Uw werk is ons werk Dit hebben ook.... wij De man die de vitamine ontdekte Tweede blad van het Noord-Bevelands Nieuws- en Advertentieblad d.d. 3 oktober 1964 no. 3114 Wereld-Raiffeisendag 3e donderdag van oktober Donderdag 15 oktober a.s. wordt het feit herdacht det F. W. Raiffeisen in 1849 zijn eerste coöperatieve spaar- en kredietbank stichtte. Een grote gebeurtenis in het licht van het toenmalig tijdsbeeld. Groot genoeg ook om in de geschiedenis te blijven voortleven als het werk van een onvergetelijke pionier. Want uit de eerste bank van Raiffeisen zijn in vele Janden in Europa en daarbuiten Raiffeisenorganisaties met duizenden aan gesloten banken gegroeid. In steden en stad jes, dorpen en dorpjes zijn spaarbanken vol gens het idee Raiffeisen gevestigd. F. W. Raiffeisen burgemeester van het Duitse dorpje Flammersveld (Westfalen) was ambtsnalve gezagdrager, doch tevens in zeer menselijke zin „burgervader". Een onderscheiding die hem meer dan recht matig toekwam om de nimmer aflatende zorg en toewijding, die hij had voor de minder-bedeelden in zijn gemeente. Hij be ijverde zich het algemeen welzijn te bevor deren en de armoede te bestrijden door de noodlijdende bevolking naar draagkracht fi nancieel bij te staan. Hoewel het begin van de vorige eeuw diverse aspecten vertoonde, die duidden op een economische vooruitgang, heersten in de streek waar Raiffeisen leefde en werkte erbarmelijke toestanden. Tengevolge van hongersnoden, misoog sten en sociale ontreddering was de finan ciële nood groot en de invloed van woe keraars en geldschieters bracht menige kleine ondernemer tot de bedelstaf. Sociale voorzieningen van staatswege ter bescherming en ondersteuning van de eco nomisch zwakkeren bestonden nog niet. Om de ergste nood te kunnen lenigen riep Raiffeisen de hulp in van enige finan- cieel-draagkrachtige bewoners van de ge meente. Zijn doel was te komen tot de op richting van een niet-commerciele coöpe ratieve spaar- en kredietinstelling van waar uit leningen tegen betrekkelijk lage rente vergoedingen konden worden verstrekt aan hulpbehoevende inwoners. Daarbij was zijn eerste zorg, de op woekerwinsten beluste geldschieters uit te schakelen. Reeds eerder had Raiffeisen bewezen moe dig en vasthoudend te zijn waar het hulp vaardigheid "betrof. Daarmee had hij zich veel sympathie verworven. Het kostte hem dan ook weinig overredingskracht om en thousiasme te vinden bij een aantal dorps- notabelen, die bereid waren hem daadwer kelijk te steunen in de vorm van spaar gelden tegen rentevergoeding. Op 1 december vond de officiële oprich ting plaats. En deze eerste unieke bankin stelling, waar niemand eigenbelang in zocht, groeide uit tot een hechte instelling, waar aanvankelijk velen toevlucht vonden in hun financiële nood, doch waaruit spoedig ook een stimulans groeide, die de gemeenschap aanmoedigde tot sparen. Raiffeisen had iets groots verricht! Hij had bewezen dat spaar zaamheid tot grote dingen in staat stelt. Overal in Duitsland vonden zijn denk beelden weerklank en weldra breidden zij zich uit tot ver over de grenzen. In Neder land kwam de Raiffeisengedachte eind vo rige eeuw tot werkelijkheid en is thans uit gegroeid tot een Raiffeisenorganisatie met meer dan duizend aangesloten banken en bijkantoren. Het totaal aantal spaarders be draagt momenteel ruim 1.750.000 met een totaal aan ingelegde spaargelden van ruim 4.000.000.000.