DAT IS
RAAK
ZEG!!
Buijze's
Chinese historie herhaalt zich
Russische revolutie!
Het eeuu/ïge slijk der aarde
Tweede blad van het Noord-Bevelands Nieuws- en Advertentieblad d.d. 11 maart 1967 no. 3238
50 JAAR GELEDEN BEGON:
Keerpunt in onze historie
15 Maart 1917 deed Tsaar Nicolaas afstand.
Precies een halve eeuw geleden culmineerden de onlusten in het uitgestrekte
Russische tsarenrijk in een revolutionaire beweging, die tenslotte de sowjets aan
de macht zou brengen. De Russische revolutie is een der belangrijkste gebeurte
nissen uit de geschiedenis van de toch al zo bewogen twintigste eeuw. Ze legde
niet alleen de grondslag voor een machtige communistische staat, maar eveneens
voor de smartelijke tegenstelling, die thans de wereld in twee kampen verdeeld
houdt.
Na een reeks van wilde stakingen en roerige straatdemonstraties kwam het pro
letariaat van Petrograd (nu Leningrad) in opstand tegen het corrupte tsarenre-
giem. Na bloedige gevechten behaalden de arbeiders, gesteund door duizenden
overgelopen soldaten, de overwinning. Op 15 maart 1917 deed tsaar Nicolaas
afstand van de troon en na een hevige machtsstrijd, waarbij revolutionairen als
Trotzky en Lenin zich onderscheidden, wisten de bolsjewiki de macht te grijpen.
LAATSTE TSAAR IN SIBERIE GEFUSILLEERD.
Het voorspel van de Russische revolutie
vond reeds in 1905 plaats, toen in de Poeti-
low-munitiefabriek te Petrograd een staking
uitbrak. De arbeiders kwamen met voor die
tijd extreem hoge eisen voor de dag zoals
een achturige werkdag en hogere lonen. Kort
daarna kwam geheel Rusland in de greep van
de stakingsgolf. Ongeveer een miljoen arbei
ders staakten twee maanden lang en onder
tussen kwamen op het platteland de verpau
perde boeren in opstand tegen de machtige
grootgrondbezitters.
De tsaar vaardigde een manifest uit, waar
in de boeren en arbeiders aanzienlijke con
cessies werden gedaan. Maar de onrust
scheen niet te bedwingen. Ze werd nog be
vorderd door de oorlog met Japan en de toe
nemende corruptie onder de ambtenaren.
In Moskou en Petrograd vochten de sow
jets op de barricaden tegen de tsaristische
troepen, waarvan een deel overigens duide
lijk op de hand van de bolsjewiki was. Maar
voorshands zou het tsarisme zegevieren.
1917.
Toen echter de Russen in de eerste wereld
oorlog verwikkeld raakten, werd het immense
proletariaat in dit grote, onderontwikkelde
rijk nog ontevredener.
Deze ontevredenheid mondde tenslotte uit
in de spectaculaire Russische revolutie, die
een einde maakte aan het eeuwenoude tsa-
renbewind. De 15de maart 1917 deed tsaar
Nicolaas afstand. Hij werd met zijn familie
geïnterneerd in Tsarskoje Selo, later n.par
Siberië overgebracht, waar hij een paar
maanden later werd gefusilleerd.
Maar vooralsnog kwamen de communisten
niet aan de macht. Het bestuur van het land
werd overgenomen door een voorlopige rege
ring. die uit vertegenwoordigers van de bour
geoisie bestond. Tegelijkertijd vormden zich
de raden (sowjets) van arbeiders, boeren en
soldaten. Aldra kwamen deze in verzet tegen
de door Miljoekow geleide voorlopige rege
ring. Straatdemonstraties in Petrograd dwon
gen Miljoekow tot concessies. Hij moest en
kele figuren uit de sociaal-revolutionaire be
weging in zijn kabinet opnemen.
Lenin vlucht.
Maar de massa was allerminst tevreden.
In juli kwam het in Petrograd tot wilde
straatgevechten tussen troepen van de voor
lopige regering en de bolsjewieken.
