De balans van een oorlog Tweede blad van het Noord-Bevelands Nieuws- en Advertentieblad d.d. 8 mei 1965 no. 3144 Predikbeurten Burgerlijke stand Rally Kortgene Verkoop bij inschrijving het woonhuis met schuur co erf levert GOED drukwerk Na twintig jaren spreken de cijfers van de Tweede Wereldoorlog ons nog in hoge mate aan. In elk bedrijf, hetzij groot, hetzij klein, wordt jaarlijks de balans opgemaakt. Er wordt dan nagegaan hoeveel er is gekocht en verkocht. Hoe groot de onkosten zijn ge weest, en tenslotte komt er dan een getal tevoorschijn, dat aangeeft of er winst is ge maaktof verlies is geleden. De cijfers maken het wel en wee uit van al het doen en laten van de zakenman in het afgelopen jaar. Die cijferkolommen van een balans zijn voor^ de lezer zo op het oog vrij „droge kost". Maar tóch zijn zij veelzeggend. Zij vertellen van inspanningen, van activiteiten, van slapte en van tegenslag. Deze cijfers leven. Zij geven onbarmhartig en onomwon den weer, wat er is „omgegaan" in de zaak. Kan er een balans van een oorlog worden opgemaakt? Is er sprake van „verlies en winst"? Of is een oorlog alleen maar ver lies Natuurlijk kan een oorlog in cijfers wor den uitgedrukt. Maar meer dan bij welke andere optelsom zullen hier de getallen spreken: over leed en ontbering, over ver nietiging en dood..Voor ons mensen, die dit jaar herdenken, hoe de Tweede Wereld oorlog twintig jaren geleden eindigde, zul len de cijfers nog steeds zeer „welsprekend" zijn. De bestedingen. Zoals in elk bedrijf speelt in een oorlog het geld een zeer belangrijke rol. „Wie het meeste geld heeft, wint de oorlog". „In de oorlog kijkt men op geen cent". „De oorlog heeft hem kapitalen opgeleverd". „Door de oorlog ben ik straatarm gewordenDeze vaak gehoorde zinnen geven wel het bewijs van de hiervoren genoemde stelling. Men is ook geneigd om te veronderstellen, dat de regeringen, die oorlog voeren, alleen geld uitgeven voor bewapening en vernietiging. Met cijfers kan echter worden aangetoond, dat dit niet altijd het geval is. De Ameri kanen bijvoorbeeld hadden alleen al voor de verzorging van hun troepen over zee 1537 schepen in de vaart. Hiermede werd meer dan 100 miljoen ton aan goederen vervoerd voor 7,5 miljoen soldaten. Maar de Ameri kaanse soldaten werden dan ook prima ge voed. Het z.g. C-rantsoen bestond uit: tien soorten vlees, verder bonen, groenten, spa ghetti, ham, eieren, rijst, kipAfwisse ling genoeg dus. En in tegenstelling tot bij voorbeeld het Duitse leger, waren de Ame rikaanse en Britse soldaten tot het eind van de oorlog zeer goed gekleed en bestand te gen elk weertype en klimaat. Elke soldaat, hetzij in Italië, hetzii vechtend op een zeer ver af gelegen atol, kreeg met kerstmis zijn kalkoenOntwikkeling en ontspanning waren in handen van de „Welfare-service". Deze dienst verzond per maand niet minder dan vier miljoen boeken in alle richtingen. Soldatenkranten en -tijdschriften werden in miljoenenoplagen uitgegeven. Mobiele radio stations brachten de troepen te velde popu laire programma's. Eén miljoen soldaten volgden cursussen. Duizenden kilometers filmband werden door de projectoren van geïmproviseerde bioscopen gedraaid Ook de geneeskundige verzorging was pri ma