TWEEDE BLAD van i@ Provinciale Zeeuwsche Middelburgsche Courant en Goesche Courant van 30 Mei 1040
Veiligheid* Welvaart
en Bevolkingstoename
Be Productie van Groenten is verzekerd
FEUILLETON
Gedurende de laatste honderd jaar is de wereldbevolking
verdubbeld tot bijna twee milliard.
Veiligheid, welvaart en bevolkingstoename zijn nauw met elkaar verbonden. Ter
wijl gedurende de negentiende eeuw de menschheid zich nagenoeg heeft verdub
beld, viel sedert den Wereldoorlog 1914-1918 in vele landen een vermindering der
bevolkingstoename te bespeuren, en in enkele landen met name Frankrijk
zelfs een sterke achteruitgang. Het gevoel van onzekerheid over hetgeen de dag
van morgen brengen zou, zoowel economisch als politiek, anderzijds ook een
steeds sterker neiging naar luxe en comfort, deden de cijfers der bevolkingsver
meerdering afnemen, of negatief worden. Veler hoop in de huidige periode van
Europeesche moeilijkheden is dan ook, dat hierna een tijdvak komen zal van
langdurigen vrede, waarin gearbeid zal kunnen worden aan den opbouw van
ons continent, en waarin het goed zal zijn te leven. Zeker zou dit terstond zijn
invloed hebben op de bevolkingstoename. Men behoeft daarbij niet bevreesd te
zijn voor overbevolking. Deze aarde is ruim en rijk genoeg om een nog veel
talrijker menschheid levensmogelijkheden te kunnen bieden.
OORZAKEN DER VERBLUFFENDE TOENAME.
Vroeger moest men het aantal men-1
isohelijke aardbewoners ruwweg schatten.
'Thans kan men tellen en vrij nauwkeu
rige statistische gegevens samenstellen.
De jongste bevolkings-statistieken voor
het uitbreken van den huidigen Europee
sehen oorlog becijferden de bevol
king der aarde op 1985 millioen menschen
en wezen als de dichtstbevolkte landen
aan: Groot Brittanië, België, Nederland,
'Malta-, Italië, Britsch-Indië, Malakka, Chi
na, Japcm en het eiland Mauritius. Bij
kans twee milliard menschen leven dus
op onze planeet, die Anatole France eens
een „zandkorrel in het heelal" noemde.
Met andere woordende menschheid
heeft zich inderdaad in de laatste honderd
jaar nagenoeg verdubbeld.
In het jaar 1839 bedroeg de totale be
volking der aarde 920 millioen. Vijftig
Jaar later was die bevolking reeds tot 1450
millioen toegenomen. In Europa alleen,
welks bevolking honderd jaar geleden 220
millioen bedroeg, leven tegenwoordig
470 millioen menschen. Terwijl de ge
middelde toename der bevolking in de
voorgaande achttien eeuwen het getal 50
millioen per eeuw niet overschreed, be
draagt die toename in de laatste honderd
laar een milliard.
De oorzaken, die wij bij een dergelijke
snelle groei der bevolking in de eerste
plaats voor oogen moeten houden, zijn
talrijkontsluiting en exploitatie van reus
achtige gebieden in de Vereenigde Staten,
Zuid-Amerika en Afrika; uitbreiding der
civilisatie over landstreken die vroeger
nauwelijks met de beschaving in aanra
king kwamenverbetering der levens
voorwaarden en verheffing van den le
vensstandaardhet bijkans totaal ver
dwijnen van vroeger zoo dikwijls voor
komende hongersnoodenteruggang van
epidemiën en-ziektebronnen; verminde
ring van het sterftecijfer en verhooging
(van den gemiddelden leeftijd der men
schen door belangrijke sociaal-hygiëni
sche maatregelen in bijna alle landen
ter wereld.
In weerwil van dit alles dient erkend,
dat deze concrete oorzaken nog geenszins
de toename der bevolking van 1 milliard
verklaren. Voor een dergelijke verbluf
fende groei moeten natuurlijk nog andere,
dieper liggende oorzaken aan te wijzen
zijn. De wezenlijke oorzaken moeten in
de eerste plaats worden gezocht in de
voortschrijdende industrialiseering en de
wetenschappelijke exploitatie van de
schatten der aarde".
De technische vorderingen der laatste
honderd jaar hebben de levensvoorwaar
den niet alleen in Europa, maar in nage
noeg elk werelddeel aanzienlijk verbeterd.