Hun leider. Lenin, moest vermomd als ma
chinist de wijk nemen naar de Finse hoofd
stad Helsinki, waar hij tot november bleef.
De reactionairen vatten moed. Generaal
Kornilow zond een grote troepenmacht naar
Petrograd om de opstand neer te slaan. Maar
zijn soldaten liepen naar de sowjets over.
In de herfst van 1917 besloten de bolsje
wiki tot een gewapende opstand. Aan Trotzky
werd de voorbereiding toevertrouwd. Terwijl
de Duitse legers dreigend oprukten, sloegen
zij in verschillende steden hun slag, profite
rend van het feit, dat de Russische troepen
de handen vol hadden aan de Duitse vijand.
Tegen die tijdelijke regering was de befaam
de aanval (o.m. van de vloot) op het winter
paleis in Petrograd gericht. De toen in Rus
land geldende Juliaanse kalender wees 25
oktober.
Trotzky overwint.
Zo kregen de bolsjewiki volgens onze Gre
goriaanse kalender op 6 november 1917 de
macht vrijwel geheel in handen. Lenin keerde
uit ballingschap terug en werd de leider van
de sowjet-regering. Maar de nieuwe heersers
stonden onmiddellijk voor twee grote proble
men: de oorlog èn de bestendiging van hun
eigen macht.
Met Duitsland werd in maart 1918 een zeer
onvoordelige vrede gesloten, waarbij Rus
land Finland, Estland, Letland, Litauen, Po
len en een deel van Kaukasië verloor. De
sowjet-macht werd geconsolideerd door het
uiteenjagen van de constituerende vergade
ring. waarin de bolsjewiki de minderheid
hadden. De andere partijen alsook hun pers
organen moesten verdwijnen, hetgeen uit de
aard der zaak op heftig verzet stuitte.
Weer speelden zich in Rusland bloedige
tonelen af. De demoon van de burgeroorlog
verhief zijn vertrokken gelaat boven de reus
achtige Russische mensenoceaan. Het land
werd sociaal en economisch geheel ontwricht
De burgeroorlog, die bijna drie jaar zou du
ren, woedde op verschillende fronten. De
„witte legers" der reactionairen werden ge
steund door Franse, Engelse en Japanse
hulptroepen. Maar Trotzky had zijn rode le
ger voortreffelijk georganiseerd en de „witte
legers" moesten na een harde, maar op de
duur hopeloze strijd het onderspit delven.
Machtsstrijd.
Na de bolsjewistische overwinning stuitte
het communistische bewind zelf op verzet
van degenen die de rode kameraden eerst
hadden gesteund. De nationalisering van al
lerlei instellingen, de arbeidsdswang en de
verplichte levering van landbouwprodukten
leidden tot ernstige opstanden, die een recht
streekse bedreiging vormden voor het nieuwe
regiem. Hierdoor werd Lenin gedwongen om
eind 1920 de „nieuwe economische politiek"
in te voeren, die binnen zekere grenzen par
ticuliere handel en industrie toeliet.
Op 30 december 1922 werd de Unie van
Socialistische Sowjetrepubllieken (U.S.S.R.)
gesticht. Hiermee was de rust in het bolsje
wistische kamp allerminst verzekerd. Na de
dood van Lenin (Wladimir J. Oeljanow, 1870
-1924) werd de macht in het land uitgeoe
fend door het driespan Stalin, Zinowjew en
Kamenjan, van wie Stalin („Staal", schuil
naam van Josif Wissarionowitsj Dzjoegasj-
wili) na enkele gespannen congressen de al
leenheerschappij verwierf. Hij raakte aldra in
een machtsstrijd gewikkeld met de intelligen
te Leon Trotzky (Bronstein). een der moe
digste kinderen der revolutie. Trotzky werd
verbannen en later in Mexico vermoord. Toen
had Stalin de handen vrij voor een snel door
gevoerde industrialisatie en collectivisatie
van de landbouw die thans het economisch
gezicht van de U.S.S.R. bepalen.
