NOORD-BE VELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
U 2
Pion vier heeft DE sehoeneit
Raadsvergadering Wissenkerke
elastieken kousen
breukbanden
buikbanden
herniagordels
steunzolen enz.
A. G. van der Rest
Hoorapparaten
zonnebrillen enz.
Atteaatie
No. 2988
Zaterdag 21 mei 1960
63e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel. no. 308, Giro 32622
Abonnementsprijs I 2.50 per jaar Franco per post I 5.25 Advertenties 6 cent per mm
Maandagmiddag 16 mei j.l.
kwam de raad in openbare zitting
bijeen. Voorzitter burgemeester J.
van Halst, afwezig met kennisge
ving de leden Stokman en Filius.
De notulen van de vorige ver
gadering werden vastgesteld,
waarna voor het jaar 1960 de voor
schotten op de exploitatiekosten
werden vastgesteld van de bijzon
dere scholen in deze gemeente,
terwijl over het jaar 1959 de ver
goedingen en de voor vergoeding
in aanmerking komende bedragen
werden vastgesteld.
Z.h.s. werd gunstig beschikt
op het verzoek van het bestuur
der chr. Ulo-school om in verband
met de grote toename van het aan
tal leerlingen aan die school om
gelden voor een vierde lokaal be
schikbaar te stellen. Momenteel
bedraagt het aantal leerlingen 130.
Aan de commissie tot het orga
niseren van voordrachtmiddagen
voor de lagere en ulo-scholen op
Noord-Beveland werd, evenals
vorige malen, een subsidie van
f 50.toegekend.
Wegens periodieke aftreding
moest een lid van het Burgerlijk
Armbestuur worden benoemd.
Met 7 stemmen werd het aftreden
de lid A. van der Maas herbe
noemd, de tegencandidaat J. van
den Berge verenigde 2 stemmen
op zich.
Hoewel het lid Bustraan enige
bezwaren opperde, werd toch met
algemene stemmen een spaarver-
ordening voor de gemeenteambte
naren vastgesteld.
Aan het waterschap Noord-Be
veland werd een bijdrage ineens
toegekend van ongeveer f 3600.
in de lasten van het asfalteren
van de weg over de Kamperlandse
dijk. Deze bijdrage is gelijk aan
de totale kosten van asfaltering
van dat gedeelte van genoemde
weg dat gelegen is vóór de op de
Kamperlandse dijk staande wonin
gen. De wenselijkheid werd be
sproken om het Molenwegje- en
de Nieuwe Achterweg tegelijk te
verbeteren, maar volgens de voor
zitter zal dit zeker tot het volgend
jaar moeten wachten. Het lid
Bustraan zei hierover o.m. dat de
Kamperlandse bevolking liever
eerst het Molenwegje verbeterd
zag en dan pas de Nieuwe Achter
weg, waarop de voorzitter ant
woordde, dat de mensen, wanneer
het gedeelte Kamperlandse dijk
klaar is, zonder beslijkte schoenen
van en naar Kamperland kunnen
komen. Het Molenwegje verbete
ren ligt niet zo eenvoudig, dit is
een eigen weg. In elk geval, bei
de objecten zullen nader bekeken
worden en zullen, zo mogelijk,
volgend jaar onder handen wor
den genomen. Het lid Zuijdweg
vroeg en passant aandacht voor
het asfalteren van de wegen in
Geersdijk. Ook dit kreeg de aan
dacht van b. en w.
Het voorstel tot het bouwen
van een gymnastieklokaal voor de
kom Wissenkerke maakte ver
schillende tongen los. Het lid
Marcusse opende deze discussie
met op te merken, dat er reeds
sinds 1955 een urgentie-verklaring
is voor een dergelijk gebouw in
de kom Kamperland. De andere
kommen hebben reeds jaren de
beschikking over een gymnastiek
lokaal, te Wissenkerke is dat wel
een oud versleten ding, maar het
is in elk geval nog wat, bovendien
hebben ze daar een uitstekend
sportterrein in de onmiddellijke
nabijheid van het dorp. Hij vroeg
daarom naar de mogelijkheid de
thans verkregen urgentie-verkla
ring voor Wissenkerke te verande
ren in een urgentie-verklaring
voor Kamperland.
