NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BEAT als
PROTEST
Ploovier heeft DE schoenen
Psycho-somatische klachten
nemen sterk toe
No. 3169
Zaterdag 30 oktober 1965
69e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel. no. 308, Giro 206882
Abonnementsprijs f 3.00 per jaar Franco per post f 7.50 Advertenties 8 cent per mm
Voor fouten in advertenties, per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen
Wanneer tieners en twintigers een avond
je uit dansen gaan, zouden zij niet graag
willen dat hun ouders zich onder de toe
schouwers bevonden. Want tien tegen één
dat de volgende dag het dansen van zoon
of dochter in de boezem van het gezin tot
een pedagogisch vraagstuk zou uitgroeien.
„Dat heeft niets met dansen te maken"
zegt de vorige generatie, wanneer zij haar
kinderen de dolste sprongen ziet maken op
de primitieve klanken van de opzwepende
beat-muziek. „Schilder de gezichten van die
jongens en meisjes zwart, trek ze nog meer
kleren uit, en je waant je midden in het A-
frikaanse oerwoud, waar primitieve neger
stammen op het exotische ritme van de tam
tam hun rituele dansen uitvoeren", kan een
verbolgen vader beweren.
Maar is het nu wel nodig dat men zo'n
punt maakt van het moderne dansen? Ook
in andere tijdvakken in de geschiedenis
heeft Terpsichore, de muze van de dans,
vaak boze blikken van de oudere generatie
te verduren gehad, maar door de eeuwen
heen heeft zij met souvereine ironie deze
kritiek doorstaan en zich ontwikkeld al naar
gelang de behoeften van een tijdperk haar
daarom hebben verzocht.
Van uitbeelding naar uitleving
Men zou over de geschiedenis van de
dans bladzijden vol kunnen schrijven. Hoe
versohillend er in de loop der eeuwen ech
ter ook is gedanst, -twee elementen zijn in
de dans steeds op de voorgrond getreden,
het musische en het plastische element. Of
men wilde door het dansen iets uitbeelden,
of men wilde de natuurlijke vaardigheid van
het menselijk lichaam tot een hoge graad
van virtuoziteit opvoeren.
In vroegere tijden wilde men met de
dans vooral iets uitbeelden. Onze verre voor
vaderen gingen bijvoorbeeld vruchtbaar-
heidsdansen uitvoeren voor het land, het dier
of de mens. Als er iemand was gestorven,
danste men de lijkdansen voor de zielerust
van de dode. Ook waren er zonnedansen
die de goden gunstig moesten stemmen zo
dat de oogst niet door slecht weer verwoest
kon worden. (Als men dit gebruik over zou
brengen naar onze tijd, zouden tieners dus
een cha-cha-cha kunnen gaan dansen om
het K.N.M.I. te bewegen voor een zonnige
vakantie zorg te dragen
Volgens voorschrift.
Het repertoire van de oude dans is on
metelijk rijk. Kenmerkend voor de meeste
oude dansen was, dat men bijzonder hechtte
aan de vorm. Dat wil zeggen, de bewegin
gen, die de dansenden moesten uitvoeren,
bleven sterk gebonden aan een voorgeschre
ven patroon.
Men kan in de dans zijn vreugde wel ui
ten, maar deze vrijheid van gemoedsuiting
bleef een vrijheid in gebondenheid, gelijk
de meesters uit het klassieke tijdperk der
muziek hun emoties uitten in een uitgeba
lanceerd vormschema.
De hofdansen, zoals die ten tijde van Lo-
dewijk XIV werden uitgevoerd, het menuet
uit de rococo-tijdperk, en zelfs de oude wals,
zoals die in fin-de-siècle periode in de Ween-
se balzalen werd gedanst, zijn de beste voor
beelden, die men hier kan noemen. Het mu
sische element domineerde weliswaar in de
ze dansen, maar deze dansvormen waren erg
gebonden aan tijd en millieu en verstarde
aldra tot een curiositeit.
Verval.
Omstreeks de laatste eeuwwisseling heers
te er in de wereld van de dans een alge
meen dieptepunt. De gezelschapsdans leek
vulgair te worden met de hoogtij vierende
can-can.
Het was Isora Duncan die de eerste mo
derne danspassen maakte. Even later wer
den de Zuid- en Noordamerikaanse dansen
ingevoerd. De cakewalk, de twostep, tango,
charleston en vele andere ritmische dansen
doken op. Alleen de wals, op hofbals van
keizer Wilhelm II wegens onzedelijkheid
verboden, handhaafde zich aanvankelijk nog
krachtig, maar is nu nog voomameijk een
zaak van de operette en de concertzaal
(Strauss).