(Nadruk verboden).
Van schelpen, vishaken en runderen
tot rijksdaalders en bankbiljetten
Sinds onheugelijke tijden is geld het symbool geweest voor macht en aanzien.
De mens, die in zijn kortzichtigheid meende hierdoor gelukkig te worden, heeft er
voor gestreden en geleden, dikwijls met negatieve uitkomst
Nu moet men niet denken, dat met geld altijd munten of bankbiljetten werden
bedoeld, want men moet het begrip geld in ruimere zin zien. Een bekend financier
definieerde dit begrip als volgt: „Geld is dat, wat de een neemt voor wat de ander
nodig heeft". En hiermee is het duidelijk omschreven.
BETAALMIDDELEN.
In verschillende gebieden op aarde ge
bruikte men verschillende waardemeters. Zo
zijn er op het zuidelijk halfrond tot voor be
trekkelijk kort bepaalde soorten schelpen als
munten in gebruik geweest, die men „cowrie"
noemde. Deze munt is de grote concurrent
geweest van de metalen schijf en is eeuwen
lang het meest verbreide betaalmiddel ge
weest.
In gebieden waar de mensen van jacht en
visserij leefden, was de vishaak een geliefd
betaalmiddel, doch in andere gebieden ge
bruikte men bijvoorbeeld cacaobonen, zoals
bij de oude Indianen. Bij de eskimo's waren
het honden en zo kunnen we doorgaan, want
zelfs slavinnen, specerijen, zout, verschillen
de soorten metaal en runderen zijn betaal
middelen geweest. Natuurlijk betreft het hier
een simpele ruilhandel, maar in principe doen
wij dit momenteel nog. want wanneer u iets
koopt geeft u hiervoor in ruil iets van uw
bezit.
Het rund als waardemeter.
In onze streken had men in lang vervlogen
tijden ook reeds behoefte aan een waarde
meter, die als basis kon dienen bij elke
transactie en men zocht daarom naar een ob
ject. dat voor iedereen waarde had en dus
stabiel was. De keus viel op het rund en lang
zamerhand kreeg dit dier een bepaalde waar
de, die algemeen erkend werd.
Wenste een man zich een echtgenote, dan
moest hij tien ossen op kunnen brengen, die
hij dan als koopsom aan de ouders der bruid
diende te betalen. Wij zien hieruit, dat een
os een behoorlijke waarde had en nu zal men
zich afvragen hoe men dan rekende, wanneer
het om kleinere waarden ging. Och, dan
kwam de gehele veestapel er aan te pas,
want verschillende andere dieren fungeerden
als wisselgeld. Zo waren tien schapen één
os waard enzovoort.
Natuurlijk was een dergelijke betaalmetho
de niet eenvoudig, want men kon met mun
ten van dergelijke afmetingen moeilijk uit
winkelen gaan. Bovendien bestond het ge
vaar, dat het kapitaal of een gedeelte ervan
uit wandelen ging en spoorloos verdween.
Inmiddels had zich in Azië een revolutio
naire ontwikkeling op het gebied van betaal
middelen voorgedaan. Op het eiland Cyprus
vond men koper en dit metaal, dat toen een
zeldzaamheid was. had toen een hoge waar
de. Men vervaardigde er potten van en de
kooplieden rekenden in potten. Dit was al een
vooruitgang, maar het bleek geen ideale op
lossing te zijn.
De munt komt uit Lydië.
Men ging over tot het vervaardigen van ko
peren repen die een bepaalde waarde had
den en dat bleek al veel handiger. Reeds de
Romeinen kenden dit betaalmiddel en de een
heid was een romeins pond, onderverdeeld in
twintig onsen. Vervalsers traden toen al op
en zo was de staat genoodzaakt de door
haar uitgegeven koperen repen van een stem
pel te voorzien. Hier maken we voor het eerst
kennis met de gestempelde munt.
