Konrad Adenauer
Vier werelden
in veertien dagen
Vervolg Raadsvergadering Wissenkerke
P8SSJ
JÊÊÊÊÊÊÊm
kantieganger welkom heet en de zondag de
ze wegstuurt, dan klopt er iets niet. Men
zorgt toch op de zondag ook voor de bees
ten. waarom dan niet voor de mensen? Het
zijn wil opleggen aan anderen weegt hem
zwaarder dan al het andere naar voren ge
brachte. Wanneer men konsekwent is, moet
men ook niet op zondag in bus of trein stap
pen of naar de radio luisteren. Dan werken
er ook mensen voor u. Indien men dit éne
uur openstellen na kerkdienst toepast,
dan kan men ook eisen dat ze voor de rest
van de dag gesloten zijn. Dat is in het belang
van de dienstverlening én de rechtszeker
heid. Hij geeft nog als voorbeeld dat op de
kampeerterreinen dikwijls mensen onver
wacht op bezoek komen. Die moeten toch
ook gevoed worden? Tot slot zegt hij dat
ieder aansprakelijk is voor zijn eigen gewe
ten, hij neemt het voorstel dan ook niet te
rug.
Wethouder Scheele zegt dat één uur o-
penstelling betere garanties bieden dan on
gereglementeerd. De vraag: Mag dit nu wel
op zondag? beantwoordt eigenlijk zichzelf.
Wanneer de mensen niets nodig hebben,
gaan ze niet naar de winkel. Een beperkte
openstelling van deze winkels behoort zeker
bij de recreatie op een kampeerterrein. Ook
hij neemt het voorstel niet terug.
Hierna beantwoordt de voorzitter de spre
kers. Hij zegt dat het neerkomt op een prin
cipiële tegenstand. Ook het college heeft
daarmee geworsteld. Maar een feit is, dat
men voor de recreatie gekozen heeft en dat
ook de raad daarin meewerkt. Er heersen
bij de vakantiegangers misschien andere
principes en opvattingen, maar is het mo
reel verantwoord de eigen mening aan al
die duizenden op te leggen? Formeel is dit
mogelijk, doch moreel aanvechtbaar. Het
college heeft gemeend dat dit ene uur voor
heel de bevolking wel aanvaardbaar zou zijn.
Er is dan geen kerk en bovendien, zulk een
openstelling hoort bij een kampwinkel. Hij
wijst op de zeer beperkte accomodatie in
tenten en caravans. Hij vindt dat zijn ge
weten geen schade berokkend wordt door
dit voorstel te doen. Het principiële nee kan
hij aanvaarden, doch de sociale tegenstand
moet hij van de hand wijzen. Op zulke terrei
nen heersen nu eenmaal andere werktijden,
ook op het jaar bekeken. In zeer korte tijd
moet er bijzonder hard gewerkt worden, ook
op de zondag. Voor deze mensen maakt het
geen verschil in rust uit, wanneer die win
kel één uur geopend is. Zij werken toch die
dag. Hij heeft ook zekere bezwaren uit prin
cipiële overtuiging, doch deze hoeven niet zo
zwaar te wegen.
Het lid Filius zegt, dat er ook een hele
boel vakantiegangers zijn, die de zondag
niet als een pret-dag beschouwen, doch als
de dag des Heeren. Bovendien gaat de rust
er ook niet op vooruit met de openstelling.
Hij vindt dat de jachthaven anders ligt. Met
een eventuele openstelling doorbreken wij
een oude christelijke zede.
Het lid Sandee vindt het een viesachtig
slakje, het gezegde van Koole over de mid
denstand. Hij kent Wissenkerke niet zo goed
als Kamperland, maar daar komt het door
Koole gesignaleerde niet voor is z'n vaste
overtuiging. Moeten wij nu maar alles slikken
op het gebied van de recreatie? Er zijn gren
zen. leder doe naar eigen eer en geweten.
