NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
Gewone
burgers
E/VNK JE MIEE
ven
op luchtbanden
PI oiivier heeft DE schoenen
VA laar het
DELFTS BLAUW
geboren w/ordt
Verdrinken in zee
met en zonder zon
No. 2998
Zaterdag 30 juli 1960
63e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel. no. 308, Giro 32622
Abonnementsprijs I 2.50 per jaar Franco per post I 5.25 Advertenties 6 cent per mm
Vrijdag 5 augustus hoopt prinses Irene haar 21 ste
verjaardag te vieren. Dit is wel een zeer belangrijke
dag voor hare koninklijke hoogheid, want over het
algemeen wordt deze leeftijd als de overgang naar
de volwassenheid beschouwd.
Zij is onze tweede prinses die nu volwassen is. Ou
deren onder ons zullen zich ongetwijfeld nog haar
geboorte herinneren, die een eenentwintig jaar gele
den plaats vond onder nogal dreigende omstandighe
den. Helaas hielden wij onze kleine prinses slechts
kort in ons midden en toen zij na de oorlog weer in
ons land terugkeerde, was ze inmiddels bijna zes jaar
geworden.
Wij hopen echter, dat zoiets zich niet meer zal her
halen en dat onze prinses nog vele jaren in gezond
heid en voorspoed beschoren mogen zijn.
Reeds drie eeuwen lang
handhaaft zich een fraai handwerk
(Van onze verslaggever)
DELFT (P P) In het schil
dersatelier van „De Porceleyne
Fles", Delfts oudste aardewerk
fabriek, heerst een doodse stilte.
Met recht zou men kunnen zeg
gen, dat het vallen van een speld
een luidruchtig lawaai betekent,
een lawaai, dat de schilders zou
kunnen afleiden van hun artistie
ke arbeid, waarop zij zich volko
men concentreren.
Een aantal jongelui werkt hier
uiterst nauwgezet aan hun werk
stukken en zelfs door ons binnen
komen laten zij zich niet afleiden.
Nauwkeurig kijkend naar het
model of de foto, of hun fantasie
de vrije loop latend, brengen zij
op de borden en vazen de zwart
uitvloeiende penseelstreken aan,
die straks gedurende het bakken
tot het decor zullen worden van
wat voor buitenstaanders het
„delfts blauw" is.
Voor de buitenstaanders, want
in de fabriek van de „Porceleyne
Fles" wordt nooit over „delfts
blauw" gesproken, maar geldt al
leen de uitdrukking „blauw
delfts", dit in .tegenstelling tot
het wit delfts aardewerk en ande
re kleuren.
Terwijl wij onze ogen de kost
geven, vertelt onze leidsman ons
het een en ander over „De Porce
leyne Fles" en naarmate wij daar
meer over horen, groeit onze be
langstelling en blijven wij soms
verbaasd staan kijken naar al de
pracht en praal om ons heen.
„De Porceleyne Fles" heeft een
zeer rijke historie, want in 1953
vierde zij haar driehonderdjarig
bestaan. Zij werd ten tijde van de
grote keramische bloei in Delft
gesticht door David van de Pyet
in 1653.
Delft telde in deze dagen onge
veer 30 pottebakkerijen, maar
en dit is zeker de grootste ver
dienste van de diverse eigenaars
„De Porceleyne Fles" is de eni
ge fabriek, die zich tot heden
heeft kunnen handhaven, ondanks
de grote en dikwijls zeer zware
moeilijkheden in de loop van de
ze drie eeuwen en de concurren
tie, o.a. van het Engelse aarde
werk en het Franse en Duitse por-
celein, die de Delftse aardewerk
industrie zoveel schade toebracht.
Door zich aan te passen aan de
moderne techniek heeft men zich
echter een vaste afzet verworven
en neemt men thans een monopo
lie-positie in.
Chinese inspiratie.
Het was het prachtige Chinese
porcelein, dat de Delftse potte-
bakkers in de 17de eeuw inspi
reerde tot een verfijning van de
techniek, die ook met aardewerk
goede resultaten gaf. Joost Thooft,
een jong Delfts ingenieur, blies
de traditie van de Delftse Plateel
bakkers nieuw leven in. Onder
zijn leiding hervatte „De Porce
leyne Fles" op een nieuwe basis
de vervaardiging van het met de
hand geschilderde blauw delfts
aardewerk, waarbij de oude Cor-
nelis Tulk de leermeester van een
nieuw corps jonge schilders werd.
