(De
zee
„trekt"
Het gaat om de
laatste gaten
Zaterdag 4 Juli 1953
het huis en tuin
Gemeenteraadsvergadering
Wissekerke
Eerst sparen, dan kopen
PREDIKBEURTEN
publiek verkopen:
MAIS0N AUBERT
Het nieuwe inmaakseizoen staat voor de deur.
Kijk daarom even uw voorraad inmaakglazen na.
We kunnen u weer alle maten en hoeveelheden
leveren V2 L, 3A L, 1 L, 1 V2 L en 2 L.
En als speciale reclame leveren we u ringen er
bij voor 4 cent p. stuk, beugels 7 cent p. stuk.
L* TANGE, WISSEKERKE
duur, die zeker wel tot vreugde der
kinderen is, maar denkelijk niet voor
de ouders. De voorzitter geeft te dien
aanzien uitleg. 3 x 50 kinderen uit de
diverse klassen mogen hun vacantie
in de adopterende stad Arnhem door
brengen.
Het lid Van Hee vroeg naar het par
keerverbod bij het café Verburg te
Colijnsplaat, wat door de voorzitter
nader bekeken zal worden.
Op de vraag van het lid Korteknie
waarom de heer Van der Plasse geen
waarschuwing heeft gekregen voor de
verloting van woningen geeft de voor
zitter een bevredigend antwoord.
Tenslotte kan het lid Korteknie de
voorzitter nog mededelen, dat bin
nenkort door de B.B. een vergadering
te Kats belegd zal worden en men
daar dan een afdeling zal kunnen op
richten.
Met een woord van hartelijke dank
sluit de voorzitter deze vergaderingj
Maandag 29 Juni a.s. komt de raad
dezer gemeente des middags om 2 uur
in openbare vergadering bijeen.
Agenda:
1. Ingekomen stukken.
2. Notulen.
3. Onderzoek der geloofsbrieven van
de nieuw benoemde raadsleden.
4. Voorstel tot aankoop van grond
voor de bouw van een Uloschool
te Wissekerke.
5. Besluiten tot toekenning van pre
mies voor woningverbetering.
6. Begrotingswijziging 1952.
Vroeger zou aan dichten niet
meer te denken zijn geweest
(Van een waterstaatkundige medewerker)
ZÏERIKZEE. (P.A.) Zo langza
merhand begint het herstel van onze
zo zwaar gehavende dijken te vorde
ren. Hier en daar zijn reeds grote ga
ten gedicht en een aantal polders
werd zelfs reeds drooggemalen. Dat
men bij het herstel van de waterke
ringen soms op schier onoverkomen-
lijke moeilijkheden stuit, is uiteraard
niet te vermijden. Maar een volk, dat
de Zuiderzee heeft weten te bedwin
gen, is ook in staat de gevolgen van
deze watersnood op te vangen.
In vroeger tijden zouden de gaten,
die in de dijken zijn geslagen, niet
meer te dichten zijn geweest. Hierbij
doelen wij uiteraard niet op de gaten
in de binnendijken, maar op die in
onze grote waterkeringen, zoals b.v.
op Schouwen en Duiveland. Verschil
lende eilanden zouden dan voor goed
een prooi van de zee geworden zijn^
En het is nog niet eens zo heel lang
geleden, dat de techniek de middelen
heeft gevonden, welke het mogelijk
matken, de waterkeringen weer in hun
oude staat terug te brengen^
Want de methode om de gaten met
zandzakken te dichten is slechts een
noodoplossing. Hoewel de zandzak
ken, mits met voldoende hoeveelheid
aangewend, tijdelijk het gevaar kun
nen keren, kunnen zij toch nooit het
voortdurende woeste geweld van wind
en water weerstaan. En het is logisch,
dat zandzakken geen enkel nut heb
ben bij de grote stroomgaten, waar
door het water ziedt en kolkt. Want
het zijn juist die gaten, waardoor
de getijstromen hun weg zoeken, die
de meeste moeilijkheden opleveren bij
het dichten.
Vier maal per dag rijst en daalt het
water. Bij eb stroomt het de polder
uit en bij vloed weer naar binnen,
dikwijls met een snelheid van 100 km
of meer per uur. Soms is het getij-
verschil meer dan 3 meter. En hierin
ligt ook het grote gevaar van ver
dere uitschuring van de gaten. Binnen
enkele dagen kunnen gaten, die eerst
tamelijk makkelijk te dichten waren,
enige malen groter worden gemaakt
door het steeds maar weer uitschu-
rende water.