— Over de gehele wereld wordt burgemees ter Raiffeisen jaarlijks op de derde donder dag van oktober herdacht. In ons land is dit de „Raiffeisendag", die de laatste jaren wegens grote belangstelling van nieuwe spaarders uitgebreid is tot „Raiffeisen-spaar- week" (de week van 12-17 oktober a.s.). In Amerika vindt de herdenking plaats op dezelfde datum met de „Credit Union Day", waarbij het gebruikelijk is, dat de President van de United States een speciale boodschap uitgeeft. Twijfel Op 82-jarige leeftijd stierf onlangs in München een arts, wiens naam weliswaar niet wereldberoemd is geworden, maar die toch door wetenschappelijk pionierswerk, de ontdekking van de vitamine, ontuitwisbaar de geschiedenis van de geneeskunde is in gegaan. Het is de jonge generatie nu nauwelijks bekend, dat men ongeveer 50 jaar geleden er nog niet het geringste idee van had, dat onze voeding heel kleine, maar uiterst be langrijke bestanddelen bevat, die voor de opbouw van het menselijk organisme als mede voor het behoud van onze gezondheid van beslissende betekenis zijn. Ook het he den ten dage in alle talen ingeburgerde woord vitamine is nog niet ouder dan on geveer 50 jaar. Het werd gevormd uit het latijnse woord vita (leven), ongetwijfeld met de bedoeling de grote betekenis van deze stoffen te onderstrepen. Nu weten we maar al te goed, welke ernstige, ja vaak do delijke gevolgen gebrek aan vitaminen in onze voeding kan hebben. Heelkunde en chemie. De geschiedenis van de ontdekking van de vitamine behoort tot de interessantste hoofstukken van de jongste geschiedenis der geneeskunde en laat duidelijk zien, hoeveel de moderne heelkunde aan de chemie te danken heeft. Nog aan het begin van onze eeuw waagde niemand het eraan te twijfe len, dat onze voedingsmiddelen bestonden uit eiwit, vet, koolhydraten en een paar voerde tot wetenschappelijke triomf mineralen en dat deze stoffen alleen maar in voldoende hoeveelheden in onze voeding aanwezig moesten zijn, om ons in leven en goed gezond te houden. Alleen de toenma lige 2S-jarige assistent van de Geneeskun dige Kliniek in Giessen (west-Duitsland) dr. Wilhelm Stepp, werd door twijfel geplaagd. Hij had een bepaald vermoeden, dat er zich naast eiwit, vet en koolhydraten nog andere stoffen in ons voedsel moesten bevinden, die voor de opbouw van de levende sub stantie alsook voor de instandhouding van onze gezondheid dringend nodig zijn. Hij besloot daarom deze kwestie langs experi mentele weg na te gaan. Muizen en wittebrood. De jonge onderzoeker onttrok aan het hoofdvoedsel van witte muizen, in melk gebakken wittebrood, alle in alcohol en ether oplosbare stoffen en voerde de proef dieren met dit theoretisch „minder voedza me" brood. Al na korte tijd bleek zijn veronderstelling juist te zijn. De proefdieren verloren lang zamerhand gewicht en stierven tenslotte zonder uitzondering, hoewel zij wat hoe veelheid betrof, voldoende voedsel hadden gekregen. Daarop voegde hij langzaam de onttrokken stoffen toe aan het voedsel van andere dieren, die op dezelfde manier wer den gevoed en het wonder geschiede: de dieren herstelden zich weer spoedig en al na bijvoeging van heel kleine hoeveel heden. Het lag dus voor de hand, dat juist die onbekende kwantitatief zo nietige be standdelen van het witte brood, de waarde volste voedingsstoffen moesten zijn. Het eerste bericht over deze proeven pu bliceerde Wilhelm Stepp in het jaar 1909. Twee jaar later bevestigde de Engelse on derzoeker G. F. Hopkins de juistheid van de resuitaten en gevolgtrekkingen van zijn Duitse collega. Hopkins was eveneens op deze geheimzinnige uiterst belangrijke stof fen gestoten, zij het dan ook langs een an dere weg. Er gingen weliswaar nog enkele jaren voorbij, eer er aan het bestaan van de inmiddels als „vitamine" aangeduide stof fen niet