Het lid Zuijdweg zegt dat het een princi
piële kwestie blijft. Hij vindt dit uur maar
een bescheiden verzoek. Hij wijst op de
dienstverlening. Er staan ook toilettén op
die terreinen, waarvoor men moet betalen.
Deze kunnen toch ook niet gesloten worden?
Verder wijst hij nog op het opdringen van
eigen mening en op de enorme investeringen
Het lid Koole raapt het vieze slakje op
en zegt dat het niet zijn bedoeling is ge
weest iemand achter te stellen. Maar waar
om zijn niet alle kampbeheerders gezamen
lijk in actie gekomen? Er is nu al jarenlang
een geweeklaag over de ontvolking van de
gemeente. Wanneer men nu ook nog deze
bescheiden verzoeken afwijst, is de kans
groot dat wij straks één groot bejaarden
centrum worden. Hij zou het bijzonder in
teressant vinden wanneer dit vraagstuk eens
op de ulo-school zou worden onderzocht.
Sandee interrumpeert: waarom niet op de
kleuterscholen? Koole vervolgt: met de jong
ste verkiezingen is dit ook gedaan en er
kwamen belangrijke conclusies naar voren.
Van der Maas zegt, dat wanneer dit voor
stel zal worden aangenomen, men de eigen
bevolking bedroeft en de recreatie bevoor
deelt.
Stokman is niet bevreesd voor de zaken
op het eigen dorp. Die zijn blij dat zij één
dag gesloten kunnen zijn. Over de openstel
ling op de kampeerterreinen zegt hij: indien
dit het ergste kwaad was
Wethouder Scheele zegt nog dat hij mis-
échien wel wat ruimer van opvatting is dan
zijn collega raadsleden.
De voorzitter besluit met te zeggen dat
door dit éne uur de zondagsrust zeer zeker
niet belemmerd wordt, evenmin wordt er de
sfeer door veranderd. Hierna brengt hij het
voorstel van b. en w. in stemming, hetgeen
met de stemmen van Sandee, Wisse. Diele-
man, Van der Maas, De Smit en Filius tegen
wordt verworpen.
Voordat de rondvraag begint doet de
voorzitter nog mededeling dat de raad en
het secretariepersoneel, eventueel met hun
dames, worden uitgenodigd bij het klaarko
men van Camping ,,De Roompot".
Bij de rondvraag zegt het lid Sandee in
het Zeeuws Tijschrift een foto gezien te heb
ben van de vuilnisbelt van Wissenkerke. Hij
vraagt de voorzitter of deze de mening deelt
dat deze vuilnisbelt daar niet behoort. De
voorzitter zegt deze mening inderdaad niet
te delen, het is daar een goed plekje. De
gemeente had dat stuk grond al lang voor
dat de rest van deze inlaag in erfpacht werd
gegeven aan de vereniging Het Zeeuwse
Landschap. Deze vuilnisbelt is nu reeds zo
goed als vol gestort en zal dus binnen af
zienbare tijd worden afgedekt. Wethouder
Leendertse vraagt om suggesties uit de raad
Wethouder Scheele zegt dat een vuilnisbelt
nergens in een landschap past. Het lid Koo
le doet de suggestie aan de hand om met
de gemeenten, die aangesloten zijn bij de
vuilnisophaaldienst een verbrandingsinstalla
tie te bouwen. De voorzitter antwoordt, dat
daar ook reeds over gedacht is, doch dat de
financiën zulks niet toelaten.
Het lid Stokman vraagt of de jachthaven
al geopend is. waarop de voorzitter ontken
nend antwoordt. Wel kan men van de jacht
haven reeds gebruik maken wat ook al
gebeurt maar de aanleg van de waterlei
ding e.d. moet nog voltooid worden. De aan
nemer hoopt echter met Pinksteren klaar te
zijn.
Het lid Koole zegt dat er vorig jaar bij
de oude aanlegsteiger een stuk ondiep wa
ter was afgetuind om de kinderen daar te
laten zwemmen. Deze afrastering is nu ver
dwenen. Wordt die hersteld? De voorzitter
zegt dat, voordat het zwemseizoen daar is,
deze afrastering er weer in volle glorie zal
prijken.
