onze geschiedenis vervlochten, dat het
moeilijk in te denken zou zijn geweest, in
dien eerlang een koning onder andere naam
de troon zou hebben bestegen.
En de naam Alexander, die voorlopig
roepnaam zal zijn, heeft ook een bekende
klank. Ons koningshuis heeft twee prinsen
Alexander gekend: een Willem Alexander
Frederik Constatijn Nicolaas Michiel, gebo
ren op Soestdijk op 2 augustus 1818 als
tweede zoon van de latere koning Willem II
en diens gade Anna Paulowna. die had zul
len trouwen met koningin Victoria van Enge
land. doch op 20 februari 1848 op Madeira
ongehuwd overleed, en Willem Alexander
Karei Hendrik Frederik, geboren 25 augustus
1851 te Den Haag. als jongste zoon van ko
ning Willem III en diens vrouw Sophia. Deze
werd door de dood van zijn broer Willem
op 11 juni 1879 prins van Oranje en ver
moedelijk troonopvolger, doch stierf als ge
volg van een zwakke gezondheid op 21 juni
1884. De dood van koningin Sophie noopte
de koning tot een tweede huwelijk met Em
ma van Waldeck Pyrmont, uit welke verbin
tenis in 1880 een dochter Wilhelmina werd
geboren.
De naam Alexander werd door koningin
Anna Paulowna gekozen, omdat zij haar
tweede zoon wenste te vernoemen naar haar
broer, de Russische tsaar Alexander I, die
weer nauw met onze bevrijding van de Fran
sen is verbonden omdat hij de kozakken
zond. die de Franse bezetters op de vlucht
joegen (1813).
Prins Wiltem Alexander draagt gróte na
men. Laten wij hopen, dat hij een gróót man
moge worden!
Kruiswoordpuzzel no. 30
HORIZONTAAL:
55.
meisjesnaam
20.
ligplaats van schepen
1.
in orde
56.
pl. in Gelderland
22.
uit Ierland
3.
wiel
58.
edelgrootachtbaar (afk.)
23.
niet goed
6.
Meisjesnaam
59.
smalle weg
24.
Eng. lidwoord
8.
Gode zij lof (Lat. afk.)
61.
plaats in Italië
26.
beroep
10.
soort sport
64.
holte in de muur
29.
barmhartig
11.
wondvocht
66.
Mohammedaanse rechter
31.
herkauwer
14.
deel v.h. been
67.
wrede keizer
32.
soort graf
15.
gewicht
69.
houding
33.
snelle lichtstraal
17.
eenmaal
70.
siersteen
34.
klein raampje
19.
luchtstrijdkrachten (afk.)
72.
venster
37.
steen
21.
eiland i.d. Midd. Zee
74.
selenium (afk.)
38.
pl. in Gelderland
23.
modegek
75.
plakmiddel
45.
deern
25.
meisjesnaam
76.
Duis pers. voornw.
47.
grasplak
27.
lidwoord
77.
afstandsmaat (afk.)
49.
geestdrift
28.
ik (Lat.)
VERTICAAL.
50.
boom
30.
sinds
1.
voorzetsel
51.
vulkaaninhoud
33.
adellijke titel
2.
kledingstuk
53.
breekbaar
35.
watering
3.
kledingstuk
54.
verlangen
36.
schouderholte
4.
deel van Sumatra
'56.
uniek
39.
netto
5.
heilige (afk.)
57.
vulkaan
40.
bevestiging
6.
groente
60.
plant
41.
plaats in Italië
7.
grote bijl
62.
plaats in Noord-Holland
42.
plaats in Italië
8.
kleur
63.
beetje
43.
gewicht (afk.)
9.
lidwoord
65.
land in Azië
44.
naar mijn mening (afk.)
12.
bijwoord
66.
wig
46.
componist
13.
verharde huid
68.
vreemde munt
48.
water in Engeland
16.
zijrivier v.d. Donau
69.
naschrift (afk:)
50.
meest volmaakte
18.
naar beneden
71.
klaar
52.
geluidloosheid
19.
niet vast
73.
lengtemaat (afk.)
Horizontaal: 1. ik; 2. Ada; 5.dal; 8. dd; 10. de; 11. verstolen; 14. ro; 16. onze; 18. apert;
19. Utah; 21. twee; 23. elp; 24. stom; 25. mee; 26. sec; 27.Eli; 28. mat; 30. ent; 32. tel;
34. neb; 36. Nero; 40. iels; 42. ontdekken; 43. oker; 45. doge; 48. Ede; 50. Kaa; 52. zee;
53. mal; 55. era; 56. rui; 57. RAF; 59. ader; 61. non; 63. naar; 65. Orel; 66. tenor; 68. alom
70. id; 71. Friesland; 74. mi; 75. eg; 76. eel; 77 dit; 78. ja.
Verticaal: 1. lente; 2. as; 3. dra; 4. aspect; 5. dorpel; 6. alt; 7. Ie; 9. drama; 10. do; 11. vee;
12, tel; 13. nut; 15. oh; 17. zweer; 20. tombe; 22. Est; 24. sin; 25. men; 29. toe; 31. noord;
33. edele; 35. einde; 37. elk; 38. atm; 39. ski; 41. leg; 43. oom; 44. Eelde; 46. Oeral; 47. erf
49. eer; 50. kaneel; 51. Arnold; 52. zin; 54. aarde; 58. aroma; 60. elf; 62. ons; 64 Aad;
65. oi; 66. tie; 67. RAI; 69. mi; 72. re; 73. nt.
Gauze poortstraat 21, Tel. 6535 - GOES
