Raadsvergadering
Kortgene
Griep...?
Uw bloed voor een leven
Is de aardkern
9
van ijzer f
Tweede blad van het Noord-Bevelands Nieuws- en Advertentieblad d.d. 20 februari 1965 no. 3133
In de voltallige vergadering, dinsdag j.l.,
herdacht de voorzitter, wnd. burgemeester
P. J. Bom, in enkele gevoelvolle woorden,
het plotselinge verscheiden van de Commis
saris der Koningin, Jhr. Mr. A. F. C. de Ca-
sembroot. Hij noemde hem een Nederlander
onder de Nederlanders, een Zeeuw onder de
Zeeuwen, maar bovenal een. mens onder de
mensen. Het mag een lot uit de loterij ge
noemd worden wanneer men later van de
nieuwe Commissaris hetzelfde zou kunnen
zeggen meende spreker. Hierna werd 1 mi
nuut stilte in acht genomen.
De notulen werden onveranderd vastge
steld, hoewel het lid Welleman een opmer
king meende te moeten lanceren. Deze bleek
echter voorbarig te zijn, het ging hier over
een door hem foutief gelezen zinsnede „de
volgende vergadering" terwijl genotuleerd
stond „een volgende vergadering".
Een aantal ingekomen stukken werd voor
kennisgeving aangenomen.
Het besluit van b. en w. om op grond van
het bestaande machtigingsbesluit tot ver
koop over te gaan van de woning Wilhel-
minastraat 1 te Kortgene deed het lid Welle
man zeggen, dat hij in de naaste toekomst
tegenstemmer zou zijn bij dergelijke verko
pen van gemeentewoningen. Men ziet nu
verscheidene woningen onbewoond, andere
verdwijnen in de recreatieve sector en
gevraagd kunnen worden. Het lid Markusse
wees op het gevaar van kwaliteitsvermin
dering.
Besloten werd tot het aangaan van een
geldlening van 200.000.bij de N.V.
Bank voor Ned. Gemeenten tegen een rente
van 5Vs en voor de tijd van 25 jaar. De
voorzitter zeide verheugd te zijn met dit be
sluit, we moeten te veel met kort geld, kas
geldleningen, werken. Voor de realisering
van de uitbreidingsplannen, ook te Kats,
moeten b. en w. de beschikking over vast
geld hebben.
Aan de speeltuinvereniging te Kortgene
werd een renteloos voorschot toegekend
van 5000.voor de aanschaf van diverse
toestellen. De verwachtingen op een spoe
dige subsidietoezegging voor het grote plan
zijn tot op heden nog niet in vervulling ge
gaan. B. en w. zijn ér van overtuigd dat die
vereniging geholpen moet worden, daar an
ders de toe te juichen initiatieven niet kun
nen worden gehonoreerd en er een leden
verlies en vermindering van geestdrift kan
optreden. Het grootste euvel is de drassig
heid van het toekomstige speelterrein. Aan
de Technische Dienst is thans opdracht ge
geven zo spoedig mogelijk een plan tot ont
watering op te maken. We hopen dit plan
in onze volgende vergadering, 30 maart a.s.,
voor te leggen. Het lid Van der Weele was
de mening toegedaan dat men voor dit
speelveld in 1963 A heeft gezegd en men in
1965 moest proberen B te zeggen.
Bij de rondvraag informeerde het lid
Welleman naar de reden waarom de lekken
de daken van de ^wachthuisjes bij de bus
haltes nog niet zijn hersteld. Het antwoord
van Weth. Breure luidde: dat het daarvoor
Rillerig? Onprettig?
Pas dan op voor griep!
Neem direct 2 'ASPRO's.
'ASPR0' bevat alles om
een opkomende griep
snel en doeltreffend te
bestrijden.
Uéïfyoias c/>
toch zijn er nog woningzoekenden. Het lid
Van der Weele sloot zich hierbij aan, hij
hoopte dat er spoedig een goed plan ter ta
fel zou komen, die deze uitwassen kon into
men. De voorzitter beloofde een ernstig be
kijken van deze zaak.
De jaarwedde en de pensioengrondslagen
van de secretaris, de ontvanger en de ambte
naren van de burgerlijke stand werden per
1 januari 1964 en per 1 juli 1964 opnieuw
vastgesteld.
Een stukje grond aan de Havenstraat te
Colijnsplaat werd opnieuw voor de duur van
5 jaar, a 25.per jaar, verhuurd aan de
weegbrugvereniging „Landbouwbelang" al
daar.