Verder vraagt Koole of er maatregelen ge
nomen zijn om het aanspoelen of aandrijven
van olie op de stranden te signaleren. En in
dien dit gevaar aanwezig is, is er dan een
instantie om In te grijpen? De voorzitter
geeft hem ten antwoord, dat de Zeekustge
meenten zich met een klemmend betoog tot
Voorvechter van Europese integratie.
Zo voor Winston Churchill het idee van
het Britse gemenebest in het centrum van
zijn gedachten stond, zo was het begrip dat
Konrad Adenauer vervulde: Europa.
De band tussen het westen en Duitsland,
die in de 19de eeuw reeds grotelijks schade
had geleden, werd in de dertiger jaren door
Hitier en zijn trawanten doorgesneden. Die
band te herstellen werd door Adenauer als
zijn voornaamste taak gezien. Hij droeg het
idee in zich dat het nieuwe Duitsland slechts
in vruchtbare gemeenschap met het huidige
Europa kon leven als het een nieuwe ver
houding tot de morele en geestelijke tradi
ties van het westen aanging.
Alleen een integratie met de westelijke
landen zou een herleving voorkomen van wat
men het Duitse gevaar noemt. Tevens zou
een verenigd Europa een tegenwicht vormen
tegen de Russische hegemonie in het ooste
lijk deel van het Europese continent.
Door nazi's afgezet.
Konrad Adenauer werd op 5 januari 1876
te Keulen geboren. Hij studeerde rechten en
economie in München en Freiburg. Hij werd
daarna advocaat. In 1906 werd hij juridisch
adviseur van het Keulse stadsbestuur. In
1917 werd hij burgemeester van zijn geboor
testad.
Hij ontpopte zich na de eerste wereldoor
log als voorstander van een onafhankelijke
rijnstaat, omdat hij vreesde dat Duitsland
onder communistische heerschappij zou ko
men. In 1923 werd hij voorzitter van de
Pruisische staatsraad, hetgeen hij tot 1933
zou blijven. Toen de nazi's aan de macht
kwamen, werd Adenauer uit al zijn ambten
ontslagen. Gedurende de tweede wereld
oorlog leefde Duitslands toekomstige leider
als een gedesillusioneerd man.
Na de capitulatie richtte hij terstond de
Christlich Demokratische Union (C.D.U.)
op. Hij werd opnieuw burgemeester van
Keulen.
Bondskanselier.
Bij de verkiezingen in 1949 behaalde de
C.D.U. de overwinning. Op 15 september
Er zijn mensen, voor wie de vakantie
alleen maar zon. zand en zee betekent. Zij
horen thuis op Terschelling, op de stranden
van Mallorca, de Costa Brava of op de
boulevards van Nice en Ventimiglia. Er
zijn ook nog de echte vakantiegangers, de
avontuurzoekers. de rustelozen, die de paar
weken buitenland per jaar willen gebruiken
om wat te beleven en om veel te zien. Om
de geest te verrijken en na hun thuiskomst
te zeggen, dat zij een blik op een andere
wereld geworpen hebben. Een unieke kans
krijgen ze dit jaar. Vier werelden in veertien
dagenEgypte. Jordanië. Israel en Cy
prus.
Het is een unieke reis, die een Neder
lands reisbureau dit jaar voor het eerst or
ganiseert. Uniek vooral, omdat de toerist
voor de eerste maal in de gelegenheid komt,
het Heilige Land in z'n geheel te bekijken.
Hij kan zowel deelnemen aan een processie
langs de kruisstaties op de Via Dolorosa,
als langs het meer van Tiberias en de oude
stad Kapernaum zwerven. Hij kan In een
enkele reis het Jordaanse Bethlehem zien
en het in Israël gelegen Nazareth. Als toe
gift krijgt hij dan nog de piramiden van
Egypte en de Griekse (of Turkse) atmosfeer
van het omstreden eiland Cyprus.
de minister hebben gewend. Het heeft dus
de volle aandacht.
