NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
Gevaarlijke signatuur
Plouvier heeft DE sehoenen
S^é^»de GRAAUWE HENGST'
Vijftig jaar Groene Kruis Kortgene
No. 2827
Zaterdag 30 maart 1957
60e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel. no. 308, Giro 32622
Abonnementsprijs I 2.50 per jaar Franco per post I 4.00 Advertenties 6 cent per mm
door dr. P. H. Ritter
Op 25 maart heeft, met veel vertoon,
te Rome de ondertekening plaatsgevon
den van het Euromarkt en het Eura-
toomverdrag. Het is een verdrag tussen
zes europese landen (Frankrijk, Duits
land, Italië en de Benelux-landen). De
handtekening van Nederland bevindt
zich dus ook onder het stuk. Die hand
tekening wil nog niet zeggen, dat Ne
derland thans reeds met de andere deel
nemers in zee kan gaan; het verdrag
moet eerst nog worden geratificeerd,
dat wil zeggen door onze Staten-Gene-
raal worden behandeld en goedgekeurd.
Een sterke neiging doet zich gel
den bij het publiek en in de pers,
onze volksvertegenwoordiging aan
te moedigen die behandeling niet te
degraderen tot een loutere formali
teit, maar het staatsstuk zeer gron
dig en zeer kritisch te bekijken, al
vorens zij overgaat tot een fiat.
Men verwijt de regering, dat zij die
publiciteit aan het verdrag heeft ont
houden, waarop de burgers recht heb
ben en mr. W. Wentholt gaat in een on
langs van zijn hand verschenen brochure
zo ver, te constateren, dat de geringe
openbaarheid daarom gevaarlijk is, wijl
dit verdrag niet alleen de belangen van
alle lagen der nederlandse bevolking di
rect beroert, maar ook omdat Nederland
in beginsel zijn souvereine rechten prijs-
geeft.
Door de regeling van' tal van aangele
genheden van economische, monetaire
en sociale aard afhankelijk te stellen van
,het oordeel van een Raad van Ministers,
uit de aan het verdrag deelnemende lan
den samengesteld, die bij meerderheid
van stemmen beslissen, kan diepgaande
invloed worden geoefend op de struc
tuur van de deelnemende landen door
een internationale wetgeving die prae-
valeert boven de nationale. En in tegen
stelling tot de supernationale convent
der europese gemeenschap voor kolen en
staal is het recht van veto bij het Euro-
markt-verdrag uitgesloten.
Men kent de bezwaren. Door het stel
sel van het Euromarkt-verdrag zullen de
douanetarieven op het beperkt gebied
der westeuropese gemeenschap verdwij
nen, doch tegelijk de tarieven ten op
zichte van de buitenwereld worden ver
hoogd. Voor een land als Nederland, dat
lage tarieven viyeg, is dit een funeste
Last van zenuwen i
Mijnhardt's Zenuwtabletten
helpen U er overheen.
toestand. Het kan onze export-positie
ten opzichte van de landen buiten de ge
meenschap aantasten. De hogere invoer
tarieven jagen ons kostencijfer op.
Een groot nadeel is ook, dat er een
harmonisering van de sociale lasten is
voorgeschreven. Wij hebben ons bijvoor
beeld te richten naar de basis, waarop
over-uren worden vergoed, naar regelin
gen, die gelden in andere landen. In het
bijzonder vormt de positie van Frankrijk
hier een moeilijk punt. Het ontwerp-ver-
drag voorziet in een speciaal regiem voor
Frankrijk. Indien de lopende betalings
balans van de franc-zone gedurende een
jaar in evenwicht is en de monetaire re
serves een voldoende niveau hebben be
reikt, kan de raad van ministers op voor
stel van de europese commissie, met ge
kwalificeerde meerderheid besluiten, dat
de franse regering dit speciale regiem
moet opheffen. Maar zolang de franse
betalingsbalans niet een jaar lang in e-
venwicht is geweest en er geen voldoen
de monetaire reserves zijn, mag Frank
rijk zijn bijzondere invoerrechten en
exportsubsidies behouden.
