NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
DE NIEUWE SPELLING
Papier
won de oorlog,
maar verloor de vrede.
Ho. 2318
Zaterdag 26 April 1947
50e Jaargang
DRUK EN UITGAVE A. 6. M. MARKUSSE TE WISSENKERKE TELEFOON No. 308 - GIRO No. 32622
Abonnementsprijs f 1.50 per jaar. - Franco per post f 3.00.
Zondagdienst artsen.
A.s. Zondag doen dienst Dr J. L.J.
Bruynzeel en Dr L. G. Gelderman.
ii
Schenken we thans onze aandacht
aan de e. Volgens de oude spelling
schrijven we beenen, heeren, vree
zen, volgens de nieuwe benen, he
ren vrezen.
Regel: Op het eind van een
lettergreep schrijven we één e.
We maken een uitzondering op
die regel, als die e op het eind van
een woord staat: mee, fee, ree, zee.
Dat moet wel, want met één e zou
den deze woorden anders uitgespro
ken worden: me, ze.
Bij het vormen van verkleinwoor
den, blijven de woorden op ee on
veranderd: sleetje, zeetje. Dan is
er weer overeenkomst met de a, o
en u: paatje, zeetje, zootje, para
pluutje. Nu iets over het meervoud.
Een bank - meer banken, een boek -
meer boeken. Bij deze woorden
zetten we er en achter. Dat doen
we ook met woorden op ee: zee-
zeeen, ree-reeen. Dat ziet er wat
vreemd uit. Daarom plaatsen we op
de laatste e het deelteken, om aan
te geven, dat daar een nieuwe let
tergreep begint: zeeën, reeën. Dat
deelteken komt veelvuldig voor:
coöperatie, poëzie. In samengestel
de woorden, waarvan een der de
len opee eindigt, blijven deze als be
horende bij het woord, ook in af
leidingen van woorden op ee: rund
vee, veestapel, zeeman, tweede, o-
verzeese. Let op het verschil in
schrijfwijze tussen zemen en zee
man. Het eerste is het meervoud
van zeem, het tweede is samen
gesteld uit zee en man.
Tenslotte wijs ik nog op de woor
den wreedaard en vreesachtig. De
ze worden aldus afgebrokenwreed
aard en vrees-achtig. De ee staat
dus niet op het eind van een let
tergreep.
Vatten we alles samen, dan krij
gen we deze regel: Op hot eind
van een lettergreep schrijven
we één a, e, o en u. Op het
eind van een woord schrijven
we ee, die ook blijven in sa
menstellingen en afleidingen.
De volgende regel luidt: Schrijf
sch, als de ch wordt uitgespro
ken. Wordt de ch niet uitge
sproken, schrijf dan alleen s.
We schrijven dus schepen, scha
ven, hooischelf, vis, vissen, vers,
verse.
De ch blijft in het achtervoegsel
isch, ofschoon die daar niet
uitgesproken wordttragisch, onlo
gisch. Naast isch bestaat ook het
achtervoegsel sch Dit wordt in de
nieuwe spelling sAmsterdams, la
kens.
Woorden, die op i of ie uitgaan,
krijgen het achtervoegsel sch in de
oude spelling, in de nieuwe spel
ling dus s: Balise, Kedirise, Krom-
meniese, Overschiese. Ook schrijven
we Balies, Kediries.
Het is jammer, dat men niet is te
gemoet gekomen aan de wens der
vereenvoudigers om in plaats van
het achtervoegsel isch, ies te schrij
ven. De vereenvouding was dan
eenvoudiger geweest.
M.
Waarschuwing
voor de telers van koolsoorten.
Hier volgt een waarschuwing van
het Ministerie van Landbouw, Vis
serij en Voedselvoorziening:
In geheel Nederland dient men
uiterlijk 25 April begonnen te zijn
met de bestrijding van de koolvlieg.
Deze bestrijding kan het best ge
schieden, door het langs de sten
gel in de grond gieten van één der
volgende oplossingen
Sublimaat ter sterkte van 0,1 °/0,
150 cm3 per plant;
Forbiat ter sterkte van 1 °/0, 150
cm3 per plant;
Vruchtboomcarbolineum ter sterkte
van 0,3 °/0, 150 cm3 per plant.
De begieting met Sublimaat dient
éénmaal, die met de overige stof
fen tweemaal, telkens na een week
te worden herhaald.
Wanneer men na 25 April uit-
plant, dient men de eerste behan
deling onmiddellijk na het planten
uit te voeren.
Veer Anna Jacoba - Zijpe.
Naar de A.N.W.B. meldt, zal de
Rijkswaterstaat bij het veer Anna
Jacoba - Zijpe borden plaatsen,
waarop is aangegeven, dat de toe-
leidende bruggen naar de pontons
voor motorvoertuigen met meer dan
4000 kg asbelasting verboden zijn.
Deze maatregel is noodzakelijk
gebleken om een veilig verkeer over
de bruggen te waarborgen.
Dertien van der Dussens
in een K.L.M.-Constellation
naar de Nieuwe Wereld.
