Gabrïëlse
„Geef mij maar
Amsterdam"
een oliebollendag
Vaste arbeider
I
Van eiland
tot wereldstad
Net meisje
gevraagd
Infraphil f 87.50
Na afloop bal
KUNSTSCHAATSEN
P. J. Verborg
Grace Kelly
D. Rietveld van Eysden
een flinke
dienstbode
geen melk
bezorgd
co
in
Wij tellen honderden en honderden
minks, gecultiveerde amerikaanse mar
ters in hun verschillende kleuren. Sier
lijke zachtharige diertjes met soepele
bewegingen, die nieuwsgierig tegen de
tralies van hun kooi opstaan.
Waarom zo duur?
Onze gastheer geeft ons aanschouwe
lijk onderwijs. Waarom is mink, of nertz
zo gewild en....zo duur? Het ant
woord is vrij eenvoudig. Bont wordt ge
gradeerd naar de kwaliteit, als dichtheid
van beharing of soliditeit. En nertz be
hoort tot een van de hoogst gegradu
eerde en mooiste bontsoorten. Nertz-
bont is bestand tegen alle weersinvloe
den, hetgeen niet van alle bontsoorten
gezegd kan worden en bovendien is het
heerlijk warm en zacht. Dat is de reden
waarom nertz zo gewild is.
Wat de prijzen betreft, die liggen in
verhouding tot andere bontsoorten vrij
hoog, ten eerste omdat de nertz tot de
beste kwaliteit behoort en ten tweede
omdat nertzbont in niet zo grote hoe
veelheden op de markt gebracht kan
worden als verschillende andere bont
soorten. Voorts zit er aan het nertzfok-
ken zeer veel vast, hetgeen de prijs ook
beïnvloedt.
Vroeger werden de nertzen in het wild
gejaagd door de trappers in Amerika.
Maar deze soort (mustela vison) werd
allengs zeldzamer en toen kwamen de
trappers op het idee de dieren te gaan
fokken. Zij hakten een aantal bomen om
en maakten een open plek bij hun huis.
Hier werd een aantal hokken neergezet,
waarin de dieren werden ondergebracht.
Op die manier werd het dier langzaam
gecultiveerd.
Men kreeg tenslotte het eindproduct
in de hand en er werden fokschema's
opgebouwd. Zo ontstond als het ware
een „nertzcultuur". Eén der oudste en
ook nu nog werkzame farmers is wel
de oude Frank Gothier, in Anthon, Iowa,
die al in 1904 amateursproeven met
„wild mink" inkippenhokken nam,
maar pas na 19141918 zijn eigen idee
kon verwezenlijken. Nóg heeft deze pio
nier een min of meer eigen, zeer fraai
„ras".
Gunstig klimaat.
Ook in Nederland voelde men er wel
voor nertzen te gaan fokken en het bleek
reeds spoedig, dat het hier een zeer gun
stig klimaat voor dit werk was. Maar er
komt wel het een en ander voor kijken.
Men is er niet, wanneer men denkt ge
woon een aantal nertzen bijeen te bren
gen en deze te laten paren. Dat bleek
ons wel duidelijk uit hetgeen de heer De
Josselin de Jong ons te vertellen had.
Er is onder de nertzen ook een grote
verscheidenheid en wel hoofdzakelijk in
kleur. Men kent wel bijna dertig vari
aties van zwart tot zuiver wit toe. Deze
kleurvariaties zijn merendeels ontstaan
door en uit zogenaamde mutaties. Nu
weten we, dat bepaalde erfelijke eigen
schappen van mensen en dieren reces-
sief of dominant kunnen zijn, het eerste
betekent terugtredend, het tweede over
heersend. Bovendien heeft men een ze
ker houvast aan de erfelijkheidswetten
van Mendel, waarbij men vooraf kan be
palen wat er uit een bepaalde paring te
voorschijn kan komen.
Men heeft de nertzfokkerij dus zeer
wetenschappelijk opgevat en elke soort
heeft bepaalde codeletters gekregen, een
soort formule waaraan de fokker hou
vast heeft en waarin de verschillende re-
cessieve en dominante eigenschappen
zijn verwerkt. Er is ook rekening gehou
den met het feit, dat de wetten van Men
del, in althans de bekendste, eenvoudige
splitsingsverhoudingen, soms niet op
gaan onder bepaalde omstandigheden;
en zo is het de fokker mogelijk geworden
dieren met elkaar te paren, waarvan men
reeds vooraf kan zeggen, hoe de jongen
er zullen uitzien. Dit is natuurlijk van
het grootste belang om op die manier
een zuivere kleur te krijgen en te hou
den. Tevens is de mogelijkheid niet uit
gesloten door proefnemingen tot nieuwe
tinten te komen.
