NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
ÉJ
Mr1
llniformfonds Jpollo"
U kunt niet alles weten
Het dier moet tegen de mens
beschermd worden
No. 2797
Zaterdag 1 september 1956
60e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel. no. 308, Giro 32622
Abonnementsprijs 2.00 per jaar Franco per post I 3.50 Advertenties 6 cent per mm
Door de eeuwen heen
ontstonden prachtige werken
De mens heeft altijd getracht zijn
kunstzinnigheid uit te leven en be
wandelde hierbij verschillende wegen,
om zijn scheppingsdrang te uiten. Men
hakte uit steen, schilderde en tekende,
maar gebruikte ook andere media om
zich uit te drukken. Zo ontstond ook
de glasblaaskunst, een moeilijk am
bacht, waarin van de meester een gro
te ervaring en kunstzinnigheid worden
geëist.
De stof, waarmee gewerkt wordt,
is vloeibaar glas, waarvan het hoofd
bestanddeel kiezelaarde is, verkregen
uit zuiver zand, gemalen kwarts en
vuursteen. Hieraan moeten smeltmid
delen worden toegevoegd, zoals as van
plantaardige oorsprong, bijvoorbeeld van
beuken of sparrenhout, voorts natron
(soda) of koolzure kali (potas). Voor
het vervaardigen van gewoon groen
gebruiksg'a?, zoals we verschillende fles
sen kennen, gebruikt men veldspaat.
De helderheid en glans van het te
verkrijgen materiaal kunnen verhoogd
worden door bijmenging van krijt en
loodoxyde.
Het smelten van de grondstoffen ge
beurt in speciaal ingerichte driedelige
ovens bij een temperatuur van 1200
graden Celcius. Glas kan men met
kobalt blauw gekleurd worden, met
koper-oxyde groen of rood, met ijzer-
oxyde groen of bruin en met tin-oxyde
ondoorzichtig, het bekende melkglas.
De techniek.
Om voorwerpen van glas te blazen,
wordt eerst met het einde van een ij
zeren blaaspijp een meer of minder
grote druppel uit de vloeibare glas
massa opgenomen. Door in de pijp te
blazen, wordt aan het einde van de pijp
een blaas gevormd, waaraan men o.a.
door draaiende bewegingen met de pijp,
iedere gewenste vorm kan geven. Ver
volgens wordt de blaas van de pijp af
geknepen en de rand van het voorwerp
door slijpen, opleggen van een glazen
zwelling of anderszins afgewerkt.
Verschillende versieringswijzen kun
nen op glaswerk worden toegepast.
Men kan het glas etsen, waartoe men
het glas op bepaalde plaatsen uitbijt
met fluorwaterstofzuur. Het graveren
wordt met een diamant gedaan en ver
eist een geweldige vakbekwaamheid. In
dit werk vinden we grote kunstenaars,
die schitterende schalen of glazen met
hun diamant op meesterlijke wijze we
ten te decoreren. Een zeer vaste hand
en grote kunstzinnigheid zijn onont
beerlijk. Dikwijls wordt het glas ge-
felepen. Dit doet men door gedeelten
van het glas tegen ijzeren en zandste
nen raderen mat te schuren en daarna
de doffe plaatsen te polijsten.
Een andere vorm van decoratie is
het beschilderen of emailleren van
glaswerk. Hiervoor gebruikt men ge
kleurd glaspoeder. Eenmaal op het
glas aangebracht, wordt de decoratie
in een moffeloven op het glas ge
smolten.
De ontwikkeling.
Het is niet precies bekend, waar het
glasmaken voor het eerst werd toege
past. In elk geval konden de oude E-
gyptenaren het reeds, want in zeer
oude graven, bijvoorbeeld van de 4de
en 5de dynastie zijn reeds afbeeldin
gen van de glasblazerijen gevonden.