Rotterdams melkhandelaar
wordt farmer in Californië.
„Het is hier een prachtig land en
het gaat ons goed. Waarom kom
je niet wat dichter bij ons in de
buurt wonen?" zo schreef de A-
merikaanse farmer Vanderham, die
26 jaar geleden uit Nederland naar
de States emigreerde aan zijn zwa
ger Sijbrand van der Dussen te Rot
terdam. Menigeen zou de wel zeer
verre verhuizing niet hebben aan
gedurfd, doch in de heer van der
Dussen blijkt nog de echte oud-
Hollandse ondernemingsgeest te le
ven en voor hem vormden zelfs zijn
groot melkdepöt, dat hij in de Maas
stad exploiteert, noch zijn wel zeer
uitgebreide familie een beletsel, om
zijn reeds lang gekoesterde wens
in vervulling te doen gaan. Vander
ham kocht voor zijn zwager, die
zijn naam nu nog niet aan elkaar
schrijft, een prachtige farm te Wel-
flower bij Los Angeles en de zaak
was voor elkaar.
Nu de kogel eenmaal door de
kerk was, wilde van der Dussen
ook op de snelste wijze naar zijn
nieuwe woonplaats komen, dus vroeg
Zo vernamen we dan het won
derlijke verhaal van een wereldoor
log, die gewonnen werd met papier,
dank zij nieuwe producten en on
gekende procédé's, dank zij papier
cursussen bij Amerikaanse hoge
scholen, dank zij een intensieve
medewerking van een regering, die
precies op tijd het belang van het
papier als vervangingsmiddel voor
vele metalen en andere grondstof
fen ontdekte en erkende. En zo kon
onmiddellijk na de catastrophe van
Pearl Harbour een begin worden
gemaakt met een verbijsterende om
wenteling.
Om het nieuwe Amerikaanse leger
op te bouwen werden barakken ge
bouwd van cartonnen bouwplaten,
papieren dakbedekking en papieren
isolatie. De recruten aten van pa
pieren borden, dronken uit carton
nen bekers, en oefenden met pa
pieren materiaal. Er kwam water
vast papier voor landkaarten, die
tegelijk lichtgevend waren. Men
maakte ze met millioenen tegelijk.
Niet alleen sigaretten, kauwgom,
geneesmiddelen, verband en bloed-
plasma, maar ook granaten en pa
tronen werden in papier verpakt.
Voor precisie-instrumenten en on
derdelen van kanonnen gebruikte
men schokbrekende verpakkingen.
Ambulances werden over zee ge-
2240 betalende abonné's.
hij voor zich, zijn vrouw en zijn
elf kinderen bij de K.L.M. passage
aan. Op Donderdag 24 April j.l. ver
trok het echtpaar van der Dussen-
van Keulen en de elf van der Dus-
sentjes (waarvan de jongsten een
tweeling van 6 maanden zijn en de
oudste 17 jaar is) van Schiphol in
een K.L.M.-Constellation voor de
grote reis over de oceaan en al hun
vrienden en kennissen uit de buurt
waren in drie autobussen naar de
luchthaven gekomen om hen vaar
wel te wuiven.
We wensen onze ondernemende
landgenoten van harte succes in het
goudland Californië I
transporteerd in een beschermende
laag papier van plm. 23 kg.
De Amerikaanse papierindustrie
ontwierp in paraffine gedompelde
dozen en met asfalt gesloten pa
pieren zakken, die de levensmid
delen moesten beschermen tegen
koude, hitte, vocht, gassen en in
secten. De fabrieken moesten de
noodrantsoenen zo verpakken, dat
ze goed bleven tot op de onbe
paalde datum waarop ze verbruikt
zouden worden. En ze deden het.
In papier.
Ook in de lucht.
Spoedig begonnen ook de vlieg
tuigfabrikanten het nut van de tal
rijke nieuwe papierproducten in te
zien. Inplaats van de „plastics" pro
beerden zij in de jagertjes en in de
bommenwerpers het papier. Het be
vredigde in elk opzicht. En spoedig
kwamen er ook papieren parachu
tes, waarmede de munitie en le
vensmiddelen voor ingesloten of ver
vooruitgeschoven troepenonderde
len konden worden afgeworpen.
Papier werd gebruikt voor de hul
zen van raketbommen. Meer dan
honderd ton papier werd verwerkt
bij de bouw van één enkel slag
schip.
„Het aardige is wel", zo zeide
onze zegsman, „dat een Nederlandse
De „plastics" zijn alweer verouderd!
„PLASTICS? Echte plastics? Man, die tijd is in Amerika al weer
voorbij 1" Zo sprak een Nederlandse papierdeskundige, die dezer dagen
op Schiphol uit het toestel stapte, waarmee hij uit New York in ons
land terugkeerde. En hij lachte ietwat spottend. „Die zogenaamde
plastics maken ze tegenwoordig van papier. Het bespaart een groot
gewicht en veel metaal bij de vliegtuigconstructie. Tja, over papier
kan ik u wel wat nieuws vertellen