De voorzitter gaf in zijn ant
woord te kennen dat b. en w. zich
de ogen uitwreven bij het lezen
van deze urgentie-verklaring, zij
hadden er een verwacht voor
Kamperland. Direct is hierover ge
beld, maar kregen ten antwoord,
dat hier geen vergissing heeft
plaats gehad, het lokaal moest te
Wissenkerke gebouwd worden.
Het lid Marcusse zei dit niet te
kunnen begrijpen en drong nog
maals aan te trachten dit veran-
-derd te krijgen. De voorzitter kan
deze beslissing ook niet begrijpen,
twee kleine plaatsen in Zeeland,
Wissenkerke en een plaatsje in
Zeeuwsch Vlaanderen krijgen zo
een urgentie-verklaring toegewe
zen. Het groot aantal leerlingen
aan de ulo-school vermoedt spre
ker, zal hieraan wel de schuld zijn
Deze beslissing hebben b. en w.
niet zo maar voetstoots aangeno
men, maar zouden wij het gymnas
tieklokaal te Wissenkerke niet
wensen of aannemen, dan vreest
hij dat bedoelde toewijzing in haar
geheel vervalt. B. en w. vinden
het een ontzettend moeilijk geval
en zeer sneu voor Kamperland.
Het lid Koole zag graag dat
Kamperland bij het destijds geno
men raadsbesluit blijft aangewe
zen, waarop de voorzitter ver
wees naar zijn te voren uitgespro
ken mening.
Het lid Marcusse noemde deze
toewijzing onbillijk, het lid Kole
noemde haar een teleurstelling
voor Kamperland, dit laatste was
het ook voor b. en w. zei de voor
zitter.
Wethouder Leendertse memo
reerde, Kamperland is sinds 50
jaar een dorp en is nimmer in het
bezit geweest van een gymnastiek
lokaal. Voor de oorlog was er wel
een lokaaltje, dat voor dergelijke
oefeningen gebruikt kon worden,
de bezetting zorgde dat wij ook
dat verloren. Nu wordt het een
kruis. Niet, dat we het Wissen
kerke niet gunnen, maar Kamper
land is thans het enige dorp dat
niet de beschikking heeft over een
gymnastieklokaal en daarom zou
hij gaarne zien dat alles in het
werk wordt gesteld hierin veran
dering te brengen.
De voorzitter antwoordde hier
op, dat Leendertse zelf in het da
gelijks bestuur zit en daardoor de
juiste gang van zaken weet. Moet
hier nu de beslissing op Kamper
land vallen, dan riskeren we daar
mede het besluit uit Den Haag.
Het lid De Smit wil liever niets
riskeren, hij vindt het sneu voor
Kamperland, maar Wissenkerke
heeft een dergelijk lokaal ook hard
nodig. Het lid Zuijdweg stelde
voor een en ander in Den Haag
te gaan bespreken en de urgentie
verklaring voor Kamperland aan
te vragen. Zou dit niet gelukken,
dan zal men het voor Wissenker
ke moeten aannemen. Als wethou
der heeft hij destijds de voorbe
reidende besprekingen meege
maakt en daarom stuit hem de nu
in Den Haag genomen beslissing
zo tegen de borst. Bij een nu te
houden stemming zal hij dan ook
voor Kamperland stemmen. Vol
gens de voorzitter waren de ge
dachten van Zuijdweg ook de ge
dachten van b. en w. wij allen
zijn er van overtuigd dat Kam
perland in deze voorrang moet
hebben, ook zijn we het er over
eens dat het gebouw beter te Wis
senkerke kan verrijzen, dan de
kans te lopen dat de toewijzing
zal worden ingetrokken.