Tot slot vraagt Koole of de aangespoelde
vissen eigendom blijven van de gemeente en
zo ja, kunnen die dan misschien op een of
andere wijze tentoongesteld worden? De
voorzitter moet Koole teleurstellen. Deze
aangespoelde vissen worden door de strand
vonder geschonken aan het Rijksmuseum
voor Natuurkundige Historie. Deze vissen
worden onderzocht op hun doodsoorzaak.
'Men vermoedt dat het haringaaltje daar een
belangrijke rol in speelt. Wat de conserve
ring en het onderhoud betreft, dit vraagt
zulk een bijzonder onderhoud en toezicht,
dat daar van gemeentewege niet over te
denken valt.
Het lid De Smit had in de krant gelezen,
dat de gemeente Wissenkerke een bepaald
aantal woningwetwoningen was toegewezen.
Inderdaad zegt de voorzitter, maar dat zijn
de woningen die men op Kamperland bezig
is te bouwen. Hij voegt hieraan nog toe, dat
enige hoop op een aantal woningen voor
Wissenkerke niet misplaatst is.
Met enige dankwoorden en voorlezing van
het dankgebed sluit de voorzitter deze ver
gadering.
van dat jaar werd Adenauer tot bondskan
selier benoemd. In zijn streven Duitsland
weer tot een gerespecteerde mogendheid te
maken, werd de bondskanselier begunstigd
door twee factoren, een interne en een ex
terne. De eerste was het snelle economi
sche herstel van de bondsrepubliek. De
tweede de toenemende spanning tussen oost
en west. die de geallieerde landen deden
beseffen, dat een Duitse bijdrage tot de
westelijke defensie niet kon worden gemist.
In augustus 1954 torpedeerde de Franse
Nationale Vergadering de Europese Defen
siegemeenschap, tot bittere teleurstelling
van Adenauer uiteraard. De natie Duitsland
overwon deze terugslag prachtig. Op 5 mei
1955 werd het bezettingsstatuut opgeheven
en de status der buitenlandse troepen in
Duitsland geregeld. Duitsland trad nu, even
als Italië, als gelijkberechtigd lid toe tot de
Westeuropese Unie.
Realist.
Toch heeft de realist Adenauer soms in
wonderen geloofd. In 1955 scheen de een
wording van Duitsland een serieus punt van
overleg te worden tussen de Russen en hem.
Moskou nodigde hem uit voor een gesprek.
Maar deze missie werd een échec. Chroesjt-
sjow deed „Der Alte" geen enkele conces
sie. Adenauer wist wel de betrekkingen met
De Gaulle zozeer te verbeteren, dat zijn ide
aal van een verenigd west-Europa een hecht
fundament scheen te krijgen.
Het was voor Adenauer bijzonder moeilijk
plaats te maken van Erhard. Erhard zag de
politieke zaken vanuit een andere gezichts
hoek, en zo ontstonden er reeds vóór de
opvolging wrijvingen, die dikwijls de gemoe
deren in beweging brachten.
Zo kreeg in zijn late levensjaren Adenau
er's gemis aan innerlijke ruimheid nog meer
reliëf dan in vroegere jaren het geval was.
Natuurlijk wekte Adenauer's hardnekkige
eigenzinnigheid weerstanden op. maar dat
zal niemand beletten de grootheid en on
kreukbaarheid van deze staatsman te zien.
die aan de fundering der Europese eenwor
ding zijn beste krachten heeft gewijd.
(Nadruk verboden).