Merkwaardig genoeg bewijzen de statis
tieken, dat de geboorte-overschotten het
sterkst optreden in die streken, waar de
bewoners de zekerheid hebben volkomen
te kunnen leven van de producten van
hun arbeid. Dat de continuïteit daarbij
belangrijker is dan de rentabiliteit van
het oogenblik, bewijst het interessante feit,
dat de gebieden waar zich kolenmijnen
bevinden, aan de spits staan, terwijl bij
voorbeeld de streken, waar goud gewon
nen wordt, tamelijk lage geboortecijfers
hebben.
Waar steenkool gevonden en geprodu
ceerd wordt, ontwikkelen zich bij voort
during nieuwe ondernemingen. Er ont
staan tal van maatschappijen en chemi
sche fabrieken, terwijl bovendien vele do
zijnen nevenproducten nieuwe industrieën
in het leven roepen. De eene industrie
leidt tot tien anderede steden en plaat
sen van het geheele gebied verdubbelen
in aantal; de bevolkingscijfers verdrie
voudigen.
De steenkool is geen eindproduct, maar
veeleer het uitgangspunt van een zich
voortdurend vernieuwend en vermenig
vuldigend productieproces. Daar waar de
steenkool gewonnen wordt, heerscht al
dus doorgaans een zekere welvaart, die
op zichzelf de voornaamste psychologi
sche voorwaarde voor een regelmatige,
snelle bevolkingstoename is. De kolen-
districten leveren voor het oogenblik de
streken, waar de hoogste geboortecijfers
voorkomen.
In weerwil van dit alles bestaat er aller
minst aanleiding een overbevolking der
aarde binnen afzienbaren tijd te vreezen.
Niet alleen dat er nog reusachtige uitge
strekte gebieden bestaan in Afrika, Azië
en Amerika, waar nog honderden millioe-
nen menschen een levensmogelijkheid
DE GROOTVERLOFGANGERS
Ontvangen in 't algemeen
geen steun.
Van het departement van sociale zaken
is een omzendbrief uitgegaan, betreffende
steun-uitkeering aan militairen met groot
verlof. Daarin wordt eraan herinnerd, dat
de opperbevelhebber van land- en zee
macht bepaald heeft; dat een deel van
de in werkelijken dienst zijnde reservisten
en dienstplichtigen met groot verlof kan
worden gezonden, welk verlof in het alge
meen wordt verleend aan hen, die een
betrekking hebben of zeker zijn een be
trekking te zullen vinden.
Daar,de betrokkenen, die op hun ver
zoek den militairen dienst verlaten, der
halve zelf meenen in hun eigen onder
houd en dat van hun gezin te kunnen
voorzien, zal het verleenen van steun in
gevolge de steunregeling in het algemeen
voor hen niet op zijn plaats zijn. Aan
bovenbedoelde personen kan dan ook,
mochten zij zich om steun melden, geen
steun worden verleend. Indien het in een
bijzonder geval wèl noodzakelijk is steun
te verleenen, moet daarvoor goedkeuring
van het departement zijn verkregen.
De uitvoer van eieren naar
Duitschland.
Het rijksbureau voor de voedselvoorzie
ning in oorlogstijd maakt bekend, dat de
uitvoer van kippeneieren naar Duitsch
land weer is geregeld en dat deze op de
zelfde wijze zal kunnen geschieden als
voorheen. Alle voorschriften en bepalin
gen te dezer zake blijven van kracht. De
exportprijzen voor kippeneieren zijn vast
gesteld op den prijs, die gold op 9 Mei.
Er is voorts een regeling getroffen, waar
door directe uitbetaling aan de exporteurs
kan volgen.
Er zal verder een hoeveelheid eenden
eieren naar Duitschland kunnen worden
uitgevoerd, welke overeenkomt met de
hoeveelheid, welke voorheen door Duitsch
land werd afgenomen. De exportprijs zal
voorloopig bedragen f3.30 per 100 stuks.
De oorlog kan niet lang duren.
Volgens Henri Ford.
Henri Ford heeft, naar het D.N.B. meldt,
zijn wantrouwen uitgesproken in het Ame-
rikaansche bewapenings-programma. De
Amerikaansche automobiel-koning gaf
als zijn meening te kennen, dat de oorlog
in Europa niet lang zal duren, daar de
Ver. Staten er niet bij betrokken zijn. Hoe
wel verschillende landen sterken druk uit
oefenen tot deelname aan den strijd, zeide
Ford er van overtuigd te zijn, dat Amerika
den vrede zal bewaren.
kunnen vinden, maar bovendien ziet het
er naar uit, dat de snelle bevolkingstoe
name der laatste honderd jaar haar hoog
tepunt overschreden heeft, waardoor een
tijdelijke stilstand in deze toename is in
getreden.
