Koningin
Elisabeth
Amateur en
plantenziekte
Tweede blad van het Noord-Bevelands Nieuws- en Advertentieblad d.d. 12 juni 1965 no. 3149
HET DUITSE
BLOED VAN
„Ik heb Duits bloed in de aderen",
heeft koningin Elisabeth van Enge
land tijdens haar bezoek aan de
Bondsrepubliek verklaard.
Inderdaad het „ben ick van
Duytsen bloet" zou zij van harte kun
nen meezingen. Want sinds eeuwen
is Engeland geregeerd door Duitse
vorsten of koningen, die met Duitse
vorstinnen waren gehuwd.
Eigenlijk is koningin Elisabeth nog de
meest Engelse van de lange rij. Want haar
vader, George VI, trouwde een Engelse
vrouw, de dochter van de Graaf van Strath-
more, lady Elisabeth Bowes Lyon. Maar het
Duitse bloed, waaraan zij refereerde, kwam
heus niet alleen van haar grootmoeder, Ma
ry von Teek.
Nadat in 1719 Queen Anne (van de meu
belstijl)) was gestorven, kwam een achter
neef van James I aan de regering, George
van Hannover, die bijna geen woord Engels
kende, bij voorkeur in Herrenhausen bleef
wonen en daardoor de positie van het par
lement tegenover de vorst uitermate ver-
sterkte. Hij was de eerste van de vier opeen
volgende „gekke Georges"; die over Enge
land geregeerd hebben.
Deze Hannoveranen waren over het alge
meen geëerd noch bemind en beschouwden
hun Engelse domein als een melkkoetje om
een leven van uitspattingen te financieren.
De enige gunstige uitzondering was Geor
ge III, een man van onbesproken gedrag,
die tenslotte wérkelijk krankzinnig werd.
Ook hij was niet populair maar won toch in
zijn laatste levensjaren de harten van de
Engelsen, door zijn karakter, zijn ziekte en
door de afkeer die men had van de kroon
prins, die inderdaad niet veel meer was dan
een losbol.
Pro-Duitse Victoria.
Het aanzien van het koningshuis is vooral
hersteld door koningin Victoria, die huwde
met Albert van Saksen-Coburg. Sindsdien
werd Engeland geregeerd door het huis
Saksen-Coburg-Gotha. Daar was niet veel
Engels bij! Victoria was de grootmoeder van
keizer Wilhelm II, die veel ontzag voor haar
had. Haar dochter Alix huwde de Groother
tog van Hessen, Beatrice trouwde een Prins
von Battenberg. Plaar zoon, de Hertog van
Gonnaught, was gehuwd met prinses Louise
van Pruisen, de andere, de Hertog van Al
bany, met een prinses van Waldeck Pyr-
mont (familie dus van wijlen onze koningin
Emma). Victoria was, vooral onder de in
vloed van haar man Albert, sterk Duits of
liever Pruisisch gezind en zag met vol
doening, hoe Bismarck een krachtige Duit
se staat smeedde, maar toen het eenmaal zo
ver was, bekoelde haar enthousiasme wel
een weinig en tijdens de Boerenoorlog heeft
Wilhelm haar (met de beruchte Kruger-de-
pêche) een lelijke kool gestoofd.
Haar zoon Edward VII was, al was het al
leen maar uit verzet tegen zijn autocrati
sche moeder, helemaal niet pro-Duits en
haalde zich een vrouw uit Denemarken.
Maar George V zocht het weer in het vorst-
innenrijke Duitsland en vroeg en kreeg de
hand van Mary Von Teek uit Württemberg.
Tijdens zijn regering brak wereldoorlog I
uit en werd de band met Duitsland defini
tief doorgesneden.
Voortaan Windsor.
De koning maakte dit duidelijk door de
naam „Huis van Saksen-Coburg-Gotha" te
vervangen door die van „Huis van Wind
sor". Een andere opvallende naamsverande
ring was die van de familie Von Battenberg,
die dit verengelste in Mountbatten, het
stamhuis van de tegenwoordige prins-ge
maal. Ondanks zijn Engelse naam is dus
prins Philip van afkomst een Duitser!
Een ganse rij van voorouders van Elisa-
Stopverbod op de vlucbtbermen
van AUTOWEGEN
Be vluchtstrook langs
autowegen is allêên voor
noodgevallen! Bus daar
alleen stilstaan voor
bijv. een lekke band.