Een van de grootste politieke tragedies
van deze eeuw heeft zich afgespeeld in
het Midden Oosten, waar het Christendom
zijn bakermat vond. In het jaar 1948 werd
hier, waar Mozes zijn volk door de woes
tijn leidde, waar Christus geboren werd en
gekruisigd, waar Mohammed zijn leer pre
dikte, de moderne Joodse staat Israël ge
sticht. Met een verbazingwekkende energie
bouwden de Joden van de twintigste eeuw
een moderne westerse staat op. Eén doel
hebben ze evenwel in de twintig jaar die
sindsdien zijn verstreken nog nooit kunnen
verwezenlijken: het sluiten van vrede met
de omliggende Arabische landen. De wa
penstilstand is gebaseerd op de onderlinge
krachtsverhoudingen en op het toezicht van
de Verenigde Naties. De Arabieren, ondanks
de twintig jaren realiteit nog altijd onver
zoenlijk jegens de Joodse Staat, die hen
opscheepte met een probleem van voeding
en huisvesting van een miljoen ontheemden,
die dat stuk Palestina ontvluchtten, dat
Israël zou worden, houden de grenzen met
Israël hermetisch gesloten. Het is iedere
toerist toegestaan, via Jeruzalem naar de
Joodse staat te reizen, maar wie eenmaal
de Mandelbaunpoort doorgegaan is. vindt
op zijn weg terug de deur naar Arabiè op
slot. En wie eenmaal een Israëlisch stempel
in zijn paspoort heeft laten zetten, zal ver
geefs bij welk Arabisch land ook. aanklop
pen om een visum. Vandaar dat het tot nu
toe onmogelijk was, Jordanië en Israël,
ofwel het oude Palestina, in één reis te
bezoeken. Men moest een vliegticket nemen
naar Beiroet, Damascus of Amman, dan op
eigen gelegenheid naar Tel Aviv reizen om
tenslotte daar een enkele reis Amsterdam
te kopen. Het is duidelijk, dat zo'n reis
in feite onbetaalbaar is.
De toeristische wereld was met stomheid
geslagen, toen de heer A. P. F. van Gennip
van het Nederlandse FIT zijn „rondreis"
aankondigde en nog wel voor een prijs,
waarvoor geen enkel reisbureau, waar ook
ter wereld, zelfs maar een trip naar Israël
alleen kon aanbieden. Toch is de oplossing
van dit raadsel eigenlijk vrij eenvoudig.
FIT organiseert sinds enkele jaren reizen
naar Egypte en maakt daarvoor gebruik
van Egyptische chartervluchten. Dit jaar
voor het eerst maakt de United Arab.
Airlines een tussenstop op Cyprus om de
Nederlandse passagiers op te pikken, die
Het kleine Jordanië van de dappere ko
ning Hoessein is de volgende pleisterplaats.
Vijf dagen rondzwerven in comfortabele
taxi's (want Hoessein doet alles om het
toerisme te bevorderen) langs allerlei hei
lige plaatsen. De veertien kruisstaties, de
Via Dolorosa, het huis van Pilatus, niet te
vergeten de romantische oude stad Jeruza
lem staan op het programma, de Olijfberg,
de Grot van Gethsemanee. het paleis van
Caiphas, de Klaagmuur, de prachtige plan
tages van Jericho, de nazaten van de Sa
maritanen in Nablus, de geboorteplaats van
Jezus in Bethlehem, de wonderlijke stad
Hebron met z'n moskee, het graf van Abra-
De meeste heilige plaatsen vindt de bij
belkenner in het oude Jordaanse landschap,
dat imponeert door zijn kaalheid, die het
een mysterieuze schoonheid geeft. Maar dan
Israeleen modern, bijna westers land.
door prikkeldraad en muren afgesloten van
het oude Jeruzalem. Een andere wereld,
een wereld van vooruitgang, van energie en
idéalisme. Een wereld ook van zon en zee
om op verhaal te komen. Van sinaasappe
len envan historie. Het bijbelse Naza
reth,, de ruines van de stad Ka-pernaum. Ti
berias met zijn meer, waar de Jordaanse
geschutsstellingen de Joodse kiboetsiem ie
dere minuut van de dag bedreigen. De Is
raëlische bevolking heeft geleerd te leven
met deze bedreiging. Het vreemde is trou
wens. dat de toerist, die thuis minstens een
maal in de maand leest over incidenten, in
de betrokken landen zelf nauwelijks hoort
met lijntoestellen van Cairo naar Jeruzalem
en van Tel Aviv naar Cyprus zijn gevlogen.