Hierna werd besloten het voor
stel tot een volgende vergadering
aan te houden en eerst een bespre
king in Den Haag te houden.
In verband met diverse uitga
ven ten behoeve van de aankoop
van grond in het nieuwe gedeelte
van „De Banjaard" en tot het
bouwrijp maken daarvan alsmede
met verschillende inkomsten van
dat terrein werd de begroting van
1960 z.h.s. gewijzigd.
Hierna werd eveneens z.h.s. be
sloten tot vaststelling van een ge
meenschappelijke regeling voor
het ophalen van huisvuil. De kos
ten van deelneming zijn dezelfde
gebleven als bij de vorige bespre
king, n.I. f 10.per jaar, één em
mer inbegrepen. Het huisvuil zal
twee maal per week worden op
gehaald, de mogelijkheid is er om
ook tuinvuil e.d. met die dienst
mede te geven.
Bij de vaststelling van een uit
breidingsplan in onderdelen voor
het nieuwe gedeelte van „De Ban
jaard" lanceerde het lid De Lange
de suggestie om van gemeentewe
ge op dat terrein een houten ge
bouw te plaatsen dat ingericht
zou moeten zijn tot het houden
van kerkdiensten en ook om bij
nat weer de kinderen van de Ban-
jaardgasten daarin te laten spelen.
De voorzitter meende dat dit
plan wel nader bekeken zou wor
den. Hij was geen voorstander om
iets dergelijks door de gemeente
te doen ondernemen, dit schept
onnodige risico's en deze zullen
geen goedkeuring van Ged. Sta
ten kunnen verkrijgen. Hij kon nu
wel mededelen, dat in het grote
plan voor het recreatiegebied bui
tendijks een dergelijk gebouw ge
projecteerd is. Evenals voor het
winkelcentrum op het nieuwe ter
rein zou hij voor het nu voorge
stelde gebouw het particulier ini
tiatief willen laten domineren.
Het lid De Lange zag gaarne
dat de gemeente hierin een rol
speelde, hij wist alreeds toekom
stige huurders van dat gebouw.
Wethouder Scheele zeide hierop,
geen voorstander te zijn van ge
meente-exploitatie.
Wethouder Leendertse zeide,
dat men in deze konsekwent moet
blijven. Verenigingsgebouwen e.d.
zijn in deze gemeente alle gesticht
en in exploitatie genomen door het
particulier initiatief, voor het re
creatiegebied kunnen we daarop
zeer zeker geen uitzondering ma
ken. Het lid Bustraan was het met
deze zienswijze eens, ook het lid
Zuijdweg, die bovendien nog op
merkte, dat de kinderen te Geers
dijk iets dergelijks ook niet heb
ben. Zou men nu van gemeente
wege zekere voorzieningen daar
voor in het recreatiegebied tref
fen, dan zou dit elders niet klop
pen.
Het lid De Lange wees op de
steeds wisselende bevolking in
het recreatiegebied. Zijn bedoeling
was het om daarvoor een grote
ruimte te creëren, geen kerkge
bouw, maar wel een ruimte waarin
kerkdiensten konden worden ge
houden en waarin ook kinderen
konden spelen. Volgens hem heeft
de raad in deze zeer zeker een
taak en dient zij de mogelijkheden
daarvan te onderzoeken. De risi
co-factor cijferde hij geheel weg,
particulieren zullen wel voor de
huur zorgen. Hij wees op de gees
telijke en sociale aard van zijn
suggestie en zag daarvoor reeds
veel mogelijkheden.
Wethouder Scheele wilde liever
afwachten wat de Kerken in dit
geval zullen doen en aan de hand
daarvan deze zaak nader bekijken.
Hij opperde het denkbeeld van
een verplichte bijdrage in zo een
gebouw door de exploitanten van
bungalows en zomerwoningen.