Parkeren in de parkeer
havens
betli was dus inderdaad „van Duytsen
bloedt". Onder de regering van Victoria was
de Duitse invloed goed merkbaar. Wanneer
men het Victoria-monument voor Bucking
ham Palace bekijkt, ziet men, dat de vorstin,
die daar zo breeduit zetelt, merkwaardig
veel. overeenkomst vertoont met de Miss
Germania, die tijdens wereldoorlog I, ge
helmd en geharnast, op de Duitse postze
gels werd afgebeeld. Ze had trouwens heel
lapg sterk onder de invloed gestaan van
haar Duitse gouvernante Lehzen, die zij pas
wegstuurde toen Albert haar niet ook als
zijn gouvernante wenste te erkennenl
En had Victoria een Duitse echtgenoot,
Elisabeths echtgenoot is eveneens van Duitse
afkomst, al is zijn naam verengelst en is met
name zijn oom, Lord Louis Mountbatten,
een der verdienstelijkste Engelse staatslie
den en krijgsheren geweest.
Sinds een halve eeuw.
Het is meer dan een halve eeuw geleden,
dat Engelse vorsten in Duitsland op bezoek
gingen. Nog betrekkelijk kort vóór Wereld
oorlog I zag men de Duitse keizer in En
gels en de Engelse koning in Duits uniform
samen door de straten rijden, maar kort
daarna trok iedèr zijn eigen uniform weer
aan en bonden zij de strijd aan met elkaar.
Het is merkwaardig, dat, terwijl Engeland
in twee wereldoorlogen als de „aartsvijand"
was afgeschilderd (,iGott strafe Engeland!")
Elisabeth zulk een hartelijke ontvangst ten
deel viel. Zeker speelt hierbij een rol de in
geschapen behoefte van het Duitse volk aan
een „symbool", omgeven met vorstelijke
pracht. De bescheiden figuur van Bundes-
president Heuss kan in die behoefte niet
voorzien.
Maar dit koninklijk bezoek is ook een
moedige poging om oude tegenstellingen op
te heffen, negatieve en destructieve senti
menten naar de achtergrond te bannen.
Trouwens, de oude rivaliteit tussen Enge
land en Duitsland heeft geen reden van be-
NIEUWE SIGNALERING
Door de wijzigingen in het wegenver
keersreglement heeft de zogenaamde
„rijstrooksignalering" een wettelijke sta
tus gekregen.
Dit houdt in dat alle bestuurders van
motorrijtuigen van deze nieuwe metho
de van signalering zoals deze reeds op
rijksweg 13 bij Delft wordt toegepast
op de hoogte dienen te zijn. Te meer,
daar dit systeem o.a. bij de Velser- en
Coentunnel zal worden toegepast.
Boven de rijstroken zijn lichtbakken aan
gebracht, welke door de politie vanuit
een centrale post worden bediend. Wan
neer hoven de rijstroken een groene, naar
beneden wijzende pijl te zien is, betekent
dit dat normaal verkeer op deze rijstro
ken is toegestaan, d.w.z. dat normale
doorgang van het verkeer plaats kan vin
den. Wanneer echter boven één der rij
stroken een rood (diagonaal) kruis zicht
baar is, dient men onverwijld in te voe
gen onder de groene pijl, omdat op deze
rijstrook het verkeer in de onmiddellijke
nabijheid gestermd is.
Soepelheid bij het invoegen is uiteraard
gewenst. Men mag althans in Delft
weer de gestremde rijstrook berijden,
wanneer dit door een bord „einde rij
strooksignalering" wordt aangeduid.
Bestuurders dienen erop attent te zijn
dat deze signalering, althans op rijksweg
13, gepaard gaat met een automatisch in
te stellen maximum snelheid van 50 km
per uur.
Via een televisiecircuit is het de politie
mogelijk een gestremde rijstrook zo snel
mogelijk weer vrij te geven.
staan meer. Engeland is niet langer een we
reldrijk, heeft geen koloniën meer, zijn
vloot beheerst niet langer de zeeën. En het
Wirtschaftswunder van het verslagen Duits
land heeft het zegevierende Engeland nog
steeds niet beleefd
En waarom dan, zou men niet vriendelijk
tegen elkander zijn?
(Nadruk verboden).
