NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
Raadsvergadering Kortgene
Bnrgerljjke Stand
DE MACHT
ACHTER „ENOSIS"
No 2759
Zaterdag 10 december 1955
59e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissekerke, Tel. no 308, Giro 32622
Abonnementsprijs I 2.00 per jaar Franco per post f 3.50 Advertenties 6 cent per mm
Enige dagen geleden kwam de raad
dezer gemeente in openbare vergadering
bijeen. Voorzitter: burgemeester Schuit,
afwezig met kennisgeving: de heer
J. A. Salomé. Na opening werden de
notulen van de vorige vergadering
vastgesteld.
Enige ingekomen stukken, waarbij
o.a. een schrijven van de minister van
Binnenlandse Zaken en Financiën, hou
dende bericht, dat de algemene uitke
ring voor deze gemeente met ingang
van het dienstjaar 1955 wordt vastge
steld op f 25.per inwoner, werden
voor kennisgeving aangenomen.
Aan J. Boogaard, onderwijzer in tij
delijke dienst aan de o.l.s. te Kortgene,
werd op zijn verzoek eervol ontslag
verleend uit die functie met ingang
van 21 november 1955. Met ingang van
gelijke datum werd benoemd tot on
derwijzeres in tijdelijke dienst aan voor
noemde school mevr. M. T. Schot -
Louwerse te Kortgene. Het ontslag van
de heer Boogaard geschiedde in ver
band met militaire dienst.
Ten aanzien van de vervulling van
de vacature van hoofd aan de o.l.s.
te Kortgene waren nog geen resulta
ten-te vermelden, zo zeide de voorzitter.
Het Jid Breure verwachtte op deze
mededeling een nadere uiteenzetting,
waarop de voorzitter antwoordde, dat
nogmaals geprobeerd zal worden om
in deze behoefte te voorzien. Per 1
januari a.s. wordt deze school een
4-mansschool, kunnen we daarvoor dan
een hoofd krijgen, zal er één van de
jonge leerkrachten naar huis moeten.
Door de directeur van de Centrale
Dienst Bevelanden is een plan ont
worpen voor een eendenverblijfplaats
in de vijver nabij het scholencomplex
te Kortgene. De uitvoering van dit
plan zal geschieden door leerlingen van
de ambachtschool te Goes.
Men wilde het nu met eenden pro
beren, deze zullen het geheel een le
vendiger aanzien geven dan de visjes
van nu. Het lid Klaassen was geen on
verdeeld voorstander van dit plan. Hij
was er bang voor, dat de eenden (berg-
eendjes volgens de voorzitter) de kan
ten van de vijver teveel zullen weg-.*
vreten.
De afwikkeling van de 27 wonin
gen in het wederopbouwplan nadert
haar voltooiing. De betrokkenen heb
ben intussen de voorlopige afrekening
en de nota van het aan de gemeente
te betalen bedrag ontvangen.
Ook dit jaar wordt weer een brand
stof fenbijslag verleend van 3 hl eier
kolen aan gezinnen en alleenwonenden
wier inkomen niet hoger is dan resp.
f 1650.en f 1310.per jaar.
Z.h.s. werd het voorstel van b. en
w. tot het vaststellen van een nieuwe
verordening op de heffing van op
centen op de hoofdsom der grondbe
lasting in deze gemeente aangenomen.
Volgens de bestaande verordening
worden jaarlijks geheven 190 opcenten
op de hoofdsom voor de gebouwde en
110 opcenten op de hoofdsom voor da
ongebouwde eigendommen. Bij de wet
van 15 aug. 1*955 wordt bepaald dat
de gemeenten, ingaande het belasting
jaar 1956, maximaal mogen heffen 60
opcenten op de hoofdsom voor gebouw
de en 30 opcenten op de hoofdsom
voor de ongebouwde eigendommen.
Besloten werd om voor 1956 met
de N.V. Bank voor Ned. Gemeenten
een rekening-courant overeenkomst aan
te gaan tot een crediet van f 75.000.
teneinde een eventuele behoefte aan
kasgeld te kunnen opvangen.
Een wijziging in de bouwverordening
werd z.h.s. aangebracht. Deze wijziging
is verplicht en geschiedt in het belang
van de bescherming van de bevolking
tegen de gevolgen van oorlogsgeweld.
In de bouwverordening worden nu be
palingen opgenomen met betrekking
tot de aanwezigheid van schuilplaatsen
bij meergezinswoningen van tenminste
drie bouwlagen.