Later werd er veel glas geblazen in
Alexandrië. Van hieruit verbreidden de
Romeinen de glasnijverheid over hun
gehele wereldrijk. De techniek ter ver
siering van glaswerk vindt voor een
groot deel haar oorsprong bij de Ro
meinen. Reeds zeer vroeg ontstond een
belangrijk centrum van glasindustrie in
de Rijnstreek bij Keulen en Trier. Deze
industrie in het Rijnland wist zich zeer
lang te handhaven, doch de producten
gingen in kwaliteit achteruit. De ver
fijnde techniek van de Romeinen ging
verloren en zo liet bijvoorbeeld de ont
kleuring van de glasmassa nogal iets
te wensen over.
De versieringstechniek bleef echter
gehandhaafd. De gehele middeleeuwen
door handhaafde men het romeinse
systeem van noppen, wratten, doorns,
draden en ringen. De eerste drie wa
ren vloeibare glasdruppels, die in de
vorm als genoemd op beker of schaal
werden aangebracht en daarop vast-
smolten. Draden en ringen werden aan
gebracht door een dunne of dikke
streng vloeibaar glas om het te deco
reren voorwerp te wikkelen. Ieder zal
begrijpen, dat hier een zeker vakman
schap voor nodig was om een derge
lijke versiering vloeiend van lijn te
houden.
Venetië, de Renaissance en heden.
Venetië heeft op het gebied van
glaswerk een internationale naam. Reeds
in de 13de eeuw kende het een bloei
ende glasindustrie, die voor een groot
deel te danken was aan het feit, dat
men aldaar over alle benodigde grond
stoffen de beschikking had, terwijl
zich verschillende kunstenaars te Ve
netië vestigden. Een samenloop, die
Venetië een grote bloei bracht. De sa
menstelling van de glasmassa was een
COOMANS
tatweltooJi
groot geheim, dat men angstvallig be
waarde. Daarom concentreerde men
reeds in 1291 de gehele industrie op
het kleine eiland Murano.
Sedert 1500 ontplooide zich door de
Renaissance het navolgen van oudro
meins glaswerk. Men streefde naar
grote dunheid en doorzichtigheid. De
vormen, waarin men zich uitdrukte,
werden steeds fantastischer en vooral
het venetiaanse glaswerk blonk uit
door een onovertroffen draadtechniek.
De ineenstrengelingen van kleurige en
witte draden die als grillige decoraties
werden aangebracht, overtroffen de
stoutste fantasie en waren meesterlijk.
Men schroomde zelfs niet om over te
gaan tot het uitbeelden van figuren van
dieren, ja zelfs van complete sche
pen en kastelen.
De opkomst van het kristal uit Si-
lezië werd Venetië fataal. Langzaam
werd de stad van de eerste plaats ver
drongen en toen verschillende Itali
aanse kunstenaars zich in Duitsland,
Engeland, Frankrijk en de Nederlanden
vestigden, kwam er een geduchte con
currentie op. Zo overvleugelde het en
gelse kristal door zijn bijzondere kwa
liteit in de 18de eeuw zelfs het kristal
van Silezië en Bohemen.
Sinds het begin van de 19de eeuw
daalde het artistiek peil van de glas
kunst bijna overal en weer was het Ve
netië, dat de spits afbeet. Omstreeks
1865 begon vanuit deze stad een ople
ving en allengs steeg het peil in ver
schillende glascentra weer.
Tegenwoordig vindt men fraai kunst
glaswerk in de industrieën van België,
Engeland, Frankrijk, Tsjechoslowakije,
Zweden en Nederland. De producten van
onze glasindustrie te Leerdam werken
mede aan het ontwerpen en vervaardi
gen van deze broze kunstproducten, die
velen door hun schoonheid treffen.
(Nadruk verboden).
VOORLICHTING VAN „VEILIG VERKEER'
Deze lijn geeft aan, hoe het snelver
keer de bocht naar links moet nemen.
Dit z.g. voorsorteren bevordert een vlot
verkeer en voorkomt opstoppingen. Een
achteropkomer moet in dit geval rechts
passeren. Het is voor de automobilist,
die hier linksaf gaat, natuurlijk wel zaak
zijn voornemen tijdig kenbaar te maken.