Ten behoeve van het vak godsdienston
derwijs aan de ulo-school te Kortgene, werd
een crediet van 285.beschikbaar gesteld
voor de aanschaf van een aantal lesboekjes
met bijbehorende schriften.
Aan de vereniging voor Chr. Nat. School
onderwijs te Colijnsplaat werd de exploita
tievergoeding voor het lopende jaar vastge
steld op 4500.
De Stichting „PensionTehuis Noord-Beve
land" te Kortgene heeft vergunning gekre
gen voor de uitbreiding van haar bestaand
huis met 10 bedden. Voor de richtige beta
ling van rente en aflossing van het te lenen
bedrag, 125.000.stelde de gemeente
zich z.h.s. garant.
Met 10 van de 11 stemmen werd de heer
A. Geelhoed te Colijnsplaat benoemd in de
vacante plaats van de heer Huissoon aldaar,
in de Gem. Dienst voor Sociale Zaken.
Een crediet van 4000.werd beschik
baar gesteld voor de noodzakelijke verbe
tering van de coupure aan de Veerdam te
Kortgene. De werkzaamheden zijn wegens
het dringende karakter bereids opgedragen
aan de combinatie Brug Oosterschelde en
aan de heer A. C. van Hee te Kamperland.
Het zware en veelvuldige zandvervoer ten
behoeve van de aanleg van de weg naar de
Oosterscheldebrug heeft deze werken nood
zakelijk gemaakt. Het werd daar ter plaatse
een onhoudbare en gevaarlijke toestand, de
dijk vertoonde op verschillende plaatsen
neigingen om te verschuiven. Het lid Van
der Weele, doelende op de wegenbelasting
plus de 60 °/o verhoging daarvan, vroeg
naar de mogelijkheid van een bijdrage uit
het rijkswegenfonds. De voorzitter ant
woordde hem, dat deze zaak de hoogste be
langstelling heeft in kringen die daarmee te
maken hebben. Er zal hierover nader door
b. en w. geïnformeerd worden.
Met algemeen goedvinden werd onder
hands opgedragen aan de heer P. Adriaanse
te Colijnsplaat het binnenschilderwerk in de
o.l.s. aldaar en daarvoor een crediet ge
opend van 2000.Sanctie werd verleend
aan het besluit van b. en w. voor de in 1964
uitgevoerde werken van die schilder in de
zelfde school tot een bedrag van 1829.30.
Op de vraag van een der leden waarom een
en dezelfde schilder genoemd wordt werd
géantwoord dat de andere schilder, Lansen,
meende het druk genoeg te hebben en daar
om geen prijs te stellen op dat gemeente
werk. Het lid Van der Weele vond het heb
ben van 1 gegadigde maar een gevaarlijke
zaak en herinnerde zich een vroeger gezeg
de, een 2akenman die de gemeentewerken
heeft is voor dat jaar binnen. Hij wees er op
dat Colijnsplaat tot de gemeente Kortgene
behoort en dat daardoor meerdere bedrijven
Donderdag 4 maart zal op Noord-Beve
land een bloedafname-avond worden geor
ganiseerd door het Roode Kruis, als er ten
minste voldoende enthousiasme onder de
bevolking bestaat, om zich als donor hier
voor op te geven.
Het gaat nu eens niet om geld, maar al
leen om nog geen halve liter van uw bloed.
Iedereen tussen 18 en 65 jaar die gezond
is, kan dit gemakkelijk missen, daar binnen
korte tijd de hoeveelheid afgestaan bloed
in uw lichaam weer wordt bijgemaakt.
Zoals u weet is de normale hoeveelheid
bloed van een volwassene ongeveer 5 liter.
Indien u zich hiervoor opgeeft, bent u
beslist niet de enige; velen deden het vóór
u en het is misschien aardig te weten, dat in
1963 bijna 210.000 mensen bloed hebben af
gestaan als Roode Kruis donors.
Dit is een respectabel aantal, maar in de
praktijk blijkt, dat het eigenlijk toch nog
niet genoeg is.
In de loop der tijden is men meer tot de
ontdekking gekomen hoe belangrijk de
functie van het bloed is en hoe levensred
dend het kan zijn, indien men bloed of het
daaruit gemaakte plasma, toedient aan een
patient met groot bloedverlies.
