Kosinosmptcriëii
HET MOET
EEN MACHTIG GEZICHT
ZIJN
Tweede blad van het Noord-Bevelands Nieuws- en Advertentieblad d.d. 25 april 1964 no. 3191
Predik
beurten
De eerste hemellichamen, welke toekoms
tige ruimtevaarders zullen ontmoeten bij het
naderen van Mars, zullen de satellieten Dei
mos en Phobos zijn. Twee satellieten, welke
in 1877 plotseling zichtbaar werden voor de
astronomen. Over Deimos en Phobos hangt
een waas van geheimzinnigheid. Zeker, de
gehele kosmos is een mysterie, een verba
zingwekkend, niet te bevatten wonder, maar
de twee satellieten van Mars vormen voor de
astronomen wel een bijzonder groot vraag
teken. Deimos en Phobos zijn voor hen twee
uitermate fascinerende hemellichamen. Waar
om? Hoezo? vraagt natuurlijk onmiddellijk
de nieuwsgierige lezer zich af. Het antwoord
luidt: omdat de plaatsing van bedoelde he
mellichamen in het heelal bijzonder vreemd
is. Deimos en Phobos zijn, zo lijkt het, ge
ordend op een absoluut onverklaarbare wijze,
strikt in het vlak van de equator en zo dicht
bij Mars, dat hun rotatie door deze wordt af
geremd. De Russische professor I. Chklovski,
die van het planetenstelsel heel wat afweet,
geeft over dit vreemde fenomeen een opzien
barende explicatie. Hij zegt: „Opdat de
spoetniks van Mars kunnen worden afge
remd door de verdunde atmosfeer van deze
planeet, is het noodzakelijk, dat zij hol
zijnl Welnu, de kosmos kent geen holle
voorwerpen. De mogelijkheid is dus geens
zins uitgesloten, dat de satellieten, die om
Mars, kunstmatig zijn
Mars heeft een civilisatie? De bewoners
ervan bewegen zich door de kosmos? Maar
dat is pure science-fiction! Edoch, is de
science-fiction, waarvoor vele mensen zo
smalend de schouders ophalen, niet reeds ten
dele nuchtere werkelijkheid geworden? De
Maan werd geraakt, bemande ruimtescheep
jes denderen met duizelingwekkende vaart
op ongekende hoogten door het luchtruim.
Venus is binnen het bereik van raketten ge
komen en vermoedelijk zal er binnenkort
ook wel een aardse verspieder om Mars
zoemen. Voorwaar, dit alles is toch meer
sceine dan fiction!
Maar afgezien van de tot nadenken aan
sporende uitlatingen van professor Chklovski
en het verbluffende concrete feit, dat de
aardbewoners zich van hun planeet kunnen
losmaken hetgeen dus ook zou kunnen
worden volbracht door eventuele bewoners
van andere planeten zijn er voorts meer
zaken, welke het vermoeden rechtvaardigen,
dat niet alleen de Aarde een planeet is waar
mensen verblijven. Weliswaar blijkt alles,
wat hierover tot nu toe bekend is, gering,
vaag en twijfelachtig te zijn, maar toch be
treft het hier aangelegenheden, waarover de
wetenschap zich ter dege beraadt. Zo wordt
er door de geleerden de laatste jaren leven
dig gedebatteerd over de in 1908 plaats ge
had hebbende meteorietneerstorting in de
Taïga van Toengoeska in Noord-Syberië. De
enorme krater, welke hierbij ontstond, zou
niet zijn veroorzaakt door een meteoriet,
maar door een mysterieus, interplanetair
ruimteschip. Men heeft uitgerekend, dat de-
GOUDWINNING
UIT
ZEEWATER
Een oude droom
der wetenschap gaat
in vervulling
De chemici van de 19de eeuw wisten al,
dat het water van de zee bijna alle metalen,
met name ook de edelmetalen goud en zil
ver, in kleine hoeveelheden bevat. Na de
eerste wereldoorlog was het de beroemde
Duitse chemicus, de in 191S met de Nobel
prijs onderscheidde Fritz Haber, die zich
ernstig met het probleem van de „goud
extractie" uit zeewater bezig hield. Al deze
proeven liepen tot nu toe op niets uit, daar
net niet gelukte, de zeer kleine hoeveelheden
goud uit het mengsel van ontelbare andere
substanties en zouten van het zeewater in
zuivere vorm te extraheren.
