veilig!
10
DUPHAR specialité's
W. E. VAN DER HEIJDE
gesloten
(Dn ze tand,
een wonder van bouwkunót
Kan men tandbederf voorkomen?
Tijdig
voorsorteren:
Animert V101
Wepsyn 155
Delan spuitpoeder
Karathane
Tedion V18
Tediolate spuitpoeder
Duter spuitpoeder
Dithanez 78
Dithane M 22
Myfusan rookkaarsen
Adreswijziging
J. KODDE
Julianastraat 14,
Wissenkerke
Telef. (01107) 249
een werkster
RIAL
EURO
MODE
voor modeschoenen
n van
e fietser
ok en het
en ligt een
clereen reageert
meestal wordt men
men der jaren wat tra
reactie en men heeft
and van proeven op een
aantal personen kunnen
sts tellen, dat de tijd, die ver
strijkt tussen het zien en het rem
men op gemiddeld 0,6 seconde
kan worden gesteld. Bij de een
was er sprake van 0,5 of soms zelfs
0,4 seconde, terwijl er anderen wa
ren die trager reageerden en bij
voorbeeld 0,7 of 0,8 seconde no
dig haddén voordat de rem werd
ingetrapt.
Men noemt de tijd die tussen
het zien en het handelen ligt de
schrikseconde. Nu lijkt een tijds
bestek van 0,6 seconde zeer ge
ring en dat is het ook, maar men
mag niet vergeten dat er in die
lijd in volle vaart nog een be
hoorlijke afstand wordt afgelegd.
Rijdt iemand met een snelheid
van 36 km per uur, dan legt de
wagen elke 0,1 seconde precies 1
meter af. Dat betekent dat men
sen met een gemiddelde reactie
vermogen en rijdend met deze
snelheid 6 m hebben afgelegd,
voordat werkelijk wordt geremd.
En36 km per uur is geen
snelheid van betekenis meer.
Wordt er echter met een snelheid
van 72 km per uur gereden, dan
wordt tijdens de schrikseconde al
12 meter afgelegd. Dat wil zeg
gen, dat men na het waarnemen
van een obstakel waarvoor moet
worden geremd 12 m met onver
minderde snélheid doorrijdt, recht
op het obstakel af en dat pas daar
na de rem begint te werken.
Geef hem de ruimte!
Eigenlijk moet men de tijd die
verloren gaat, nog iets ruimer stel
len, want ook het verplaatsen van
de voet van het gas naar het rem
pedaal kost tijd en bovendien gaat
er nog een fraktie van een secon
de verloren, voordat de remmen
werkelijk met hun taak beginnen.
Al met al vergt de schrikseconde
werkelijk wel een seconde.
Samenvattend kan dus worden
vastgesteld, dat de remafstand ge
lijk is aan de remweg plus de af
gelegde weg tijdens de schrikse
conde en wie het zo uitrekent zal
tot de conclusie komen, dat de
wagen nu veel meer ruimte nodig
heeft om tot stilstand te komen.
Blijven wij nog even bij het voor
beeld van 72 km per uur dan kan
gemakkelijk worden uitgerekend,
dat iemand 7 x 7 49 m nodig
heeft als remweg en dan nog eens
12 meter voor de „schrikseconde",
dat is samen 61 meter. Hierbij
staan de wagens dan bumper aan
bumper en de remmen, zowel als
de schrikseconde moeten kloppen.
Iets later remmen, iets minder
krachtig remmen betekenen me
ters verschil. Dat geldt ook voor
de aard van het wegdek, de weers
omstandigheden, de belasting van
de wagen enzovoort. Wie veilig
wil rijden moet echt wel meer af
stand houden dan dit eenvoudige
rekensommetje als uitkomst geeft.
Wie eenmaal bij ervaring krachtig
moest remmen voor een obstakel,
heeft ongetwijfeld tot zijn grote
schrik bemerkt, dat de afstand die
hij bewaarde op geen stukken na
voldoende bleek te zijn. Daarom
bewaar een naar uw mening veel
te grote afstand met uw voorgan
ger, dan rijdt u veilig en realiseert
u vooral door het maken van een
eenvoudig rekensommetje hoeveel
ruimte u wel nodig hebt om te
remmen bij.110 km per uur.