geregeld. De Amerikaanse hospitaaltroe pen telden bijvoorbeeld 45.000 artsen, het zelfde aantal verpleegsters en anderhalf mil joen soldaten. Tengevolge van ziekten onder de Amerikaanse soldaten stierf slechts 0,6 Moderne bestrijdingsmiddelen, zoals het beroemde DDT en geneesmiddelen, zo als bloedplasma en peniciline redden velen van de dood. Bovenmenselijke prestaties. Uit bovengenoemde getallen zou men mis schien een verkeerd beeld van de oorlog krij genEr staat echter veel tegenover. Er is van de soldaat veel geëist en niet alleen van de soldaat, maar ook van de burger, van de man en van de vrouw. Om aan deze eisen te voldoen moest men niet alleen moed be zitten, maar meer nog de wil om door te zetten. Deze wil onbbrak niet bij het Engel se volk, dat onder de bezielende leiding van Winston Churchill bovenmenselijke presta ties leverde. De eerste maanden na Duinkerken was Engeland de enige werkelijke tegenstander van de As-mogendheden. Iedere man en ie dere vrouw was hard nodig om juist in die dagen de strijd vol te houden. Men kan met recht zeggen, dat geheel Engeland was gemobiliseerdNatuurlijk de dienst plichtigen, maar ook de geleerden de boerende arbeidersde mannen en de vrouwen Er werd gewerkt. De geleerden zorgden voor nieuwe wapens: radar, asdic (voor pei ling van onderzeeboten), benzinepijpleidin gen onder de Noordzee, kunstmatige havens, magnetische mijnen De arbeiders maakten vliegtuigen, zeer snelle, zoals de Spitfires en, in het laatste oorlogsjaar, de straalvliegtuigen, de Gloster- Meteors In 1944 werkten 16 miljoen mannen en vrouwen in de oorlogsindustrie. In het leger dienden 4,5 miljoen soldaten, daaronder bij voorbeeld bij de R.A.F. alleen al 182.000 vrouwen. Vrouwen werkten ook op het land, van alle Engelse vrouwen tussen 18 en 40 jaar werkte 90 bij de boer Hoewel er een werkweek was van 54 uur, braken geen stakingen uit. In de oorlog was er arbeidsvrede in Engeland. In mei 1945 bezat de R.A.F. 92.000 vlieg tuigen. Ook de dominions en de koloniën deden geducht mee. Om 'n enkel, voor ons land in teressant voorbeeld te nemen: Canada. Dit land had 700.000 man onder de wapenen en bij de verschillende Canadese legeronderde len waren 25.000 vrouwen ingedeeld. Het totale aantal Britse divisies te velde bedroeg op 1 januari 1945: 51. Het is over bodig te zeggen, dat gedurende de gehele oorlog de Britse Navy op vrijwel alle we reldzeeën zeer actief was. Zo bracht de En gelse marine niet minder dan 603 vijandelijke onderzeeërs tot zinken. Amerikaanse opzet. Amerika, woedend over de laffe Japanse overval op Pearl Harbour, aanvaardde de oorlog met alle konsekwenties van dien. Voorgegaan door president Roosevelt stelde dit land zijn machtige industrie ter beschik king van de oorlogvoering. Alles ging zo efficiënt mogelijk. In 1943 werd 21,5 mil joen ton scheepsruimte geproduceerd, waar van 19 miljoen ton aan transportschepen. Twee tot drie Libertyschepen verlieten, op den duur, per dag de werf, kant en klaar In september 1944 had Amerika 225.000 vliegtuigen en 70.000 tanks. Bij een arbeidsweek van 40 tot 48 uur en onder een betrekkelijke arbeidsrust werk ten miljoenen in de industrie. Zeventien miljoen vrouwen waren óf in het leger óf in