Als artistiek adviseur werd de
medewerking verkregen van A. Ie
Comte, die aan de polytechni
sche school (de huidige Techni
sche Hogeschool) decoratieve
kunst doceerde. Spoedig asso-
cieërde Tooft zich met A. La-
bouchere, die door ziekte van
Tooft reeds na enkele jaren de lei
ding alleen op zich moest nemen
en de fabriek tot grote bloei wist
te brengen.
In de prachtige showroom be
zichtigen wij de produkten, die
door „De Porceleyne Fles" wor
den vervaardigd, want het is niet
alleen het „blauwe delfts", dat
de fabriek verlaat. Ook herinne
ringstegels, wand- en vloertegels,
alsmede bouwkeramiek en vuur
vaste stenen voor de ovenbouw.
Afzonderlijk van dit alles staat het
„oude" aardewerk.
Oud delfts en Willem III.
Een antieke kast trekt onze aan
dacht en wanneer wij daarin kij
ken, vertelt onze gastheer ons hoe
koning Willem III in 1887 deze
collectie oud delfts aan „De Por
celeyne Fles" schonk, als blijk
van zijn waardering en belangstel
ling voor de herleving van het ou
de handwerk. Deze collectie bleek
voor schilders ook een gloedvolle
bron van inspiratie en menig kun
stenaar want dat zijn zij onge
twijfeld heeft inspiratie gevon
den in een van de geschonken
stukken en schitterende resulta
ten bereikt.
In de andere toonzaal vinden
wij collecties wit delfts, het Py-
nacker-aardewerk, terwijl ook de
invloed van „moderne" kunst in
produkten van jonge medewer
kers merkbaar is. Grillige schilde
ringen op borden en vazen in pa
relmoerachtige tint geven de pro
dukten een prachtige weerschijn
en zijn een lust voor het oog. Het
Picasso-achtige doet een leek niet
vreemd aan, want ook dit aarde
werk heeft een eigen bijzondere
attractie.
In de bakkerij.
Met een laatste blik op de
prachtige kruiswegstatie, de inge
legde vloer en de magnifieke re
liëfwerken betreden wij de bak
kerij en bemerken nu direct de
verandering van sfeer. Hier geen
doodse stilte, hier geen pracht en
praal, maar de noeste arbeid van
de arbeiders, die in gipsvormen
de grijze, brei-achtige massa gie
ten of op de draaischijven met
klonten witachtige, uit Engeland
afkomstige klei de vormen ma
ken, waarop straks de schilders
de decors aanbrengen.
Behalve over vakkennis moeten
de draaiers zeer zeker over een
kunstzinnige aanleg beschikken,
want onder hun handen groeit de
klei uit tot een pul, schaal of vaas,
die straks, wie weet waar, op ta
fel zal tronen als een bewijs van
gestage arbeid.
Na het gieten of het draaien
worden de verkregen vormen ge
bakken, waarna ze door de schil
ders met de hand worden be
schilderd. Hiervoor wordt een spe
ciale verf gebruikt, die op het aar
dewerk een zwarte kleur achter
laat, maar, nadat het voorwerp in
het glazuurbad is gedoopt en ten
tweede male in ovens van een
straatlengte lang is gebakken,
blauw wordt. Na afkoeling is het
blauw delfts aardewerk dan ge
reed.
Opleiding en praktijk.
Nog verhit van het staan bij de
ovens, waarin dag en nacht de
wagens met het aardewerk, dat in
vuurvaste dozen (z.g. cassettes) is
verpakt, worden binnengereden,
vernemen wij iets over de vorming
van de jonge schilders.
Een vijfjarige opleiding op de
tekenacademie waarborgt, dat de
fabriek de beschikking krijgt over
uitstekende krachten, terwijl daar
naast een langdurige opleiding
op de schildersateliers de jonge
lui hiertoe behoort ook een
aantal meisjes tot volwaardige
krachten voor het bedrijf maakt.
Gemiddeld genomen kan men
zeggen, dat zij na 5-10 jaar hun
Het zijn geen nieuwe autoban
den waar men in drijft, het zijn
geen nieuwe fietsbanden die op
vernuftige wijze om het lichaam
worden gedraaid! Welnee, het
zijn doorgaans waardeloze on
dingen, die door weggebruikers
als ondeugdelijk zijn verklaard,
maar dat schijnt er allemaal niets
toe te doen.