Reeds in de grijze oudheid kende men
aan het bloed grote kracht toe en probeerde
men zelfs op de een of andere manier bloed
aan patiënten te geven. Soms liet men een
zieke bloed drinken en ook werd gepro
beerd, schapenbloed aan een patiënt toe te
dienen, zij het op gebrekkige en primitieve
wijze. De meeste patiënten hebben deze
„bloedtransfusies" niet overleefd.
Thans worden jaarlijks duizenden bloed
transfusies aan patiënten in de ziekenhui
zen gegeven en wel met goed succes. En
niet alleen bloedtransfusies
Het bloed dat u nu gaat afstaan, wordt
niet gebruikt voor een directe bloedtrans
fusie, maar voor de bereiding van het even
zo nodige plasma.
Zoals u misschien weet is een fles bloed
niet langer houdbaar dan twee, soms drie
weken, waardoor het moeilijk is in de zie
kenhuizen een „voorraad" bloed beschik
baar te hebben.
Deze moeilijkheid werd opgelost, toen
men ontdekte, dat het mogelijk was, de rode
bloedcellen uit het bloed te halen, zodat er
plasma overbleef.
Dit plasma nu is in gedroogde vorm wel
zeven jaar houdbaar, terwijl het effect van
een plasmatransfusie in vele gevallen bijna
gelijk is aan die van een gewone bloedtrans
fusie.
Het voordeel van plasma is tevens dat het
direct ieder patiënt kan worden toegediend,
zonder dat eerst de bloedgroep behoeft te
worden bepaald. Dit is vooral van belang
bij grote rampen, ongelukken e.d., waar
snel hulp moet worden geboden.
Daarom worden overal in het land flessen
plasma als voorraad bewaard, zodat men
hierover in spoedgevallen direct kan be
schikken.
Behalve het zo nodige plasma, kunnen te
genwoordig uit bloed ook verschillende an
dere preparaten worden bereid, zoals o.a.
gamma globuline, dat dient ter voorkoming
van bepaalde infectieziekten, zoals rode
hond bij zwangeren, mazelen, geelzucht en
waterpokken; fibrinogeen, dat levensred
dend kan zijn bij bepaalde patiënten met een
abnormale bloedingsneiging (bloederziekte)
en albumine dat wordt toegediend bij shock
en bij lever- en nierziekten.
De bereiding van het plasma en de ver
schillende andere preparaten vindt plaats in
het Centraal Laboratorium van de Bloed
transfusiedienst te Amsterdam, waar op het
gebied van bloed en bloedtransfusie nog
steeds nieuwe ontdekkingen worden gedaan
in het belang van de patiënten.
Misschien ook nog eens voor u of een der
uwen
Het is onmogelijk, hier verder op in te
gaan, maar één ding zal u duidelijk zijn: Het
nog geen goed jaargetijde was.
Welleman's tweede vraag: is het al be
kend wanneer met de aanleg van een zwem
bassin te Kortgene en te Colijnsplaat kan
worden begonnen, werd door de voorzitter
beantwoord. Deze zeide o.m. dat voor het
zwembad te Kortgene reeds in 1964 een
flinke subsidie was toegewezen, maar dat
dit bedrag nu te laag is in verband met het
prijsverloop. Onzerzijds wordt aan beide
projecten gewerkt maar het wachten is op
een toereikende verhoging van de subsidie.
We hopen nog steeds op een spoedige toe
zegging, veel tijd om voor het a.s. zwem-
seizoen gereed te zijn, is er niet meer. Wacht
die toezegging nog enige tijd, dan kan het
grote bassin maar provisorisch klaar zijn.
De laatste vraag van Welleman omtrent de
reden van de trage toewijzing van de brand-
stoffenbijslag terwijl het stookseizoen reeds
voor de helft voorbij is, werd door wethou
der Breure beantwoord. Door omstandighe
den, buiten de wil van b. en w. is in de
toewijzing vertraging ontstaan. Men kan nu
op een spoedige afdoening rekenen. Wat de
soort kolen betreft, een volgend seizoen zal
men een geldsbedrag beschikbaar stellen, de
mensen kunnen dan die soort kolen kopen
die ze menen nodig te hebben.
Op de vraag van het lid Verburg of de
toren te Kortgene ook op de monumenten
lijst staat werd bevestigend geantwoord. Op
zijn vraag naar het zo lang uitblijven van
bouwvergunningen zette de voorzitter de
gang van zaken uiteen. Verbouwingen be
neden 10.000.moet men 4 tot 8 weken
voor rekenen. Men zal trachten een en an
der vlugger te doen verlopen.