Keileem is duur.
Bij het bouwen van de Afsluitdijk
had men voor het eerst in grote mate
met deze moeilijkheden te kampen
Want er is geen wezenlijk verschil
tussen het sluiten van een laatste ope
ning in een nieuw aan te leggen dijk
en het dichten van een gat, dat in
een bestaande dijk is geslagen. De Af
sluitdijk heeft 200 millioen gulden
gekost. En wellicht waren de totale
kosten lager geweest wanneer men
destijds de moderne methoden had ge
kend.
Naast bazaltblokken is keileem één
der voornaamste materialen bij het
bouwen van dijken. Dit keileem echter
is schaars en daardoor zeer duun
Toen men de Afsluitdijk moest dichteD
zijn ettelijke tonnen keileem in het
water gestort, die door de stroming
van het water weer werden wegge
voerd. Maar men bleef storten, om
dat, wanneer tenslotte meer keileem
in het water werd gestort dan ver
loren ging, het gat gesloten kon wor
den. Dit is tenslotte inderdaad gelukt,
maar het verlies aan materiaal en ka
pitaal is moeilijk te schatten.
Men zag echter zeer goed in, dat
dergelijke methoden op den duur nie*
te handhaven waren. Daarom bestu
deerden de technici alle mogelijkhe
den, die zich voordeden. Bij het aan
leggen van de dijken, rondom de
Noordoostpolder traden in dit op
zicht geen moeilijkheden op. Door de
Afsluitdijk hadden immers de getij
stromen geen vrij spel meer in het
IJsselmeer.
Vier meter verschil!
Bij de herstelwerkzaamheden aan de
dijken van Walcheren, vlak na de be
vrijding, kwamen echter deze moei
lijkheden weer naar voren. En hier
waren zij nog groter, omdat het ge
tij verschil bij Walcheren veel groter
is dan bij de Waddenkust. Bij Vlis-
singen namelijk zijn verschillen van
rond 4 meter geen zeldzaamheid, ter
wijl het verschil bij Den Helder soms
„slechts" 1,5 meter bedraagt.
Hoe groter het getij verschil, hoe
sterker de stroming, omdat de hoe
veelheid water dan ook veel groter
is. Bovendien moest men het werk
na de bevrijding zonder voldoende ma
terialen aanpakken. En dus, zoals
het veelal gaat in tijden van nood,
kreeg de techniek gelegenheid zich in
ijltempo te ontwikkelen. Toen bleek,
dat de normale hulpmiddelen zoals
keileem, bazaltblokken en zinkstuk-
ken, niet voldeden, liet men in de
gaten oude landingsvaartuigen zinken:
De eerste keer mislukte zelfs ook dit,
zodat men er aan wanhoopte Walche
ren ooit nog boven de zeespiegel te
zien uitkomen. De tweede poging ech
ter had beter resultaat en de techniek
had een grote stap vooruit gedaanj
Bij het sluiten van de dijken in de
Brielse Maas en de Braakman werd
ook gebruik gemaakt van caissons.
Deze grote betonnen dozen waren uit
Engeland afkomstig. Zij waren n.l.
gefabriceerd in de oorlog om dienst
te doen bij het aanleggen van een lan
dingshaven. Rijkswaterstaat bezit thans
nog twee vgn deze pontons.
In tien' minuten.
Maar ook bij het dichten van ga
ten op deze manier ontbreken de
problemen niet. Het welslagen van
een sluiting door middel van een pon
ton hangt van verschillende omstan
digheden af. In deeerste plaats is er
het getij, de stroomsnelheid van het
water en het verschil tussen eb en
vloed. Doch deze factoren kan men
berekenen. Daarnaast spelen de weers
omstandigheden tevens een belangrijke
rol. Bij een tamelijk sterke wind uit
een bepaalde hoek kan soms het ge
hele plan mislukken.
Eén van de resultaten van het dich
ten van gaten door middel van pon
tons is geweest de sluiting bij Helle-
voetsluis. Bij gebrek aan beter waren
hier twee betonnen olietankers aan
elkaar gekoppeld.