Tot een bedrag van f 83.63 werd
een premie ingevolge de premieregeling
woningverbetering en -splitsing toege
kend aan wed. G. J. van der Hage en
I. I. Koole, beiden te Kortgene.
Aan J. de Looff te Colijnsplaat
werd een vergoeding van f 25.per
jaar toegekend wegens het bekleden
van de functie van marktmeester te
Colijnsplaat en Kats (voornamelijk ten
aanzien van de kermissen). Het lid
Breiire zeide tegenstander te zijn van
deze functie.
Vijf en twintig gulden vergoeding
per jaar werd ook toegekend aan dc
grafdelver A. Boot te Kortgene en aan
de grafdelver A. Bouwense te Colijns
plaat en Kats voor het dragen van een
speciale kleding bij begrafenissen.
Het voorstel tot het dempen van de
watergang en het aanleggen van een
hoofdriolering door het dorp Kort
gene werd z.h.s. aangenomen. Na dit
besluit en na goedkeuring daarvan
door Ged. Staten kan tot gunning wor
den overgegaan. Negen inschrijvers heb
ben naar dit werk gedaan. Het laagste
bedrag was f 130.000.het hoogste
bedrag was f 211.300.De laagste
inschrijver was de heer J. Leijs te
Kapelle. Het werk moet 16 april 1956
gereed zijn en ligt het daarom in de
bedoeling van b. en w. om er 15 de-
COOMANS
vwt Jjyn tatw<ooJi
cember a.s. aan te laten beginnen met
behulp van ingeschreven werkzoeken
den. De rijksbijdrage aan dit werk is
75 pet. of f 93.000.De voorzitter
sprak er zijn dankbaarheid over uit
dat het nu eindelijk zo ver gekomen ij,
de watergang, die zo vele jaren een
doorn in het oog van de 'gemeentenareH
is geweest, is thans tot verdwijnen
gedoemd.
Z.h.s. werd op voorstel van b. en
w. besloten tot het doen beplanten
van de plantstroken in het wederop
bouwplan te Kortgene. Een crediet van
f 700.werd daarvoor beschikbaar
gesteld.
Een wijziging van de kindertoeslag
verordening te Kortgene, die per 1
januari 1956 in werking zal treden,
werd z.h.s. vastgesteld.
Hierna werd een vijfde wijziging in
de begroting van het dienstjaar 1955,
voor wat de gewone dienst betreft,
vastgesteld, evenzo een vierde wijzi
ging in de kapitaaldienst. Bij de be
spreking hierover maakte het lid Wel-
leman een aanmerking op het uitbag
geren van de oude haven te Kortgene,
dit in verband met de nieuw te maken
haven in het kader van het drie-eilan-
den-plan. De voorzitter zeide hierop,
dat dit uitbaggeren zo was geschied
naar aanwijzingen van de opzichter.
Wat de nieuwe haven betreft, de
voorzitter vermoedt dat deze in 1956
of 1957 zal worden aanbesteed en
reeds in 1959 in gebruik kan worden
genomen. Naar aanleiding van een
vraag van het lid Van Hee werd nu
besloten, om aan I. I. Koole geen
premie woningverbetering toe te ken»
nen, daar deze zijn woning, gelegen
aan de te dempen watergang, recht
streeks aan kan sluiten aan de riole
ring.
Het verzoek van het bestuur van de
Chr. Nat. School te Colijnsplaat om
medewerking tot het verbeteren van
de vloeren van die school, werd z.h.s.
ingewilligd en werd daarvoor een be
grotingswijziging aangebracht.
Bij de rondvraag vroeg het lid Kor-
teknie naar verbetering en uitbreiding
van de straatverlichting te Kats. Vol
gens de voorzitter is deze zaak in be
handeling. Het lid Welleman infor
meerde naar de schade-aansprakelijk
heid iq verband met het ontbreken van
vloedpalen aan de haven. De voorzitter
zeide, dat een en ander niet de schuld
van het gemeentebestuur of haar op
zichter is, maar gezocht moet worden
bij de aannemer. Nadat deze er ver
scheidene malen op is gewezen, zullen
er nu volgende week palen geplaatst
worden. Welleman vroeg ook, wanneer
de regenbakken aan de Torendijk wor
den opgeruimd. De voorzitter zeide,
dat dit zo spoedig mogelijk zal gebeu
ren met behulp van ingeschreven werk
zoekenden. Op de vraag van Welleman
de betonnen waterbakken in de ge
meente op te ruimen, anwoordde de
voorzitter, dat dit pas in de aanstaande
zomer kan geschieden, nu maken ver
schillende landbouwers er nog gebruik
van.