Op een vraag van mevrouw Janssen over
het reclame-stempel van de jachthaven
„Delta Marina" op de uitgaande poststuk
ken van de gemeente kreeg zij ten ant
woord, dat dit in de vóórvergadering (niet
openbaar red.) van 30 maart a.s. behan
deld zal worden.
Voor een speelplaats te Colijnsplaat dacht
het lid Van der Weele aan het sinds jaren
niet meer gebruikte korfbalveld, vóór het
geweldige voetbalveld gelegen.
De voorzitter antwoordde hem dat er
voor dergelijke zaken op initiatieven uit de
gemeente gewacht wordt.
is beslist nodig, dat u zich opgeeft als do
nor.
Donderdagavond 4 maart zullen de
bloedafname-zittingen gehouden worden in
de wijkgebouwen te Kortgene en Wissen-
kerke. Het (gratis) vervoer zal nader bekend
gemaakt worden.
Eén dezer dagen zult u een aanmeldings
formulier in uw bus vinden.
Wilt u dit zo spoedig mogelijk invullen
en in de bus werpen bij de artsen of wijk
verpleegsters?
Voor Geersdijk bij de secretaris ds. H. L.
van Aller en voor Kats bij het bestuurslid
H. J. Maas.
Het bestuur van het Ned. Rode Kruis,
afdeling Noord-Beveland.
Voor 150 jaren
Willem I,
Koning der Nederlanden,
balling werd koning
koning werd balling
„Wat zijn de ministers? Volstrekt nietsl
Ik kan zonder ministers regeren, of, wan
neer ik het goedvind, wie mij goeddunkt
aan het hoofd van de ministeriële departe
menten plaatsen, al was het ook een van
mijn palfreniers; want ik, ik alléén ben de
man, die handelt en voor de daden der re-
gering verantwoordelijk is".
Zou men laten raden van wie deze woor
den afkomstig zijn, dan zou iedereen den
ken aan Napoleon en waarschijnlijk nie
mand aan Willem I, die toch had verklaard
als „constitutioneel vorst" te zullen regeren.
Maar in die woorden ligt het gehele drama
verweven van de Oranjeprins, die uit de
ballingschap geroepen werd tot de kroon en
wie deze kroon zodanig tot een doornen
kroon werd, dat hij deze 25 jaren later neer
legde om in ballingschap te gaan en daar te
sterven.
Willem, „de Erfprins", leek maar heel
weinig op zijn vader, de besluiteloze stad
houder Willem V, maar veel meer op zijn
moeder, de bijdehandte „Prinses Wille-
mijn", wier naam in de geschiedenisboekjes
wordt gekoppeld aan Goejanverwellesluis.
Toen Willem V onder druk der Patriotten
besloot zijn waardigheden neer te leggen,
was het de jonge Willem, die hem toe
snauwde, dat hij dat alléén kon doen wat
hemzelf betrof. „Uw ambten zijn erfelijk
en ik ben er nog en heb een zoon!"
Niet als stadhouder, niet als prins, maar
als souverein vorst kwam hij in Nederland
terug en dat ook het volk hem zo zag, be
wees de begroeting van Dirk van der Duijn,
de Scheveninger, die zijn kar de zee inreed
om zijn vorst vanuit de Engelse sloep op
het strand te brengen: „Welkom Majesteit".
De Koning.
Als souverein vorst verklaarde hij consti
tutioneel te willen regeren. In een grond
wet zouden de plichten van de vorst, de
rechten en vrijheden van het volk dienen te
worden vastgelegd. Maar hij was nog mij
lenver verwijderd van de gedachte aan een
constitutioneel koningschap, zoals dit thans
wordt verstaan.
Op 16 maart 1815 aanvaardde hij de titel
van „Koning der Nederlanden", zowel om
de positie van het Koninkrijk der Nederlan
den tegenover het buitenland zeker te stel
len, als om de vaste verbondenheid van de
Noordelijke en Zuidelijke rijksdelen daar
mede tot uiting te brengen. Dit laatste is
hem uiteindelijk niet gelukt. Reeds vijftien
jaren later scheidde het Zuiden zich af.