Goede raad
voor de tuinier
Voorkomen is beter
(en goedkoper) dan genezen
De liefhebberij voor bloemen en planten,
groenten en fruit neemt gelukkig 'nog steeds
toe. Met de groei van het aantal tuinen en
de liefhebberij komen ook verschillende
kwalen en ziekten, waar de tuinier mee te
maken krijgt, meer naar voren. De bestrij
ding hiervan ontmoet bij de liefhebber om
vier redenen bezwaren.
a. Veelal worden groenten, fruit en bloe
men niet ieder op een afzonderlijk
stukje grond geteeld, maar met elkaar
gecombineerd, wat een doelmatige
ziektebestrijding belemmert.
b. De meeste thans gebruikte bestrij
dingsmiddelen zijn merendeels giftig
wat het gebruik er van in de weg
staat, gepaard met het onder a ge
noemde bezwaar, al streeft men naar
minder giftige middelen.
c. Vaak zijn er maar zeer kleine hoe
veelheden van nodig, en is het niet
lonend voor een- enkele vruchtboom
of struik een vakman in de arm te
nemen.' De nodige apparatuur ont
breekt.
d. De nodige kennis over bestrijdings
middelen is nihil of uiterst gering, zo
dat de leek niet weet wanneer en hoe
hij moet spuiten of stuiven.
U bent niet weerloos.
Wie dit leest, zou zich zo op het eerste
gezicht erg weerloos tegen alle voorkomende
plantenziekten en kwalen voelen. Daarom
willen wij onze lezers de weg wijzen hoe zij
zich kunnen verweren. Precies zo goed als
wij ons als mensen tegen verschillende kwa
len kunnen verweren zonder dat de dokter
er nog bij te pas moet komen, even zo goed
geldt dit voor de gewassen.
Aan de hand van een tiental punten met
enige uitleg zullen wij u aangeven, hoe u
verschillende plagen kunt voorkomen, zon
der al direct toevlucht te nemen tot het toe
passen van bespuitingen of bestuivingen
(recept van plantendokter).
1. Maak een plantplan.
Waarschijnlijk zult u er vreemd van op
kijken, dat u door het maken van een plant
plan ziekten kunt voorkomen, doch er be
staan ziekten die in de grond achterblijven
en deze kunnen in een volgend seizoen weer
overgaan op dezelfde soort planten.
Een zeer sterk sprekend voorbeeld is bij
voorbeeld de knolvoet in de kool en aanver
wante soorten. Ook de zwakbenigheid in as
ters, violieren, zinnia's, koolsoorten enz. blijft
in de grond achter, evenals bijvoorbeeld het
wortelrot, geelziek, kwadegrondziekten e.d.
in bloembollen.
Bekend is ook de bodemmoeheid bij de
aardappels, waarbij de vruchtwisseling zelfs
wettelijk voorgeschreven is. Het plantplan
beoogt nu elk jaar voor een bepaald gewas
een andere plaats te zoeken, ook voor de
zaai- en plantbedden. Aardappels b.v. mo
gen maar eens in de drie jaar op dezelfde
strook grond staan. Zorg dus voor opschui
ving of verwisseling.
2. Koop ontsmet zaad.
Het zaad moet vakkundig zijn (of worden)
ontsmet. Dat kan coöperatief in de volks
tuinen of individueel gebeuren. In de handel
zijn zeer praktische strooibussen of anders
zins te verkrijgen. Ziet u daar tegen op,
koopt dan ontsmet zaad op een aanbevolen
adres.
Dit ontsmetten van zaad is gericht tegen
ziekten die met het zaad mee kunnen gaan
als b.v. vlekkenziekte op bonen, bladvlek-
kenziekte op selderie, enz. Koop indien mo
gelijk, altijd zaad onder garantie van de
N.A.K.G., de Nederlandse Algemene Keu
ringsdienst voor Groenten. Ook het ont
smetten van stokken, rijshout en dergelijke
kunnen we hiertoe rekenen, daar verschil
lende plagen als b.v. spint en roest hierop
achter kunnen blijven. Vandaar ook een oud
gezegde, dat men aan nieuwe stokken be
ter bonen kan telen dan aan oude.
3. Teelt van gezonde planten.
Plant b.v. geen koolplanten al aangetast
door knolvoet, geen asters, zinnia's enz met
zwartbenigheid, tomatenplanten aangetast
door kanker. Let er bij aardbeiplanten en
fruitbomen op, dat deze goedgekeurd zijn
door de N.A.K.B. (Nederlandse Algemene
Keuringsdienst voor de Boomkwekerij).
4. Selecteer geregeld.
Als u in het gezaaide of geplante afwij
kende of zieke planten ontdekt, deze er di
rect uithalen en vernietigen, dus niet op de
grond laten liggen, ter voorkoming van ver
dere besmetting. Hiertoe behoort onder an
dere ook het afplukken, verzamelen en ver
nietigen van zieke appels, peren, pruimen,
enz. die b.v. aangetast zijn door wormsteek,
schurft, monilia, enz.