de fabriek óf op het land werkzaam. Op 1 januari 1945 waren 89 Amerikaanse divisies bij de oorlog betrokken, tesamen 7.700.000 man tellend. De Amerikaanse vloot was de machtigste ter wereld. Deze bestond o.m. uit 11 slag schepen, 23 vliegdekschepen, 12 zware en 29 lichte kruisers. En passant werd in de oorlog volgens de leen- en pachtwet voor 30 miljard dol lar aan bondgenoten geleverd. Rusland b.v. kreeg 9.000 vliegtuigen, 5.000 tanks, 225.000 auto's en enorme voorraden aan voeding, kleding, munitie en grondstoffen, alles ver scheept via de zeer gevaarlijke „Moermansk- route" door de Noordelijke IJszee. Russische cijfers niet bekend. Over de prestaties van de Russen hebben wij geen exacte gegevens; het zijn slechts gissingen. Wél staat vast, dat het Russische volk in de Tweede Wereldoorlog met zeer veel vaderlandsliefde zijn groridgebied heeft verdedigd en heroverd. Wij allen weten hoe tenslotte Russische legers hard terugsloegen. Het waren Russische soldaten, die Berlijn veroverden Men schat, dat het Sovjetleger in het voor jaar van 1945 bestond uit een kleine 800 di visies. Wanneer men aanneemt, dat elke Rus sische divisie 8.000 man telde, dan stonden aan het einde van de oorlog 6.400.000 Sov jetsoldaten aan het front. De verliezen. Zoals bij iedere oorlog is er uiteindelijk een verliezer en een overwinnaar. Zowel in de Eerste als in de Tweede Wereldoorlog hebben de geallieerden gewonnen en de „centralen" of, zoals zij in de Tweede We reldoorlog werden genoemd, de „As-mo- gendheden", verloren. Maar in beide oorlo gen heeft het woord overwinnaar een „wan klank" gekregen. Laten we eens nagaan wat het betekent om overwinnaar te zijn. De oorlog kostte 322.000 Amerikaanse sol daten het leven, 741.000 militairen werden gewond Het Britse rijk bracht in verhouding met de bondgenoot Amerika wel zeer zware of fers. 303.000 soldaten sneuvelden, ruim 60.000 burgers werden gedood, 30.000 man van de koopvaardij vonden een graf in de golven. De R.A.F. verloor 70.000 mpn. 13 miljoen Engelse huizen werden vernield, 4,5 miljoen beschadigd. De Canadezen verloren, voor het merendeel bij de bevrijding vari Nederland, 18.000 man. 55.000 Canadezen raakten gewond. Ook de Franse verliezen waren erg hoog. 1.125.369 Fransen werden door oorlogshan delingen gedood Ook ten aanzien van de verliezen ontbre ken Russische cijfers. Generaal Zjoekow ver telde eens aan Eisenhower: „Alleen al in de bezette gebieden zijn zoveel burgers gedood, dat wij niet in staat zijn het totaal bij bena dering te schatten Wij geloven de Russiche generaal.... En de verliezers? Duitsland betreurt ruim vier miljoen do den, vermisten en invaliden. Japan verloor 1.219.000 soldaten, 240.000 werden invalide. De oorlog kostte aan bijna een kwart miljoen Japanse burgers het le ven. 1,3 miljoen burgers werden gewond. (Hirosjima 80.000, Nagasaki 40.000 doden). De gehele Japanse vloot ging ten onder. Nederland, En hoe hoog was de tol, die ons land be taalde? 270.000 landgenoten maakten de be vrijding niet mee als gevolg van de oorlogs handelingen. Van dit aantal werd het grootste gedeelte het slachtoffer van Duitse terreur. Bij depor tatie en in concentratiekampen stierven ruim 126.000 Nederlanders. 