De koning benoemde de ministers en de
ministers waren verantwoording schuldig
Vermoedens omtrent metaalachtige structuur
De geofysica leert ons, dat de aardkern
zich op een diepte tussen de 3000 en 6000
kilometer bevindt en in de toestand van
vloeibaar metaal verkeert. Hij is uitermate
dicht geconstrueerd en bezit een hoog elek
trisch geleidingsvermogen. Daardoor wordt
hij tot zetel van de elektriciteit waaruit het
magnetisch veld van de aarde ontstaat. Over
de aardkern breidt zich tussen 1000 en 3000
kilometer diepte de „onderste laag" uit,
waarvan men aanneemt dat hij uit sulfide-
en oxide-ertsen met een groot ijzergehalte
bestaat. Over deze laag strekt zich de „bo
venste laag" uit tussen 30 en 1000 kilometer
diepte, die evenals de door ons bewoonde
aardkorst bestaat uit silikalische gesteenten
(verbindingen uit kiezelzuur).
Dat de aarde uit lagen opgebouwd is
wordt bevestigd door seismografische me
tingen. Explosiegolven worden aan de gren
zen van de verschillende aardlagen gere
flecteerd en tonen de aanwezigheid van
„discontinuïteiten" aan.
Deze opbouw is vermoedelijk ontstaan bij
het afkoelen van de aarde op dezelfde wijze
waarop men in de hoogovens bij het smel
ten van ijzererts een metalen laag, daar
boven een sulfide laag en bovenaan een
silikatische laag verkrijgt. De op het aard
oppervlak gelande meteorieten bestaan ge
deeltelijk uit ijzer en nikkel, gedeeltelijk
zijn zij opgebouwd overeenkomstig de aard
lagen en de aardkorst, hoewel de oxide-sul
fide lang niet helemaal extact is weergege
ven. Men vermoedt, dat deze meteorieten
afkomstig zijn uit overeenkomstige lagen
van geëxplodeerde hemellichamen.
Geïnspireerd door het meteorietenmodel
zijn de geleerden van mening, dat de aard
kern bestaat uit ijzer en nikkel. Men dacht
zelfs een tijd, dat hij uit goud zou bestaan.
Modificaties.
Dr. Wemer Schreyer, docent voor mine
ralogie in Kiel, heeft er op gewezen dat er
in de huidige wetenschap andere interpre
taties voor de lagen-bouw van de aarde op
gang beginnen te maken. De klassieke lagen-
theorie heeft er namelijk geen rekening mee
gehouden, dat in de aardkern een druk van
3 miljoen atmosfeer heerst, die gemakkelijk
berekend kan worden uit het gewicht van
verschillende aardlagen. De temperatuur in
de aardkern zou daarom tussen de 3000 en
6000 graden moeten bedragen.
Door de hogedruk-fysica, een nog jónge
tak van de wetenschap, werd aangetoond,
dat vele elementen bij een zeer hoge druk
in andere toestanden of .^modificaties over
gaan, vooral wanneer zeer hoge tempera
turen nog een handje helpen. Zwavel, fos
for en jodium nemen bijvoorbeeld onder een
druk van 100.000 tot 400.000 atmosfeer me
taalachtige eigenschappen aan.
Deze modificaties blijven bij de terugkeer
tot normale temperaturen min of meer be
houden en kunnen gemakkelijk onderzocht
worden. Het zijn inderdaad metalen met
hun karakteristieke elektrische geleidings
vermogen.
Dr. A. Neuhaus, een mineraloog uit Bonn,
is er onlangs zelfs in geslaagd zout door
middel van hogedruk van metaalachtige ei
genschappen te voorzien. Hoe hoger cis
druk werd, des te metaalachtiger werd het
zout. Neuhaus kan ook verklaren waarom.