De achteropkomer moet er zeker van
zijn, dat hij inderdaad aan de rechter
kant veilig kan passeren.
De natuurreservaten
Overal in de wereld vinden we zo
genaamde natuurreservaten of wild
parken, grote, uitgestrekte gebieden
van woeste grond, dikwijls afgezet,
waar de hedendaagse mensheid tracht
het zielig overschot van 's werelds fau
na voor de totale ondergang te behoe
den. Parken, waar men slechts met
speciale toestemming wordt toegelaten
en waar men zich aan een reeks stren
ge voorschriften heeft te houden. Zo
ver is men moeten gaan om paal en
perk te stellen aan de moord- en ver
nielzucht van de beschaafde mens.
In ons land vinden we als voor
naamste park ,,De Hoge Veluwe", ge
legen in de driehoek Hoenderloo, Ot-
terloo en Schaarsbergen. Het nationale
park bestaat uit een uitgestrekt gebied
woeste grond, waar het schaarse ne-
derlandse wild bescherming heeft ge
vonden, in staat wordt gesteld de soort
in stand te houden en veilig is voor
het menselijk jachtinstinct.
Ook in andere landen vindt men
dergelijke parken of reservaten. De
Verenigde Staten kennen er vele, bij
voorbeeld in de onherbergzame Rocky
Mountains. Zelfs Afrika, het land waar
het meest grof wild wordt gevonden,
heeft in het zuiden, waar de bescha
ving vaste voet heeft gekregen een gi
gantisch wildpark moeten inrichten,
aangezien bleek, dat de mens langzaam
maar zeker bezig was de dieren hun
levensruimte te ontnemen, terwijl hij
met zijn moordend lood onherstelbare
slachtingen aanrichtte.
Het Nationale Krügerpark.
Waar de beschaving verschijnt, ver
dwijnt het wild en wanneer men in
Zuid-Afrika komt en verwacht hier
wild te treffen, dan zal men ernstig
gedesillusioneerd worden, want men
vindt niets.
Hiervoor moet men een tocht onder
nemen naar het Nationale Krügerpark,
waar het dier koning is en waar de
mens niets heeft te vertellen, doch
zich slechts als gast mag bewegen. In
dit enorm grote natuurreservaat, door
sneden door ongeveer tweeduizend ki
lometer aan zandwegen, leven honderd
duizenden dieren veilig en in volkomen
natuurlijke staat. Men vindt er leeuwen,
luipaarden, hyena's, jakhalzed, anti
lopen, wilde zwijnen, olifanten, gnoe's,
giraffen, zebra's, apen en krokodillen,
vele zeldzame vogels, kortom alle moge
lijke diersoorten bij honderden en soms
bij duizenden.
Gedurende het seizoen van 31 mei
tot 31 oktober is dit park voor het
publiek geheel opengesteld. Men mag
dan met een auto, die gesloten dient
te zijn, vrij over de wegen dwalen,
waarbij men zich aan een aantal stren
ge regels heeft te houden op welker
overtreding zeer hoge straffen staan;
Natuurlijk zijn wapens taboe en het is
begrijpelijk, dat velen zich niet erg
op hun gemak voelen, wanneer zij rij
dende door deze wildernis van zeer
nabij leeuwen en wat al niet meer
passeren. De dieren hebben echter
dcor ond :i vinding geleerd, dat zij voor
auto's geen angst behoeven te hebben.
Het dier in zijn element.
Nu ontpopt zich de ware aard van
het dier, het zal nooit een auto aan
vallen, want deze zacht voortbrommen-
de dingen laten hen volkomen koud.
De mens mag zich niet vertonen en
ook is het signaal geven verboden.
Men is verplicht er voor te zorgen
geen ongelukken te veroorzaken en dus
kan het voorkomen, dat een midden op
de weg zonnende leeuw u de doortocht
verspert. Men mag dan niets trachten
te forceren of het dier willen verja
gen, neen, men wacht rustig af, tot
het zijne majesteit belieft te vertrek
ken, waarna men de tocht kan voort
zetten.
