NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
Als de winter komt
P. DEN BOER
No. 1897.
Zaterdag 26 October 1935
42e Jaargang.
SPERWER CACAO
DRUK EN UITGAVE A. G. M. MARKUSSE TE WISSENKERKE - TELEFOON No. 10
Prijs der Advertentiën: van 1 tot 5 regels 50
cent, iedere regel meer 10 cent. Bij abon
nement aanzienlijke korting. Familieberichten
en daarop betrekking hebbende dankbetuigingen
van 1 tot 6 regels 75 cent, iedere regel meer
12'/, cent.
80 CENT PER KILOPAK
45 CENT PER PONDSPAK
Abonnementsprijs f 1.per jaar bij vooruit
betaling. Franco per post f2.25 per jaar
Toezending advertentiën tot Vrijdagmorgen
8 uur (wettelijken tijd). Oplaag 1800 ex.
WIE ZIJN ZELFSTANDIGHEID NIET VERDEDIGT,
IS NIET WAARD DAT HIJ BESTAAT.
2".
3°.
Ten opzichte van het plan tot samenvoeging der gemeente Colijns-
plaat, Cortgene en Cats, doen zich zoveel vragen voor, dat het gewenst
is deze samen te vatten en dan zijn gevolgtrekking te maken.
I. Over de oorsprong van het plan.
Blijkens de brief van de Gedeputeerde Staten aan de drie gemeente
besturen lijkt het alsof dit plan uitgaat van Gedeputeerde Staten. Dit is
niet juist.
Want als de Gedep. Staten van plan waren de vereniging van gemeen
ten in 't algemeen te bevorderen, dan zouden zij ook advies gevraagd
hebben niet in de eerste plaats van drie der gemeenten op Noord-Be-
vela'nd, doch van de verschillende groepen van naast elkaar gelegen zeer
kleine gemeentetjes in verschillende delen van Zeeland, zoals Ellewouts-
dijk 560 inw., Oudplande 782 inw., Driewegen 601 inw. Op Schouwen
noemen wij Serooskerke 238 inw., Noordwelle 326 inw. Op Zuid-Beve
land 's Heer Abtskerke 420 inw., Nisse 644 inw., 's Gravenpolder 1134
inw. Enz. enz. Dit is echter niet geschied.
Als Gedeputeerde Staten op bezuiniging uit waren, dan zouden zij
toch in de eerste plaats trachten de kleinste gemeenten in Zeeland groeps
gewijze te verenigen; en niet beginnen met gemeenten van ver over de
1000 inwoners bijeen te voégen.
Te Colijnsplaat en Cats wist men tot vóór 28 Sept. 1935 niets van
het plan van Gedeputeerde Staten, terwijl men te Kortgene reeds maan
den lang aan het plan bezig was.
Reeds eind Augustus 1935 zeide de veldwachter van Kortgene tot zijn
collega te Cats: „jij moet binnenkort op wachtgeld". De heer Leijnse
vroeg: „wie zegt dat?" Waarop de heer Prins antwoordde: „onze Bur
gemeester".
Ook de heer S. Engelvaart te Colijnsplaat wist reeds sedert lang dat
het plan te Cortgene werd behandeld van de rijksveldwachter Dekker.
Het plan tot samenvoeging komt dus uit Cortgene.
Dat Cortgene gaarne Colijnsplaat en Cats wil inlijven, ligt voor de
hand. Hier zijn de redenen:
1°. De schuld van Cortgene is per inwoner f 32.38; die te Cats f 19.70
en die te Colijnsplaat f 6.75. Na de samenvoeging wordt de schul
denlast per inwoner te Cortgene veel lager en die te Colijnsplaat
veel hoger.
Er moeten te Cortgene in de naaste toekomst grote werken gebeu
ren voor rekening van de gemeente. Hoe meer inwoners er dan zijn,
hoe gemakkelijker het zal zijn, de financiële lasten te dragen.
