NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
Pion vier heeft DE schoenen
Prinses Juliana kreeg radio
No. 3143
Zaterdag 1 mei 1965
68e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel. no. 308, Giro 206882
Abonnementsprijs f 3.00 per jaar Franco per post I 7.50 Advertenties 8 cent per mm
Voor fouten in advertenties, per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen
25—30 april 1925:
in een kast van architect Dudok
Het paleis Het Loo lag op 25 april 1925, wit en sereen van rust, te zonnen in heerlijk
voorjaarsweer. Met wat trage pas begaf zich een man met bolhoed naar de, links van het
paleis gelegen, woning van de intendant der koninklijke paleizen, Jhr. Von Steyn.
Onder de bolhoed vertoefde W. Vogt, in dienst van de Nederlandse Seintoestellen Fa
briek te Hilversum, tevens nieuwbakken redacteur van het eerste omroepweèkblad „De
Radiobode" 1.50 per kwartaal). Ondergetekende was door zijn directeur, ir. A. Dubois,
belast met het installeren van een radiotoestel ten paleize Het Loo.
De radio had de eerste treden beklommen van een trap, die zou leiden naar een grote
triomf. De firma Philips had tezamen met de N.S.F. van Hare Majesteit koningin Wil-
helmina toestemming gekregen, prinses Juliana op haar zestiende verjaardag met een radio
toestel te verrassen.
De eerste drukknopontvanger.
Het toestel was het eerste van een serie,
die zonder uiterlijk zichtbare spoelen in de
handel zou worden gebracht. Het was eigen
lijk een soort voorloper van de, veel later
verschenen, drukknopontvanger. Men be
hoefde voor de lange en korte golfband
slechts op metalen klinken te drukken,
evenals voor het inschakelen van de net
spanning.
Het was voor die tijd een elegant
toestel. Maar voor de bijzondere gelegen
heid moest er extra worden uitgepakt. Nie
mand minder dan onze maestro in de archi
tectuur, Hilversum's bouwmeester W. M.
Dudok, werd aangezocht de toestelkast te
ontwerpen.
Iedereen, die deze fijne esteet kent, weet
hoezeer dit was een kolfje naar zijn hand!
De edelste houtsoorten, die tropenbossen
kunnen laten groeien, werden aangewend.
Felle zwarte lijnen van eboniet sneden door
geurend palissander. De pootjes onder het
toestel waren felrood gekleurde houten bol
len. Het was een lust voor het oog!
Problemen
Ik wilde wel, dat alle factoren voor dit
ondernemen van de zelfde geruststellende
overtuigingskracht waren, als de architec
tuur van het toestel. Er waren immers scha
duwen, die iemand, onder de last van een
eervolle opdracht, verontrustten. Wie staat
gaarne in de schoenen van degene die faalt?
De schaduwen waren drieërlei!
Ten eerste stond het paleis „onder de
rook" van het monsterstation van Kootwijk,
dat kolossaal sterke morseseinen uitzond en
door alles heendrong. Ten tweede kon
overdag niet gehoopt worden op ont
vangst van het omroepstation van de B.B.C.
Chelmsford. Het enige omroepstation in Eu
ropa! Ten derde was de zender van de
H.D.O. te Hilversum een „ademtochtjes-
zender" die overdag heus geen ruiten zou
laten rinkelen bij volle-krachts-ontvangst op
Het Loo!
Ondergetekende besloot in het licht van
deze grimmigheden alle accenten te leggen
op de hoogte en de degelijkheid van de an
tenne, zijnde dit de weg om zoveel mogelijk
begin-energie aan de ether te ontrukken.
Ingewijd
De ontvangst door Jhr. Von Steyn was al-
leraanmoedigendst. Niet alleen was hij een
uitermate hoffelijk man, bovendien bleek hij
een ingewijde. Hij had een honinggraattoe
stel; hij luisterde naar de H.D.O., wat wil
men meerIk werd ontvangen als Ageeth
Scherphuis nu; en dat zelfs zonder de wa
pens van haar schoonheid!
De antenne! Jhr. Von Steyn begréép 't!