5. Geen stek nemen van zieke planten.
Weest voorzichtig met stekken van bes
sen, chrysanten enz. Win geen planten van
zieke aardbeien of onvruchtbaar materiaal.
Koop dit goed liever van een vertrouwd a-
dres, al kost dit dan wat meer.
6. Ruim planten.
Zet de jonge planten ver vaneen, zodat
elke plant zich goed kan ontwikkelen en
licht en lucht voldoende kunnen toetreden.
Bij een te dichte stand zullen we meer last
ondervinden van schimmelziekten, smeul en
rot, bijvoorbeeld de beruchte wolf in de spi
nazie. Uitzonderingen hierop vormen pos
telein, raapstelen en inmaakuitjes die juist
om technische redenen dicht gezaaid moe
ten worden.
7. Grondbewerking en afwatering.
Alleen bij een goede grondbewerking en
gunstige afwatering kunnen de planten vol
doende diep in de grond doordringen en
doardoor vlot groeien. Ze zullen dan meer
weerstandsvermogen bezitten tegen ziekten
en kwalen.
8. Bemesting.
Voor een goede bemesting is grondonder
zoek noodzakelijk, zodat de planten de voe
dingsstoffen in de juiste soort, verhouding
en hoeveelheid krijgen, wat een vlotte groei
en een sterk gewas bevordert. Het is één
keer een kleine uitgave, maar u hebt er vele
jaren lang plezier van en winst.
9. Kies de passende soorten.
U moet er van verzekerd zijn, dat uw
planten zich onder normale omstandigheden
op uw grond thuis zullen voelen, dus b.v.
geen asperges op zware grond, enz. Kies
daarom de voor uw grond geëigende soorten
en rassen.
10. Tijdige onkruidbestrijding.
Niet alleen berooft het onkruid onze ge
kweekte planten van vocht en voedsel, maar
ook van licht en lucht, waardoor ze maar
last zullen ondervinden van allerlei kwalen
(zie ook punt 6).
Er zijn ook ziekten en plagen, die met het
onkruid meegaan en dus een bron van be
smetting vormen voor onze gewassen als
bijvoorbeeld knolvoet en vreterij van de herik
op koolgewassen, slakken enz. van uit sloot-
en greppelkanten op onze gewassen enz.
Een goede onkruidbestrijding betaalt der
halve zichzelf.
Wie vlug helpt
Uit al deze punten zien we, dat we als
Lefhebber nog lang niet weerloos staan te
genover de belagers van onze planten, doch
dit wil nu ook weer niet zeggen, dat we het
hier nu voor honderd procent op aan kun
nen komen en dat we, als we deze tien
punten getrouw opvolgen, met geen ziekte
meer te kampen zullen hebben. Evenmin als
we ons zelf door warm kleden in de winter
en maar pilletjes slikken voor ziek
ten kunnen vrijwaren, net zo min kunnen
we dat met de boven omschreven voorzorgs
maatregelen. Toch moeten we eerst zoveel
mogelijk voorzorgsmaatregelen nemen en als
die niet of onvoldoende helpen, dan snel
overgaan tot het bestrijden, want wie vlug
helpt, helpt dubbel.
Voor de liefhebber is nog meer dan bij
de vakman het voorkomen van ziekten van
een zeer groot belang, waar niet genoeg de
nadruk op gelegd kan worden.
(Nadruk verboden)
Weggooi-fles met kraan
voor biertappen thuis
Na de met de hand te openen, en na ge
bruik weg te gooien bierflesjes is er nu een
nieuwtje voor de Lefhebbers van het edele
gerstenat, dat vooral voor grote gezelschap
pen van nut kan zijn. In de Verenigde Staten
brengt een brouwerij flessen van ruim 4.5
liter (één gallon) in de handel met een plas
tic en rubber sluiting, waardoor men een
metalen buis met kraan kan aanbrengen. In
de fles bevindt zich een kleine patroon met
koolzuur: het gas wordt aan de inhoud toe
gevoegd zodra men de kraan in de sluiting
opent. Het schuimend vocht, dat naar het
zeggen van de fabrikant alle smaak en geur
heeft van getapt bier is dan gereed voor con
sumptie. De fles is natuurlijk een weggooi-
fles. (DIA)
Bevroren maaltijden in c.a.
twintig minuten eetbaar
Het vraagstuk hoe in de kortst mogelijke
tijd een groot aantal eters in de kantine
van een groot bedrijf bijvoorbeeld te
voorzien van een warme maaltijd is weer
een stap nader gebracht door een dochter
maatschappij van een Nederlands-Brits we
reldconcern, die thans nagenoeg geheel au
tomatische keukens heeft ontworpen.