Na de eerste wereldoorlog moest de drie
kwartsmaat plaatsmaken voor de vierkwarts
maat.
De foxtrott veroverde de wereld, en de
oorzaak van deze snelle triomf ligt in de
revolutionaire veranderingen, welke het
maatschappelijk leven kenmerkten. Zo zette
de emancipatie van de vrouw zich in de
moderne dans krachtig voort.
Dat man en vrouw gelijkwaardige partners
zijn, werd in de moderne dans aanvaard. De
man mag nog de leiding hebben, maar zijn
partner moet een gelijkwaardige prestatie
opbrengen bij het volgen. Tegenover de
techniek van de figuren voor de man staat
een even rijke, afzonderlijke techniek in de
damespassen. Vroeger was dat anders, toen
een vrouw een stuntelige rol had in het me
nuet, waardoor haar cavalier des te meer
kon schitteren.
Jong zijn.
De moderne dans had dus allereerst een
sociale betekenis het beklemde de gelijk
heid tussen man en vrouw. Maar ze drukte
daarnaast nog een ander cultureel veschijn-
sel uit.
In onze eeuw wordt de jeugd verafgood.
Zelfs oudere mannen kleden zich gaarne
jong, oudere vrouwen werken ook kwistig
met verjongingsmiddelen, lippenstift en na
gellak. De moderne dans appelleerde aan
die behoefte om voor alles jong te zijn. Kon
bij wijze van spreken een rheumapatiënt nog
wel een menuet dansen, voor de moderne
dans is liohaamsconditie, lenigheid en veer
kracht vereist.
Zo zien we, dat de moderne dans niet
voor niets in deze eeuw is opgekomen. Zij
is een weerspiegeling van ons tijdperk.
Compensatie.
Maar wat dan te denken van de caprio
len, die onze tieners thans op de dansvloer
uitvoeren? U wilt toch niet zeggen dat deze
springerige jongelui een weerspiegeling ge
ven van de gereglementeerde maatschappij,
waarin wij leven?
Toch is dat in zekere zin wel zo. De beat-
muziek met haar strakke ritme en overheer
sende slagwerk illustreert wel degelijk iets,
het is een verschijnsel met een diepere ach
tergrond dan men zou veronderstellen. Wel
licht is deze beat met zijn primitieve rit
miek een protest tegen onze overgeorgani-
seerde maatschappij. Hierin vinden de jonge
lui een compensatie voor een sterk geregle-
Lichamelijke functies hangen nauw
samen met het gevoelsleven
Elke huisarts kan het u verzekeren: een
groot aantal lichamelijke klachten, waarmee
zijn patiënten bij hem komen, hebben een
psychische oorzaak. De invloed van emo
ties op de fysiologie van de darmen, de
luchtwegen, het hart en de bloedvaten, de
zweetafscheiding en de elektrische huidweer
stand is zeer groot en aangezien talrijke
mensen tegenwoordig onder grote psychische
druk leven, vertonen verschillende lichame
lijke kwalen een sterke toeneming.
Hier ligt een enorm terrein van onder
zoek braak voor de psycho-somatologie.
Daaronder verstaat men een werkrichting
in de geneeskunde die er van uitgaat, dat
ziel (psycho) en lichaam (soma) onafscheide
lijk met elkaar zijn verbonden en voortdu
rend en intensief invloed op elkaar uitoe
fenen.
Verband tussen cultuur en ziekte.
Een 60-jarige weduwe leed, kort na de
dood van haar man, aan evenwichtsstoornis-
sen. Daardoor kon zijn haar huishoudelijk
werk niet doen, noch dorst zij de straat op
om boodschappen te halen, zodat familie,
buren, etc. voor haar moesten inspringen.
De huisarts verwees haar naar een specia
list, die geen liohamelijke afwijking consta
teerde. Een onderzoek in het ziekenhuis
leverde evenmin iets op. Het viel de dok-
menteerd levenspatroon, dat hun door de
samenleving wordt opgedrongen. Zij willen
zich uitleven, om weer beter tegen de
eisen van deze verzakelijkte, gereguleerde
maatschappij bestand te zijn. Compensatie
voor de plichten van hun dagelijks beroep,
voor hun door weinig recreatieruimte ge
remde bewegingsdrift.
Ouders, die zich verzetten tegen deze op
het oog zo primitieve vorm van ontspannnig
zouden zich kunnen afvragen wat hun kin
deren zouden gaan doen, wanneer zij zich
niet op deze helemaal niet zo ongezonde
wijze zouden kunnen uitleven. Want de
tieners van vandaag raken hun agressie, hun
angsten, hun opgekropte gevoelens niet meer
kwijt bij het dansen van quadrille of een
menuet. Dat feit moeten wij aanvaarden.