In Lydië. een kleine welvarende staat in
Azië, kwam men op het idee de munt nog
handelbaarder te maken en er ronde schijf
jes van te maken. Deze Lydische munt werd
het voorbeeld voor de hele bekende wereld.
Overal vond deze handige vondst waardering
en reeds spoedig gingen de Romeinen tot het
gebruik er van over en verspreidden hun
geldstukken over de aan hen onderworpen
gebieden. Reeds spoedig werden deze ook
van een stempel voorzien, zodat die zich ten
slotte ontwikkelden tot de geslagen munten
zoals wij die kennen.
Aangezien men in de loop der tijden steeds
meer koper vond en dit metaal dus niet meer
zeldzaam was, daalde de waarde, met als
gevolg, dat men zakken vol koperen munten
nodig had om te betalen. Hiermee was de rol
van het koper als muntwaarde uitgespeeld
en keek men uit naar iets anders.
De zilveren matten.
In Spanje werd zilver gevonden en al spoe
dig nam dit metaal de plaats in van het ko
per. Het handhaafde zich eeuwenlang. In het
gehele machtige rijk van Karei de Grote aan
vaarde men het pond zilver als basis waarop
gehandeld werd, vermoedelijk vindt daar het
Engelse „pond Sterling" zijn oorsprong. Al
hoewel onze gulden dateert van 1388 (hertog
Albrecht van Dordrecht sloeg het eerste
goudstuk van die naam, in 1542 werden zil
veren guldens aangemunt) dateert de eerste
rijksdaalder van 1840, toen Willem I het drie
guldenstuk door een van f 2.50 liet vervangen
Maar ook de rol van het zilver raakte uit
gespeeld. want aan het einde van de 15de
eeuw na de verovering van Zuid-Amerika,
kwamen stromen zilver uit dit gebied, waar
door de waarde snel daalde.
Toch moest het zilver nog geruime tijd ge
bruikt worden, want het nieuwe materiaal dat
nu als waardemeter in aanmerking kwam, het
goud, bleek zéér schaars en men kon er niet
voldoende munten van slaan. Pas in de negen
tiende eeuw kwam hierin verandering, toen
in Californië, Australië en Zuid-Amerika goud
gevonden werd. De produktie steeg met het
jaar en de waarde van het goud zakte, maar
kwam tevens zodanig te liggen, dat men vol
doende gouden munten kon aanmaken.
Papier geld.
Men ging over tot de invoering van de
gouden standaard en hierdoor werd het mo
gelijk vervangingsmateriaal voor het goud
te gebruiken, waardoor dit edelmetaal niet
meer van hand tot hand behoefde te gaan,
hetgeen de handel gemakkelijker maakte.
Men kwam (in Nederland in 1814, dus na de
bevrijding van de Fransen) tot het drukken
van bankbiljetten, die het goud vervingen.
Voor pasmunt van lagere waarden gebruikte
men zilver en brons.
Of uiteindelijk het goud ook weer zal ver
dwijnen, is nog niet te zeggen, maar de we
reld zal toch steeds een waardemiddel nodig
hebben en nu men het waardemiddel niet
meer direct als betaalmiddel gebruikt, aan
gezien men hiervoor papier en pasmunt be
zit, zal het er weinig toe doen welk waarde
middel men in de toekomst als grondslag
beschouwt.
„Wat onder de hemel is. dat is deze wereld, waarop wij, Chinezen, mogen le
ven, een wereld die door onze keizer wordt geregeerd: zijn rijk is het middelpunt
van de gehele aarde. Het wordt omgeven door barbaarse staten, die onze keizer
belastingplichtig zijn. Zijn aanspraak op de wereldheerschappij staat voor ons,
nederigen, als een paal boven water. Naast het keizerrijk zijn er nog slechts sta
ten, die door onderdanen van de keizer worden bestuurd. Er is geen sprake van,
dat er voor hen volkerrechterlijke gelijkheid bestaat.
En waar de ideologische aanspraak op de wereldheerschappij niet overeenkomt
met de nuchtere realiteit wie dan wél de macht in een bepaald gebied uitoefent,
wordt gezegd, dat die vreemde heerser in dat bepaalde gebied een „oom" van
de Chinese keizer is. en hij wordt dan ook als zodanig door ons gezien".