Wat tot nu toe niet mogelijk scheen, is de
moderne chemische wetenschap thans gelukt.
De Westduitse scheikundige, professor dr.
Ernst Bayer van de universiteit van Tübin-
gen en zijn medewerkers hebben de basis
voor deze extractie van goudsporen uit zee
water gelegd. Zij ontwikkelden een chemi
sche stof met de gecompliceerde naam
„Glyoxalbis-2-mercapteanil", die wat betreft
zijn structuur en de verdeling van zijn elek
trische ladingen zo opgebouwd is, dat een
hiaat in de moleculen alleen door goud
en door niets anders kan worden opge
vuld. De eerste proeven door middel van
deze chemische stof het goud van de zee te
binden zijn buitengewoon succesvol verlo
pen. Het gelukte profesor Bayer en zijn
team, uit een hoeveelheid van 100 liter wa
ter, dat afkomstig was uit de Golf van Na
pels, al het daarin aanwezige goud volko
men te extraheren.
Dat betekent toch op z'n minst, dat de mo
derne chemische wetenschap de eerste be
slissende en succesvolle schrede bij de ex
tractie van goud uit zeewater heeft gedaan.
Of het mogelijk is uit deze laboratoriumproe
ven een technisch bruikbaar procédé voor de
winning van goud te ontwikkelen, blijft
voorlopig nog van een hele reeks van andere
factoren afhankelijk. De in het zeewater aan
wezige hoeveelheden goud zijn namelijk zo
gering men schat het goudgehalte op vier
tot acht miljoenste gram per kubieke meter
dat nu eerst de vraag moet worden opge
lost, hoe de noodzakelijke watermassa's aan
gevoerd, respectievelijk door de „goudwasse
rij" geloodst zullen moeten worden.
Johan Mauther.
(Nadruk verboden).
ze hypothese gemiddeld eenmaal per twee
maanden, gedurende zestien jaren, op ge
heel uiteenlopende wijze werd tegengespro
ken. Geen dezer contrastellingen blijkt ech
ter onweerlegbaar. Over één ding is men het
evenwel volkomen eens: het kosmisch voor
werp in kwestie is uit elkaar gespat (ont
ploft) in de lucht, 5.000 a 6.000 meter boven
het aardoppervlak, gepaard gaande met ont
zaglijke hitte-uitstralingen. (Het is vooral de
intensiteit van deze uitstralingen, waarover
thans door de geleerden zo druk wordt ge
discuteerd). De door de explosie ontstane
hitte was zó hevig, dat 1200 vierkante kilo
meter bos letterlijk wegschroeide. Er wordt
dan ook verondersteld, dat de interne ener
gie van het lichaam heeft meegeholpen de
explosie tot stand te brengen. Voortbouwen
de op deze hypothese vragen de weten
schapsmensen zich nu af: welk soort ener
gie zou het mysterieuze lichaam bevat kun
nen hebben? Was het misschien kernener
gie? Zo ja, wat waren dan de oorzaken van
haar vrijmaking? Geleerden, die zijn gespe
cialiseerd in het bestuderen van meteorieten,
wijzen deze theorie niet af. Aldus bewezen
de in 1962 te Leningrad gehouden conferen
ties over meteorietvraagstukken.
In dit verband dient tevens te worden ge
wezen op de nieuwe, buitengewoon belang
wekkende onderzoekingen van A. Zolotov,
die in de Taïga van Toengoeska een door
het gebergte geconserveerd „magnetisch
aandenken" ontdenkte. En wel in de vorm
van een rondom het centrum van de explosie
gelegen gordel magnetisch geworden rotsen.
ten namelijk zeebezinkingsstoffen. Hierbij
wordt opgemerkt, dat de tectieten bijzondere
meteorieten zijn. Zij zijn glasachtig en ge
vormd onder een zeer hoge temperatuur.
Tectieten hebben zo goed als geen hydraat-
sporen en bevatten isotopen van aluminium
en beryllium. Dit bewijst, dat zij niet, riaals
de andere meteorieten, miljarden jaren,
doch slechts miljoenen jaren oud zijn.