Het lid Van der Weele bracht naar
voren, dat het havengeld te Colijns
plaat, bij abonnement, te laag is. B. en
w. zullen hieraan hun aandacht wijden
en in een volgende vergadering nader
bespreken. Van der Weele vroeg nog
naar een straatverbetering onder de ha-
vendijk te Colijnsplaat en naar de aan-J
leg van enige trottoirs in de dorpskom
daar. Nu de aanleg van de waterlei
ding achter de rug is, achtte hij het
de juiste tijd daarvoor. De voorzitter
zeide: b. en w. willen met een groots
plan daarvoor komen een geheel
nieuw rioleringsplan waarop een
bijdrage van het rijk verkregen kan
worden, ook op de kosten van bestra
ting enz.
Van der Weele wees er op, dat b.
en w. zullen moeten uitkijken naar
grondaankoop voor een vergroting van
de begraafplaats te Colijnsplaat. B. en
w. zullen hieraan aandacht schenken,
beloofde de voorzitter. Ten slotte vroeg
Van der Weele naar de affaire Kalle-
waard en of die reeds in kannen en
kruiken was. De voorzitter antwoordde
hierop bevestigend. De gemeente heeft
met de provincie en met Kallewaard
overeenstemming bereikt. Wat de ruim
te langs de straat betreft, de eerste 10
meter moet ongebruikt blijven liggen,
de resterende 8 meter mogen door Kal
lewaard gebruikt worden b.v. bij het
dorsen, maar mogen niet worden ge
bruikt als opslagplaats voor peeblaren
e.d.
De voorzitter sloot hierna deze, ver
moedelijk laatste, vergadering in 1955
met een woord van dank, ook namens
b. en w., aan de leden, voor de wijze
waarop zij dit jaar wederom de belan
gen dezer gemeente hebben behartigd.
Hij wenste hen allen een prettig kerst
feest en een gezellige oudejaarsavond
toe.
Wissekerke
Geboren: 4 nov. Cornelia Pieter-
nella, d.v. S. A. de Looff en M. Kar-
feman. 9 nov. Adriaan Daniël, z.v. J.
E. de Smit en M. C. Dijkman. 24 nov.
Jan Johannes, z.v. M. A. van der Maast
en A. J. Kramer. 29 nov. Marinus, z.
v. C. Koole en J. C. Begthel.
Ondertrouwd: 10 nov. Cornelis van
Goudswaard, 32 jr. en Elisabeth de
Bruine, 33 jr. 11 nov. Cornelis Bal
kenende, 25 jr. en Maria Hendrika
Zwemer, 24 jr. 25 nov. Anthonie van
der Weele, 24 jr. te Kortgene en Maat
je Elizabeth de Vrieze, 20 jr.
Getrouwd: 2 nov. Pieter Anthonie
Bouterse, 25 jr. en Sientje Alburg, 21
,jr. 9 nov. Aarth Pieter Kramer, 20 jr.
en Catharina Pieternella Wolse, 18 jr.
23 nov. Cornelis Balkenende, 25 jr.
en Maria Hendrika Zwemer, 24 jr.
29 nov. Cornelis van Goudswaard,
32 jr. en Elizabeth de Bruine, 33 jr.
Overleden: 10 nov. Magdalena Cor
nelia van Schouwen, 79 jr., wed. van
M. M. Schippers. 16 nov. Samuel Al-
burg, 53 jr., echtg. van S. K. van den
Ende. 21 nov. Maria Adriana Jeroni-
mus, 79 jr., echtg. van W. Prince. 25
NICOSIA (P.A.) Nu op Cyprus
een bomaanslag gepleegd werd op de
gouverneur en een verscherpte toe
stand tussen de strijdlustige priesters
en de britse bezetters is ontstaan, zijn
wij die gewend zijn, dat bemoeiingen
van de kerk met het overheidswezen
wettelijk niet geduld kunnen worden
geneigd om' de kerkelijke leiders
op Cyprus van gewetenloze en on
verantwoordelijke daden te beschuldi
gen.
Wij vragen ons af: waarom kunnen
deze priesters niet vervangen worden
door anderen, die geen misbruik van
hun positie maken? Als het volk maar
met rust werd gelaten, zou Enosis
de beweging die voor aansluiting met
Griekenland strijdt vanzelf verdwij
nen. Dit is gebleken, toen de Britten
twee Cypriotische bisschoppen van het
eiland verbanden, die tot de Eno'sis-
opstand in 1931 hadden aangespoord.
Daarna was het enige jaren rustig op
het eiland.
Historie en traditie.
Cyprus heeft nooit aan Griekenland
toebehoord. De gehele Enosis-beweging
is in het leven geroepen, gevoed en
aangewakkerd door de kerk, omdat
de leiders er van met hun broeders
van de orthodoxe kerk in Griekenland
verenigd wensen te worden.