(Nadruk verboden)
door dr. J. Holthausen
toren wel op, dat de vrouw zeer nerveus
was en dat zij bijna gebelgd was over het
feit, dat men beweerde dat zij lichamelijk
volkomen in orde was. Men verwees haar
naar een zenuwarts. De weduwe verzette
zich hier heftig tegen. Na veel vijven en
zessen ging zij toch.
Uit de gesprekken met de vrouw bleek,
dat de dood van haar man haar zeer had
aangegrepen en dat zij een hevige angst
koesterde dat iedereen haar nu zou verge
ten. Haar ziekte, en al de gesprekken er over,
plaatsten haar echter in het middelpunt al
ler zorg en belangstelling. Zij had die kwaal
nodig om mensen aan zich te binden! Dit
alles gebeurde natuurlijk onbewust.
Toen zij zich hiervan tenslotte bewust
werd, verdwenen die evenwichtsstoornissen.
Daarmee was de kous niet af, want de vrouw
verviel nu in een toestand van geestelijke
depressie. Medisch bezien bleek dit echter
een voordeel. De arts kon zich samen met
de vrouw verdiepen in haar wérkelijke pro
blemen. Er werd, na inschakeling van een
dienst van maatschappelijk werk een oplos
sing gevonden, doordat de vrouw introk bij
een andere weduwe, aan wie zij veel steun
had zodat zij niet meer de angst voelde door
iedereen vergeten te worden. Klachten over
evenwichtsstoornissen deden zich niet meer
voor.
Nauwe samenhang.
Deze ziektegeschiedenis, opgetekend in
de analen van een geneesheer van een neu-
ropsychiatrische universiteitskliniek, maakt
duidelijk dat ongunstige emoties de functies
van het lichaam kunnen verstoren. En niet
altijd is de therapie even gemakkelijk als in
bovenstaand geval.
Door sterke emoties kan de structuur van
inwendige organen zodanig worden ver
stoord, dat men niet meer met een verwij
zing naar een zenuwarts kan volstaan.
In de interne klinieken zijn de laatste 20
jaar onderzoekingen gedaan over de bete
kenis van emoties voor het ontstaan en be
loop van sommige inwendige ziekten. De
belangrijkste ontdekking was, dat emoties
dikwijls een oorzaak vormen voor tot dan
toe als zuiver lichamelijk beschouwde ziek
ten. Wij noemen als voorbeelden ulcus ven-
triculi et duodemi (zweer van de maag en
twaalfvingerige darm) en astma bronohiale.
Voorts verkregen de medische onderzoekers
aanwijzingen dat althans het beloop van
ziekten als diabetes, reuma, hypertensie (ver-
hoogdde bloeddruk) en tuberculose in aan
zienlijke mate door de emotionele toestand
van de patiënt wordt beïnvloed.
Een verklaring hiervoor is het feit, dat on
ze emoties en ons gevoelsleven nauw met de
lichamelijke functies samenhangen. Ieder
weet, dat angst de bloeddruk kan doen op
lopen en vele mensen bleek maakt, of doet
zweten. Beklemdheid op de borst, misse
lijkheid en hoofdpijn zijn voldoende bekend
als mogelijk nerveuze verschijnselen.
De schakel tussen het gevoelsleven en al
deze verschijnselen is het vegotatieve zenuw
stelsel, dat zo onverbreekbaar met zowel
psychische als lichamelijke functies is ver
bonden.
Sociale omstandigheden.
Nu zou men veronderstellen, dat psycho
somatische klachten zich het meest voordoen
bij nerveuze psychotische personen, wier ze
nuwgestel duidelijk van streek is. Dit is nu
juist niet het geval. Zo verwonderlijk
is dat overigens niet. Geestelijk gestoorde
mensen plegen hun angst en agressie door
gaans wel af te reageren. Het zijn juist de
geestelijk gezonde figuren die hun angsten
onderdrukken en hun agressie opkroppen.
Bij hen treft men de „psycho-somatoses" het
meest aan.
Ongedachte perspectieven openen zich
hier voor de sociale geneeskunde. Bij vele
lichamelijke ziekten als astma, maagzweer,
sommige hart- en vaatziekten e.a. spelen
psychische factoren een rol. Maar deze fac
toren liggen weer vaak in sociale omstan
digheden verankerd. Zo hebben mensen met
ernstige huwelijksmoeilijkheden vaak meer
lichamelijke klachten dan degenen die zich
verheugen in een harmonische echtverbin
tenis.
Minder ontlading.
