Dn Balthasar Johan Vorster TOEKOMSTBEELD Rennies BlllTEllUllDEItS Eli PROFITEURS Tweede blad van het Noord-Bevelands Nieuws- en Advertentieblad d.d. 15 oktober 1966 no. 3218 DE IJZEREN VUIST Dr. Balthasar Johannes Vorster en zijn vrouw Tini bij de ambtsaanvaarding, die wel eens kon uitdraaien op een dictatuur .Alleen in samenwerking met Adolf Hitler" De Dolkstoot die dr. Hendrik Verwoerd twee dagen voor zijn 65ste verjaar dag velde, heeft de Zuidafrikaanse republiek een nieuwe minister-president bezorgd die naar alle waarschijnlijkheid nog scherpere maatregelen ter schei ding van de rassen zal invoeren, maar bovendien getuige zijn levensloop een vurige bewonderaar was van Adolf Hitler en zijn nazi-systeem, zodat er nog heel andere discriminerende maatregelen dreigen en er ernstig rekening mee moet worden gehouden dat Verwoerds opvolger t.z.t. als de verafgode dic tator alle macht aan zich zal trekken. Zal dan in Zuid-Afrika een nationaal-so- oialistisoh tijdperk aanbreken? Balthazar Johannes Vorster werd op 13 december 1915 in Jamestown (Kaapkolonie) geboren als het dertiende kind van het uit 16 leden bestaande gezin van een schapen fokker. Hij is gereformeerd en staat bekend als een goed redenaar. Hij koos het beroep dat vele goede praters wordt aanbevolen en werd een vermaard advocaat, die opviel in zijn pleidooien door zijn sarcastische uitla tingen en een volkomen gemis aan humor. Van Vorster is bekend, dat hij in de aan vang van de tweede wereldoorlog (1940) deel uitmaakte van de Zuidafrikaanse natio- naal-socialistische organisatie Die Ossewa- Brandwag. Hij is niet alleen nationalist en daardoor anti-Engels, hetgeen in Zuid-Afri ka verklaarbaar is na de Boerenoorlog, doch bovendien een extreem rechtse richting toe gedaan en anti-joods georiënteerd. In 1942 werd hij tot „generaal" bij ge noemde nazi-organisatie bevorderd, doch in de loop van dat zelfde jaar op grond van zijn (staats)gevaailijke uitlatingen en zijn liefde voor Hitler op last van de toenmalige minister-president, maarschalk Jan Chris- tiaan Smuts, geïnterneerd in het kamp Koffiefontein bij Pretoria, waar hij 18 maan den in gevangenschap -heeft doorgebracht. Met hakenkruis De leden van Die Oasewa-Brandwag voer den het hakenkruis als insigne en braohten elkaar de hitlergroet. „Alleen in samenwer king met Adolf Hitler kan het nationalisme der blanke Afrikanen zegevieren" zo luidde hun slogan. Als de Duitse nationaal-socialisten hun grote partijdagen hielden in Neurenberg, woonden afgevaardigden van Die Ossewa- Brandwag deze bij teneinde thuis in de Unie woordelijk en enthousiast verslag te doen van de brallende en ophitsende redevoerin gen van Coring, Göbbels en Hitiers andere trawanten. Uit Vorsters eigen mond werden in die dagen de woorden opgetekend: „Wij die nen aan te treden voor een christelijk na tionalisme, dat in directe samenhang tot het nationaal-socialisme en het fascisme staat". De ommekeer In 1944 werd gevangene 2229/42 uit blok 2 van kamp Koffiefontein overgebracht naar zijn eigen woning, waar hem huisarrest werd opgelegd; een gebruikelijke straftijd in dat land. In 1948 kwam in Zuid-Afrika de omme keer. De grote staatsman, filosoof, rechts geleerde en militaire aanvoerder Smuts, die niet alleen Duits Zuidwest-Afrika en Oost- Afrika veroverde, maar ook de veldtochten voorbereidde tegen de Italiaanse bezetting van Abessinië (waar hij keizer Haile Selassie terugbracht op de troon), in Egypte en Tri polis, doch ook de grondslagen legde voor het Atlantisch pact en voor de Verenigde Na ties en daarvoor het