De eigenaar van dit model-nertzbe-
drijf, de heer Rony HEERTJE, een new-
yorkse Amsterdammer, bonthandelaar
van internationale bekendheid, streeft er
naar zijn „moederfarm" van west-Eu
ropa zo up to date en wetenschappelijk
mogelijk te leiden.
In de ziekenboeg.
Buiten het fokken worden de dieren
in Eist in de provincie Utrecht ook ge
heel wetenschappelijk behandeld en dit
geldt o.a. voor hun verzorging. Hun
voedsel wordt op verantwoorde wijze sa
mengesteld en ook aan het medische
deel van hun verzorging wordt alle aan
dacht besteed.
Wij zagen het zogenaamde „zieken-
boegje", een kleine „shed" waar onge
veer acht dieren verbleven. Eerlijk ge
zegd leken zij ons in het geheel niet ziek,
zo actief waren ze, maar onze gastheer
vertelde ons precies wat er aan man
keerde.
Bij het paren, dat voor de fokker van
het grootste belang is, neemt men geen
risico. Tweemaal met een tussenperiode
van ongeveer zes weken laat men dit
plaatsvinden om menselijkerwijs zeker
van het succes te zijn. De draagtijd van
de nertzen is niet zuiver te bepalen en
varieert van ongeveer 35 tot maximaal
70 dagen.
8000 jongen!
Omstreeks mei worden de jongen ge
boren, die dadelijk een prima verzor
ging krijgen. Zo verwacht men nu van
de aanwezige 2000 dieren in het seizoen
in totaal een 8000 exemplaren, waaruit
men kan constateren, dat het fokgemid-
delde op ongeveer 4 ligt. Maar dit zegt
weinig, zoals onze leidsman ons liet zien.
Er zijn dieren uit een nest van 2, maar
ook uit een nest van 9 en dat is weer af
hankelijk van de kleursoort. Deze wor
den alle met fraaie namen aangeduid.
De gewone bruinzwarte nertzen zijn
het sterkst en brengen veelal een rede
lijk aantal jongen ter wereld. De prijs
van hun vellen ligt derhalve het laagst.
Maar hoe zeldzamer de kleur, bijvoor
beeld van sapphire, een zeer lichtgrijze
nertz, die niet zó sterk van gestel is en
minder jongen werpt, hoe hoger de prijs
van het bont.
Humaan en rationeel worden de daar
voor bestemde, z.g. „te pelzen" exem
plaren tegen het eind van het jaar geli-
kwideerd en dan begint de bewerking
tot bontvel. De huid wordt er af gehaald
en grondig gereinigd. Beukenzaagsel in
een roterende trommel blijkt hiertoe één
der middelen te zijn. Dan worden ze in
een speciale droogkamer droog-geventi-
leerd, waarmede enige dagen gemoeid
zijn om dan tenslotte op kleur en maat
gesorteerd te worden in bundels; dan
gaan ze naar de bontveiling en kan de
jas voor mevrouw gemaakt worden.
(Nadruk verboden).
Dc geschiedenis van 2000 jaar Parijs
La ville Lumière, de lichtstad, Parijs,
deze namen wekken bij hen, die eens
een bezoek aan deze wereldstad brach
ten, herinneringen op aan een geheel a-
parte wereld, want Parijs is een wereld
op zichzelf, geheel anders en van eigen
aard, dan alle overige plaatsen op de
wereld.
Dit schijnt voorbeschikking te zijn
voor deze stad, want voor zover men de
geschiedenis van Parijs heeft kunnen na
gaan, heeft het reeds tweeduizend jaar
een belangrijke rol gespeeld en is het
een centrum geweest, waarom zich de
geschiedenis afspeelde.
Laten we niet denken, dat Parijs van
het begin af zo enorm groot en uitge
strekt is geweest. Neen, dat blijkt wel
uit de gegevens die ons ter beschikking
staan. Het staat namelijk vast, dat er
zeker een eeuw voor onze jaartelling
mensen woonden op het eiland in de
Seine, dat men tegenwoordig 1' lie de
la Cité noemt. De Seine werd Sequana
genoemd en de nederzetting, waaruit
later Parijs groeide Lutèce. Op dit ei
land woonde een volksstam, vermoede
lijk van aziatische oorsprong, hier te
recht gekomen als gevolg van een volks
verhuizing, die zich de Parisii noemde.