Frankrijk heeft in sterke mate zijn
protectionistische stempel gedrukt
op het gehele verdrag en ten aanzien
van de landbouw heeft dit land ve
len van de deelnemers meegesleept.
Een heel stel bepalingen schept de
mogelijkheid van voortzetting der
beschermende maatregelen, die in
ettelijke landen heersen. Op dit punt
is het staatsstuk nu juist zo ongun
stig mogelijk voor Nederland.
Een overwegend bezwaar tegen het
gemeenschappelijk marktverdrag, waar
bij de uitvoerende macht met supra-na-
tionale bevoegdheden bekleed wordt, is,
dat het een sterke mate van overheids
ingrijpen van node heeft. Het zal leiden
tot een rigoureus dirigisme.
Frankrijk wil ook vasthouden aan een
multi-laterale verzekering van de on
derlinge vorderingen tussen de partners,
onder uitsluiting van een vrij kapitaal
verkeer. En hier komen wij tot een be
langrijke grief: dat er geen bindende
voorschriften zijn gesteld ten aanzien van
de sanering der economieën der deelne
mers, die aan de discretie van elke deel
nemer is overgelaten.
„Indien ik goed begrijp", zo schrijft
mr. Wentholt in zijn brochure, die
scherp de gevolgen van onze aansluiting
bij het Euromarkt-verdrag analyseert,
„indien ik goed begrijp, wordt aan een
europese commissie een taak toebedeeld,
met uitsluiting van onderlinge concur
rentie voor de deelnemende landen, voor
de verschillende producten gemeen
schappelijke prijzen vast te stellen, welke
ten opzichte van de landen in de vrije
zone in onderling overleg een verande
ring kunnen ondergaan. Inderdaad wordt
op deze wijze een supra-nationaal diri
gisme bevestigd, waarvoor in ons land
voor het in de bezetting op corporatieve
leest geschoeide bedrijfsleven onder vi-
gueur van de kartelwetgeving, de grond
slag is gelegd".
Ons land geeft hiermee zijn eco
nomische zelfstandigheid in princi
pe prijs, daar de grote landen on
danks alle waarborgen, daarover de
toon zullen aangeven.
De Raad besluit toch met gekwalifi
ceerde meerderheid, zodat van een veto
recht geen sprake is. En het aanvaarden
van het Euromarkt-verdrag kan zelfs als
voorwendsel dienen, dat juist die aan
passingsmaatregelen die nodig zijn om
tot een gezonde geldeenheid te komen,
niet genomen kunnen worden, daar ons
land dan toch aan een internationaal ver
drag gebonden is, hetwelk herstel van
de concurrentie voorlopig verhindert.
Tot waarborg van de souvereini-
teit van ons land ligt het op de weg
van de regering eerst klaarheid te
verschaffen over de wijze waarop
zij haar monetair en financieel be
leid wil voeren tot instandhouding
van een gezonde, niet aan inflatie
onderhevige valuta.
Wij bepaalden ons er toe, enige van
de ernstige grieven, die er tegen Neder-
land's aansluiting bij het Euromarkt-ver
drag bestaan, in het licht te stellen. Maar
onze bedoeling zal duidelijk zijn.
Internationale samenwerking is
een hoog ideeaal. Maar als men haar
gaat verwezenlijken, dan mag men
de ogen niet sluiten, wanneer zij
leidt tot bedreiging van vitale eco
nomische belangen van het eigen
volk.
Grotere algemene bekendheid met dit
verdrag is noodzakelijk. En ook is ge
boden, dat onze Staten-Generaal zich zo
kritisch mogelijk instellen, als het ver
drag aan de orde komt en, als het moet,
niet schromen voor de uiterste konse-
kwenties.