Hier had men een tijd van ca. 10
minuten om de caissons op zijn plaats
te brengen en te doen zinken. Dat
was de tijdsduur van de kentering tus
sen eb en vloed. Men wacht n.l. tot
het water zo veel mogelijk uit de
polder is gestroomd en op hetzelfde
ogenblik, dat de vloed weer komt op
zetten, wordt het gat gesloten. Bij
Hellevoetsluis ontstond door het vast
raken van de ponton een vertraging
van enkele minuten. De technici, die
belast waren met de leiding van het
werk, hebben dus enkele benauwde
ogenblikken doorgemaakt.
Onmiddellijk nadat de ponton op
zijn plaats lag, werden onder de wa
terspiegel kleppen geopend, zodat het
water kon binnenstromen en de pon
ton zonk. Daarna vulde men deze
op met zand en dichtte de overgeble
ven openingen tussen de ponton en
de dijk.
Dit laatste was ook een zware taak,
omdat het opkomende water met een
enorme kracht door de overgebleven
opening spoot. Hier ontstond een groot
gevaar, dat de dijk zou afbrokkelen
onder de voortdurende wrijving van
het water en zodoende het gehele
werk zou mislukken.
Ziukstukken.
Soms is het gat te diep om er een
ponton in te kunnen laten zinkeni
Dan moeten hier eerst zinkstukken
worden gelegd. Deze zinkstukken, ge
maakt van rijshout en verzwaard met
stenen, zijn enorm duur. Door de
sterke stroming gebeurt het dikwijls
dat een zinkstuk wegslaat of uit el
kaar gerukt wordt. Zo werd het gat
bij Hellevoetsluis "van 5,5 meter diep,
bij laag water, teruggebracht tot 4,5
meter. Toen pas was het mogelijk een
ponton tot zinken te brengen.
De zinkstukken doen, onmiddellijk
nadat de ponton is gezonken, ook
goed dienst. Het opkomende water
tracht zich voortdurend een weg te
banen naar de polder. Door de ont
zettende kracht van de stroming wordt
het zand onder de ponton dikwijls
weggegraven. Hierdoor zou het water
toch nog in de polder kunnen komen
en zou het grote gevaar ontstaan, dat
de ponton van zijn plaats wordt ge
dreven. Om dit te voorkomen worden
tegen de zijkanten van de ponton direct
zinkstukken gezonken. Deze houden
het zand vast.
Al deze werkzaamheden moeten ech
ter in enkele uren worden uitgevoerd,
zodat er soms op een paar honderd
meter honderden arbeiders door el
kander wriemelen. Een dergelijk werk
is daarom alleen te volbrengen door
de kracht van het water te overbluf
fen met een grote hoeveelheid mate
riaal en mensenkracht.
Ook Goeree.
Het is logisch, dat men allereerst
vele berekeningen moet maken, eer
men tot sluiting kan overgaan. Met
alle factoren moet rekening worden
.gehouden en soms kan het gebeuren,
dat juist een bundeling van bepaalde
factoren het werk onmogelijk maakt.
Dit was vooral de moeilijkheid bij het
sluiten van het grote stroomgat op
Goeree.
Prof. Thijsse werkte echter in het
Waterloopkundig Laboratorium on
vermoeid aan dit grote werk. Hij was
er reeds in Februari van overtuigd,
dat ook dit gat gesloten zou worden.
Want deze man, die ook de bereke
ningen heeft gemaakt voor het slui
ten van de gaten in de dijken van
Walcheren, zal nooit toelaten, dat de
zee zijn prooi kan behouden. En zo-
Coöperatieve Boerenleenbanken
met afzonderlijke Stichting Spaarbank
„COLIJNSPLAAT11
te Colijnsplaat
Tel. (K 1199)-228
Postrek. 316389
„WISSENKERKE"
te Kamperland
Tel. (K 1107)-325
Postrek. 365567
lang hij en alle technici, die hun spo
ren reeds hebben verdiend op water
staatkundig gebied, deze grote taak,
het teruggeven van het land aan de
bewoners, op zich hebben genomen,
behoeven wij aan de resultaten niet
te wanhopen.
Al zal het niet te vermijden zijn,
dat soms een poging mislukt. Want
de mens is niet oppermachtig.