2800 verzetsstrijders werden gefusileerd. 30.000 arbeiders werden in Duitsland gedood. De hongerwinter en de ondervoeding eisten 83.000 doden. 4600 mi litairen sneuvelden. De koopvaardij verloor 1900 zeelieden, 270 militairen stierven in krijgsgevangenschap. 20.400 burgers werden tijdens bombardementen en gevechtshande lingen gedood. 490 Nederlandse schepen gingen verloren. In Nederlands Oost-Indië verloren 45.000 landgenoten het leven. Bij de bevrijding van ons land sneuvelden 50.000 gealieerden. En ondanks de „oorlogs"-uitvindingen, die misschien op de debetzijde kunnen worden geschreven: nieuwe geneesmiddelen, betere bestrijdingsmethoden tegen allerlei kwalen, nieuwe uitvindingen, gewijzigde -vaak be tere o.a. arbeidsverhoudingen, verhoudin gen tussen mensen onderling, geestelijke toe nadering tussen de kerken Ondanks we kunnen hier niet meer van uitvindingen spreken verbeteringen, welke het gevolg zijn van de oorlogkan er niet van „winst" worden gesproken. Want ook heeft dezelfde oorlog de mens ten kwade veranderdverruwdharder gemaakt. Bovendien: op de creditzijde van de ba lans staan „posten", welke nimmer kunnen worden uitgewist, want zij zijn met bloed geschreven „Warschau Rotterdam Coventry Auschwitz Bergen Belsen Javazee Okinawa Lidicé Oradour Putten Birmaspoorweg Normandië Staling- rad Ardennen Hirosjima Nagasaki (Nadruk verboden). VAKER MINDER ETEN SPAART HET HART De eetgewoonten in de Nederlandse ge zinnen lopen nogal uiteen. Niet weinig tal rijk zijn de mannen en vrouwen, die voor zij zich des morgens naar het werk begeven, niet of nauwelijks ontbijten. Ook wil de lunch et wel eens bij inschieten, maar dan natuurlijk in die gevallen, waarin een ste vig ontbijt het mogelijk maakt zich tussen de middag met weinig of niets te vergenoe gen. De avondmaaltijd intussen wordt ge noten op een tijdstip, dat de arbeid achter de rug is en meestal geen dringende zaken de aandacht opeisen. Het moge onwaarschijnlijk klinken, maar volgens medische onderzoekingen, waar van verslag wordt gedaan in de Britse „Lan cet" wordt men dikker, naarmate men min der malen per dag eet, en neemt de ont vankelijkheden voor hartmoeilijkheden toe. Beter is meer dan driemaal per dag te eten, maar dan natuurlijk slechts weinig voedsel per keer tot zich te nemen, (DIA). RUIMTE-ONDERZOEK LEIDDE TOT KOOKPAN Toen het ruimtevaart-project in de Verenigde Staten op gang kwam, zocht men naar een materiaal dat plotselinge tempera tuursverschillen goed kon verdragen. Dit materiaal werd gevonden in een nieuw soort glas, dat niet alleen stootvast mar tevens grote temperatuurswisselingen kan door staan. Dit glas werd door de fabrikanten ook voor andere doeleinden beproefd en men maakt er nu keukenpannen van. Deze pannen werden zo'n succes dat men besloot, ze ook in Nederland op de markt te bren gen en wel onder de naam „Pyroflam". De Pyroflampan is eigenlijk een vuur vaste schotel, die zo van het gasfornuis op de tafel kan worden gezet. Heeft u restjes over van de vorige dag, dan kan de pan uit de ijskast zo op de vlam of in de oven worden gezet, zonder te worden bescha digd. De fabrikant geeft trouwens een le venslange garantie tegen beschadiging door verhitting of afkoeling. De