Handvest opstelde, ver loor de verkiezingen. Smuts tegenstanders, de Nasionale Party met de pro-Duitse Daniel Francois Malan (hoofdredacteur van Die Burger) aan het hoofd, namen het roer in handen, ontnamen de kleurlingen hun stemrecht en voerden de apartheid in. Vorster werd niet alleen in vrijheid gesteld, doch bovendien, nadat hij lid was geworden van deze winnende Adam(s) en de portier is Baas. De omstandigheden in dit pension zijn abominabel. Goed, de stapelbedden liggen er netjes bij, de lakens worden elke week verschoond. Maar er wordt gekookt tussen de bedden, in sommige vertrekken hangt de was aan het plafond te wapperen en de si garettenrook verleidt u spoedig tot be nauwde kuchjes. Meisjes Een goede stemming heerst er wel. Voor naamste gespreksstof: de Nederlandse meis jes. De meeste pensiongasten waren naar stig bezig Nederlands te leren. Een Marok kaan liet ons een schrift zien, waarin hij enkele Nederlandse zinnetjes had neerge krabbeld die hij uit het hoofd leerde. Een korte bloemlezing hieruit: „Ik hou van je", „Ik mag je heel graag", „Waar woon je?", „Ga je mee?", „Zullen we samen gaan?", „Ik voel me zo alleen" enz. enz. In Amsterdam zit men evenals in Utrecht met de vele buitenlandse arbeidskrachten in de maag. „Er blijven alleen al zo'n slor dige 2500 Marokkanen in de hoofdstad", zo vertelt men ons op het Gewestelijk Arbeids- buieau. „Een groot deel van hen is onge schoold. Er zijn er velen, die steun trekken van de Sociale Dienst. De laatste tijd zijn op Schip hol tientallen buitenlandse arbeiders opge- partij, belast met bijzondere taken. In het kabinet kwam hij eerst als plaats vervangend minister van opvoeding (de scholen!), kunsten en wetenschappen, sociale welvaart en pensioenen. Bij het uittreden van de Unie uit het Britse gemenebest, waardoor Zuid-Afrika een republiek werd en binnenlandse onrust en spanningen hoog tij vierden, werd Vorster benoemd tot mi nister van politie en justitie. De IJzeren Vuist In deze functie verkreeg hij de bijnamen van „minister Apartheid" en „de ijzeren vuist". Hij reorganiseerde de Zuidafrikaanse politie en veiligheidsdiensten (20.000 man sterk) en benoemde in de leidinggevende functies zijn oude vrienden uit de orga nisatie „Die Ossewa-Brandwag". Minister Vorster is de man geweest die tijdens zijn ambtsperiode een lange rij wet ten uitvaardigde met betrekking op de po sitie van de kleurlingen. Wetten die ons her inneren aan de berucht geworden. Neuren- berger rassenwetten van een zekere dr. Ro senberg („ras, bloed en bodem") en de zelf de geest ademen. Dr. Vorster is tevens de man die zijn po- litie-officieren de berucht geworden arresta tie-volmachten verschafte, waardoor het mo gelijk werd om willekeurig gearresteerde personen 90 tot 180 dagen in een cel te hou den zondesr dat daarin de justitie wordt ge kend. En ook deze maatregel roept herinne ringen op aan soortgelijke aan de Gestapo verleende volmachten, welke aanvingen met de veelbetekenende woorden „wird in Schutzhaft genommen" (wordt in bescher mende heohtenis genomen). 