(Nadruk verboden).
Wanneer in Kortgene een vijftig jaar
geleden in een gezin een blijde gebeur
tenis aanstaande was, dan waren het de
oude Neele, de oude Willemine of Pauw
van Pasje die daarbij de taak van dokter
vervulden en zorg droegen voor moeder
en kind. Deze woorden kan men vinden
in een gedenkboekje, dat werd uitgege
ven op 26 maart 1947, ter gelegenheid
van het 40-jarig bestaan van het Groene
Kruis te Kortgene. Over een eigen dok
ter beschikte men toen nog niet en wan
neer de oude bakers er geen gat meer
in zagen, werd de assistentie ingeroepen
van dokter A. Aalst, die in Colijnsplaat
woonde en die een groot gedeelte van
het eiland bereisde om medische bijstand
te verlenen.
De praktijk van dokter Aalst was dus
zeer uitgebreid, de verbindingswegen
waren slecht en het verkeer had plaats
per rijtuig. Auto's waren er niet en de
telefoon bestond evenmin, zodat men o-
verdag de dokter een telegram kon zen
den wanneer zijn bijstand noodzakelijk
was. Vaak gebeurde het ook, dat de dok
ter afwezig was of bij andere patiënten
vertoefde, zodat zijn hulp soms te laat
kwam.
Dat hierin verandering moest komen
was vanzelfsprekend. In 1907 werd op
initiatief van de werklieden-vereniging
„Onderlinge Hulp" met financiële steun
van de vereniging „Volksweerbaarheid"
een vergadering belegd, waar dokter
Aalst sprak over doel en streven van het
Groene Kruis.
Op dinsdag 26 maart werd de afdeling
Kortgene opgericht, het voorlopig be
stuur werd gevormd door de heren A. G.
C. Danckaerts, voorzitter, D. H. Jonk,
secretaris, J. L. Versprille, penningmees
ter, J. W. Brouwer, vice-voorzitter en
C. J. van Damme, lid. Er waren toen 59
voorlopige leden.
Tijdens een vergadering op 16 april
1907 moesten de salarissen voor bode en
magazijnmeester vastgesteld worden,
maar aangezien niemand de omvang van
de werkzaamheden wist, werd besloten
deze kwestie te regelen wanneer de ver
eniging één jaar bestond. De heer Jan
Kleppe stelde zich voor één jaar gratis
beschikbaar voor het ophalen van de
contributie, de heer A. Maas was bereid
één jaar gratis magazijnmeester te zijn,
maar hij merkte nog op, voor dit doel
geen kamer ter beschikking te hebben,
waarop de heer Danckaerts aanbood, ook
voor één jaar, gratis een kamer beschik
baar te stellen
Gedurende de eerste jaren had het be
stuur heel wat herrie over een ijskast en
ijs. Het scheen wel of er in de medische
wereld geen medicijnen meer gebruikt
konden worden dan in combinatie met
ijs. Ijs moest en ijs zou er zijn. Het be
stuur was wel wat huiverig om grote uit
gaven te doen voor een ijskast. Men
suggereerde zelfs de ijskast in te bou
wen in de kogelvanger, omdat dat vol
gens deskundigen de aangewezen plaats
was voor het bewaren van ijs. Het be
stuur evenwel was van de deugdelijkheid
van een ijskast niet te overtuigen en het
geld werd gespaard. Later bleek, dat het
ook zonder ijskast wel kon
Ondertussen was dokter Aalst uit Co
lijnsplaat vertrokken. Weliswaar kreeg
hij een opvolger, die ook Kortgene be
zocht, maar daar was men het niet mee
eens. Wel een eigen vereniging en geen
dokter, daarin moest verandering ko
men. En inderdaad, in oktober 1909 ves
tigde zich in hotel „De Stadswijnkelder"
een zekere dokter Van Rossem, dus
schenen de moeilijkheden opgelost.