De vooorzitter gaf het lid De
Lange hierop te kennen dat diens
voorstel momenteel nog niet veel
ingang bij de raad ontvangt Alles
is gedaan om voor het recreatie
gebied een sluitende exploitatie
rekening te verkrijgen en dat is
ten volle gelukt. Hij liet door
schemeren dat de gemeente niet
ongenegen zal zijn een stuk bouw
grond voor zo een gebouw be
schikbaar te stellen, maar de ge
meente moet in dit geval zeer ze
ker niet de risico-drager worden.
Z.h.s. werd hierna het uitbrei
dingsplan in onderdelen vastge
steld.
Het voorstel van b. en w. tot
het onderhands aanbesteden van
de aanleg van wegen, riolering en
elektrische verlichting in het nieu
we gedeelte van „De Banjaard"
voor de som van f 80.535.aan
de aannemer A. C. van Hee, werd
z.h.s. aangenomen.
Als toegevoegd agendapunt
kwam tenslotte het vooorstel van
b. en w. om 740 m2 grond te ver
kopen voor de bouw van een chr.
Kleuterschool aan het bestuur van
genoemde school, voor het bedrag
van f 3570.Ook dit werd z.h.s.
aangenomen.
Bij de rondvraag informeerde
het lid Zuijdweg naar het vrijko
men van het speelterrein te Geers
dijk. Volgens de voorzitter was
daarop door aannemer Slotema,
ten behoeve van bouwwerken, een
loods gebouwd, die, zodra moge
lijk, zal worden opgeruimd.
Het lid Kole deed zijn beklag
over de slechte watervoorziening
te Kamperland. Volgens de voor
zitter werd deze veroorzaakt door
de grote droogte van de laatste
tijd. Het leggen van grotere lei
dingen zal hierin verandering
moeten brengen.
Een tijdelijk ongemak dus. Ko
le vroeg naar aanleiding van en
kele leegstaande woningen naar de
stand van het woningprobleem.
Volgens de voorzitter zijn er de
laatste tijd enkele sterfgevallen ge
weest. Enige erfgenamen vertoe
ven buitenlands en daardoor
wordt een spoedige afwerking ver
traagd.
Het lid De Smit informeerde
naar de stand van werkzaamhe
den, meubilering enz. van het ver
enigingsgebouw te Geersdijk. Vol
gens de voorzitter is de datum van
opening gesteld op 24 juni a.s. Di
verse voorzieningen moeten deze
week met de architect nader be
sproken worden.
Tot slot merkte het lid De Smit
op, dat uit een door hem met de
heer A. de Vos gevoerd gesprek
gebleken is, dat er verscheidene
meningsverschillen schijnen te be
staan, waarbij volgens De Vos de
raad er niet best afkomt. De voor
zitter antwoordde hierop, dat wij
in een maatschappij leven, waarin
de wetten moeten worden gehand
haafd.
Lerensgevaarlijk
Er gaat tegenwoordig geen
maand meer voorbij, of wij wor
den opgeschrikt door een of twee
lugubere moorden. Wat vroeger
zoo'n grote uitzondering was, dat
er grote opschudding ontstond,
straatliedjes ontstonden (zoals „de
moord van Raamsdonck") of de
volkswoede uiting zocht (zoals
op de kop van Jut), is na de laat
ste oorlog een regelmatige politie
zaak geworden.
Lezen wij de ene week nog van
cyaankali, de volgende week is het
een wurging. Vele vrouwen wor
den het slachtoffer en weinige da
ders zijn gepakt. Taxi-chauffeurs
zijn gedood om een auto in han
den te krijgen. Meisjes en jongetjes
werden meegelokt en levenloos te
ruggevonden. En dan is er nog
een aantal vermisten, waarvan
misschien ook een deel nooit meer
levend terugkeert.
En als de justitie een dader in
handen krijgt, ziet deze soms in
de gevangenis nog kans opnieuw
cyaankali te gebruiken, of ver
dwijnt hij tijdelijk in een inrich
ting voor geestelijk gestoorden,
waaruit hij t.z.t. weer ontsnapt, om
dan opnieuw een slachtoffer te
maken.