Is Phaeton uit elkaar gesprongen door
toedoen van een van alle kanten opdringen
de geweldige compressie? Betreft het hier
oceanen? is het misschien mogelijk, dat al
deze oceanen op hetzelfde tijdstip zijn ge
ëxplodeerd? Indien het antwoord bevesti
gend luidt, wat zijn dan op hun beurt weer
de oorzaken van de oceaanexplosies?
Opmerkelijk is het, dat de glasachtige
tectieten veel overeenkomst vertonen met de
door nucleaire explosies zich vormende glas-
houdende metaalstukken.
Toen men onlangs aan Niels Bohr, de
vermaarde Deense natuurkundige, vroeg, of
hij kon instemmen met de mogelijkheid van
een totale reactie van oceaanwater, veroor
zaakt door een supersterke atoombomont
ploffing, antwoordde hij, dat hij dit niet
uitgesloten achtte. Maar ook als het niet zo
is, liet hij er op volgen, dan is het gebruik
van atoomwapens niet goed te praten.
Met de uitspraak van deze eminente ge
leerde zal ieder weldenkend mens het vol
komen eens kunnen zijn. Maar indien een
totale reactie van de oceanen niet is uitge
sloten, dan is het tevens niet onmogelijk, dat
Phaeton ten onder is gegaan doordat zijn
bewoners, gewikkeld in een vreselijke nu
cleaire broederslachting en door duivelse
macht gedreven, een extra zware atoombom
tot ontploffing brachten.
Onverschillig welke civilisatie in de kos
mos heeft te kampen met critieke perioden.
Onze samenleving bijvoorbeeld, doorleeft
thans ook zulk een periode. Het spreekt van
zelf, dat zelfmoorden van beschavingen
evenals die van individuën zeldzaam zijn.
Maar niettemin zijn er op aarde mensen, die
WEES ZUINIG OP UW TOEKOMST: SPAAR
Wat geweest is komt nooit weer. Kijk dus vooruit. Uw
toekomst hebt u nog tegoed. Tegoed Spaartegoed
Want uw spaargeld is goed voor alles. Ga naar de
spaarbank waar men u óók gaarne van dienst is met
andere bankzaken, zoals rekening-courant, deviezen
voor uw reizen, kredieten, hypotheken en bemiddeling
in effectenzaken. Meer dan 1000 banken en bijkantoren.
De spaarbanken met volledige bankservice.
'•.NGESLOTEN BIJ DE COÖPERATIEVE CENTRALE RAIFFEISEN-BANK TE UTRECHT
Dit fenomeen getuigt misschien, dat de ex
plosie een plasmavorming voortbracht. De
hypothese van een geëxplodeerd ruimte
schip hoe sensationeel dit ook moge klin
ken wordt hierdoor aanzienlijk versterkt.
De kernenergie-ontploffing van een ruim
teschip? Is het mogelijk deze fantastische
hypothese te ontzenuwen of te bewijzen?
De wetenschap wil de waarheid vaststellen.
Misschien zal een toekomstige expeditie in
de kosmos haar daarbij op weg helpen.
Er is nog iets wat de geleerden, betrokken
bij de bestudering van hemellichamen, bij
zonder bezig houdt. En dat zijn de astero-
iden kleine planeten die zich, in een
bij na regelmatige cirkel gegroepeerd, bevin
den tussen de banen van Mars en Jupiter.
Reeds lange tijd wordt door vele astronomen
verondersteld, dat het overblijfselen zijn van
de verwoeste planeet Phaeton, waarvan de
dimensies ongeveer even groot zouden zijn
geweest als die van de aarde. Door welke
oorzaak is'Phaeton geëxplodeerd? De dis
positie van de kleine planeten tussen Mars
en Jupiter is uiterst zonderling. Indien Phae
ton een ander kosmisch lichaam heeft ge
raakt, zouden de brokstukken ervan uit hun
baan moeten zijn geslingerd. Dat zijn ze
evenwel niet: de resten van Phaeton zijn
binnen hun baan gebleven! In geval er een
inwendige explosie heeft plaats gehad, zou
den brokstukken van de planeet nog verder
het heelal ingeslingerd moeten zijn. Maar
ook dat kan niet hebben plaats gehad, want,
zoals gezegd, de resten zijn niet buiten haar
baan gerakt.