De oudere ingezetenen van Kortgene
zullen zich nog wel herinneren dat deze
dokter Van Rossem een enigszins zon
derling heerschap was, die met wonder
olie prachtige resultaten meende te be
reiken en deze dan ook voor elke kwaal
of ziekte voorschreef. Men trof het niet
met dokter Van Rossem, want in de zo
mer van 1910 werd hij door de Inspec
teur van de Volksgezondheid tijdelijk
de bevoegdheid als arts ontnomen. En
kele jaren later is de man gestorven.
Met onverflauwde ijver werden de po
gingen om een eigen dokter te krijgen
voortgezet en 15 augustus 1911 vestigde
zich dokter L. G. Gelderman als arts,
die daar tot 1948 zijn heilzaam werk als
geneesheer heeft verricht. Toen werd
zijn praktijk overgenomen door de hui
dige arts, H. Janssen. Dokter Gelderman
is op 12 januari 1953 overleden en zijn
heengaan betekende een lege plaats in
1 de dorpsgemeenschap. Hij was er zeer
gezien en bij alle lagen van de bevol-
king.
De vereniging groeide en de jaren gin
gen voorbij. Door sterfgevallen of ver
trek naar elders vonden er geregeld be-
stuursmutaties plaats, terwijl ook bode
en magazijndiensten door anderen wer
den verricht. Zo werd in 1915 Lam van
Halst als zodanig benoemd, maar de
werkzaamheden werden verricht tot 1929
door zijn vrouw, die echter beter be
kend stond als Chris van Lam.
Door middel van vrijwillige bijdragen
en obligaties werd in 1923 een maga-
zijntje voor de materialen gebouwd en
in 1939 was de schuld afgelost. In 1923
werd de Spoorbootdienst Zierikzee -
Middelburg opgeheven, waardoor ver
voer van zieken naar het gasthuis te
Middelburg ernstig werd belemmerd. Be
sloten werd toen aan te sluiten bij de
Provinciale Groene Kruis Vereniging te
Goes, wat 10 cent per lid per jaar kostte.
De vereniging achtte het in 1929 ver
antwoord een wijkverpleegster aan te
stellen en het resultaat van diverse be
sprekingen was, dat 1 oktober 1929 zus
ter C. M. Krello als zodanig haar intre
de deed. Het is haar op Kortgene blijk
baar goed bevallen, want zij heeft het
werk 24 jaar met liefde gedaan. Hoewel
men in het begin wat vreemd stond te
genover een wijkverpleegster, werd het
uiteindelijk zo, dat de zuster op den
duur voor alle kleinigheden werd ge
roepen en in het gedenkboekje ter ge
legenheid van het 40-jarig bestaan staat,
dat er tot op heden geen klachten over
haar zijn vernomen.
Het ledental bewoog zich steeds in
stijgende lijn, wel een bewijs dat men de
vereniging steeds meer ging zien als on
misbaar. Momenteel zijn er 408 leden.
Gedurende 50 jaar hebben de Ver-
sprille's en Van Damme's zitting in het
bestuur gehad. De heer J. L. Versprille,
die destijds het secretaris-penningmees
terschap van zijn vader heeft overgeno
men, heeft wegens vertrek op 23 febru
ari 1957 bedankt, terwijl de heer L. D.
VOORLICHTING VAN
„VEILIG VERKEER"
Het eerste gedeelte van de oversteekma-
noeuvre van deze voetganger verliep uit
stekend. Voordat hij de weg begon over
te steken, keek hij naar links. Op het
midden verzuimde hij echter naar rechts
te kijken. De aanrijding viel nogal mee,
maar dat was uitsluitend aan de oplet
tendheid van de automobilist te danken.
De leer die uit dit geval getrokken moet
worden is dus: bij het oversteken van een
weg niet alleen met het verkeer van links
rekening houden, maar ook opletten of
er van rechts niets aankomt.
van. Damme, die als bestuurslid ook zijn
vader is opgevolgd, thans nog zitting
heeft in het bestuur.