Wij zijn geen voorstander van
de doodstraf, maar wij hopen wel
dat de toenemende misdadigheid
moge leiden tot een zwaardere
bestraffing en tot betere bewaking
van de levensgevaarlijke elemen
ten onzer maatschappij.
P.
Iedereen is er van overtuigd dat
het omlaagbrengen door de Rus
sen van het Amerikaanse verken
ningstoestel dat uit Turkije was
opgestegen met een noordelijke
koers, op een diplomatiek ge
sproken hoogst ongelegen o-
genblik is geschied.
Spionage bestaat ook in vre
destijd. Dat weet iedereen! De
fout ligt in de omstandigheid, dat
men zich heeft laten betrappen.
Zonder spionage is geen deugde-
ijke afweer tegen een overval mo
gelijk. Ieder moet weten wat de
mogelijke tegenstander in zijn
schild voert. Het merkwaardige is
dat de partijen er niet openlijk
'oor uit komen, dat het gebeurt.
En dat het dus mogelijk is, dat
en farizeïsche ontmaskeraar zich
opwindt en er diplomatiek
voordeel uit weet te smeden
wanneer hij er in slaagt zijn te
genpartij te betrappen.
Zelf is die betrapper natuurlijk
allerminst brandschoon. Hij spi
oneert tegen de klippen op
maar: is alleen gelukkiger of slim-
De Duitsers waren al geruime
tijd vóór de tiende mei 1940 met
hun foto-vliegtuigen boven Neder
land om de versterkingen van de
Grebbelinie te fotograferen. In ie
der geval waren zij er op 5 mei
1940, toen zij in het Gooi zijn
waargenomen.
De foto spionnage uit de lucht
is ook op grote schaal toegepast
op de Maginot-linie van de Fran
sen. De uitkomsten van deze ge
gevens hebben Hitler's besluit tot
de aanval verhaast. De foto's toon
den aan, dat de geduchte verdedi
gingslinie niet zo formidabel was
als men wel dacht.
De luchtfoto's worden van zeer
grote hoogte genomen, al was het
alleen maar om zo lang mogelijk
buiten het bereik van de lange af-
stands-radar te blijven. De radar
was bij het uitbreken van de twee
de wereldoorlog nog niet zo werk
zaam als nu, maar de luchtfoto
grafie was al tot in de perfectie
ontwikkeld. De fijnkorrel-struc
tuur van de emulsie op de foto
grafische platen en -films maakt
scherpe opnamen met zichtbaar
licht mogelijk en onthult bij de
sterkste vergroting de allerfijnste
details van het gefotografeerde
object.
Dat de Russen zoveel bewijs
materiaal in handen kregen, toont
alleen aan, dat de betrapte piloot
geen kans gezien heeft zijn uitge
breide instructies tot vernietiging
van bezwarend materiaal, zodra
ontmaskeringsgevaar dreigt, na te
komen. Meestal zijn deze verken
ningsvliegtuigen doelbewust uit
gerust met een „alibi"; dat wil
zeggen met een mogelijkheid om
indien nodig een smoes te
verkopen, waaruit de onschuldig
heid van de onderneming b.v.
„weerwaamemingen" kan worden
aannemelijk gemaakt.
Met een „verdwalingstheorie"
komt men dan ook als men
niet geloofd wordt een heel
eind.
De vraag rijst nu: hoe is het mo
gelijk dat de Amerikaanse piloot
„er ingevlogen" is? Daarover ma
ken de Russen logisch! geen
bijzonderheden bekend en de „be
kentenissen" van de piloot moet
men natuurlijk met een korreltje
zout nemen.
Om te beginnen staat niet vast
hóé de piloot tot dalen gedwongen
is.
De bemanning van een Russi
sche radar-post is gedecoreerd
heet het hetgeen er op kan wij
zen, dat de Russische lange-af-
standsradar doeltreffender was
dan de Amerikanen vermoedden.