In do Loaioto .ja.rA.n ai/ij
kennis mogen maken met de nieu
we modegril die men het beste
kan aanduiden met de benaming,
drijven op luchtbanden.
Speciaal voor mensen die de
zwemkunst niet machtig zijn,
schijnt dit gedoe buitengewoon
boeiend te wezen. Over de geva
ren er van wordt blijkbaar niet
nagedacht.
Moeizaam opgelapt.
En daar drijven we dan: dames
en heren, meisjes en jongens in
kanalen, grachten, plassen en ri
vieren op een oude, wat opgeka
lefaterde band. Is het een won
der dat het water nog meer slacht
offers eist dan het wegverkeer,
wanneer het eens een paar dagen
achtereen mooi weer is?
Bij een spiksplinternieuwe band
kan er al plotseling lucht ontwij
ken doordat er een gaatje in ge
komen is of omdat het ventiel los
is gegaan. Toch gaat men met
oude, moeizaam opgelapte, ban
den ver van de wallekant liggen
drijven met gezichten van: „heb-
j e-mi j-wel-gezien
Wat er met de geplakte lekken
gebeurt door de aanraking met
het water, daarover maken de drij
vers zich blijkbaar helemaal niet
druk. Of de kleefstof van de op
geplakte stukken in de brandende
zon niet zacht wordt met alle ge
volgen van dien, schijnt helemaal
vak tot in de puntjes verstaan en
prachtige werkstukken afleveren.
Pronkstukken, die door de glan
zende fluweelachtige glazuur van
elke imitatie zijn te onderschei
den, ook voor de leek.
Maar de leek zal, wanneer hij
met de diverse produkten van
deze bloeiende industrie gecon
fronteerd wordt, niet gemakkelijk
een keuze kunnen maken uit al
het prachtige aardewerk, dat „De
Porceleyne Fles", de enige fa
briek, die het echte blauw delfts
aardewerk vervaardigd, biedt.
(Nadruk verboden).
niet interessant te zijn.
Zo komen wê aan een toenemend
aantal dodelijke ongelukken, want
in ons land zijn er nog steeds heel
wat volwassenen en nog heel wat
kinderen die niet kunnen zwem
men.
Een beetje lek.
Een ander treurig verschijnsel
Daar ziet men personen die ont
dekt of van anderen afgekeken
hebben dat er op luchtbedden zo
mooi gedreven kan worden. Deze
luchtbeddenrage is zeker even
gevaarlijk als het spelen met
zwembanden. Zelfs als men een
geoefend zwemmer is, kan men
met zo'n ding ongemerkt te ver
in zee geraken.
Door de vele onbekende stro
mingen is iemand afgedreven
voor hij 't weet. Hoe moet een
mens dan op eigen kracht het
strand weer bereiken? In vele ge
vallen is dat niet meer mogelijk
en dan moet er gewacht worden
tot er een boot in zee is gebracht
om de luchtbedvaarder te hulp
te komen.
Maar afgezien van dit afdrij
ven: ook luchtbedden hebben een
ventiel (dat niet op de aanraking
met zeewater is berekend) met al
le gevaren van dien.
Luchtbedden kunnen bovendien
„een beetje lek" zijn en langzaam
leeglopen: dat is geen plezierige
gewaarwording als je veel te ver
in zee bent.
Doe dat dus niet met die lucht
bedden. Vind dat geen „reuze
goeie mop". Er kan aan het strand
immers toch wel plezier gemaakt
worden.
Dr. H. M. Scalongne.
(Nadruk verboden).
Bent u ook maar
„gewone burgers",
Zoals in de politie-taal?
Dan maakt u niet als
persmuskieten
Over een mug een groot kabaal.
Dan laat u zich gerust aftuigen
En doet u niet als de chauffeur,
Die met zijn zere duim
nog knokte,
Kersvers gekneusd tussen
zijn deur.
Dan zal geen televisie-venster
Uw aangelaat ook laten zien;
Dan wordt u niet met een
blauw oogje
Geïnterviewd nog bovendien.
Nee, nou niet generaliseren,
Blijf even nuchter als het kan:
Het aanzien van ons korps politie
Wordt niet bepaald door éne man.
Ook zelfs niet door een
commissaris
Die zich eens even kennen laat,
En over u, gewone burgers,
Als over makke schapen praat.