De sociale omstandigheden die tot inner
lijke conflicten leiden, hopen zich in onze
samenleving op. Onze cultuur met haar
toenemende reglementering, inperking van
ontplooiingsmogelijkheden voor de onafhan
kelijke mens, haar toenemend beroep op
zelfbeheersing, enerzijds en minder gelegen
heid voor primitieve driftbevrediging ander
zijds, vergt een steeds grotere aanpassing
van de westerse mens. Men moet, om niet
in conflict te geraken met de gemeenschap,
steeds meer verdragen en opkroppen.
Psycho-somatische ziekten komen onder
primitieve volkeren vrijwel niet voor, omdat
men daar zijn driften gemakkelijker kan
ontladen. Terwijl men bij de Afrikaanse ne
gers geen hypertensie aantreft, hebben vele
Amerikaanse negers wél klachten over ver
hoogde bloeddruk. Tijdens de laatste jaren
der tweede wereldoorlog, toen onze maat
schappij in een min of meer primitieve fase
verviel, kwamen maag- en darmklachten in
ons land vrijwel niet voor.
Syndroom-verschuiving.
Pas in deze eeuw hebben de psycho-so
matoses hun intrede in de westerse landen
gedaan. De maagzweer en darmaandoenin
gen, noch de astma kwamen vroeger veel
voor. Uit sociaal geneeskundig oogpunt is
dit wel te verklaren. Veel grotere groepen
der bevolking gedragen zich nu gediscipli
neerd. Er is sprake van een toenemende rem
ming der driftontlading, die bepaald wel
een voordeel is bij de bestrijding van de
criminaliteit, alcoholisme e.d., maar die an
derzijds de innerlijke spanning bij veel men
sen zó kan doen verhogen, dat andere ziek
ten kunnen ontstaan. De on-maatschappelijk-
heid neemt af, maar aandoeningen van an
dere aard bedreigen nu de gezondheid.
Men noemt dit in de geneeskunde „syn
droom-verschuiving", het verschijnsel dat
een ziekte verdwijnt om voor een ander
plaats te maken. Deze verschuiving ontmoe
digt de artsen echter niet. Huisartsen en in
ternisten beseffen, dat zij de patiënt in zijn
totaliteit moeten benaderen, d.w.z. hem niet
alleen van zijn lichamelijke kwaal af te hel
pen, maar ook aandacht te schenken aan
de innerlijke omstandigheden, die de kwaal
veroorzaken of beïnvloeden. Op het terrein
der geestelijke volksgezondheid vinden de
„organische" arts en zenuwarts elkaar steeds
meer.
(Nadruk verboden)
Iff <#e donker
Zondagavond j.l. werd bijna het gehele
eiland Noord-Beveland in donker gewikkeld.
Alleen de Prinsendijk, de sluis te Kats en de
helft van Kortgene hadden nog stroom. Oor
zaak van dit ongemak brengende euvel was
het breken van de hoofdvoedingskabel van
Noord-Beveland, lopend van de Prinsendijk
naar Kortgene. Deze kabel is in het verse
dijklichaam gelegd en door het zetten van
de grond, wat tevens een inkrimping in
houdt, is deze kabel op een las stukgetrok
ken.
Door een ploeg van vier man P.Z.E.M.-
personeel is de gehele nacht door tot maan
dagavond 6.30 uur gewerkt, voordat de ge
hele storing was opgeheven.
Dat men zondagavond toch al tegen elf
uur weer stroom had, was te danken aan
een hele serie ingewikkelde schakelingen,
die nodig waren om de stroom over een ou
de voedingskabel te leiden, die daarvoor ei
genlijk niet meer geschikt was. Dat dit uit
eindelijk toch nog lukte, is te danken aan
het vakmanschap van het P.Z.E.M.-perso-
neel.
Naar ons zondagavond is gebleken, wordt
de districtsmonteur, de heer Hamelink, door
particulieren veel te vaak opgebeld hoe ver
het met de reparatie staat en of hij wel weet
dat er geen stroom is.
Wij kunnen onze lezers mededelen dat
door een zeer eenvoudig doch feilloos sy
steempje de heer Hamelink ogenblikkelijk
weet dat er een storing van behoorlijke om
vang plaats heeft. Daarom willen wij u met
klem adviseren hem zo min mogelijk tele
fonisch lastig te vallen. Dit bevordert ten
zeerste de werkzaamheden en de telefoon
lijn wordt niet "geblokkeerd voor dringende
technische gesprekken.
Toch kan men moeilijk zeggen dat onze dansen onzedelijk zijn.
Ganzepoorlstraat 21, Tel. 6535 - GOES