LEER DE CHINEES KENNEN!
Dit zou een bloemlezing kunnen zijn van
een Chinees uit de oudheid en wij Europeanen
moeten deze stellingen goed begrijpen, wil
len wij de mentaliteit van de tegenwoordige
Chinees een beetje leren kennen.
Wat bij de tegenwoordige studies over het
marxisme van Mao Tse-toeng als typisch
communistisch wordt gezien, is in wezen
veelal niet meer dan typisch Chinees. Het
communistische China heeft niet alleen be
paalde tradities doorbroken, het heeft ook
bepaalde tradities van het oude, keizerlijke
China overgenomen. Er lopen daarom ver
bindingslijnen van Mao Tse-toeng naar de
oude keizer en van de volgelingen van Con-
fusius naar de culturele revolutionairen van
het begin van de eeuw, lijnen waarlangs het
leger der „blauwe mieren" blijft doormar
cheren.
De grensgeschillen met India bijvoorbeeld
vormen al een heel oude kwestie. Met deze
grensgeschillen zet Mao Tse-toeng niets an
ders dan alleen de imperialistische traditie
van de keizer van Mandsjoerije voort. En op
de zelfde manier blijft het anti-confusius-front
bestaan, alleen om in plaats van de leer van
Confusius de communistische ideologie te
verkrijgen. De confusiaanse en de communis
tische ideologie zijn echter toch in meer dan
één opzicht aan elkaar verwant. De nieuwe
leer heeft gretig gebruik gemaakt van be
paalde deugden van de oude.
Soort vergelding.
Het nieuwe China is ook begonnen met
trots te zijn op de vele grote culturele wer
ken. die in het verleden werden verricht. De
klassieken van de oude literatuur worden
bijvoorbeeld opnieuw uitgegeven, met uitzon
dering van die literaire werken, die over de
erotiek handelen. En ook in de officiële ge
schiedenisschrijverij wordt op vele plaatsen
gretig teruggegrepen op het confusiaanse
oordeel.
De Chinese keizers hadden in de 19de
eeuw aan het Europese imperialisme conces
sies moeten doen. Hoewel zij zich uitgaven
voor de heersers der wereld, moesten zij
voor vele Europese staten pachtgebieden in
ruimen, in plaats van hen belasting te ont
vangen. Dit heeft de vijandige houding van
de Chinezen tegenover vreemdelingen doen
toenemen.
Ook de aanspraak op Tibet, die de com
munisten in 1950 en later in 1958/1959 bru
taalweg weer maakten, is voor het Chinese
volk slechts een herstel van oude toestan
den. want sedert de 18de eeuw was Tibet
met het Chinese middenrijk verbonden. Zelfs
op het nationalistische Formosa van Tsjiang
Kai-sjek bestaat een speciale autoriteit voor
Tibetaanse aangelegenheden. En omdat Ko
rea en Annam (het tegenwoordige Vietnam)
gedurende zeer lange tijd staten waren, zijn
Mao's aanspraken op deze landen reeds van
veel vroegere oorsprong dan wij misschien
wel vermoeden.
China ként niet anders.
Bureaucratie is voor de Chinezen geen
nieuw woord. Zij worden al sinds eeuwen op
bureaucratische wijze bestuurd. De Chinese
keizers waren geen oosterse despoten, maar
als het ware opperste functionarissen van
het staatsapparaat. Zij behoefden zich niet
tegenover feodale tegenstanders te handha
ven, want het feodale systeem viel reeds
voor de geboorte van Christus in China uit
elkaar. Bovendien is er in China ook nog
nooit een liberaal burgerschap geweest. Er
was slechts de staat gevormd door een amb
telijke hiërarchie, met de keizer aan de top
en het volk dat niets te zeggen heeft en
als het ware als minderjarig werd beschouwd.