Het puin van Phaeton blijkt tot op heden
in de vorm van meteorieten op onze planeet
te vallen. Dankzij deze metorieten kunnen
de geleerden min of meer de structuur van
Phaeton bepalen. De structuur van de ver
woeste planeet kwam waarschijnlijk overeen
met die van de Aarde, want er was een at
mosfeer en ook waren er zeeën; zekere me
teorieten, en met name de tectieten, bevat
de hand aan zichzelf slaan.
Misschien zullen ruimtevaarders in de toe
komst de kleine planeten tussen Mars en Ju
piter bereiken, en aldaar speuren naar een
dode civilisatie. De geleerden wachten daar
niet op. Reeds heden onderzoeken zij of de
kleine resten van Phaeton de meteorie
ten sporen van leven bevatten of niet.
En zij vinden de sporen! Enige maanden
geleden ontdekten de Turkmenische geleer
den Baïriev en Mamedov, sporen van le
vende bacteriën in meteorieten. Let wel,
geen sporen van bacteriën, die op Aarde in
deze meteorieten zijn ontstaan, maar sporen
van levende bacteriën, afkomstig uit de kos
mos! Behalve bacteriën werd in een van de
onderzochte meteorietbrokken tevens een
vegetatieve vezel ontdekt.
Er is dus in de kosmos èn bacterisch én
plantaardig leven. Zal men misschien weldra
meer ontdekken?
(Nadruk verboden)
Plakband repareert
alle bekleding
Een snede of scheur in de bekleding van
de auto, om het even of die van leer of van
plastic is vervaardigd, kan thans snel en han
dig worden gerepareerd met een plakband.
Nafco Rip Repair Tape genaamd. De band
is sterk, transparant, geeft mee onder druk
en kan gemakkelijk worden aangebracht.
Natuurlijk is het gebruik van de plakband
niet beperkt tot de bekleding van uw auto.
Hij is ook bruikbaar voor tentzeil, canvas,
en zelfs in geval van nood voor kle-
dingsstoffen. De plakband is waterdicht en
bestand tegen zeep, stoom, alcohol, olie, vet,
oplosmiddelen en zuren. Prijs per rol in
Amerika, in diverse afmetingen, van onge
veer 5.50 tot ruim 40.(DIA).
Wanneer je op aanstaande Hemelvaarts
dag (7 mei) 's morgens in alle vroegte op de
Utrechtse Dom zou gaan staan. Wanneer je
daar, honderd meter boven de stad de verte
inkijkt en tussen het vele groen van de wei
landen en de bossen talrijke wegen ziet.
Mooie betonnen autowegen. Over al deze
wegen zal een stroom van auto's en bussen
op de Domstad afkomen. Je kunt het na
tuurlijk vanwege de afstand niet zien, maar
al deze auto's en bussen zitten stampvol
jonge mensen.
Feestgangers op weg naar PALAVER '64.
Ook zal men daar in de verte het station
kunnen ontdekken, waar steeds maar weer
treinen binnenrollen. Allemaal feestgangers!
In grote groepen zie je ze naar de nieuwe
Irenehal trekken, die daar in de vroege zon
ligt te blinken. Het is een schouwspel waar
je uren naar zou kunnen kijken.
Zo tegen een uur of tien moet je echter
wel zien dat je rap die Dom afkomt, wil je
tenminste niets missen van Palaver '64.
Palaver '64 is namelijk het feest dat de
Stichting Jeugd en Bijbel organiseert in het
kader van het 150-jarig jubileum van het
Nederlands Bijbel Genootschap.
Het jarige N.G.B. stelt het zeer op prijs
wanneer de jeugd van heel Nederland haar
verjaardag komt vieren. Het verjaarscadeau
zal dan bestaan uit het deelnemen van al
die jongeren aan Palaver '64 en de op
brengst van de jeugdactie „Een miljoen voor
Kameroen".
Palaver '64 zal een massale manifestatie
worden van klank, kleur en beweging. Een
programma met een Hemelvaartsviering,
samenzang, feestredes, sportdemonstraties,
een feestelijke pauze, een groots spel, mu
ziek en niet tc vergeten het „Palaver", dat
in dit overladen programma een zeer grote
plaats zal innemen.