Een mooie sortering
LUXE POST
vindt u bij
BOEKHAND. MARKUSSE
Wissenkerke
Wanneer wij een tand zeer sterk
vergroten, bijvoorbeeld onder een
van de -moderne supermicrosco
pen, dan staan We versteld over
wat we te zien krijgen. Hij die dit
mag aanschouwen krijgt de in
druk of hij het beeld van een
woest berglandschap voor zich
ziet met zeer steile hellingen en
diepe dalen, vol scherpe rotspun
ten en diepe kloven.
Het is een beeld dat men niet
zou verwachten van het zo glad
lijkende oppervlak van onze tan
den. Wat is hiervan de oorzaak?
Onderzoekingen wezen uit, dat
het tandglazuur te beschouwen is
als een metselwerk dat bestaat uit
miljoenen nietige bouwsteentjes.
Het zijn heel kleine kristallen. Elk
van die kristallen is slechts één
tienduizendste millimeter lang,
rechthoekig, met ongeveer de
vorm van een langwerpige bak
steen. Het tandglazuur nu is sa
mengesteld uit schuine opstaande
rijen van deze bouwstenen, zeer
dicht op elkaar gepakt en samen
gevoegd tot obelisken. Door het
uitsteken van de bouwstenen ont
staat een zeer ruw oppervlak.
Tussen deze uitsteeksels passen
weer andere groepen van bouw
steentjes, waardoor een zeer elas
tisch geheel ontstaat. Hierdoor is
het tandglazuur ook in staat de
enorme druk van onze kauwbe
wegingen op te vangen zonder
dat het glazuur onder deze druk
barst. In de samenhang van het
glazuur is dus de mogelijkheid van
beweging, schokbrekende vering.
De kans op barsten en breken is
daarom niet zo erg groot.
Meer en minder zuur.
Reeds lang zocht men naar de
oorzaak van tandbederf. Goed, we
weten, dat er voedselresten e.d.
aan en in de kleine oneffenheden
van het tandglazuur blijven ham
gen, welke voedselresten tot rot
ting overgaan en op die manier
het tandglazuur aantasten. Maar
hoe gaat dit precies in zijn werk
en wat is er tegen te doen?
Onderzoekingen wezen uit, dat
tandglazuur en tandbeen uit de
zelfde stof bestaan; beenderensub-
stantie, apatiet genaamd. Toch is
er een wezenlijk verschil tussen
beide. Het een is veel harder dan
het ander en de oorzaak hiervan
is, dat bij de wording van deze
stoffen het lichaam voor het ont
staan van het een meer zuur gaf
dan bij het andere. De kristallen
van de ene stof zijn dan zo klein,
dat er een soort keihard beton
ontstaat, terwijl bij het ander de
kristallen groter zijn. Zo ontstaan
tandglazuur en tandbeen uit de
zelfde stof, apatiet, doch onder
verschillende chemische omstan
digheden.
De kristallen worden groter.
Verscherpen zich nu de mondzu-
ren door een overmatig gebruik
van zoete lekkernijen, dan ont
staat er een nieuw chemisch mil-
jeu, waartegen het apatiet van het
tandglazuur niet bestand is. Er
ontstaan afwijkende chemische
verbindingen, die zich uiten in
zogenaamde reuzenkristallen.
Verschillende van de kleine kris
tallen, waar het tandglazuur uit
is opgebouwd smelten als het wa
re samen en er ontstaan dan van
die reuzenkristallen. Dat zijn dan
in het boven beschreven bouwsel,
rare, grote bouwstenen, die de
prettige en noodzakelijke vering
missen en als een harde brok in
het bouwsel zitten. Er ontstaan
onder druk van" kauwen e.d. bar
sten, spleten enzovoort, waarin
bacteriën kunnen doordringen en
dan heeft het tandbederf vrij
spel.
Natuurlijk kunnen we het be
derf zoveel mogelijk tegengaan
door het reinigen en schoonhou
den van de mond en het gebit,
maar hier is het kwaad toch niet
geheel mee te voorkomen. Het
zou mogelijk moeten zijn het
tandglazuur gesloten te houden,
zodat de bacteriën niet kunnen
binnendringen.
Fluor.
In de V.S. deed men enige ja
ren geleden een merkwaardige
ontdekking. In bepaalde streken
had de bevolking minder last van
tandbederf dan elders. De oorzaak
bleek te zijn, dat zich in het drink
water een zeer kleine hoeveelheid
fluor, een zeer giftig chemisch e-
lement, bevond.