Mao werd als „Meester der blauwe mie
ren" gezien, maar de door de staat georgani
seerde massa slavenarbeid bestaat reeds
sinds eeuwen. De Chinese keizers hebben
ook al gebruik gemaakt van dit arbeidssys-
teem. De bekende Chinese muur is reeds en
kele eeuwen voor Christus op deze wijze tot
stand gekomen. De bedijking der grote rivie
ren is ook door massale dwangarbeid ge
schied. En het tegenwoordig nog in omloop
zijnde aardewerk uit de Tsjoenk-tijd komt uit
de staatswerkplaatsen, waar halfvrije arbei
ders werkten.
Slaafse gehoorzaamheid.
De geestelijke dwang in China heeft ook
een lange traditie. De leer van Confusius
kende net zoals dit het geval is met de com
munistische ideologie, absolute denk- en ver
houdingsmaatstaven, evenals de leninistische,
de marxistische en maoïstische.
Het was niet mogelijk het ambt van man-
derijn te bekleden, zonder dat men een ide
ologisch examen met goed gevolg had afge
legd. Als er geleerden werden aangezocht
om een functie in het staatsbestuur op zich
te nemen, mochten zij hun kennis alleen op
een typisch schoolse wijze benutten. Dit o-
penbaarde zich vooral in het van buiten Ieren
en volgens bepaalde regels interpreteren van
de strenge confusiaanse leer. Men mocht niet
tegen de doctrine ingaan. Geen enkele kan
didaat moest het bijvoorbeeld durven te wa
gen een taotistische of boeddhistische schrij
ver te citeren. De eerste eis van de leer van
Confusius luidt dan ook „kinderlijke eerbied
en gehoorzaamheid".
In het oude China bestond geen vrijheid
van individuele studie in deze zin zoals het
in het moderne westen bestaat. Men bleef
altijd gebonden aan een bepaald principe,
dat van oudsher in China de boventoon voer
de. Er bestond niet eens een privésfeer, die
wij in onze streken zo slecht kunnen missen,
en waar wij eigenlijk niet buiten kunnen. Iede
re Chinees had rekening te houden met de
familie-oudste; deze had het voor het zeg
gen en naar het oordeel van het Chinese in
dividu werd niet eens gevraagd. Zo was dit
ook het geval bij de Chinese regering.
Geen oppositie.
En heden ten dage geldt weer precies het
zelfde, alleen met dit verschil, dat nu de z.g.
ambtelijke hiërarchie, waar de keizer het op
perste gezag uitoefende, is vervangen door
de dictatuur van de partijleiding. Zo zien wij.
dat de volkscommunes van tegenwoordig ei
genlijk niet anders hebben gedaan dan de
functies van de intussen verslagen grote fa
miliegemeenschappen in zekere mate voort
te zetten.
Wij behoeven ons er helemaal niet over
te verwonderen, dat er tegen het commu
nisme in China vrijwel geen echte oppositie
bestaat. Er bestond ook geen oppositie
tegen de leer van Confusius. Het taoïsme
was bijvoorbeeld geen georganiseerde oppo
sitieleerstelling, dit kwam hoofdzakelijk door
het quietismische en anarchistische karakter
van deze leerstelling. Het boeddhisme was in
wezen ook geen oppositieleer tegen de con
fusiaanse en zeker niet in de Chinese kern
gebieden. Alleen in de lamaïtische randge
bieden had het boeddhisme als tegenkracht
van de leer van Confusius nog iets te be
tekenen.
8 SINAASAPPELS1.00
IV2 KILO HANDAPPELS 0.98
BANANEN, per kilo0.98
4 TOMPOUZEN voor 0.98
6 BOLUSSEN voor 1.00
ZIE ONZE MOOIE SORTERING PAASEIEREN EN KIPPEN VAN
CHOCOLADE.
Hebt u al kennis gemaakt met ons DIEPVRIESVLEES.
Deze week ook goedkope aanbieding KIPPEN
BETERE WAAR, BETERE SERVICE BIJ
zelfbedieiiingsbedrij f
KAMPERLAND.