Het palaver werd lang geleden geboren
onder de boom der oudsten in Afrika's dorp
jes. Het is alles wat ligt tussen de menselijke
verhoudingen van gesprek tot en met recnt-
zaak. De onderwerpen zijn legio: een stuk
land, een vrouw, een bruidsschat, een dief
stal, een belediging. Nooit zoeken de ver
schillende partijen naar de waarheid. Ze pro
beren alleen maar zoveel mogelijk argumen
ten aan te voeren voor hun standpunt. Het
palaver kan veel tijd vragen, maar het loopt
nooit dood. Er is altijd een autoriteit die be
slist.
Er is ook een christelijk palaver. Legio zijn
de onderwerpen: over de uitverkiezing en de
doop, over de opstanding en het avondmaal,
over kerk en school, over politieke partij en
vakbeweging. Net als in Afrika werd het
standpunt vaak belangrijker dan de waarheid.
Anders dan in Afrika keerden de partijen
elkaar veelvuldig de rug toe.
Op Palaver '64 zullen de ruim 15.000 jon
geren hun nieuw Palaver beleven. Anders
dan het Afrikaanse. Iedereen geeft zijn stand
punt. Tot het Boek opengaat. Om Gods op
dracht te horen in het Palaver en om een
antwoord te vinden op de vragen. Niet door
het sluiten van een compromis, zoals in
Afrika.
Palaver '64 zal een groots feest worden.
Een evenement waar niemand mag ontbre
ken!
Programmaboekjes, tevens bewijs van toe
gang, zijn vanaf lieden te bestellen bij Pa
laver '64, Prins Hendriklaan 83, Utrecht.
Giro 7080. De prijs bedraagt ƒ4.per stuk.
Zo en dan het verjaarsgeschenk „Een mil
joen voor Kameroen".
De actie waarvoor de jeugd in de komen
de weken enorm hard aan het werk gaat.
De opbrengst van deze actie moet namelijk
de uitgave van een Bijbels verhalenboek voor
Kameroen mogelijk maken.
Een boek met een honderdtal verhalen uit
de hele Bijbel, die de Afrikaan in zijn eigen
taal kan lezen. Een enorm project.
In Kameroen, een land op de Westkust
van Afrika met ongeveer 4 miljoen inwo
ners, worden zo'n 120 verschillende talen ge
sproken.
Transistors bellen
brandweer en beperken
waterschade
Een steeds grotere verfijning treedt op bij
de vervaardiging van allerlei apparatuur,
die het leven aangenamer, gemakkeijker of
veiliger maken.
Het thans gebruikelijke systeem van auto
matische brandbestrijding in grote bedrij
ven heeft één groot nadeel. Men weet hoe
het werkt: wanneer de temperatuur boven
een zeker maximum stijgt, wordt automatisch
een sproei-installatie in werking gesteld, en
tevens door middel van een bel of sirene
de biand gemeld. Vaak kan zo een begin
van brand in de kiem worden gesmoord.
Het nadeel is echter, dat de waterschade bij
het inschakelen van de installatie vaak aan
zienlijk groter is dan de brandschade.
Eenmaal in werking gesteld blijven de
sproeiers namelijk het vuur „bestrijden" ook
al is dit intussen gedoofd. Zij kunnen slechts
door menselijk ingrijpen buiten werking
worden gesteld, en vaak, vooral 's nachts,
gaat daar enige tijd overheen. Om te zorgen
dat dit tijdstip zo gering mogelijk is, wordt
thans een apparaat in de handel gebracht,
dat, zodra het automatische brandblussy-
steem in werking wordt gesteld, het num
mer van de brandweer draait en aldus,
eveneens automatisch, de brand in de ka
zerne meldt. Door gebruik te maken van
transistors kan het toestelletje op elk ge
wenst telefoonnummer worden ingesteld,
maar bij voorkeur zal men natuurlijk de
brandweer daarvoor kiezen. (DIA)
In enkele hiervan is reeds een complete
Bijbel verschenen. In sommige alleen het
Nieuwe Testament of alleen maar een paar
evangeliën. Er zijn tienduizenden Afrikanen
die misschien nooit een deel van de Bijbel
in hun eigen taal krijgen. Nooit?