De kleine gemeente Cortgene bezit afzonderlijk een burgemeester,
een secretaris, een gemeente-ontvanger en drie volontairs. Er is
geen bizonder lager onderwijs en weinig of geen werkloosheid, dus
zeer weinig administratie. Voor al deze personen schijnt er dus maar
een klein deel van de dag arbeid te zijn. Na samenvoeging of inlij
ving zou dit verbeteren en tevens de salarissen ongeveer verdubbelen,
(zie" Noord-Bev. Advert.-blad van 12 Oct.)
De redenen waarom het plan wordt voorgesteld.
Als voornaamste voordeel van de samenvoeging wordt in het Adver
tentieblad van 5 October genoemd: de bezuiniging op de salarissen,
tengevolge van het overbodig worden van een aantal ambtenaren. Deze
bezuiniging wordt als reusachtig voorgesteld, n.l. f 9000.Dit stuk is
niet ondertekend.
Door wien is deze berekening gemaakt? Is dit geschied door een des
kundige? Is deze voorstelling met opzet totaal foutief in de krant gezet
met het doel om de mensen wijs te maken dat er met het geld is ge
smeten en om ze op die manier tot voorstanders van de samenvoeging
te maken?
In het Nrd.-Bev. Advertentieblad van 12 Oct. wordt door de ervaren
Secretaris van Colijnsplaat aangetoond dat er van de zogenaamde reus
achtige bezuiniging na de samenvoeging voor de gemeente zo goed als
niets zal overblijven.
Het Rijk zou ruim f 4000.— besparendit maakt op de Rijksbegroting
niets uit. Wel wanneer door het gehele land samenvoegingen zouden
plaats vinden, doch dit staat niet op het programma der regering. De
Minister van Binnenlandse Zaken heeft kort geleden nog verklaard dat
hij alleen samenvoeging van die gemeenten zal bevorderen, die er zelf
om verzoeken. Hier in dit geval moeten alleen Colijnsplaat en Cats op
geheven worden, ten behoeve van Cortgene.
III. Colijnsplaat en Cats bedenken wat hun te wachten staat.
De schuldenlast per inwoner neemt reeds dadelijk na de samenvoe
ging sterk toe.
Daar blijft het niet bij.
Te Cortgene moeten binnenkort grote werken worden uitgevoerd voor
rekening van de gemeente. Er moet een nieuwe weg aangelegd worden
van de kom naar de brug over de Zandkreek; daarvoor moeten gronden
en huizen onteigend worden. De oude school moet worden afgebroken
en een nieuwe lagere school gebouwd. De lange weg in de Oud-Cort-
gene Polder moet vernieuwd worden. Uitbreiding van de U.L.O. school.
Het bouwrijp maken van bouwterrein bij de Torendijk, waarvoor een
veel te hoog bedrag is betaald om het in eigendom te verkrijgen.
Na samenvoeging der gemeenten moet Colijnsplaat en Cats hier gelij
kelijk aan meebetalen. Er zijn bij die werken enige die niet alleen van
belang zijn voor Cortgene, doch voor het gehele eiland, zoals de ver
binding met de brug en de U.L.O. school. Doch waarom worden dan
Colijnsplaat en Cats voorgesteld om met Cortgene te verenigen enWis-
senkerke, dat notobene de helft van het eiland beslaat, niet?
Dit is een buitengewoon grote onrechtvaardigheid, die in dit
plan zit, speciaal voor Colijnsplaat en Cats.
In plaats van de voorgespiegelde bezuiniging zal men dus te
Colijnsplaat en Cats in de toekomst een grote toeneming der
II
lasten bemerken en die niet alleen ten behoeve van zichzelf moeten
getroosten, doch ten voordele van het gehele eiland moeten betalen.
Hier moet even vermeld worden dat Colijnsplaat en Cats zeer wel in
zien dat zij moeten bijdragen in de kosten van streekbelangen. Zij heb
ben zich bij contract verbonden een jaarlijkse bijdrage te betalen voor
instandhouding der U.L.O. School, ook al gaat er geen enkele leerling
uit deze gemeenten naar de U.L.O. School. Wissenkerke daarentegen
heeft zich daarvoor niet verbonden, doch beslist elk jaar of zij al of niet
zal bijdragen.
Mocht de samenvoeging een feit worden, dan zal in 't begin Colijns
plaat wel de zetel van het gemeentebestuur worden. Toch zal men
vanuit Cortgene steeds weer trachten, de zetel daarheen te verplaatsen.