In de laatste twaalf jaar, dat is dus
ongeveer het tijdperk van de wereld
crisis, is de bevolkingstoename in vele
landen van Europa teruggeloopen. Maar
komt er weer een nieuw tijdperk van lang
durigen vrede en welvaart, dan mag men
weer een verdere stijging der bevolkings
cijfers verwachten.
VOORZIENING VAN HET BINNENLAND GEDEKT.
EXPORT NAAR DUITSCHLAND.
Den laatsten tijd hebben er geruchten
gecirculeerd, waaruit een zekere onge
rustheid van de bevolking sprak over de
voorziening van het binnenland met tuin
bouwproducten.
Uit een onderhoud, dat de N.R.C. had
met den voorzitter van de Coöp. tuinbouw
veiling .Rotterdam en omstreken, is ge
bleken, dat er voor deze ongerustheid
geen aanleiding bestaat. De productie
van groenten is verzekerd en er is een
regeling getroffen, volgens welke het
eigen land in de eerste plaats zijn behoef
te uit die productie kan dekken, waarna
het resteerende gedeelte voor export naar
Duitschland bestemd wordt.
Op het oogenblik komen er vijf pro
ducten in aanmerking voor export naar
Duitschland, n.l. kasKomkomrners, piat-
glaskomkomrners, bloemkool, peen en sla.
Volgens de nieuw ontworpen regeling,
zal Duilschiand elk Kwantum van aezs
artikelen afnemen, aal niet in het binnen
land gepiaatsl is. Met aie versianae, dat
van ae totale proauctie bü pet. voor oin-
nenianasch georuiK, van hioemkooi zeifs
7o pet., worat aangeöoden. Gebleken is
al, dat deze percentages door ae eigen
consumptie veeiai niet ten volle opgeno
men kunnen woraen. De resteeienae per
centages, plus net niet geplaatste gedeelte
van het voor onze bevolking aangewezen
contingent, gaan naar Duhschiana.
De productie van anaere tuinoouwpro-
ducten, ais spinazie, postelein, anaijvie
en kasboonen, die voor export niet ge
schikt zijn, is in haar geneel ter beschik
king van ae binnenlanasche markt. Daar
voor gelden de oude minimumprijzen,
vastgesteld vanwege de Groente- en fruit-
centrale.
Ten overvloeae is bepaald dat, ais uit
eindelijk het percentage van 50 te laag
zou blijken, er in overleg met de Centrale
een verhooging bewerkstelligd kan wor
den. Bij bloemkool is dat reeds geschied.
Aanvankelijk was ook voor dit artikel het
contingent bepaald op 50 pet.toen even
wel duidelijk werd, dat de vraag daarmee
niet gedekt kon worden, is het op 75 pet.
vastgesteld. Er moge echter nog eens op
gewezen worden, dat over het algemeen
50 pet. te hoog gebleken is voor het Ne-
derlandsche consumptievermogen.
Geen vernietiging.
De producten, die hierboven genoemd
zijn als niet geschikt voor export, worden
in dusdanige hoeveelheden aangevoerd,
dat ze ter veiling niet geheel geplaatst
kunnen worden. Het gedeelte, dat de
binnenlandsche kooper niet afneemt,
wordt door bemiddeling van het Centraal
bureau voor voedselvoorziening beschik
baar gesteld voor armlastigen. Aan de
vernietiging van groenten is hiermee et
einde gekomen.
Ter geruststelling van hen, die gemeend
mochten hebben, dat er met de voorzie
ning van de binnenlandsche markt wel
eens iets zou kunnen gaan haperen, kan
verder gezegd worden, dat alom in den
lande het tuinbouwbedrijf gewoon door
gaat. De door den oorlog aan de bedrij
ven aangerichte schade is over het alge
meen zóó gering, dat de productie op volle
kracht voortgezet kan worden.
Export naar Duitschland.
Het ligt voor de hand, dat de export
zich onder de gegeven omstandigheden
alleen op Duitschland moet richten. Er
zijn menschen, die meenen, dat na de
capitulatie van België er wellicht in de
toekomst ook met dit land iets te doen
zal zijn. Op het oogenblik valt daar even
wel weinig of niets van te zeggenaf
gewacht moet worden, hoe de toestand
zich verder ontwikkelt.
Voor de voor export naar Duitschland
in aanmerking komende artikelen heeft
dit land maximumprijzen vastgesteld, die
als bevredigend worden beschouwd. De
prijzen benaderen den kostprijs en gelden
derhalve als loonend voor de kweekers.