verstrooide huis vrouw kan haar pan ook uren laten droog- koken, zonder dat er iets aan de pan zelf valt te bemerken. Ook wordt de pan niet aangetast door zuren, zoals citroenzuur en laat geen smaak na, na het bakken van uien of andere gekruide gerechten. Een handig afneembaar handvat zorgt ervoor dat u de pan tevens als bakpan kan gebruiken. (DIA). AUSTRALIË PROFITEERT VAN VLEESSCHAARSTE IN EUROPA De schaarste aan rundvlees in Europa heeft de Australische veehouderij geen wind eieren gelegd. In 1964 werd de export van vlees naar een aantal landen van Europa (Groot Brittannië, Frankrijk, België, Neder land, Duitsland, Italië en Griekenland) on geveer verdrievoudigd, vergeleken met 1963. De uitvoer naar deze bestemmingen be droeg in 1963 55.000 ton en in 1964 bijna 162.000 ton. Het aandeel van Nederland in deze invoer is te verwaarlozen. Hier te lan de schijnen de hoge vleesprijzen het ver werken van ondeugdelijk vlees van kada vers en besmette dieren te stimuleren, ge tuige een toenemend aantal publicaties in de dagbladen. (DIA). WATERSTANDEN geldig voor de noordkust van Noord-Beveland Hoog Laag 8 Zaterdag 8.03 1.02 20.33 13.47 9 Zondag 9.18 2.18 21.55 15.05 10 Maandag 10.42 3.46 23.00 16.27 11 Dinsdag 11.13 4.57 23.51 17.28 12 Woensdag 12.20 5.54 0.56 18.24 13 Donderdag 13.20 6.46 1.48 19.10 14 Vrijdag 14.04 7.32 2.32 19.49 voor zondag 9 mei 1965 Ned. Herv. Kerk Wissenkerke 10 en 2.30 uur ds. De Gelder. Ned. Herv. Kerk Kamperland 10 en 2.30 uur ds. Van den Ban. Ned. Herv. Kerk Geersdijk 10 en 2.30 uur de heer Kraak. Ned. Herv. Kerk Kats 10 en 2 uur ds. Visbeek. Ned. Herv. Kerk Kortgene 10 uur ds. Willekes en 2.30 uur ds. Baars. Ned. Herv. Kerk Colijnpslaat 10 en 2.30 uur ds. Dijkmeijer. Geref. Kerk Wissenkerke 10 en 2.30 uur ds. Van der Heiden. Geref. Kerk Geersdijk 10.45 uur ds. Hoekstra van Le- wedorp en 2.30 uur ds. Jansen van Goes. Geref. Kerk Colijnpslaat 10 en 5.30 uur ds. Van Rhee- nén. Geref. Kerk Kamperland 10 en 2.30 uur ds. Radder. Geref. Gem. Kamperland 10, 2.30 en 6 uur leesdienst. Geref. Gem. Colijnsplaat 10, 2 en 6 uur leesdienst. Geref. Gem. Kortgene Hedenavond, 8 mei, 7 uur ds. H. van Gilst van Tricht. 10, 2.30 en 6 uur leesdienst. Zondagdienst artsen Dit weekend doen dienst dok ter Van Arkel, tel. (01107) 3 18 en dokter Klein Wassink, tel. (01199) 304, b.g.g. 008 bood schappendienst. KORTGENE: Geboren: 2 april. Jacobus Leendert, z.v. A. P. Kallewaard en J. S. Augustijn. 14 april. Cornelia Pieternella, d.v. R. J. Schipper en A. van der Heijde. 15 april. Pieternella Lijdia, d.v. B. M. van Goudswaard en T.P. Schrier. 16 april. Christiaan Tonny Matthijs, z.v. T. H. C. van Arenthals en C. G. Haas donk. 9 april. Sandra Ina Eli sabeth, d.v. Z. C. van Damme en J. I. M. van Hee. Ondertrouwd: Geen. Getrouwd: Geen. Overleden: 5 april. Abraham Visser, 74 jaar, echtgenoot van J. Meulenberg. 9 april. Jaco bus Gerrit Bakker, 83 jaar, we duwnaar van M. D. de Lange. 11 april. Maria Anthonia Huij- sers, 76 jaar, ongehuwd. 15 a- pril. Adriaan Dingemanse, 71 jaar, echtgenoot van J. Bosse- laar. 17 april. Catharina Maria de Looff, 66 jaar, echtgenote van D. Serier. 21 april. Pieter nella van Damme, 79 jaar, we duwe van P. J. van Oeveren. 