In het park vindt men verspreid,
ongeveer vijftien kampen, een soort
negerkralen, waar men onderdak en
voedsel kan krijgen, want natuurlijk
heeft men wel enkele dagen nodig om
dit enorme, wereldberoemde park te
doorkruisen, 's Nachts in zo'n neder
zetting heeft men pas goed het gevoel
in Afrika te zijn, wanneer men buiten
de hut in het duistere oerwoud zo
dichtbij de geluiden van de jungle
hoort. Het is voor velen een sensatie,
die zij nooit vergeten. Toch is men er
volkomen veilig. Hetgeen als een be
wijs mag gelden voor de stelling, dat
wij geen last van het dier hebben, wan
neer dit geen last van ons heeft.
De zelfzuchtige mens.
Er is een tijd geweest, waarin het
dier de aarde beheerste, maar toen de
mens kwam, was het vrij spoedig met
die heerschappij gedaan. De mens, die
feitelijk in kracht de mindere van het
dier was, ontwikkelde zijn verstand
en door middel hiervan bedacht hij
methoden om het dier te overwinnen.
Hierin is de mens volkomen geslaagd.
Er is geen dier of het moet het tegen
de mens afleggen. Al naar de mens
beschaafder werd, ontwikkelde zijn
machtswellust. Hij beheerste en regeer
de de wereld. Hij beschikte over dood
en leven van andere wezens en hier
maakte hij misbruik van. Hij jaagde
niet meer voor het noodzakelijke le
vensonderhoud of uit zelfverdediging,
maar doodde voor vermaak en ontspan
ning, met als gevolg, dat het dier fcijn
levensruirate kwijtraakte en in aantal
sterk afnam, ja sommige soorten zelfs
uitstierven. Toen begreep de mens ten
slotte, dat hij het natuurlijk evenwicht
verstoorde en stichtte de reservaten er
wildparken.
Gelukkig is het nog niet te laat en
enkele sterk geteisterde soorten ont
wikkelen zich in de parken voorspoe
dig. Hoe zeer de wildparken zijn toe
te juichen, eigenlijk zijn zij een schand
vlek voor onze beschaving.
(Nadruk verboden)
Zaterdag 25 augustus j.l. speelden voor
bovengenoemd fonds de korfbalvereniging
V.Z.O.D. en de veteranen onderling een
wedstrijd, die voorafgegaan werd door
een muzikale rondwandeling van „Apollo".
Ondanks het feit, dat Pluvius als spel
breker optrad, vond de wedstrijd nog een
eindweegs doorgang, maar door de steeds
toenemende regenval, moest het spel met
een 31 stand ten gunste van de vete
ranen afgebroken worden.
Tussen de buien door gaf „Apollo"
daarna nog enige nummertjes op de mu
ziektent ten gehore en werden de prijzen
van de loterij getrokken.
Ondanks de minder gunstige weersom
standigheden kon toch nog f 50.— aan
het uniformfonds worden afgedragen, dat
daarvoor zeer dankbaar is.
Wie geeft er nu een flinke zet
Aan Apollo's uniformenpet?
Geverniste meubelen moet men niet
boenen met boenwas, doch gewoon af
nemen met een vochtige doek en op
wrijven met een wollen doek.
Met een ui verwijdert men vliegen
vuil op schilderstukken. Met lauw wa
ter naspoelen.
Vers brood mag u nimmer in de trom
mel opbergen, vóór het helemaal af
gekoeld is.
Door kopergroen aangetaste koperen
voorwerpen kan men schoonmaken met
petroleum.
Een schoongemaakte haard (kachel) en
goed geveegde schoorsteen geven brand
stofbesparing.
Pianotoetsen blijven wit, als men ze
regelmatig wrijft met spiritus.
Blauwselvlekken moeten bewerkt wor
den met kokend water, helpt dit niet,
dan met wat azijnzuur.