Dat hangt nu van de jeugd af!
In de laatste weken van april gaat de
jeugd voor dit doel op pad. Tien dagen lang.
Met een losbladig feestalbum zullen ze alle
personen in de omgeving opzoeken. Door
middel van hun handtekening kunnen die
mensen hun gelukwensen voor het jarige
N.B.G. aanbieden. Door middel van een gift
drukken ze dan dankbaarheid uit voor het
bezit van hun Bijbel en het werk van het
Bijbelgenootschap.
De actie zal afgesloten worden op Palaver
'64 dus weer een heel goede reden om zelf
op dat feest aanwezig te zijn.
Wanneer iedereen meedoet (en daat twij
felen we geen moement meer aan), moet het
Bijbels verhalenboek voor Kameroen er ze
ker komen!
Want: Eén ton per dag, tien dagen lang
maakt Eén miljoen voor Kameroen.
Hendrik Jan.
P.S. Voor wie meer over en van Kameroen
wil weten, is er een prachtige map met ma
teriaal beschikbaar. Hierin is alles te vinden
over land, volk, gescliiedenis, godsdienst,
literatuurwerk, ontwikkeling, traditie, econo
mie, bijbelgenootschap enz. enz.
Kaarten en foto's maken het geheel com
pleet.
Stuur vandaag nog een briefkaartje naar:
Aktie Kameroen, Prins Hendriklaan 83, U-
trecht en de map wordt binnen enkele dagen
toegezonden.
Enorme groei
van moderne
kunststoffen
De expansie van de toepassing van plas
tics voor alle soorten doeleinden gaat met
enorme schreden vooruit. Over vier jaar zal
de wereldproduktie van de belangrijkste
thermoplastische kunststoffen polyae-
theen, polyvinylchloride en polystyreen
waarschijnlijk verdubbeld zijn. De toekomst
van plastics hangt af van de ontwikkeling
van meer en meer nieuwe toepassingen. De
belangrijkste industrieën die er veel meer
gebruik van kunnen en waarschijnlijk binnen
afzienbare tijd ook zullen maken zijn auto
mobiel- en de verpakkingsindustrie, maar
ook de woningbouw.
Ook zijn er mensen die geloven, dat plas
tic kranten de papieren eventueel zullen ver
vangen. (DIA).
voor zondag 26 april 1964
Ned. Herv. Kerk Wisscnkerke
10 uur ds. Alb. van den Ban uit
Kamperland en 2.30 uur ds. Van
Cruyningen uit Kloetinge.
Ned. Herv. Kerk Kamperland
9.30 uur ds. H. G. Beneder van
Middelburg en 2.30 uur ds. Alb.
van den Ban.
Ned. Herv. Kerk Kortgene
10 en 2.30 uur ds. Willekes (Cate
chismus).
Ned. Herv. Kerk Colijnsplaat
10 uur Jeugddienst en 2.30 uur ds.
Dijkmeijer.
Ned. Herv. Kerk Gcersdijk
10 en 2.30 uur de heer Kraak.
Ned. Herv. Kerk Kats
10 en 2 uur ds. Visbeek.
Geref Kerk Wisscnkerke
10 en 2.30 uur ds. Van der Heiden.
Geref Kerk Colijnsplaat
10 en 5.30 uur ds. Van Rheenen.
Geref Kerk Geersdijk
10 en 2.30 uur ds. Van Aller
Geref Kerk Kamperland
9.30 en 2.30 uur ds. A. J. Radder
Geref Gem. Kamperland
9.30, 2.30 en 6 uur leesdienst.
Geref. Gem. Kortgene
10, 2.30 en 6 uur ds. Van Haaren
van Rijssen.
Vrijdag 1 mei. 7.15 uur ds. Chr.
van Dam van Werkendam.
R.K. Kerk Banjaard
H. Missen (op zondag) 8 uur in
Duinlust en 9.30 uur in De Ban
jaard, Fazantenlaan 11.
COLLECTEN
De Emmabloemcollecte bracht in Kort
gene op 122.16. Voor deze collecte, waar
van de opbrengst bestemd is voor kosten
van t.b.c.-bestrijding ter plaatse, werd ge
collecteerd door leden van de Bond van Be
jaarden in Kortgene.