Doch het helpt niets dit standpunt
in te nemen en het is ook niet zo
eenvoudig als het lijkt. Wanneer we
werkelijk het probleem Cyprus wil
len begrijpen, moeten we iets weten
over de kerkelijke historie en tradities
van het eiland.
Allereerst, de kerk op Cyprus be
hoort weliswaar tot de grieks ortho
doxe gemeenschap, doch zij is volko
men onafhankelijk. Dit is reeds zo
sinds de dagen, dat Cyprus deel uit
maakte van het byzantijnse rijk en zijn
eerste aartsbisschop werd benoemd.
Zo lang Cyprus als christelijk rijk
zich in de middeleeuwen in een chris
telijke omgeving bevond, was het niet
nodig, dat de kerk zich met politiek
bemoeide, doch gedurende de drie eeu
wen van de t'urkse overheersing, van
1570 tot 1878, probeerden haar leiders
vanzelfsprekend om de gelovigen van
het mohammedanisme te bevrijden. Het
ottomaanse rijk verzwakte echter in de
loop der eeuwen en bekommerde zich
niet meer zo om het kleine eiland. En
nov. David van de Vreugde, 70 jr.,
echtg. van J. van Schaik'.
Kortgene
Geboren: 9 nov. Anthonie Izaak, z.
v. Izaak Bolle en Lena de Waal. 14
nov. te Goes Bartel Marinus, z.y.
Jan den Bleijker en Jacoba van Strien.
Ondertrouwd: 3 nov. Hendrik Am-
perse, 32 jr. en Cornelia Nijsse, 25
jr. 5 nov. Francois Pladdet, 24 jr. te
Hoek en Neeltje D. Korsuize, 20 jr.
Getrouwd: 16 nov. Hendrik Amperse,
32 jr. en Cornelia Nijsse, 25 jr. 30
nov. Francois Pladdet, 24 jr. tel Hoek
en Neeltje D. Korsuize, 20 jr.
Overleden: 2 nov. Louis Pouwer,
82 jr., man van Geertruida P. Janse.
Jannetje Schets, 77 jr., wed. van Ma
rinus C. Hollestelle. 7 nov. Anna Ver
burg, 80 jr., wed. van Jan M. Haring
man.
om geen last meer van de bemoeizieke
en opruiende priesters te hebben, koos
het de vreemde, doch eigenlijk gemak
kelijkste weg: het liet het bestuur van
het eiland aan hen over.
Enkele van deze kerkvaders oefenden
als gouverneur met de hulp van de
turkse soldaten en politie zo?n terreur
uit en hieven zulke hoge belastingen,
dat duizenden Cyprioten van het eiland
wegvluchtten. Tegen het midden van de
19de eeuw was de cude welvaart van
het eiland verdwenen en zijn bevol
king van meer dan een miljoen to*
180.000 teruggelopen.
Opkomst van de Enosis-beweging.
Toen de Britten in 1878 het bestuur
over het eiland van de turkse sultan
overnamen, maakten ze natuurlijk te
gelijkertijd een einde aan de macht van,
de Cypriotische kerk en verwachtten
van haar gehoorzaamheid aan het wet
telijke gezag. Doch het lag evenzeer in
de lijn, dat de bisschoppen, toen zij
zich van hun macht en privileges be
roofd zagen, hun toevlucht tot politieke
opruiing namen en de Enosis-beweging
schiepen, hoewel Cyprus nooit in zijn
gehele historie aan Griekenland toe
behoord heeft.
Slechts één keer, in 1931, tijdens de
wereldcrisis heeft Enosis tot wanor
delijkheden geleid. De Cyprioten had
den geen reden tot klagen over het
nieuwe bestuur, waaronder zij meer
vrijheid en welvaart hadden dan ze
ooit gekend hadden. De Enosis-bewe
ging was meer een romantische uit
laatklep voor de jongeren, die aan po
litiek deden. In de malaise-jaren kon
den ze echter hun wijn en andere pro-
dukten niet meer verkopen en honge
rige magen leiden tot ontevredenheid
en politieke agitatie.
Na de tweede wereldoorlog zag de
kerk haar kans schoon en wierp zij
zich met al de macht, die zij bezat,
in de strijd.
Het moge vreemd schijnen, dat deze
campagne zo bij het volk heeft inge
slagen, wanneer men het feit in aan
merking neemt, dat het eiland nooit
zo welvarend is geweest als thans.
Gewetenloos.
De reden, dat deze beweging in
zo korte tijd zo'n aanhang gekregen
heeft en niemand weet werkelijk
hoeveel Cyprioten bij een gehetonc
De politieke bemoeiingen van de kerk op Cyprus
(van onze correspondent)