23 april. Nella Korsuize, 64 jaar, echtgenote van A. A. Hoogerheide. 24 april. Jacobus Leendert Schrier, 76 jaar, echt genoot van N. de Boo. De jeugd van Kortgene heeft op Bevrijdingsdag zijn hart kunnen ophalen met een ori- enteringsrally. Dat de rit lang niet gemakkelijk was, bewees het grote aantal strafpunten, het hoogste aantal was 263. Toch konden alle 79 deel nemers de finish tijdig berei ken, zodat allen geklasseerd konden worden. Na een gezellig variété-pro gramma in „De Stadswijnkel- der" volgde de uitslag: Junioren: le prijs Marina van der Linde, 2e prijs Sjaak Koole, 3e prijs Marius van Oe veren. Senioren: le prijs Nico Poortvliet, 2e prijs Joop de Looff, 3e prijs Giel van der Linde. De heer en mevrouw SMITS-VAN DER WERF geven met blijdschap en dankbaarheid kennis van de geboorte van hun doch tertje Hubrina Dina (We noemen haar Rianne). Wissenkerke, 1 mei 1965. Beatrixstraat 4. Voor de zeer vele blijken van medeleven, ons be toond tijdens de ziekte en na het overlijden van on ze innig geliefde vrouw moeder, behuwd- en grootmoeder Nella Hoogerheide (geboren Korsuize), betuigen wij onze harte lijke dank. In het bijzonder aan dok ter Klein Wassink voor de medische hulp en aan zus ter Koster en zuster Van Exel voor de goede verzor ging- Familie A. A. Hoogerheide. Colijnsplaat, mei 1965. Namens wederzijdse ou ders danken we u allen hartelijk voor de belang stelling voor en tijdens ons huwelijk ondervonden. Inzonderheid de autobe zitters. P. Huiszoon. T. Huiszoon- Zwemer. Kamperland, mei 1965. Algemene kennisgeving Heden werd vrij on onverwacht van ons weggenomen, onze geliefde en zorgza me vrouw, moeder, behuwd-, groot- en overgrootmoeder Cornelia Wilhelmina de Moor (echtgenote van Nicolaas van der Maas), in de ouderdom van 79 jaar. Wissenkerke: N. van der Maas. Beek (L): M. van der Maas- Haarsma. Wissenkerke: L. van de Kreeke van der Maas. J. van de Kreeke. Amsterdam: F. van der Maas. A. van der Maas- Heillenberg. Wissenkerke: J. de Looff- van der Maas. F. de Looff. Klein- en achter kleinkinderen. Wissenkerke, 3 mei 1965. Dorpsdijk 122. De begrafenis heeft plaats gehad donder dag 6 mei j.l., des na- om 2 uur. Notaris J. J. W. Klop te Kortgene biedt namens de erven van de heer Joh. van der Maas te Wissenkerke bij inschrijving te koop: Voorstraat 4 te Wissenker ke, groot plm. 1.92 are. Ontruimd te aanvaarden bij de betaling, een maand na de gunning. Bezichtiging zaterdag 15 mei van 2 tot 4 uur. Briefjes in te leveren tot en met 20 mei a.s. ten kantore van voornoemde notaris, alwaar nadere in lichtingen verkrijgbaar zijn. Hiermede betuigen wij onze oprechte dank voor de vele blijken van mede leven, die wij mochten ontvangen na het plotse ling overlijden van onze geliefde man, vader, be huwd- en grootvader Adriaan Dingemanse. Inzonderheid aan dokter Janssen, zuster Luteijn en de familie Van Oeveren. Uit aller naam, Wed. J. Dingemanse- Bosselaar. Kortgene, mei 1965. DM W Briefpapier, enveloppes, rekeningen, folders, bijsluiters, programma's, declaraties, werk- briefjes, bestelbonnen, kortom alles wat in een zaak aan bedrukt papier nodig is. Wij komen graag eens met u praten.

Krantenbank Zeeland

Noord-Bevelands Nieuws- en advertentieblad | 1965 | | pagina 3