Het huidige bestuur is als volgt sa
mengesteld: dokter H. Janssen, voorzit
ter, mej. J. F. M. Wolse, secr.-penning-
meesteresse en bestuursleden de heren
P. de Regt, I. Heystek en L. D. van
Damme.
Men heeft geen ruchtbaarheid gege
ven aan dit 50-jarig jubileum, maar men
hoopt dit toch te herdenken op de dag
dat het nieuwe wijkgebouw zal worden
geopend. Wanneer dit zal zijn, is nog
niet bekend. Dit gebouw zal tot stand
komen door middel van de geschonken
rampgelden en de betreffende tekenin
gen zijn ter goedkeuring naar Italië ver
zonden.
Op moutwijnbasis gestookt met
jeneverbessen. Geurig, zeldzaam
zacht.
Zo'n Graauwe Hengst op z'n tijd
brengt uit en thuis gezelligheid.
beste paard van(de Schiedamsestal.
OPGERICHT 1714
NOORD-BEVELAND
IN HET TEKEN VAN DE
KANKERBESTRIJDING
In het begin van april a.s. wordt er op
Noord-Beveland een film vertoond over
het werk van de kankerbestrijding in Ne
derland. Doktoren zullen een inleiding
houden over het kankervraagstuk, terwijl
een medewerker van het Koningin Wil-
helminafonds voor de Kankerbestrijding
een uiteenzetting zal geven over doel en
streven van dit fonds.
Deze vijf propaganda-avonden zijn
bedoeld ter inleiding van een ledenwerf
actie t.b.v. het Koningin Wilhelmina-
fonds.
Alle lezers en lezeressen worden hier
bij opgewekt medewerking aan deze ac
tie te verlenen. Aan de grote verant
woordelijkheid, die wij Nederlanders op
het terrein van de kankerbestrijding dra
gen, mag niemand zich onttrekken.
Bezoekt daarom de propaganda-avond
op: 1 april te Colijnsplaat in zaal hotel
„Zeelandia", 2 april te Kortgene in zaal
hotel „De Korenbeurs", 3 april te Kats
in zaal café „De Vriendschap", 9 april
te Wissenkerke in het verenigingsge
bouw en 10 april te Kamperland in „Re-
nata". Aanvang van deze avonden om
7.30 uur.
De propaganda-avonden te Colijns
plaat, Kats en Kortgene zullen, evenals
de ledenwerfactie, onder leiding staan
van de plaatselijke afdelingen van de
Federatie voor Vrouwelijke Vrijwillige
Hulpverlening.
Op deze avonden, die gratis toeganke
lijk zijn, zal naast de film over het werk
van de kankerbestrijding „Er is een tijd
van komenvertoond worden een
film over „Curagao" en over „De vlie
gende Hollander".
Indien u gevraagd wordt lid te wor
den, geeft u dan op. U steunt hiermede
immers een nationale zaak!
Meldt u als medewerk(st)er! Men zal
gaarne van uw hulp gebruik maken.
COLLECTE VOOR DE VERENIGING
„HET HOOGELAND"
Van 1 tot en met 6 april a.s. wordt op
Noord-Beveland voor de vereniging
„Het Hoogeland", welke dit jaar haar 65-
jarig bestaan herdenkt, een collecte ge
houden voor haar verzorgings-, opvoe-
dings- en reclasseringswerk. Gaarne be
velen wij deze hogelandse collecte voor
het uitgebreide werk in de 4 landkolo-
nies en 5 tehuizen, waarin per jaar meer
dan 700 personen van alle gezindten
worden verpleegd en waarvoor veel geld
nodig is, bij u aan. Geeft mild voor dit
mooie christelijke, maatschappelijke en
sociale werk.
Ganzepoortstraat 21, Tel. 2084 - GOES