Het is duidelijk, dat de stad later ge
noemd werd naar haar oorspronkelijke
bewoners.
Ideaal plekje.
De nederzetting bleek een ideaal oord
om te bewonen. Zij was gelegen op een
eiland in een grote rivier, die een goede
handelsweg vormde. Het klimaat was
gunstig, wat mede zijn oorzaak vond in
het feit, dat de nederzetting beschermd
lag tegen de noordelijke en noordweste
lijke winden. Het had moerassige oevers
en viel dus moeilijk te benaderen, ter
wijl er verschillende belangrijke hoog
ten als Montmartre, Belleville en Saint-
Geneviève in de buurt lagen, die met
dichte bossen waren bedekt. Naast een
goed woonoord en handelscentrum nam
het dus ook een gunstige strategische
positie in.
De rust van de volksstam der Parisii
werd wreed verstoord door de komst
van de Romeinen even voor het begin
van onze jaartelling. Het was de grote
Julius Ceasar, die Gallië binnentrok en
dit aan zich onderwierp. Om de neder
zetting der Parisii is verwoed gevochten,
doch de bewoners moesten het onder
spit delven tegen de goed getrainde ro-
meinse soldaten. Julius Ceasar zag da
delijk de belangrijkheid van Lutèce en
zorgde er voor, dat het een belangrijk
romeins steunpunt werd, met als gevolg,
dat dit steunpunt mede bijdroeg tot het
feit, dat de Galliërs vijf eeuwen onder
het romeinse juk leefden.
Het eiland in de Seine werd de Ro
meinen al spoedig te klein en zij breid
den de stad uit, hoofdzakelijk op de
linkeroever van de rivier. Daar vindt
men nog heden ten dage de overblijf
selen van de romeinse bouwwerken, zo
als de ruïnen van de thermen of baden
in de tuin van het museum Cluny, de
resten van arena's in de rue Monge en
nog her en der overblijfselen van grote
romeinse wegen.
De wereld veranderde.
Maar na honderden jaren gloorde de
vrijheid. Er was nog een klein deel van
Gallië onbezet gebleven en van daar
begon de victorie. Clovis I, koning van
dit gebied, versloeg de Romeinen defi
nitief en verenigde alle Franken onder
één bewind.
Van die tijd heeft Parijs steeds in het
middelpunt van het frankische en later
het franse rijk gestaan. Het werd het
centrum van het land en de geschiedenis
van de stad liep geheel synchroon met
die van het land. In weerwil van alle
ups en downs is Parijs gegroeid en het
wonderlijke is, dat het in weerwil van
alles steeds zichzelf bleef. Het zag na
de Merovingers, de Carolingers komen,
voorts de koningshuizen van Capet, Va-
lois, Bourbon, het keizerrijk van Napo
leon, het maakte verschillende revoluties
mee, die de wereld op haar grondvesten
deden schudden, maar toch bleef Parijs
wat het was, een stad uniek in de we
reld, een wereldje in de wereld.
Dat wil niet zeggen, dat Parijs on
veranderd bleef in de twintig eeuwen
van haar bestaan. Nadat de Romeinen
de stad op de linkeroever van de Seine
hadden uitgebreid, werd dit deel na de
bevrijding weer afgebroken en trokken
de bewoners zich weer terug op het ei-
lancT Maar hier konden zij het op den
duur niet volhouden. Er moest uitbrei
ding komen. Van de 6de tot de 10de
eeuw werd er uitgebreid op beide oe
vers van de Seine. Steeds weer werden
er stukken bijgebouwd en dienden de
stadsmuren verlegd te worden. Van die
verschillende oude stadsmuren zijn hiel
en daar nog overblijfselen te vinden.
Aan het einde van de middeleeuwen be
vatte de stad ongeveer tweehonderddui
zend inwoners, een aantal, dat haar toen
reeds als een der grootste steden van de
wereld kenmerkte.
Een gevaar.
De franse koningen achtten het regel
matig groeien van Parijs een gevaar,
want de bevolking van Parijs vormde een
staat in een staat. Hoe moest men deze
mensenmassa's in bedwang houden, wan
neer zij eens oproerig zouden worden?
Inderdaad hadden zij het goed bekeken,
want dit bleek wel duidelijk bij de grote
franse revolutie, toen het volk te hoop
liep en de Bastille bestormde. Toen ont
dekte men ook, dat de huidige bouw
van de stad sterk in het voordeel was
van de opstandelingen. Het bleek voor
de soldaten uiterst moeilijk zich een weg
te banen in de nauwe straten, die door
een handjevol burgers gemakkelijk te
verdedigen waren.