meer kon worden getwijfeld en het onderzoekingsterrein aan de chemici werd overgelaten, die er langzamerhand in slaag den de vitaminen een voor een uit onze voedingsmiddelen te isoleren. Nu behoort de kennis over vitaminen tot de algemene ontwikkeling. Er wordt echter slechts zel den aan haar ontwikkelingsgeschiedenis en in het bijzonder aan het pionierswerk van dr. Wilhelm Stepp gedacht. (Nadruk verboden). Een draagbare Sesam open u Voor de supermoderne Ali Baba is nu een transistorapparaatje geconstrueerd waarmee hij zijn garagedeuren op elke willekeurige plaats in huis kan openen of sluiten. Een in een plastic kastje gebouwd appa raatje voor afstandsbediening geeft de ge wenste impulsen aan het opening-mecha nisme, dat op vrijwel alle soorten garage deuren kan worden gemonteerd. Een beveiliging zorgt ervoor dat het me chanisme stopt, wanneer de beweging van de deur door onverwachte obstakels zoals bijv. kinderen of huisdieren wordt gehin derd. Men kan het transistorzendertje overal meenemen en het wordt dus ook niet in de auto gemonteerd, maar los daarin geplaatst, wanneer men wegrijdt. Terwijl u uw eitje oppeuzelt kunt u, als het kistje naast uw bord staat, „alvast" de garage openen. (DIA). Omdat dit voor ons geen ijdele leuze is, brengen wij u nu reeds in gedachte, dat over enige tijd het winterseizoen voor de deur staat. Dat wil zeggen, dat u weer naamkaartjes gaat schrijven, maar ook brieven en rekeningen. Wij hebben voor uw (ons) werk echter tijd nodig om dat perfect te verzorgen. Wij vragen u: gaat u nu reeds uw voorraad na om te zien of deze aanvulling behoeft. Gaarne zullen wij er dan weer voor zorgen dat uw (ons) werk op tijd klaar is en tot in de puntjes verzorgd. Bij voorbaat dank voor uw medewerking. een buitengewoon mooie collectie voorleesboeken, Bijbelse vertellingen, sprookjes boeken Geschikt voor jonge en oudere kinderen Maar ook de ouders genieten ervan Zie hiervoor de etalage van BOEKHANDEL MARKIJSSE, WISSENKERKE waar ook een aantal boeken over en van Zeeland in staan ,,0nze clOillem Kort na de bevrijding van ons land, in 1945, werd de bewaking van de Zuid- en Oostgrens van ons land opnieuw opgedragen aan het personeel van het Wa pen der Koninklijke Marechaus see. Bij de controle op het ons land binnenkomend en uitgaande ver keer diende scherp te worden gelet op personen wier aanhou ding en berechting, in verband met hun handelingen en misdra gingen gedurende de Duitse be zetting, door de Nederlandse Overheid was bevolen. De bewaking van bedoelde doorlaatpost, die dag en nacht gehandhaafd diende te worden, eiste een vrij sterke personeels bezetting. Als gevolg van de chaotische toestand waarin de Duitse be zetting ons land had achterge laten ontbrak het het personeel aan het aller noodzakelijkste ter uitoefening van de dienst. Aan gezien ook niet over een schrijf machine kon worden beschikt en het merendeel der administra tie in tweevoud diende te ge schieden, werd gehoopt dat deze tot het uiterste beperkt zou blij- Die hoop zou ijdel blijken. Daarover mogelijk later, even als over de velerlei soorten aan houdingen en de reactie daarop van betrokkenen en geïnteres seerden. Voor de legering van het ruim veertig man sterke marechaussee personeel waren, wegens gemis aan normale woonruimte, twee totaal uitgewoonde houten ba rakken ter beschikking gesteld, waarin een overvloed aan mui zen. Eén der barakken werd inge richt als slaapruimte voor het personeel. De andere als dag verblijf, met inbegrip van eet- en wasgelegenheid, een ruimte voor de te voeren administratie terwijl nog een ruimte vrij ge houden