Gewoon keukenzout bestaat bijvoorbeeld
uit elektrisch geladen atomen van natrium
(positief, het „kation") en chloor (negatief,
het „anion"), die op grond van de aantrek
kingskracht tussen negatief en positief bij
eengehouden worden. De anionen zijn in
het bezit van een extra elektron, de kationen
hebben daarentegen een elektron (een ne
gatieve lading) te weinig. Om de positieve
kern van elk atoom cirkelen negatieve elek
tronen. Het chlooratoom heeft in dit geval
aan het natrium-atoom een buiten-elektron
afhandig gemaakt. Onder hoge druk wordt
de elektronenwolk van de atomen vervormd
en samengeperst. Het volume van het atoom
wordt daarbij duidelijk kleiner, hetgeen ook
blijkt door het krimpende volume van de
kristallen. Door deze vernauwing komt het
aan hem en aan hem alléén. De gedachte
van de „onschendbare kroon", waarbij de
ministers verantwoorlijk waren tegenover
de volksvertegenwoordiging, leek hem revo
lutionair. Daarin lag een van de oorzaken
voor zijn antipathie tegen Van Hogendorp,
die de situatie in Engeland als uitgangspunt
nam. Zijn trouwste (en schranderste) aan
hanger vervreemde hij hiermede van zich,
werd hij tot een vijand. Zij, die braaf met
„de lamme Louis" en Napoleon hadden ge
collaboreerd, zoals Van Maanen en De Stas-
sart, werden zijn voornaamste medewerkers,
die de kunst verstonden met hem om te
springen, een kunst, welke de trotse Van
Hogendorp nooit had geleerd.
Op eigen houtje.
„Ik alleen ben de man, die handelt".
Zo was het ook inderdaad.
De koning handelde. Zijn activiteit stak
gunstig af bij de laksheid en de lauwheid
van velen zijner landgenoten. Willem I zou
een prima minister van financiën zijn ge
weest, maar een staatsman was hij niet. Hij
liet zich leiden door de situatie van het o-
genblik, staatkunde op langere termijn be
dreef hij niet. Voor Van Hogendorp was de
vrijhandel een principe, op de lange duur
bevorderlijk voor Nederlands handel. Wil
lem I zag alleen de bevordering der directe
belangen van de Zuidelijke industrie en
was derhalve protectionist.
Maar doordat het altijd de koning was,
die handelde, werd ook de koning direct
voor alles verantwoordlijk gesteld. Hij was
niet het „bindend element" hij veroorzaakte
juist verdeeldheid.
Want alle ontevredenheid, voortvloeiende
uit zijn handelingen, richtte zich niet tegen
de regering. Immers, de ministers waren
„volstrekt niets". De koning werd de alge
mene wrijfpaal en aangezien hij er nimmer
in slaagde zich populair te maken en daar
ook niet naar streefde, vervreemdden vorst
en volk steeds meer van elkaar.
De kloof werd onoverbrugbaar toen de
koning, weduwnaar geworden, zijn besluit
extra-elektron van het chloor-atoom in de
buurt van het natrium-atoom, wiens posi
tieve kern de ontvluchte of ontvoerde zoon
weer sterker begint aan te trekken aange
zien de elektronische aantrekkingskracht bij
vermindering van afstand kwardratisch toe
neemt. Het chloor-atoom oefent eveneens
aantrekkingskracht op het betwiste elektron
uit, zodat dit meestal niet geheel in de ban
van het moeder-atoom kan terugkeren. Het
wordt, bij wijze van spreken, zelfstandig
omdat de wederzijdse aantrekkingskrachten
elkaar ongeveer opheffen. Het elektron kan
zich nu vrij bewegen. Dat is juist het ken
merk van de metaalachtige toestand.
Tussen de atomen van een metaal cirke
len talrijke vrije elektronen rond, die echter
niet toebehoren aan een bepaald atoom,
maar aan het stuk metaal als geheel. Daar
op berust het elektrisch geleidingsvermogen.
Als men er een overeenkomstige impuls
doorheen jaagt, beginnen de elektronen
zich van de negatieve naar de positieve
pool te verplaatsen. Dat noemt men de e-
lektrische stroom. Het feit, dat van nature
niet-metaalachtige stoffen door inwerking
van hoge druk in metaalachtige toestand ge
bracht kunnen worden, laat belangrijke ver
moedens omtrent de aardkern toe. Hij be
hoeft niet helemaal uit ijzer en nikkel, of
zelfs uit goud te bestaan om een metaalach
tige structuur te bezitten. Hij kan zonder
meer bestaan uit dezelfde eenvoudige stof
fen, die wij als mineralen in de aardkorst
vinden alleen zijn deze silikaten (gesteen
ten) door een druk van miljoenen atmosfeer
in het binnenste van de aarde overgegaan
in een metaalachtige toestand. De elektro
nenwolk van hun atomen zijn vervormd, e-
lektronen zijn vrijgekomen. In de weten
schap noemt men dit proces de druk-af-
braak van de buitenste elektronen-lagen.
Geen hoop op goud.