99 per jaar! Een droeve statistiek toont aan, dat in de republiek Zuid-Afrika gemiddeld 99 (ne genennegentig) mensen per jaair ter dood worden veroordeeld èn gebracht. Vorster steunt thans als minister-president op de zeer extreme groepering „Die Trans- valers" en de zeer veel macht uitoefenende „Broederbond" die uit ±14.000 leden be staat en veel weg heeft van de organisatie op het gebied van de vrijmetselarij. Deze „Broederbond" is eveneens een geheime or ganisatie en haar bijeenkomsten worden vaak politiek beïnvloed door haar leider dr. P. J. Meijer, de directeur van de Zuidafri kaanse radio-omroep. Waarmee tevens de po litieke kleur van de radio daar is aangegeven. Ook de rol van de kerk en die van de universiteit van Stellenbosch is opmerke lijk. Protesten van verontruste gelovigen of hoogleraren worden in het geheel niet ge hoord. Zelfs de conservatieve „Oranje-vrij- staters" en de gematigde „Kaap-nationa listen" laten zich in de Nasionale Partij on voldoende gelden. De enige oppositie zou moeten komen van Smuts' Suidafrikaanse Partij, doch deze heeft een steeds verder in- schrompelend getal afgevaardigden in het parlement sinds de kieswetten deelneming van „staatsgevaarlijke" elementen en ge kleurde inwoners aan de verkiezingen on mogelijk maken Gelet op de persoonlijkheid van de nieuwe minister-president en zijn voorkeur voor de dictatuur en de raszuiverheid, kan worden gerekend op een rechte, maar uiterst harde koers in het zo rechtzinnige land van Paul Krüger. (Nadruk verboden.) vangen en teruggestuurd. We hebben al een stop voor Marokkanen afgekondigd omdat de arbeidsmarkt verzadigd raakt". In de Jordaan Ook in Groot-Mokum wemelt het voor al in de oude buurten van pensions die vol gestopt zijn met buitenlanders. In de Jor daan krioelt het van de Italianen, Spanjaar den, Turken en Marokkanen. Op de Rozen - graoht troffen we in een huis, waar eerst al leen een echtpaar met drie kinderen woonde, 12 Italianen, verdeeld over drie kleine ver trekjes. De kinderen sliepen bij de ouders op de kamer. In de Bloemstraat woont en slaapt een gezin nu zelfs in de woonkamer, terwijl de rest van het huis door Turken in bezet. Een lastige bijkomstigheid .is, dat die Tur ken 's avonds door de woonkamer moeten om hun vertrekken te bereiken. Maar ja, ze betalen 21,50 per week en daar moet je wat ongemak voor over hebben. De pension houdster zegt: „Goed, we leven thuis wat krap, maar over enkele maanden heb ik een mooie auto verdiend en dan zijn we toch niet meer van het thuiszitten afhankelijk." Men kan zich overigens niet aan de in druk onttrekken dat in sommige gezinnen, waar veel buitenlanders over de vloer zijn, het gezin zelf de dupe wordt. „Ik huur niet meer aan Turken", zegt een Utrechtse pen sionhouder tegen ons. „En evenmin aan Grieken of Marokkanen. Ik heb er mee ge leerd ziet u, want ik heb twee grote doch ters Niets tekort Maar een Amsterdamse pensionhouder dacht er anders over. Hij toverde een voor malige drukkerij om in een groot pension, waar hij 50 buitenlanders van velerlei natio naliteiten instopte. Tevoren had hij drie panden aan buitenlanders gehuurd en dit alles levert meneer per jaar ongeveer 225.000 gulden op. „Ze komen niets te kort" meent deze pen sionhouder, maar ondertussen zagen we tooh maar dat er vier Italianen in de rij stonden voor het toilet In Naarden werd een pensionhouder zelfs voor de keuze gesteld: of dit bedrijf sluiten of zorgen voor een verbetering van de voor zieningen plus twee toiletten méér De gemeentelijke diensten houden een oogje in het zeil en controleren de pensionhouders zoveel mogelijk. Vaak wordt politie of ge meente gewaarschuwd door buren van pen sionhouders, die zich bezorgd tonen over het lot van de buitenlandse arbeiders, of die de zon niet in het water kunnen zien schijnen. Maar alle gemeentelijke controle ten spijt blijft de huisvesting van de buitenlandse arbeidsgasten uiterst gebrekkig. Gelukkig hebben de meeste hunner niet door, dat achter het vriendelijke gelaat van de wel willende pensionhouder vaak een uitge kookte profiteur