Het is militair mogelijk dat een,
in de radarspiegel gevangen, vlieg
tuig automatisch het afvuren tot
gevolg heeft van een soort geper
fectioneerde „Honest John". Een
raket, die, door radar gedirigeerd,
feilloos op het object afstevent.
Maar als alles daarbij goed gaat,
wordt het vliegtuig in de lucht
vernietigd en is het hoogst on
waarschijnlijk dat er zoveel bruik
baar bewijsmateriaal op de grond
terecht komt als blijkbaar met de
inhoud van de U 2 het geval is
geweest. Ook zou in zo'n geval
de piloot geen gelegenheid heb
ben gekregen zijn schietstoel in
werking te stellen, om daarmee
wat gebeurd is behouden op
de grond te komen.
Er blijven eigenlijk maar twee
veronderstellingen over, die houd
baar zijn (afgezien van een defect
aan het vliegtuig, dat een daling,
of, op z'n minst, hoogteverlies on
vermijdelijk maakte).
a. Het vliegtuig is door pa
trouillerende Russische vliegtui
gen al dan niet na verraad
De bétere
haalt u in de bekende
geneesmiddelenzaak
Lange Kerkstraat - Goes
Lid „Orthobanda",
de Ned. ver. van vakkun-
digen op dat gebied!
in de lucht opgezocht en tot dalen
gedwongen.
b. De Russische raket heeft
half werk gedaan en het vliegtuig
slechts beschadigd. Zodanig be
schadigd dat een „crash landing"
nog mogelijk bleef. In Nederland
se militaire klingen neigt men het
meest naar geval b.
Al deze veronderstellingen gaan
uit van de stelling, dat de Russen
met hun publicaties op een mi
nimum van waarheid steunen. Het
behoeft geen betoog, dat met het
publiceren van allerlei fotomateri
aal, waarop details voorkomen van
griezelig geheime dingen, de
grootste denkbare „nep" kan wor
den gepleegd.
Maar de hoofdzaak blijft, dat er
een Noordamerikaans vliegtuig is
neergeschoten boven Russisch ge
bied; en dat de Amerikanen, na op
ongelooflijk naïeve wijze in de val
gelopen te zijn, die de Russen voor
hen hadden opgesteld, tot de be
kentenis moesten worden gebracht
dat het hier inderdaad om een
„verkennings" (lees: spionage)
vliegtuig, ging.
Hoe cynisch men zulk een re
denering ook mag noemen: de
hoofdfout die hier begaan is, ligt
in het falen van de „slimheid" van
de zijde van de spion; en in dat
van zijn handelingsvaardigheid
of -mogelijkheid zijn sporen uit te
wissen. Wellicht ook heeft de Rus
sische contra-spionage een afweer
middel gevonden, waarmee de A-
merikaan niet bekend was.
Het gevolg is dat deze „uitwis-
maatregelen" nog eens extra on
der de loep genomen zullen wor
den en de test voor de onver
schrokken mannen, die men voor
dergelijke karweitjes uitzoekt, nóg
strenger wordt. Want niemand ge
looft, dat het nu met de spionage
in vredestijd uit zal zijn. Daar
voor bestaat bij het afwezig
zijn van vertrouwen en in zekere
mate van scrupules een te har
de noodzaak en een te grote ver
leiding.
De mogelijkheid van oorlog laat
geen andere oplossing toe. De
oorlog is een daad van mensen en
wie de oorlog uitbannen wil, moet
de mensen zedelijk veranderen. En
dat is een groot woord!
W. Vogt.
(Nadruk verboden).
In verband met Hemel
vaartsdag verzoeken wij
heren adverteerders en
de agenten hun adver
tenties voor het nummer
van volgende week zo
spoedig mogelijk in te
willen zenden, waarvoor
bij voorbaat onze dank.
De uitgever.
Ganzepoortstraat 21, Tel. 2048 - GOES