diende te worden voor de inrichting van een keuken. Het marechausseepersoneel had n.l. zelf zorg te dragen voor de bereiding van eigen voeding en de verstrekking daarvan aan aangehouden personen. Met die bereiding werd een reserve soldaat belast die. tege lijk met de beide barakken en een oud legervoertuig van de toen in liquidatie zijnde grens wacht was overgenomen. Deze soldaat, die luisterde naar de naam „WILLEM" was een ijve rig en goedwillend mens, doch zijn kookkunst reikte niet verder dan tot het gaar pruttelen van aardappelen, rode bieten, knol len en wortelen. Voor de bereiding en opdiening daarvan miste hij elk gevoel en goed bedoelde raadgevingen of opmerkingen daarover accep teerde hij met een Chinese lach. Verandering ten goede werd echter niet bereikt. Zulks was begrijpelijk. De goede man had nimmer „koken" geleerd en het gebruik van een kookboek lag hem niet. Zout, veel zout was zijn geliefd hulpmiddel bij de bereiding der voeding. De omstandigheden waaron der de amateur kok leefde en werkte waren ook niet bepaald gunstig. Evenmin hygiënisch. Meerdere van vele in de barak ken huizende muizen hadden ook bezit genomen van zijn domein en leidden zijn aandacht af. Dat deden ook de verhoren waar aan de aangehouden personen onderworpen werden en die plaats vonden in de barak waar „onze Willem" werkte. Zijn afdeling was n.l. door een laag houten beschot gescheiden van de bureau en verhoor ruimte» Willem toonde voor die verho ren en de persoon die daaraan onderworpen werd een grote, doch vaak misplaatste en niet gewenste belangstelling. Zijn veelal niet gewassen hoofd verscheen dan boven het hou ten beschot en met een grijns of hoofdgebaar trachtte hij van zijn goed- of afkeuring blijk te geven. Dat medeleven zijnerzijds kon niet geduld worden. Niet enkel ter wille van de welvoegelijk- heid doch mede omdat bij de plotselinge verschijning van Wil- lems hoofd rekening gehouden diende te worden met een mo gelijke nadelige beïnvloeding van het verhoor als gevolg van schrik. Willem had een zwak voor bier en bij een overmatig ge bruik daarvan toonde hij zich strijdlustig en overmoedig. In zijn gewone doen was hij een gewillig en goedmoedig mens met gevoel voor humor en de manier waarop hij lachte was een verkwikking. Na een verblijf van meer dan drie volle jaren werden de ba rakken verwisseld voor een naar de eisen des tijds ingerichte ma rechaussee-kazerne waarin een modclkeuken met modern kook- materiaal. Willem verhuisde mee, doch het viel hem moeilijk zich aan de gewijzigde omstan digheden en 's feer aan te pas sen. Hij verlangde naar het bur gerleven en een burger baan. Met medewerking en voor spraak der marechaussee kwam hij, als eenvoudig werkman, in dienst van de gemeente. Bij zijn vertrek daarheen verge zelden hem de beste wensen met handdruk van de zijde van het marechausseepersoneel dat hij, goed bedoeld, meer dan drie jaar een kost voorzette die zwaar verteerbaar was. Zijn plaats werd ingenomen door een in militair verband op geleide beroepskok. De houten barakken met bijbe- horen werden gesloopt. Bij een ontmoeting die jaren la ter plaats vond toonde Willem zich nog dezelfde. Alleen ouder. Hij had zich intussen een gezin gevormd. Zijn zwak voor bier was gebleven doch zijn vrouw bepaalde bij het gebruik daar van de mate. Hij vond voldoening in zijn tegenwoordige werkkring en zijn Chef was tevreden. Eind goed, al goed. Herinne ringen werden opgehaald. Het verleden herleefde. De tijd stond even stil. Het was goed. A. Kramer.

Krantenbank Zeeland

Noord-Bevelands Nieuws- en advertentieblad | 1964 | | pagina 3