Zowel het mensdom, dat daar leeft
Ver in het binnenland
Als de bewoners van de kust
En gasten aan het strand,
Wij houden allen van de zee,
Wij gaan er gaarne heen:
De zee! De zee! 't Zij eb of vloed,
DE ZEE TREKT iedereen.
Wij staren naar haar wond're pracht
Bij held're zonneschijn
Of in een stille sterrennacht
En voelen ons er klein.
Wij luist'ren naar het eeuwig lied,
Fel, woest, of teer en zacht,
En al verstaan wij het ook niet,
DE ZEE TREKT door haar pracht.
En uit de duffe, hete stad,
Vol zorgen en vol wee,
Zoekt arm en rijk en oud en jong
Vergetelheid aan zee.
Gastvrij breidt zij haar armen uit:
Komt, mensen, allemaal!
Ik wil uw goede gastvrouw zijn
DE ZEE TREKT door haar taal.
Daar lopen mensen vlug bijéén,
Daar klinkt een rauwe gil;
Politie dringt door drommen heen,
't Is onheilspellend stil.
Daar ligt in 't koele, zilte zand
Een mens; de lippen stom
En dan vertrekt de droeve stoet;
DE ZEE „TREKT" Dénk er om!
Clinge Doorenbos;
(Nadruk verboden)
FILMNIEUWS
„De Korenbeurs" te Kortgene brengt
u Zaterdag 27 Juni een groot pro
gramma, met de gevierde Doris Day
in haar komische film vol vrolijkheid,
charme en levenslust, waarin u Doris
Day leert kennen als een prima honk
balspeelster en ook op de kermis laat
zien dat ze in de werptent met bal
len kan omgaan. Een film waarmee
u gegarandeerd een avond hebt, waar
u nog lang aan zult denken
In de voorstelling van 4 en 7 uur
de volledige reportage van de Kro
ningsplechtigheden in Londen. Een le
ger van 20 operateurs geven u een
machtig beeld van de geweldige stoet
naar de Westminster Abbey, en de
plechtige kroning aldaar. Een film,
die u niet zult willen missen, daar
u zoiets waarschijnlijk maar éénmaal
in uw leven te zien krijgt.
Oud Geref. Kerk Colijnsplaat.
Donderdag 7 uur ds B. Hennep
hof.
Oud Geref. Gem. Kamperland.
Zondag 28 Juni 9.30 en 6.30
uur ds W. Blaak.
Heden overleed plotseling
onze lieve vrouw en moeder
Jozina Schrier-de Looff,
in de leeftijd van 64 jaar.
Kortgene
C. Schrier.
Baarle-Nassau:
G. Schrier.
P. J. Schrier-
Wabeke.
Hoek van Holland:
A. Schrier.
Kortgene
J. Schrier.
M. Oreel
en verdere familie.
Kortgene, 20 Juni 1953.
Bij mijn vertrek van Colijns
plaat zeg ik vanaf heden alle lid
maatschappen op.
Jac. Hage.
Nisse, Molenweg 13.
Voor de blijken van medeleven
tijdens de ziekte en de bewijzen
van deelneming na het overlijden
van onze geliefde zuster, behuwd
zuster, tante en nicht, mej.
Jacoba J. Tazelaar,
betuigen wij onze oprechte dank.
Namens de familie,
C. Tazelaar.
Kats, Juni 1953.
Dijkstraat 108a.
Notaris J. J. W. KLOP te
Kortgene zal op
ten verzoeke van de Diaconie
der Geref. Kerk in het café van
de heer Wirtz te Kamperland
aan de West-Havendijk B 117
aldaar, groot 4.30 are.
In eigen gebruik te aanvaarden
bij de betaling, behoudens over-
heidstoestemming.
Betaling 4 Aug. a.s.
Bezichtiging a.s. Woensdag van
6 tot 8 uur.
Donderdagavond
J. P. Schippers, Colijnsplaat
Dirksmitsstr. 26b (bovenhuis)
Rotterdam, Telefoon 20235
40 jaar gevestigd.
Patent-Geneesmiddelen
Gummiwaren.
Vr. gratis inl.; toez. onder blan
co couvert. Gratis spreekuur
dag. van 10—8 uur.
ULO AGENDA'S
Boekhandel Markusse Wissekerke