Napoleon zag dit in en hij verleende
carte blanche aan zijn prefect Hauss-
mann, die het aanzicht van de stad in
korte tijd grondig wijzigde. Al die eeu
wenoude straatjes en sloppen in de bin
nenstad werden gesloopt, gehele wijken
gingen tegen de grond en hiervoor kwa
men voor die tijd moderne huizenblok
ken met grote brede straten en ruime
pleinen in de plaats. Er werden honder
den kilometers rioolbuizen aangelegd,
grote parken kwamen in de stad en de
bossen van Boulogne en Vincennes wer
den geciviliseerd.
Afgezien van het feit, dat Parijs door
dit grondig ingrijpen van prefect Hauss-
mann er in verschillende opzichten op
vooruitgegaan is, mogen we ook con
stateren, dat er door zijn optreden een
schat aan cultuurmonumenten verloren
is gegaan, waarmede Parijs een onher
stelbaar verlies is toegebracht.
Toch heeft de stad zich ook hier over
heen weten te werken en bleef ongeacht
de verandering de wereldstad met een
geheel eigen karakter, hetgeen vermoe
delijk het gevolg is van de aard van
haar inwoners, want zolang de Parijze-
naar in Parijs woont, zal deze stad zich
zelf blijven.
(Nadruk verboden).
Het damescomité van het Uuniform-
fonds Apollo" vraagt hiermede aan de
inwoonsters van Wissenkerke hun lin
nenkast eens na te zien. Misschien ko
men daaruit restanten wol of lapjes stof
te voorschijn, die het comité best kan
gebruiken om daarvan diverse aardige
dingen te maken.
U behoeft het niet zelf te brengen,
even een boodschap aan één der comité
leden en uw gave wordt dankbaar op
gehaald.
Zondagdienst artsen
Zondag a.s. doen dienst dokter
Janssen en dokter Bruynzeel
De heer en mevrouw
M. VAN DER WEELE -
ISRAEL
zeggen hartelijk dank voor
de vele blijken van belang
stelling, ondervonden bij
hun 35-jarige echtvereniging
Colijnsplaat, januari 1957.
Langs deze weg willen
wij allen hartelijk dank zeg
gen voor de belangstelling
en spontane medewerking
voor en bij ons huwelijk on
dervonden en roepen alle
vrienden een hartelijk vaar
wel toe bij ons vertrek.
Wim Blankers.
Jo Blankers -
Boot.
Wissenkerke, januari 1957.
bij K. A. VERSLUIS, Geers-
dijk, Hoofdstraat 3.
K. 11. Schippers Kortgene
Denkt u
hedenavond
om
Frits Schakels' Revue
in
„De Stadswijnkelder"
te Kortgene
met
Zaal open 7 uur
Aanvang 7.30 uur precies
Het Harmoniegezelschap
„Wilhelmina"
te Colijnsplaat
organiseert op
zaterdag 26 januari a.s.
ten bate van
het uniformfonds
Werkt allen mede
Het bestuur.
ook merk Nooit Gedacht,
houten Noren,
Friese schaatsen,
witte
dames-schaatsenlaarzen,
bruine en zwarte
heren-schaatsenlaarzen
naar
Schoenhandel Kortgene
Tel. 225
gevraagd bij J. H. ZUIJD-
WEG, „Steenhove", Wis
senkerke.
rollen en
spelden
Kapper
Lange Kerkstraat 40, Goes
Telef. 2904
Bejaardentehuis „Rustoord"
Colijnsplaat
vraagt terstond
Loon f 25.per week
Aanmelden: „Rustoord", Co
lijnsplaat, telefoon 310.
Woensdag 23 januari
wordt, wegens afwezigheid,
Wel is de winkel open
P. G. ZANDEE
Melkhandel Kortgene
QS
yj
Natuurlijk hebt u de interieur-foto's
van de „Statendam" gezien
Dezelfde comfortable en luxueuze
fauteuils vindt u ook
in onze toonzalen
Dit is weer een bewijs van
de goede keuze onzer modellen
LANGEVIELE 23-25, MIDDELBURG, Telef. 2893
Gratis advies van onze binnenhuisarchitect.
Franco levering door heel Nederland
Zoek de zon op en voorkom ziekte
Met de Philips hoogtezon is het 's winters ook zomer. De kleine populaire hoogtezon
zendt evenals de zon licht, infrarode en ultraviolette stralen uit. Het aangewezen appa
raat voor uw kind en ook voor u zelf. Verkrijgbaar in de prijzen f 76.50 en f 54.bij
K. H. Schippers, Kortgene