De deelnemers aan de rondreis maken dus
gebruik van dezelfde toestellen als de
Egyptereizigers. Het ei van Columbus. Een
ontdekkingsreis als die naar Jordanië en
Israël is niet iets voor degenen, die alleen
maar rust zoeken. Het is eigenlijk een
tamelijk vermoeiende aangelegenheid. Niet
zozeer door het enkele malen verhuizen in
die veertien dagen als wel door de onvoor
stelbaar grote hoeveelheid indrukken, die
de toerist opdoet.
Het begint al op de eerste dag. als in
bliksemtempo de rijke historie van de oude
Egyptenaren aan een beschouwing wordt
onderworpen. Het vermaarde Egyptische mu
seum met de schatten uit het graf van
Toet Anch Amon, met de mummies, met de
overblijfselen van een dertig eeuwen oude
beschaving. De piramiden en de sfynx wor
den uiteraard niet overgeslagen en dan is
er nog precies voldoende tijd voor een be
zoek aan de El Azra moskee, centrum van
de Mohammedaanse wereld en aan het-oude
en nieuwe Cairo met zijn bazaars en nacht
clubs.
hamHier gaat de Bijbel leven voor de
moderne mens. De natuur is niet veranderd
in twintig eeuwen, maar de mens ook nau
welijks. De Bedouinen zwerven nog door de
woestijn. Een gesluierde vrouw haalt water
uit de put. die zich bevindt in de ruïnes van
de herberg van de Barmhartige Samaritaan.
De herdersjongen gooit steentjes naar zijn
kudde, die graast op de hellingen van het
heuvellandschap rond het betoverende Jeru
zalem. Wit is de aarde, waar de Jordaan
uitmondt in de Dode Zeehet diepste
punt van de aarde, driehonderd meter on
der het zeeniveaubloedheet.
spreken over politieke problemen. De rust
is er weldadig. Aan beide kanten van de
muur is men vriendelijk tegen de toerist.
Men weet wat hem toekomtmen heeft
hem nodig.
Egypte, Jordanië. IsraelHet is maar
een uurtje vliegen, daarna naar Cyprus, het
omstreden eiland in de Middellandse Zee,
waar de Griekse bevolking de Nederlandse
vakantieganger enthousiast begroet en hem
met klem aanraadt, de Turkse wijk te mij
den als de pest. Hij. de avontuurzoeker zal
echter de verleiding niet kunnen weerstaan,
het checkpoint even te passerenOp
nieuw felle contrasten. Opnieuw problemen.
MaarWie wil meepraten over wat er in
de wereld te koop is. moet met eigen ogen
in diezelfde wereld rondgekeken hebben. Hij
kan het nu. In veertien dagen vier wereld
delen. 't Is ongelooflijk.
EEN LEVEN IN DIENST VAN EUROPA
Met Konrad Adenauer is een der meest markante politieke figuren uit het
naoorlogse Europa heengegaan. Jarenlang heeft hij het Duitsland van na de
Tweede Wereldoorlog geleid met de halsstarrigheid van een man, die zijn leven
op een vast baken heeft gezet. Zijn eigen land en Europa.
De laatste jaren leek „Der Alte" op een geïrriteerde grootvader, die vanuit
zijn leunstoel de hele familie nog graag naar zijn hand zet en hiermee zijn gemis
aan innerlijke ruimheid duidelijk demonstreerde. Maar dat zal zelfs zijn felste
tegenstanders niet beletten de grootheid van deze integere Duitser te zien en
zijn verdiensten voor zijn volk en geheel West-Europa te prijzen.
(Van onze speciale verslaggever).
- r - sj,- 'ar-"- JV-»' j* -i-JS -