Evenals voordien, geschiedt de betaling
van Duitschland over de clearing.
Over het geheel genomen, is de gang
van zaken bevredigend. Recapituleerend
zijn drie groote lijnen te onderscheiden
le. de binnenlandsche behoeften kun
nen volkomen gedekt worden
2e. wat nog doordraait op de veilin
gen, wordt niet meer vernietigd, en
3e. loonende prijzen voor de kweekers.
Zeeuwsche Beton Mij.
Het weekblad Handelsbelangen neemt
o.m. op de crediteurenlijst in het faillisse
ment der N.V. Zeeuwsche Beton Mij. uit
voeren van werken in gewapend beton
Goes, statutair gevestigd te Vlake. Deze
lijst telt 23 crediteuren, waarvan 1 met
betwiste vordering. Het totaal passief be
draagt f91.121, waarvan preferent f3.192
en betwist f 59.766. De baten zijn nog niet
volledig bekend.
Evacuatie in Engeland.
De massavlucht van de Engelschen uit
het Zuidelijk kustgebied van Groot Britan-
nië duurt voort, meldt het D.N.B. Geheele
landstreken zijn door de bevolking verla
ten. Ook zijn vrouwen en kinderen uit
Londen en uit de Engelsche industrie
centra naar Noordelijke provincies over
gebracht.
Verdwijnt Chamberlain uit de
Britsche regeering?
Naar de correspondent van een Deensch
blad meldt, wordt het in Engeland als
waarschijnlijk beschouwd, dat Chamber
lain, Kingsley Wood en enkele andere
vooraanstaande ministers uit de regeering
zullen verdwijnen, daar zij verantwoorde
lijk worden geacht voor de gevoerde po
litiek.
Britsche militairen vluchten
naar Zweden.
Naar het D.N.B. uit Stockholm meldt,
zijn 180 Britsche officieren en soldaten
over de Noorsch-Zweedsche grens geko
men en in Zweden geïnterneerd. De En
gelschen waren gevlucht uit het gebied
van Lillehammer.
DE LAATSTE BÜS
door
CECIL FREEMAN CREGG.
2)
Bulstroade's Buildings. Dat moest zijn
eerste werk zijn. Waar hingen die uit Hij
begon met een bezoek aan de bibliotheek.
Van den beambte kreeg hij een adres
boek van respectabelen omvang en ge
wicht. Vlug sloeg hij de bladzijden om.
BBBuBuchanan Gardens,
Buckarest Road, Buckingham Gate
RoadBunhili RowBWel ver
draaid Die plaats bestond niet 1 Hij
sloeg een paar blaadjes terug en begon
opnieuw. Hij had gelijk. Bulstoade's Buil
dings bestond niet. Hij kreeg een angstig
voorgevoel bij de gedachte, dat er niets
anders op scheen te zitten, dan nu al
terug te keeren naar inspecteur Higgins,
maar hij vermande zich. Dat nooit 1 Zijn
eerste opdracht nog wel. Hij raadpleegde
den beambte.
„Niet te vinden? O, dat was niets bij
zonders. Misschien was de naam veran
derd misschien is er eens een misdaad
gebeurd of zoo iets. Denk maar eens aan
Crippenl Probeer het eens in een oud
boek. Wacht, ik zal u even helpen. Zeker
pas hier, hè?"
Zonder antwoord af te wachten, ver
dween de beambte, om even later met
eenzelfde soort boek terug te komen, dat
er alleen meer gebruikt en verkleurd uit
zag.
„Alsjeblieft m'n jongen. Probeer dit
maar eens. Het is negen jaar oud."
Summers nam het boek haastig aan en
begon zenuwachtig de blaadjes om te
'slaan. Weldra slaakte hij een zucht van
opluchting en voldoening, omdat de Bul
stroade's Buildings erin bleken te staan
en omdat hij den schrik van daareven
weer te boven was.
Bulstroade's Buildings E 1, kaart O, 8
P. 9. Summers zocht de bewuste plek ter
stond op de kaart op. Hij maakte net een
notitie omtrent de juiste ligging, toen er
van beneden geroepen werd:
„Summers."
Hij keek op en riep: „Ja?"
„Dokter Pape is beneden. De ouwe zei
hem, dat ér een zaakje voor hem was en
dat jij er op uit ging. Dr. Pape wil weten
wat er aan de hand is."
„Goed. Ik kom."
Hij volgde den ander uit de bibliotheek
en maakte van de gelegenheid gebruik om
te vragen wat voor soort man de politie-
dokter was.
„Pape?" meende de ander oneerbiedig.