schuil gaat. (Nadruk verboden.) VAN NEDERLAND (1) Verhuizing naar het noorden DEN HAAG (NNP) De zorgen over het gezicht, dat Nederland in het jaar 2000 zal hebben, nemen steeds meer toe. De pla nologen, populair gezegd de schoonheids specialisten, die het land een bepaald uiter lijk geven, heffen waarschuwend de vinger op. Vergaande maatregelen zijn nodig om ervoor te zorgen, dat de meer dan twintig miljoen Nederlanders, die in het jaar 2000 in ons land zullen wonen en werken, onder re delijke omstandigheden kunnen leven. De Nederlandse bevolking groeit snel. Rond 1800 waren voor een toename met één mil joen mensen nog vijftig jaren nodig, in 1900 veertien jaren, op het ogenblik vergt het zes jaren en rond 2000 zal het vier jaren zijn. Dat betekent, dat allerlei voorzieningen, zo als wegen, woongelegenheid, recreatieruim ten en watervoorzieningen ook sneller dan voorheen moeten worden uitgebreid. Hoe groot de moeilijkheden zijn en wat er allemaal moet gebeuren heeft de regering na heel wat studie op papier gezet. De „Tweede Nota over de Ruimtelijke Ordening in Nederland", bij de Staatsuitgeverij ver schenen, biedt dan ook een boeiend inzicht Brandend maagzuur? helpen dirékt! in de problemen, waarvoor ons land zich ziet gesteld. Alleen al van het formaat van de nota 200 grote pagina's zou men kunnen afleiden, dat de vraagstukken almaar omvangrijker worden. De eerste nota over de ruimtelijke ordening, die verscheen in 1960, telde 150 pagina's van klein formaat. Een van de belangrijkste punten uit de nieuwe nota is de „volksverhuizing", die de regering tot stand wil zien te brengen. Ove rigens moet niemand zich voorstellen, dat duizenden vaderlanders mét verhuiswagens, caravans of huifkarren op bevel van hoger hand kris-kras door Nederland zullen gaan trekken. Daar zal geen sprake van zijn. Wel meent de regering, dat in ons land duidelijk sprake is van een ongelijkmatige bevolkings- verdeling. In de nota over de ruimtelijke ordening wordt ons land ruwweg in twee delen gesplitst: de scheidingslijn is de over gangszone Alkmaar-Arnhem. Ten zuiden van deze lijn wonen op het ogenblik rond negen miljoen mensen; ten noorden hiervan slechts rond drie miljoen. De regering wil hierin verbetering brengen door de industri alisatie en de verbetering van woon- en leef klimaat in het noorden sterk te steunen (hier over zal zelfs een aparte nota verschijnen). De regering wil vooral proberen de vestiging buiten de Randstad Holland (waar de dicht ste concentraties van mensen en nijverheid te vinden zijn) te bevorderen. Om dit te be reiken zal de ontwikkeling van de kop van Noord-Holland, de zuidelijke IJsselmeerpol- ders, het noordelijk deltagebied en West- Brabant sterker worden gesteund. Overigens kan, zo stelt de regering na drukkelijk, het centrale vraagstuk van de na tionale ruimtelijke ordening niet meer sim pelweg worden omschreven met de tegen stelling tussen Het Westen en Overig Ne derland. Ook buiten de Randstad zijn grote concentraties ontstaan (Gelderland, Noord- Bralbant en Limburg). De bevordering van de bevolkingstoename in het minder bezette noorden is ook al lang niet meer het enige middel om de ruimtelijke moeilijkheden op te vangen. Ook al zal de bevolking iin het noorden en in Overijssel sterk groeien, dan nog zullen ten zuiden van de (ruwe) lijn Alkmaar-Arnhem rond het jaar 2000 liefst veertien miljoen mensen wonen. „Naast een op uitbreiding gericht stimuleringsbeleid voor de nog weinig verstedelijkte gebieden in Nederland zal dan ook een inrichtingsbe- leid voor de nu al verstedelijkte