In de bovenste aardlagen, waar niet zo'n
grote druk heerst, is dit proces nog niet zo
ver gevorderd. Pas laag na laag wordt met
het toenemen van de druk de transforme
ring in metaal bereikt. In de bovenste lagen
zijn de stoffen reeds gedeeltelijk veranderd,
maar nog niet in metaaltoestand overge
gaan. Daaruit zouden verschillende lagen
van de aardopbouw kunnen ontstaan. Het
onderzoek van Neuhaus toont aan, dat er
een mechanisme voor deze veranderingen
bestaat. Amerikaanse onderzoekers hebben
in de laatste jaren overeenkomstige, minder
vergevorderde modificaties voor verschillen
de mineralen onder hoge druk kunnen aan
tonen.
Men begint er nu langzamerhand van
overtuigd te raken, dat deze fase-metamor
fose zich tot een diepte van ongeveer 900
kilometer voltrekt, terwijl in de daaronder
liggende lagen dezelfde metalen aanwezig
zijn, maar in een glasachtige vorm, de zoge
naamde homogene spinellgase.
De verschillende druk- en temperatuur-
voorwaarden in de verschillende aardlagen
zijn volgens Dr. Schreyer voldoende om de
geofysieke lagenopbouw van de aarde te
interpreteren, hoewel de aarde in dit geval
door en door uit hetzelfde materiaal zou
bestaan. De vermaarde Duitse natuurkundige
en nobelprijs-winnaar Pascual Jordan heeft
onlangs het vermoeden geformuleerd, dat
de aarde langzaam in volume toeneemt en
in zwaartekracht vermindert. Omdat het bo
venste gedeelte zich in een losse fase be
vindt, zou daardoor het aardvolume toene
men. De interpretatie van de lagen-opbouw
van de aarde door verschillende fasen-toe
standen van de materie zou een dergelijke
hypothese aan een bruikbaar mechanisme
kunnen helpen, meent Dr. Schreyer. Als de
mens ooit afdaalt naar de aardkern kan hij
niet langer hopen er een geweldige gouden
kogel te vinden of tenminste een reusach
tig reservoir van bruikbare ertsen. Hij moet
er rekening mee houden, dat hij er dezelf
de waardeloze gesteenten zal vinden als
boven in de aardkorst, hoewel dat bij naar
stig speuren soms ook nog wel meevalt.
(Nadruk verboden)
aankondigde opnieuw in het huwelijk te
treden met een vroegere hofdame van de
koningin, gravin Henriette d' Oultremont.
Zij was Belgisch en rooms-katholiek en dat
deed de deur dicht. Het geschimp op „Wil
lem Kaaskop en Jetje Dondermond" was
niet van de lucht. Na 25 jaren aan de rege
ring te zijn geweest, een triest jubileum, leg
de de vorst de kroon neer en trok zich op z'n
landgoederen in Silezië terug. Zijn heen
gaan werd slechts door weinigen betreurd.
In ballingschap.
Niet alleen vóór zijn kroning en niet al
leen na zijn heengaan leefde Willem I in
ballingschap. Vele jaren reeds was hij voor
zijn volk een vreemde. Ook in de familie
kring bleven de conflicten niet uit. Zijn
zoon, de latere Willem II, even populair als
de vader inpopulair was, mocht een goed
hartig mens en een dapper militair zijn,
maar hij deed vele onverstandige dingen en
liet zich door duistere elementen tegen de
vader gebruiken. Als kroonprins was hij
meermalen verwikkeld in internationale
schandalen, welke vader Willem veel kop
zorgen gaven.
De herinnering aan 's konings fouten ver
bleekte met de tijd. De vele goede dingen,
welke hij had gedaan, hielden stand. Hij al
leen was de man, die handelde, dat was
zijn zwakheid, maar in vele gevallen ook
zijn verdienste. En niemand behoefde te
twijfelen aan zijn vaderlandsliefde. Het
woord, later door zijn achterkleindochter
gesproken: „Oranje kan nooit genoeg voor
Nederland doen" had hij tot het zijne ge
maakt.
Zijn laatste daad was een deelname met
10 miljoen gulden in de poging van minis
ter Van Hall, de staatsschuld te saneren en
het bijna bankroete Nederland weer op de
been te helpen.
„Vader Willem" werd hij genoemd.
Hij vaderde weliswaar teveel. Maar hij
had zonder twijfel een vaderhart en kreeg
ruim zijn deel van de vadersmart.
(Nadruk verboden).
