NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
DE YÜRÜKEN
1
Pion vier heeft DE schoenen
OP BEZOEK BIJ
IN TURKIJE
RUILVERK AVELINGS-
NIEUWS
Mooiste bruin
Pigmaderm.Tube f 2,95
ZOEKT U EEN BANKSTEL? f
I DAN:RACRO MODEL BEETHOVEN II 1
i
P.J.VERBURG - Kortgene
No. 3197
Zaterdag 21 mei 1966
69e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel. no. 308, Giro 206882
Abonnementsprijs 2.00 per half jaar Franco per post 5.00 per half jaar Advertenties 10 cent per mm
Voor fouten in advertenties, per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen
Turkije is een land, waar nog veel nomaden verblijven. Hun aantal aldaar
wordt geschat op drie tot vier miljoen. Behoudens de talrijke zigeuners wor
den er zes hoofdgroepen van nomaden onderscheiden, te weten de Koerden, de
Farzak, de Afsar, de Turkmenen, de Kagar en de Yürüken. De altijd opstan
dige Koerden, oorspronkelijk nomadiserende in het oosten van Turkije, zijn door
de Turkse regering uit politieke overwegingen voor een groot deel getransmi-
geerd naar centraal- en west-Turkije, waar zij in speoiaal voor hen gebouwde
nederzettingen verplicht zijn een sedentair leven te leiden. De andere nomaden
in Turkije kunnen zich, onder voorbehoud van zekere restricties, vrij bewegen.
Een uit volkenkundig en folkloristisch opzicht zeer interessante groep onder
hen zijn de Yürüken.
Byzantijnse bergturken
De Yürüken verblijven in Turkije daar,
waar de muilezels en de kamelen slechts
met moeite 'hun weg kunnen banen. Het
zijn rasechte nomaden, die zich uitsluitend
in de bergen en op de hoogvlakten ophou
den, alwaar zij hun vee hoeden. Deze par
ticuliere nomadengroep, die vermoedelijk
ongeveer een miljoen zielen telh stamt van
de Ogoezen, een volksstam uit centraal-
Azië. Ver verwijderd van de civilisatie le
ven zij eenzaam in de bergen van het
Kleinaziatische schiereiland. Scholen en ge
neeskundige verzorging zijn hen onbekend
en het drinkwater 'bekomen zij uit beken en
rotsholten.
De kinderen van de Yürüken groeien als
analfabeten op en spreken ondanks dat toch
een zuiver Turks. Een Turks, dat in wezen
sedert meer dan duizend jaren onveranderd
is gebleven en waarvan de meeste woorden
slechts één lettergreep hebben. Indien het
gewenst is, dat de Yürük zich duidelijk
uitdrukt, richt hij zich op en laat hij zijn
handen spreken. Hierin is hij zó bedreven,
dat hij zelfs uitvoerig van gedachten kan
wisselen met Arabisch sprekende nomaden-
groepen.
Fanatiek
De Yürüken behoren tot de groep van de
Alevi-moslims, wijl de Turken zelf voor het
overgrote deel de Sunni-islam belijden. Bei
de religieuze groeperingen geloven aan de
enige God Allah en diens profeet Mo
hammed. De Alevi-moslims evenwel, die
ook in Arahië en andere oosterse landen hun
geloofsgenoten hebben, beweren dat hun
kalief (stadhouder, welke tevens het ambt
van hogepriester vervult), een afstammeling
is van Ali, de schoonzoon van Mohammed.
Dit schisma heeft reeds veel bloedvergie
ten in het nabije oosten veroorzaakt en zal
het ook in de toekomst nog geven.
De Alevi-moslims zijn zeer fanatiek en
vijandig gezind tegenover de andere mo
hammedanen, die volgens hun opvattingen
heidenen zijn.
Een en ander bewerkstelligt, dat de
Yürüken met de Turken in het algemeen
niet op goede voet leven. Ook met de „no
maden van de vlakte", de zigeuners, hebben
zij geen vriendschapsbanden, want de
Yürük is geen schacheraar of bedelaar
noch is hij een lanterfanter. Hij vindt zijn
bestaan in het weiden van vee: schapen,
geiten, runderen, paarden (heel vurige) en
kamelen. Deze dieren verschaffen hem spijs
en drank, alsmede kleding en schoeisel.