gebieden moeten worden gevoerd", zegt de nota. Bij het stimuleringsbeleid (waarvan dus vooral het noorden en Overijssel, maar ook Zeeland het sterkst zullen profiteren) ligt het sterkste accent op de vestiging van nieu we bronnen van werkgelegenheid. Maar met werk alleen kan de mens niet leven. De re gering wil dan ook streven naar verhoging van de welvaart en verbetering van het cul turele klimaat in deze gebieden. De bestaan de maatregelen in het kader van het regio nale industrialisatiebeleid (vooral subsidie regelingen yoor nieuwe bedrijfsvestigingen) zullen, gezien de eisen van het nieuwe pro gramma, in de toekomst niet meer voldoen de zijn. Wat er voor in de plaats zal komen, ZUIVERE HUID PUROL en PUROL-poeder wordt overigens pas in de speciale nota over de noordelijke provincies duidelijk gemaakt. Als alle middelen helpen, zoals de rege ring van hen verwacht, dan zullen rond 2000 ongeveer zes miljoen ménsen boven de lijn Alkmaar-Arnhem wonen. Dat is twee maal zoveel als nu. Het groeitempo (dat wil zeg gen de aanwas van de bevolking) moet twee maal zo groot zijn als dat van het gebied ten zuiden van de lijn. De stimuleringsmaatregelen zijn harde noodzaak. Gemiddeld krijgt ons land een bevolkingsdichtheid van 600 inwoners per vierkante kilometer. In sommige gebieden zal dit nog drie tot vier maal zo veel zijn. Het stedelijke woongebied moet tussen nu en het einde van de eeuw haast drie maal zo groot worden. Het wegennet moet bijna verviervoudigen. Bij een dergelijke gigan tische ontwikkeling kan men het zich niet meer veroorloven om enkele delen van ons land in mindere mate te betrekken bij het opvangen van de bevolkingsgroei. Wordt vervolgd. (Nadruk verboden). Het gehele leven speelt zioh af tussen de stapelbedden en tussen de lotgenoten. ERBARMELIJKE TOESTANDEN IN VELE PENSIONS Gezinsleven geraakt in het gedrang Het onderwerp buitenlandse arbeiders staat de laatste tijd weer in het brand punt van de actualiteit, toen bleek dat in vele pensions een groot aantal Marok kanen, Turken en Spanjaarden onder erbarmelijke omstandigheden leefde. Tal loze Nederlandse pensionhouders en kamerverhuurders hebben ontdekt, dat er aan de buitenlanders grof geld valt te verdienen. Waarom zou je een kamer verhuren aan één werkend of studerend Nederlands meisje of jongen, wanneer je op die zelfde kamer vier of vijf Marokkanen kan stoppen? In grote steden als Amsterdam, Utrecht en Tilburg hebben verschillende gezinnen het grootste deel van hun huis verhuurd aan buitenlanders met als resultaat dat niet alleen de vreemdelingen, maar ook zijzelf in benarde omstandigheden leven. Koken tussen bedden Een groot pand aan de Utrechtse Oude gracht, waar momenteel nog ruim 80 bui tenlanders verblijven, is al meer dan een jaar in opspraak. De eigenaarresse ligt al maandenlang in proces, maar desondanks gaan de verdiensten door.Iedere huur der betaalt 20,— per week en men kan dus gemakkelijk uitrekenen wat dit perceel de eigenaarresse opbrengt. Ze kan er ge makkelijk een portier van betalen. Deze por tier, een forse knaap met handen als kolen schoppen, heeft wekenlang „de persmuskie ten" op veilige afstand gehouden en nie mand die zich met een fototoestel in de buurt van dit pand ophoudt, ontsnapt aan zijn waakzaam, argwanend oog. Het beste kan men nog niet een der Ma rokkanen, die in dit pand wonen aanpap pen" en als vriend met hem naar binnen gaan, al raden wij u dan wel af een foto toestel mee te nemen, want dan bent u

Krantenbank Zeeland

Noord-Bevelands Nieuws- en advertentieblad | 1966 | | pagina 3