Fluor moest de oorzaak zijn,
doch aanvankelijk wist men niet
welke invloed deze stof had. Ten
slotte werd ook dat ontdekt. Het
blijkt, dat wanneer aan stoffen
een kleine hoeveelheid fluor wordt
toegevoegd, deze stoffen beter be
stand zijn tegen chemische in
vloeden. Wanneer door het nut
tigen van het bewuste drinkwater,
waarin zich fluor bevindt, deze
stof via het lichaam aan het tand
glazuur wordt toegevoegd krijgt
dit een grotere weerstand tegen
chemische invloeden. De strijd te
gen het tandbederf is hiermede
nog niet gewonnen, doch wel is
er een stap in de goede richting
gedaan. Er zijn namelijk ook be
denkingen tegen fluor.
BIJNA 1,4 MILJOEN
AANGEGEVEN
TELEVISIETOESTELLEN
Op 1 april j.l. waren bij de
Dienst Luister- en Kijkgelden
1.369.148 televisietoestellen aan
gegeven tegen 1.338.982 per 1
maart j.l. (tot en met 18 april
1.392.632).
In het eerste kwartaal van 1963
zijn 93.989 televisietoestellen aan
gegeven, hetgeen hoger is, dan
ooit in enig eerste kwartaal.
In het eerste kwartaal van 1962
werden 82.453 t.v.-toestellen aan
gegeven.
Er waren op 1 april 2.616.110
geregistreerde radio-ontvangtoe
stellen tegen 2.611.626 op 1 maart
j.l.
Het aantal aansluitingen op de
Draadomroep bedroeg per 1 april
466.488 tegen 466.999 op 1 maart
j.l.
FRANSE,
DUITSE,
ENGELSE
EN
AMERIKAANSE
POCKETS
zijn steeds in voorraad bij
BOEKHAND. MARKUSSE
Wissenkerke
MINDER ROKEN
MET NIEUWE
SIGARETTENKOKER.
Met als toelichting: „een aan
gename wijze om zich te leren
matigen", heeft een Engelse fa
brikant een van het gewone soort
afwijkende sigarettenkoker in de
handel gebracht.
Het is een ingenieus voorwerp,
genaamd „Memo-Smoke", dat
voor kettingrokers een goed „ge
neesmiddel" kan zijn.
De sigarettenkoker heeft inwen
dig een tijdklokje. Het klokje kan
op verschillende tijden worden in
gesteld, met een maximum van
twee uur, waarna de koker wordt
gesloten. Het is dan onmogelijk
om de koker weer te openen voor
dat de gekozen tijdsduur voorbij
is. Kettingrokers zouden kunnen
beginnen met tussenpozen van
tien minuten. De afmetingen van
de Memo-Smoke zijn 7,5 bij 11
centimeter en de dikte is slechts
één centimeter.
De prijs van de koker bedraagt
ongeveer 35 gulden. DIA
WILD - WEST POCKETS
1.50
Keus uit
ruim 40 titels.
BOEKHAND. MARKUSSE
Wissenkerke
Onder de titel „uw plaats op de
weg" is het Verbond voor Veilig
Verkeer begonnen met zijn twee
de kwartaalactie. In het kader van
deze kernthema-actie wordt op
grote schaal het in de kleuren
rood, geel en zwart gehouden
affiche met de-tekst „tijdig voor
sorteren - veilig!" verspreid. Men
zal dit affiche kunnen zien han
gen langs een aantal wegen, in
vrijwel alle postkantoren en op
tal van andere plaatsen. Steeds
weer komt deze „slogan" onder
ieders ogen.
Waarom? Omdat is gebleken
dat ruim 40 °/o van de aanrijdin
gen plaatsvindt op of nabij krui
singen of splitsingen van wegen,
en dat is gebleken dat daarvan
weer het grootste deel te wijten
was aan het niet, of niet juist
voorsorteren. Dat betekent, dat
globaal geschat zo'n 40.000 tot
50.000 ongelukken gebeuren om
dat het begrip voorsorteren óf niet
werd begrepen, óf niet of onjuist
in praktijk werd gebracht. Veertig
tot vijftigduizend ongelukken: dat
betekent statistisch vier- tot vijf
honderd doden en zeventig- tot
tachtigduizend ernstig gewonden.
Alleen omdat niet goed werd
voorgesorteerd.
Daarom bepleit het Verbond
voor Veilig Verkeer in dit kwar
taal goed voorsorteren. Dus: tij
dig aangeven dat men wil afslaan;
voordien zich overtuigen of af
slaan geen gevaar voor achterop
komend verkeer oplevert; dan
voorsorteren, en wachten tot de
„vrije oversteek" mogelijk is ge
maakt.