Hij gaf mij de raad de antenne te spannen
aan een majesteitelijke beuk in de achter
tuin van het paleis. Een knoestige, grillig
getakte reus. Een boom, die er tijdens L'o-
dewijk Napoleon net zo uitzag.
Ik huiverde. „Antennes aan een boom!
Nooit aan beginnen!" werd je geleerd.
Maar hier met deze stam, durfde ik
't aan. Op die manier waarop de spoorwe
gen de elektrische bovenleiding met gewich
ten strak houden, spande ik de antenne
draad. 'Zouden herfststormen deze dikke
stam desondanks bewegen, dan kon de over
een katrol lopende draad wat meegeven.
Op zolder.
Natuurlijk mocht met het toestel en met de
werkzaamheden niet te koop gelopen wor
den, want ook prinsessen vinden het ele
ment der verrassing op een verjaardag es
sentieel.
Op de paleiszolder, omstuwd door diena
ren in livrei, probeerde ik de antenne uit.
De resultaten waren bemoedigend. Welling
ton kon Waterloo met minder vertrouwen
tegemoetzien dan ik de aanbieding van het
verjaarsgeschenk.
Het was 28 april. Dus nog een zee van
tijd voor het slijpen van de fijne puntjes aan
de regie. 30 april, om 13 uur, zou 't gebeu
ren, vlak voor een défilé van Apeldoornse
schoolkinderen. Ik bezichtigde zorgeloos,
maar aandachtig, enkele historische vertrek
ken en meubelstukken in het paleis. De
huismeester Peters was een van die aristo
cratische dienaren op wie tientallen jaren
waardigheid en grandeur van de groten der
wereld hadden toegestraald.
Hij had die .invloeden, gevoegd bij de
waarden van een familie-traditie als hofdie-
naren, verwerkt tot een eigen vorm van dis
tinctie, die hem de verschijning gaf van een
ascetisch kardinaal.
De koningin.
Daar verscheen een Rolls Royce voor het
bordes. Of. was 'teen Spijker? Een gegal-
loneerde dienaar snelde toe opende het
portier.
De koningin! Ze stapte uit stormde de
trappen van het hoofdbordes op on
derwijl de bontjas van haar schouders gleed.
Een lakei ving het kledingstuk vaardig op.
Koningin Wilhelmina was terug uit Den
Haag. Staatszaken. Nu was ze vrij. Een last
viel klaarblijkelijk van haar af. Met stevige
pas ging ze door de hall naar de tuindeuren
aan de achterkant, en verdween in de tuin.
Ontspannen. Een vrouw, zo vaak gebon
den door eisen -van plicht, conventie en
strakke beheersing van gevoelens en neiging,
was zichzelf.
Waarschijnlijk was. koningin Wilhelmina
op dat ogenblik gelukkig. Het toneeltje van
onverhulde menselijkheid had mij ontroerd.
Maar weldra zou de grond onder mij weg
zinken!
Foto Max Koot
Onze hartelijke gelukwensen
vergezellen onze koningin
op haar verdere levensweg
Hiermee moest de gewone burgee het
stellen. 40 jaar geleden. Voor een
ander station moesten de spoelen bui
ten op het apparaat worden verwis
seld.
Wég draad!
De avond van de dag werd ik ontboden
bij Baron Van Geen, particulier secretaris
van Hare Majesteit, oud-zeeofficier, voor
name en toegewijde dienaar. Zijn verschij
ning herinnerde aan het portret van Van
Wassenaar van Obdam, admiraal.
De koningin had hem gevraagd wat die
draad beduidde aan de historische beuk.
„Een antenne, Majesteit, voor het geschenk
aan de prinses".
Ik maakte een gebaar van wanhoop. Ba
ron Van Geen wuifde het weg. De koningin
was in zulke dingen onvermurwbaar. De an
tennedraad moest onmiddellijk van de beuk
worden weggenomen. Punt uit!
„Maar" wierp ik nog tegen „de na
tuurkunde eist een antenne Als 't niet
aan die boom mag, waar dan wél?"