De Yürüken, die ook wel bergturken wor
den genoemd, gelijken op de Seldsjukken,
een Mongoolse volksstam, die uit het gebied
van de Aralzee stamt en in het midden van
de elfde eeuw naar Klein-Azië trok. Zowel
de Seldsjukken als de Yürüken zijn van de
Byzantijnse invloed, welke later de oor
spronkelijk zo oorlogzuchtige Osmanen da
nig verwekelijkt heeft, vrij gébleven.
Prachtige tapijten
Architectuur kennen de Yürüken niet. De
gronding van het Osmaanse rijk, zijn bloei
en ondergang, alsmede de oprichting van
het nieuwe Turkije door Atatürk, zijn hen
zonder enige beroering voorbijgegaan. Mu
ziek en dans zijn erfdeel van hun Mongool
se voorvaderen, die eeuwen terug ver weg
in het hart van Azië hun woonplaats had
den.
De zitplaatsen van man, vrouw en kinde
ren in hun tenten, blijven van wieg tot het
graif onveranderd. Elke Yiirükenfamilie be
zit tapijten, die alleen worden uitgelegd als
er gasten komen. Wordt er bij het ko-
HET SPREIDEN VAN GROND
In het stemmingsplan voor de ruilverka
veling Noord-Beveland is opgenomen, dat
die grond, waarvoor in dempingen en op
hogingen, welke voor het welslagen van de
ruilverkaveling van belang zijn, geen be
stemming is, gespreid en ondergeploegd zal
worden.
en beschermt tegen zonnebrand
Het is de Plaatselijke Commissie békend,
dat menige grondgebruiker, indien daartoe
de gelegenheid bestaat, graag over een hoe
veelheid van deze zgn. spreidingsgrond de
vrije beschikking wil hebben.
De plaatselijke Commissie is in principe
bereid aan het beschikbaar stellen van deze
grond mede te werken. Zij meent eohter dat
het voor de goede gang van zaken en om
mogelijke onvoorziene moeilijkheden zo
veel mogelijk te ontgaan noodzakelijk is dat
aan een en ander enkele voorwaarden wor
den verbenden.
Te uwer oriëntatie volgen hier deze voor
waarden:
le. De hoeveelheid grond wordt van te
voren vastgesteld en op het terrein
aangegeven.
2e. De grond blijft gedurende één jaar ter
beschikking van belanghebbende.
3e. De grond waarover men de beschik
king wenst te verkrijgen, moet liggen
op terrein in eigendom of gebruik bij
de belanghebbende.
4e. Vanaf het moment, dat het technisch
mogelijk is om de beschikbaar gestel
de grond te spreiden, ligt deze voor
rekening en risico van belanghebben
de. Onder moment, waarop spreiden
technisch mogelijk is, wordt verstaan
de tijd die ligt tussen het roven van de
oogst en de zaaitijd van het volgende
gewas.
5e. Slaagt belanghebbende er niet in om
de grond tijdig geruimd te hebben, dan
wordt deze namens de Plaatselijke
Commissie gespreid en ondergeploegd.
6e. Voor het zelf verwerken van de grond
ontvangt de belanghebbende een ver
goeding per m3, welke gelijk is aan de
kosten van spreiden en onderploegen.
Deze prijs is nog niet bepaald.
Het ligt in de bedoeling dat de beschik
baarstelling van de grond plaatsvindt door
middel van eenvoudige tussen belangheb
bende en de Plaatselijke Commissie te slui
ten overeenkomst.
Gegadigden die van de geboden gelegen
heid gebruik wensen te maken, kunnen zich
in verbinding stellen met de lieer L. Osté,
opziohter bij de Cultuurtechnische Dienst.
Deze is naar de Plaatselijke commissie ver
wacht binnen afzienbare tijd bereikbaar op
nader vast te stellen tijden in de te plaatsen
kantoorbarak te Kortgene.
Hierover hopen we in een volgend bericht
onder ruilverkavelingsnieuws nader terug
te komen.
men van een gast geen tapijt uitgelegd, dan
weet deze, dat hij niet welkom is. Zo zijn
eenmaal de onverbiddelijke, eeuwenoude
wetten vam de Yürüken.