Wat een heen- en weer-trekken zal dit veroorzaken. Niet alles kan te
voet of per rijwiel geschieden. Het zal tijd en geld kosten en menigeen
zal een halve dag zijn werk moeten verzuimen.
Om zitdagen in de verschillende dorpen te houden zal het gemeente
bestuur een auto moeten aanschaffen. Ook zal men als de zetel tenslotte
te Cortgene komt, tot de ontdekking komen dat men daar geen gemeen
tehuis bezit, al staat dit er thans met grote letters op. Het is niet ge
schikt voor een grote gemeente en er zal een nieuw moeten komen,
waarmede een bedrag van 1525 duizend gulden bij de gemeenteschuld
zal gevoegd moeten worden.
Van streekbelangen en samenwerking der gemeenten gespro
ken, worde hier nog eens herinnerd aan een ander streekbelang: name
lijk de verbinding met Goes. Toen de locaaltrein van het Veer naar Goes
werd opgeheven, was daar weer plaats voor een autobusdienst. Een
Noord-Bevelandse onderneming was een der gegadigden en wilde alle
dorpen van Noord-Beveland bij de dienst van 't Veer naar Goes direct
doen aansluiten. Een ieder herinnere zich de fraaie wijze waarop Cort
gene de andere Noord-Bevelandse gemeenten in de steek liet bij de po
gingen om dien ondernemer te steunen bij zijn plan, de dorpen recht
streeks met Goes te verbinden. Cortgene spande zich toen voor een
Wolfaartsdijks garagebedrijf, dat nog gesticht moest worden.
IV, Conclusies:
1°. Cortgene en waarschijnlijk zijn ambtenaren worden door desamen-
voeging zeer bevoordeeld.
2°. Colijnsplaat en Cats worden daardoor zeer benadeeld. De z.g. be
zuiniging wordt veranderd in toename der schulden en in de toe
komst toename der belastingen.
3°. Colijnsplaat, Cats en Cortgene moeten na samenvoeging de, streek
belangen van het gehele eiland bekostigen, terwijl Wissenkerke, dat
het halve eiland beslaat, zich daarbuiten kan houden.
4°. Daarom moeten Colijnsplaat en Cats zich krachtig verzetten te
gen elke samenvoeging, ook al zou de zetel van het bestuur te Colijns
plaat komen. Zij verdedigen met alle kracht de zelfstandigheid, die
zij reeds bijna 350 jaar in goede en slechte tijden hebben behouden.
5° Ieder dorp blijve een aparte gemeente met zijn eigen gemeente
raad, gekozen uit zijn ingezetenen, zodat men niet een toestand krijgt
dat gemeenteraadsleden uit 2 andere dorpen mede moeten beslissen
over plaatselijke behoeften en toestanden en dat naijver en geschil
len tussen de dorpen ener zelfde gemeente ontstaan. Vraag het de
Kamperlanders. Deze hebben steeds bij Wissenkerke behoord, doch
wat zouden zij gaarne een eigen gemeenteraad, uit hun midden ge
kozen, bezitten.
V. Tenslotte nogmaals deze vraag'- Waarom worden samenvoe
gingen van gemeenten niet overal in Nederland voorgesteld en waar
om stellen Ged. Staten van Zeeland niet in elke streek van Zeeland
samenvoeging voor, doch moeten alleen Colijnsplaat en Cats op het of
ferblok geprobeerd worden
Antwoord: Zie nogmaals hoofdstuk I.
HET ANTI-SAMENVOEGINGS-COMITÉ.
Lange avonden, avonden om te lezen, studeren
en kousen stoppen
Door gemis aan helder zonlicht komt bij velen
's avonds het gevoel, dat zij minder scherp
zien, de behoefte aan een bril doet zich
gevoelen
9 Wij kunnen aan die behoefte voldoen door U
het beste voor te leggen
9 Laat U onze wintercollectie voorleggen en een
ruime keuze staat ter Uwer beschikking.
Een dubbel genoegen. Deze brillen en monturen
tegen een zó lage prijs te kunnen verkopen
Aanbevelend.
WISSENKERKE