,,'t Is afschuwelijk" zei de heer Van Geen.
„Kunt u misschien iets bereiken op het dak
van de appartementen van de koningin-moe
der? Zij is erg meegaand".
Juliana.
Ik zie af van een beschijving van de ago-
nieën, die moesten worden doorleden bij het
afbreken en weer opbouwen van een anten
ne in zo'n korte spanne tijds.
Ir. A. Dubois en professor dr. B. van der
Pol van Philips die bij de aanbieding
aanwezig zouden zijn hadden immers de
jaquettes al te voorschijn gehaald; en daar
stond ik het spook van een nederlaag in
het gezicht te staren.
Prinses Juliana fietste onbekommerd in en
uit de paleistuin, als een, door de zon be
koorde hinde, sprong ze over de hoge hard
stenen balustraden terzijde van haar kamer.
Ons de grootste moeite gevend, de valse
identiteit van gasfitters te bewaren.
Op 30 april, ten 12.45 uur stonden we op
een rij in de kamer, naast die van de prinses.
Links prof. Van der Pol, midden ir. A. Du
bois, rechts W. Vogt. Van onze ruggen uit
geoordeeld.
16 jaar.
In de prille morgen had ik Francois Lup-
gens de dirigent van het H.D.O.-orkest
opgebeld. „Meneer Lupgens" zei ik,
want in die dagen waren we niet zo vlot met
voornamen als nu „dit is een kwestie van
slagen of falen, u moet mij beloven volstrekt
„non-stop" tussen 13.00 uur en 13.15 uur
vaderlandse wijsjes te spelen in de trant van
„O schitterende kleuren van Nederlands
vlag", „Piet Hein" etc.
Lupgens begreep het en zei: „Very good,
Sir".
Om 1 uur precies verscheen de koningin
in de kamer. Stralend in haar „teenager"
beauty volgde de prinses, prins Hendrik
sloot de stoet.
Na de plichtplegingen nam ir. Dubois het
woord en zei dat we gekomen waren om
H.M. en prins en prinses te feliciteren, en
Dit toestel kreeg prinses Juliana op
haar 16de verjaardag. De schakel- en
afstemknoppen zaten achter de (op de
foto gesloten) deurtjes. In het kabi
net onder het toestel bevonden zich
het plaatstroomapparaat en de gelijk-
richter voor de accu.
om de prinses een verjaardagsgeschenk aan
te bieden. „Nou kind!" zei de koningin
„dan mag je de heren wel bedanken; wat
aardig?"
Werkt het?,
De prinses was hevig geïnteresseerd en ju
belde ongelovig: „Is dat heus voor mij?" De
prins keek begrijpend. Z.K.H. wist wat 't
voor een ding was. Peters had er immers
ook een thuis.
„Hoe werkt dat nu" zei de koningin tot
ir. Dubois. „Ik kan er niet mee omgaan".
Men moet begrijpen, dat de radio in die
prille dagen van haar bestaan een waar
wonder leek.
De directeur van de N.S.F. trad op het
toestel toe Ik sidderde en keek naar de
vloer, om te zien of er wellicht toch nog een
gat in zat, waardoor ik zou kunnen verdwij
nen als er niets gebeurde.
„Majesteit Om het toestel in werking
te stellen, drukt u op deze knop wacht
enkele seconden en daarna drukt u deze
tweede knop in dan „Al is ons
prinsje nog zo klein hoezee klonk
ei feilloos uit de luidspreker en daarna gooi
de Lupgens er een formidabele „Piet Hein"
tegen aan. Jongensachtig vrolijk dirigeerde
prins Hendrik met de wijsvinger mee.
Angst
„Mysterieus!" zei de koningin. „Zit het
orkest nu op de Brink in Hilversum?"
„Neen in de studio van de N.S.F.".
„Toch heb ik angst voor de bediening.
zei de koningin bezorgd.
De prinses glimlachte zij kende haar
vader! Die wist wel raad.
„Geen zorgen daarover" zei de prins, „wat
wij niet weten, weet Peters!"
„We moeten nu heus gaan" zei de konin
gin, want de muziekkorpsen lieten zich in
de Loolaan al horen.