Politie kun je niet ontberen,
Maar ga in Mokkum flink opzij
En waag het niet te protesteren
rlnr». 01- ollü/j Kij"
Na een dag cel in onze hoofdstad
Komt op uw klacht een
stoer rapport,
Waarin de waarheid
hoogstwaarschijnlijk
Autoritair verdoezeld wordt.
Het onrecht kan niet
blijven doorgaan,
Al steekt het in een uniform,
Al vallen er dan harde woorden
En loopt de Hermandad
weer storm.
Het hoeft beslist niet zo te wezen
Dat waarheid nergens
herberg vindt,
Omdat de kleine schrijfmachine
Het toch van gummistokken wint!
Jaap Mijnderwijk.
(Nadruk verboden).
Aan de Landbouwhuishoudschool
werden bevorderd van de le naar
de 2e klas primaire cursus de vol
gende leerlingen:
Lenie Bouwense, Colijnsplaat;
Marie Bouwense, Kats; Ineke Din-
gemanse, Colijnsplaat; Ina Dour-
leijn, Wissenkerke; Marietje Hak-
kert, Wissenkerke; Nelleke PIoo-
gerheide, Wissenkerke; Mineke
Karreman, Colijnsplaat; Willie
van Maldegem, Kortgene; Wilma
Meulenberg, Kortgene; Ankie van
der Moere, Kortgene; Ineke Ne-
lisse, Kamperland; Jacomien
Priester, Kamperland; Basje Schip
pers, Colijnsplaat; Ineke Verhuist,
Geersdijk; Sanke Verlinde, "Vvisse-
kerke; Rietje Vermeule, Kamper
land; Lenie Verwev, Colijnsplaat;
Trudie Vink, Colijnsplaat; Greet
van der Weele, Colijnsplaat.
CHR. ULO. WISSENKERKE
Op de examens voor het Mulo
diploma slaagden voor:
B en middenstand Jan Sinke en
Johan Geelhoed te Colijnsplaat.
Diploma B Sannie Slotema en
Kees Versluijs te Wissenkerke.
Diploma A met middenstand
Betty de Visser, Iman de Visser,
Jan Luyk, Piet Geelhoed en W.
de Kam allen Kamperland en He-
leen de Schipper te Wissenkerke.
Diploma A Mien de Kam en
Marie de Smit te Kamperland,
Jaap Leendertse, Geersdijk, Corrie
de Moor en Leyda Flipse te Wis
senkerke.
In Breda slaagde op 25 juli j.l.
de heer J. W. P. Cornelissen voor
hoofdakte B.
Hoeveel malen gebeurt het niet,
dat we bij een verjaardag of hu
welijk of een schriftelijke geluk
wens sturen en dat de ontvangen
de partij niet de moeite neemt om
de ontvangst daarvan te bevesti
gen, laat staan ons te bedanken!
Het is een vervelende nonchalan
ce, waarbij niet eens sprake is van
opzet, die ons noodzaakt de bloe
menhandelaar of de post of ie
mand anders te wantrouwen. Is
het bloemstuk dan werkelijk wel
bezorgd? Is het cadeau afgele
verd of misschien door de bood
schappenjongen verduisterd? Is
de brief of is dat gelukstelegram
niet aangekomen? Maar dan moe
ten we alsnog een felicitatie stu
ren met een verklaring, dat we
heus wel op tijd voor onze geluk
wensen zorgdroegen
Bedanken is er tegenwoordig
haast niet meer bij. Fatsoenlijke
mensen sturen ieder tenminste
nog een gedrukt kaartje onder het
motto van „de overstelpende be
langstelling, die ons belet ieder
persoonlijk te schrijven" Tje,
dat persoonlijke woord willen we
dan nog afschrijven als onmoge
lijk in deze jachtende tijd. Maar
op een bericht van ontvangst heb
ben we recht! En hoe eenvoudig
is het eigenlijk even de telefoon
te grijpen en op hartelijke toon
een persoonlijk dankwoord uit te
spreken.
Dan praten we nog niet over
de werkgevers, die vrijwel nooit
een bedankje krijgen voor een dag
verlof of een loonsverhoging. „Dat
spreekt toch vanzelf" en „daar
heb ik recht op" zeggen de mees
ten. Maar o wee als je hen
niet bedankt voor geleende snoei-
schaar!
Pé P.
PIGMA-DER^
Ganzepoortstraat 21, Tel. 2048 - GOES