De zogenaamde Top Tray maaltijd is in
gevroren en in alluminium folie verpakt. Zij
bestaat uit vlees of kip, aardappelen en
groenten. Totaal 450 calorieën. Een speciaal
daarvoor gebouwde oven kan 72 maaltijden
tegelijk in 20 minuten op temperatuur bren
gen. Een signaal waarschuwt dat het eten
klaar is. De gast ontvangt zijn „pakket" in
verpakte toestand en moet dan de boven
zijde verwijderen. Dat gaat heel gemak
kelijk. Het onderste deel dient als bord. Na
afloop van de maaltijd zorgt een transport
band voor de afvoer van de gebruikte boxen.
De Britse Consumer's Association, die de
ze verpakte maaltijden onderzocht, vond dat
vlees en groenten op deze wijze bereid en
opgediend hun natuurLjke smaak goed be
waard hadden, al is het eten niet zo smake
lijk als een thuis met alle zorg toebereide
schotel.
Het grote voordeel is de enorme bespa
ring op arbeidskosten: het weinige perso
neel dat de „keukenmeester" nodig heeft
kan het zonder enige vakbekwaamheid stel
len. Dit leidt er toe dat de maaltijd veel
goedkoper kan worden verstrekt dan in een
„gewoon" restaurant, motel of snaokbar.
(DIA)
In West-Duitsland
gaat jaarlijks vijl miljoen ton
vergif de lucht in
Luchtverontreiniging is geen specifiek
Nederlands probleem. In West-Duitsland
had een onderzoek tot resultaat, dat in 1964
ongeveer twee miljoen ton stof ,en roet per
jaar de lucht ingeblazen wordt, maar ver
volgens ook weer uit de lucht gevallen komt.
Veel gevaarlijker is echter de vergiftiging
van de lucht door zwaveloxyde, waarvan
jaarlijks vijf miljoen ton wordt „geprodu
ceerd": 35 procent daarvan komt uit fa
brieksschoorstenen, 23 uit die van woonhui
zen, en 42 procent wordt geproduceerd door
de auto's. (DIA)
Op radio- en TV-gebied is
Japan Europa ver vooruit
Men realiseert zich meestal niet, dat Ja
pan op het stuk van radio en televisie Eu
ropa belangrijk vóór is. De Verenigde Sta
ten, nu ja, dat is het wonderland der tech
niek, maar Japan?
Het feit dat in dit land de semi-officiële
zendorganisatie NHK, (die wordt betaald uit
luistergelden, geen reclame) haar eerste pro
gramma op de middengolf uitzeendt over
166 radiozenders, haar tweede programma
over 125 zenders en bovendien 26 FM zen
ders in gebruik heeft, spreekt duidelijke taal:
er zijn dan ook 19.5 miljoen geregistreerde
luisteraars met naar schatting 31 miljoen ra
dio-ontvangtoestellen. NHK exploiteert
verder 234 TV-zenders die 'n algemeen pro
gramma uitzenden en 226 zenders met een
educatief programma, waarnaar omstreeks
16 miljoen betalende TV-liefhebbers met
rond 21 miljoen ontvangtoestellen kijken.
Van deze 460 stations zenden 236 kleuren
televisie uit. Ook in dit opzicht is Japan
Europa ver vooruit.
Deze ontwikkeling verklaart mede, waar
om de Japanse industrie op het stuk van ra
dio- en TV-apparatuur zulk een vooraan
staande plaats inneemt. Een concern als So
ny bijvoorbeeld dat zioh thans speciahseert
in all-transistor-apparatuur, startte in mei
1946 met een beginkapitaal van 527 dollar.
In 1964, dus nog geen twintig jaar later,
had Sony een omzet van 85 miljoen dollar
De fenomenale ontwikkeling van deze in
dustrie zette eerst in na de uitvinding van
de transistor, maar daarna ging het zo snel,
dat Sony spoedig vaste voet kreeg op de A-
merikaanse markt. De helft van de produktie
gaat nu naar de V.S.
Het concern maakt nu ook al draagbare
apparaten voor kleuren-TV voor de eigen en
de Amerikaanse markt, terwijl Europa aan
TV-injkleuren nog niet toe is. In afwachting
van een beslissing van IATA, de internatio
nale luchtvaartorganisatie, bestelde onlangs
de grootste Amerikaanse luchtvaartmaat
schappij, de PANAM voor enige miljoenen
TV-apparatuur teneinde de reizigers onder
weg bezig te houden. Films vertonen is na
melijk door de IATA niet (meer) toegestaan.
(DIA)