„U wordt hartelijk bedankt een heel
welkom cadeau en met een handdruk
en een vriendelijke knik werden we onder
de zorgen gesteld van de opperceremonie-
meester. Het toestel was toen bezig met het
weergeven van „Op de blanke top der dui
nen, schittert in de zonnegloed althans
met woorden van die strekking.
(Nadruk verboden). W. Vogt.
RUIM 200.000.— AAN
TENTOONGESTELDE MACHINES
Showroom van
Landbouwmechanisatiebedrijf
van de Cebeco officieel
te Wissenkerke geopend.
Een keur van de modernste machines
Op zeer originele wijze opende burge
meester P. Wisse van Wissenkerke dit uitge
breide complex. Met een hogedruk-sproei-
slang spoot hij een klein Cebeco-embleem
kapot, waarna het doek, dat de naam „Ce
beco" in grote, gele letters bedekte, naar be
neden kwam. Met deze handeling werd de
nieuwe showroom van 750 m2 voor belang
stellenden open gesteld.
En er was belangstelling. Tot 's avonds
toe werd er door de landbouwende bevol
king van Noord-Beveland gebruik gemaakt
om de allernieuwste machines te bezich
tigen. Er waren pootaardappelmachines,
bietenrooiers, combines, jocobsladders, diep-
vrieskisten en vele andere, voor ons onbe
kende, maar geweldig aandoende machines.
Ook uit het bedrijf zelf waren een groot
aantal genodigden en belangstellenden aan
wezig, die, na de opening, in hotel „De
Kroon" te Wissenkerke samenkwamen en
daar uiting gaven van bewondering en fe
licitatie voor de grootscheepse aanpak.
Men zag er o.a. ir. D. In 't Veld, directeur
van de Cebeco Rotterdam van de afdeling
landbouwwerktuigen, Jac. Lindenberg, voor
zitter van de ring Zeeland van de Cebeco,
de heren Blank en Bierma, benevens de di
rectie van de Nobeco en b. en w. van Wis
senkerke en Kortgene.
De heer P. J. Bom, vice-voorzitter van de
Cebeco en voorzitter van de Nobeco, heette
alle aanwezigen hartelijk welkom en memo
reerde hoe drie jaar geleden het bedrijf van
de heer M. A. de Vos werd overgenomen
en nu in onderlinge samenwerking door de
Cebeco en Nobeco op fifty-fifty-basis wordt
voortgezet en uitgebreid. Hij schetste het
belang van dit bedrijf voor de gehele Noord-
Bevelandse landbouw en zag in een zeer na
bij verschiet een nog verdere mechanisatie
doorbreken.
Burgemeester Wisse was zeer verheugd
dat dit bedrijf te Wissenkerke gevestigd
werd. Door de mechanisatie in de landbouw
wordt de werkgelegenheid in de zuiver
agrarische gebieden sterk aangetast, maar
door de vestiging van dit bedrijf kan de
leefbaarheid wederom toenemen.
De heer ir. D. In 't Veld noemde de pro
vincie Zeeland de bakermat van de land-
bouwmechanisatiebedrijven, terwijl de heer
S. J. de Regt, als voorzitter van de advies
commissie Cebeco Noord-Beveland de be
drijfsleider en het personeel van dit bedrijf
bijzonder prees. Men staat altijd voor je
klaar.
De heer Van Loon, directeur Cebeco Goes
schetste de groei van het bedrijf. Toen men
het bedrijf drie jaar geleden overnam, had
men het eerste jaar een omzet van 400.000
gulden en hoopt men dit jaar een omzet van
700.000 gulden te halen.
De heer Van Arenthals Jr. sprak namens
de jonge boeren van Noord-Beveland zijn
vertrouwen in dit bedrijf uit. Ook hij prees
bedrijfsleider P. J. Marcusse met het per
soneel. Er is geen geleuter. Je komt er en je
wordt geholpen.
Met enige woorden van dank sloot de
heer Bom deze geanimeerde receptie.
Ganzepoortstraat 21, Tel. 6535 - GOES