Maar wat is nu dat voorsorte
ren? Dat is: als u links af wilt,
tevoren naar de uiterste linkerkant
van uw weghelft gaan (dus tegen
de wegas gaan rijden), zodat al
het achteropkomende verkeer u
aan de rechterkant kan passeren;
rijdt u dus niet uiterst links, dan
bestaat de kans dat achteropko
mend verkeer u links gaat inhalen,
met alle gevolgen van dien. Als u
rechts wil afslaan, moet u uiterst
rechts gaan rijden, dus haast te
gen de stoeprand aan. En daarbij
moet u niet op uw spiegel ver
trouwen, maar vooral eerst even
over uw schouder kijken om te
zien of er geen fietsers naast uw
wagen rijden.
Bestuurders van motorrijtuigen
moeten voorsorteren, bestuurders
van overige voortuigen mogen dat,
en moeten dus niet. Het hangt
sterk van de situatie ter plaatse
af, of voorsorteren door fietsers
of bromfietsers gewenst is en vei
lig kan plaatsvinden; zij moeten
echter voorsorteren, als er vakken
met pijlen op het wegdek zijn ge
schilderd.
„Tijdig voorsorteren - veilig!"
Jawel, maar dan éérst goed rond
kijken en vooral richting aange
ven, en dan pas goed voorsorte
ren. Dan werkt u mee aan een vei
liger verkeer.
SPUITPOEDER
Tegen fruitspint in het voorjaar.
Werkingsduur: 12 tot 16 weken.
SPUITPOEDER
Het produkt tegen appelmeeldauw
tijdens de gevoelige periode, geen
vruchtverruwing en een betere
vruchtzetting.
Sterke preventieve en curatieve
schurftbestrijding en gave gekleur
de vruchten.
stuifpoeder - spuitpoeder
VLOEIBAAR
Voor middenzomer het geschiktste
meeldauwmiddel.
VLOEIBAAR SPUITPOEDER
ROOKKAARSEN
Langdurig werkend middel tegen
spint in de nazomer.
Een bliksemprodukt, tegen spint in
de zomer, met langdurige nawer
king.
Een produkt op basis van Tinhy-
droxide, een sterke werking tegen
aardappelziekte, geen groeirem-
ming waardoor hogere opbrengst.
spuitpoeder
Het middel bij uitstek tegen schurft
met goede nevenwerking tegen
aardappelziekte, schimmels in gla
diolen, meeldauw in uien.
spuitpoeder
Mangaancarbamaat voor de bestrij
ding van aardappelziekte, wat te
vens mangaangebrek oplost.
Het beste middel tegen smeul in sla
en ziekte in tomaten.
WAARBORG VOOR EEN BETERE
PLANTEN ZIE KTENBE STRIJDING
A. van Heestraat 2
KAMPERLAND
Telefoon (01107) 3 95
12 mei moederdag
Op al uw Moederdagcadeaus
in de week van 6 tot en met 12 mei
krijgt u
DUBBEL ZILVERZEGELS
Komt daarom naar Wisse Kortgene
voor uw inkopen!
Beleefd aanbevelend,
Kortgene
slagerij Verburg
biedt u a.s. dinsdag
750 gram karbonades
500 gram worst
voor slechts f 4.75
Iedere donderdag gehaktdag
1.25 per 500 gram
Zaterdag
100 gram ham
100 gram gebraden gehakt
samen 1.
a. a. verburg
Kaaistraat 19 - Kortgene
Telefoon (01108) 3 04
Middenstanders
Dezer dagen
•kon men lezen
van een felle brand
in een
middenstandszaak.
Zorg tijdig voor een goede
bedrijfspolis
Vraagt inlichtingen bij
M. J. VAN HEE
Assuranties
Kortgene
Vanaf heden
C.j.V.-BIBLIOTHEEK
Kamperland
Uitgeleende boeken kun
nen vanmiddag van 4 - 5 uur
worden ingeleverd.
Het adres van de heer
landbouwkundige bij de Ver
eniging voor Bedrijfsvoor
lichting „Noord-Beveland"
is thans:
Gevraagd:
voor 1 a 2 dagen per week.
MEVR. A. J. LIGTHART
SCHENK, Veerweg 39, Kam
perland.
van teeners'
en twennies!
Nieuwste
ANITA tiener met
halfrond neusje en
3 cm onverslijtbaar
ANITA-hakje
in wit, rood en zwartlak
19.90
Lange Vorst 85
GOES
Telefoon (01100) 5150