Hun tapijten hebben elk hun symbolische
betekenis. Weefstijl en kleur zijn sedert
eeuwen het zelfde gebleven, maar de mo
tieven wisselen; zij drukken begeren, illusie,
liefde, hoop, kommer, vreugde, besnijding en
vriendschap uit. De tapijten van de Yürü
ken hebben welklinkende namen, maar
geen van hen bezigt ze echter in gesprek
ken. Alleen het tapijt zelf spreekt zijn eigen
taal. Zo kan een tapijt van hen heten: „gou
den pantoffel", „de tortelduiven zijn boos",
„bij het vuur is het warm"; en dergelijke
bloemrijke benamingen meer. De tapijten
van de Yürüken zijn bijzonder sterk en mun
ten uit door hun fraaie kleuren.
Trots volk
Strenge taboes omgeven de Yürüken. Ze
zijn vrij en niet vrij, want de stam-etikette
bindt hen op velerlei .gebied als ware kete
nen. Zo mogen de vrouwen niet met een
man van een andere nomadenstam trou
wen. Anderzijds mogen de mannen dat wel.
Daar de vrouwen van de andere nomaden
een huwelijksaanzoek van een Yürükenman
meestal weigeren, ontvoert deze eenvoudig
weg de begeerde bruid. Ook bevallige Turk
se boerinnetjes worden soms door verliefde
Yürükenjongelingen ontvoerd. Met als ge
volg: vendetta in de Turkse bergen!
Hoe verder de Yürüken uit het bereik van
van de regering in Ankara zijn, des te ge
lukkiger voelen zij zich. Democratie is hen
een onbekend iets. Vrees kennen zij niet, of
het zou voor de gendarmerie moeten zijn,
die hun wilde vrijheid wil beperken en hun
zonen voor de militaire dienst weghaalt.
De Turkse gendarmen wagen zich echter
zelden onder hen. Doodslagen en veten be
rechten de Yürüken zelf, geboorteaangifte is
hen onbekend.
Niet eenmaal in de meest kurkdroge zo
mer, op het gevaar af letterlijk te verhon
geren, is een Yürük naar de laagvlakte
getrokken om bij de boeren veldarbeid te
verrichten. Daar zijn ze te trots voor. In
de bergen, in hun eigen geweven tenten,
daar voelen zij zich thuis, daar zijn ze ko
ningen.
Gezond bestaan
De kindersterfte is hoog, waardoor, gelijk
zoals bij de meeste natuurvolken het geval
is, alleen de sterksten overblijven. Die Y'ü-
rüken zeggen, dat velen van hen zeer oud
worden. „Wij hebben mannen en vrouwen
die over de 120 jaar zijn," zo beweren zij.
Dit is uiteraard best mogelijk, maar hun be
weringen dienen met een korreltje zout te
worden genomen, want vrijwel geen enkele
Yürük weet zijn eigen leeftijd en, zoa'ls
reeds vermeld, geboorteregisters ontbreken.
Hoe het ook zij, de Yürüken leiden een ge
zond leven. Het klimaat in de Turkse 'ber
gen is veel gezonder dan dat van aan de
voahtig-warme zuidkust en in de laagvlak
ten, waar tot voor enige decennia terug nog
vrij veel malaria heerste en momenteel zelfs
nog op keine schaal lepra voorkomt.
Zenuwpatiënten zijn er onder de Yürüken
niet. Hun leven is ongecompliceerd en vrij
van de zorgen en de gejaagdheid van de
moderne en sedentair levende bevolkings
groepen, welke te kampen hebben met wo
ningnood, verkeersdrukte en overspannen
heid. Voor de Yürüken, daar hoog in dé
prachtige bergenwereld van Turkije zijn dat
allemaal onbekende begrippen. Onverstoor
baar gaat hij zijns weegs. Koude, regen en
wind kunnen hem niet deren. Het leven
in de vrije natuur heeft hem sterk gemaakt.
En met dat alleen, ontdaan van alle luxe en
franje, voelt hij zich gelukkig.
(Nadruk verboden.)
J. G. Stolte
Alleen de sterksten blijven in leven
Beter
Anders
Comfortabeler
Royaler
Ons en uw
voordeel
A-y
Exclusief te
betrekken bij onze
modeldetaillist(en)
v Gestoffeerd met een stof waar u lang plezier van heeft
I
Opbouw wordt voor Ieder Bacro-meube! gegarandeerd
X Moderne vormgeving - Bijzonder goed zitcomfort
Woninginrichting
GOOFJE GOOCHEM
y
Ganzepoortstraat 21, Tel. 6535 - GOES