„Och, die is wel geschikt. Een beetje een
oud wijf weliswaaren hij haalde
met een vage beweging de schouders op.
„MerciI" Summers haastte zich thans
naar beneden, waar hij een opvliegend
heer van middelbaren leeftijd vóór de
poort vond op en neer loopen. Een collega
vertelde hem, dat dit dr. Pape was.
„Ik ben Summers, mijnheer I Bent u de
politie-dokter
„Dat ben ik en dat weet je heel goed.
Agent Harris heeft mij je juist aange
wezen. Ik zag het 1 Laten we opschieten."
„Zeker, dokter." Summers zette er di
rect flink den pas in, in de richting van
de ondergrondsche, maar Pape hield hem
tegen.
„Niet zoo hard, Summers, niet zoo hard.
Ik heb mijn auto hier."
„Dan zie ik u zeker wel voor het ge
bouw, mijnheer?"
„Doe niet zoo gek. Stap in."
„Dank u wel, dokter."
De reis naar East End werd zwijgend
afgelegd. Dr. Pape scheen Ingeslapen, ter
wijl Summers niet wist wat hij van dr.
Pape moest denken. Als hij geweten had,
dat hij per auto naar Bulstroade's Buil
dings gegaan zou zijn, had hij zich de
moeite van het opzoeken hebben kunnen
besparen en dr. Pape zou niet uit zijn
humeur hebben behoeven te zijn door de
kleine vertraging. De chauffeur zou dan
de zondebok geweest zijn, dacht hij. Hij
wist nog niets van de onovertroffen kennis
van Londen's straten en stegen, waarvoor
dr. Pape's chauffeur beroemd was. De
wagen stopte en de bestuurder opende
het portier.
„Bulstroade's Buildings, rechts eersten
hoek om, dokter. Halverwege de straat."
„Dank je wel." Dr. Pape' knikte tegen
den man en zei dan„Kom mee, Sum
mers."
Zij stapten haastig naar de aangegeven
plek, maar waren nog maar halfweg, toen
Summers de straat overstak om bij een
collega in uniform te informeeren.
„Bulstroade's Buildings, hè Probeer het
eens aan Birkenhead Mansions. Die heet
ten vroeger de een of andere Buildings."
„Merci."
Birkenhead Mansions, ofschoon impo
neerend door hun afmetingen, bleken
allesbehalve aantrekkelijk van uiterlijk.
Somber, eentonig, met kale, vervelooze
muren en onaanzienlijke ramen, welke op
de benedenverdieping rekken hadden,
waarin armzalige planten een vergeef-
schen strijd om het bestaan streden.
De Mansions hadden betere dagen ge
kend.
HOOFDSTUK IL
Waarin Summers zijn onderzoek begint.
Hoewel het pand diverse woningen be
vatte, scheen er slechts één ingang te be
staan. Dit was een groote, steenen poort,
waarachter steenen treden naar omhoog
voerden en onder welks bescherming tal-
looze kinderen van alle leeftijden, vuil,
slordig en toch verbluffend vroolijk speel
den. Dokter Pape en rechercheur Sum
mers bestegen verwonderd de stoeptreden.
Tegen den deurpost leunde een slordige
vrouw, die Summers aansprak.
„Woont Henri Hampers hier?"
„Weet ik niet en het kan me niet
schelen." De vrouw had troebele oogen,
maar toch zag zij den harden trek wel,
welke op het gelaat van den dokter was
verschenen. Zij bond wat in.
„Probeer de volgende verdieping eens
Hier wonen niets dan gezinnen."
Zij klommen naar de volgende verdie
ping en zagen tot hun verrassing, dat
hun voortgang gestremd werd door een
deur, waarop door een amateur geschil
derd was„Mevrouw Hicks. Kostgan
gers."
Summers klopte en drukte op een bel-
knopje naast de deur. Eerst kwam er geen
antwoord. Maar, nadat hij opnieuw ge
beld had, hoorden zij een schuifelenden
voetstap. De deur ging open.
„Wel", klonk het onvriendelijk.
„Woont Henri Hampers hier
„Wat mot je van hem
„Hij woont dus hier, hé" kwam de dok
ter rustig tusschenbeide.
„Dat heb ik niet gezegd."
„Zanik niet langer. Wijs ons zijn ka
mer."
De vrouw aarzelde en was verloren.
Zonder veel omhaal werd zij door Sum
mers opzij geschoven, terwijl dokter Pape
volgde.
„Zijn kamer
„Tweede deur van links, de trap op
maar hij geeft geen antwoord heb het
ook al geprobeerd."
Beide politiemannen keken elkaar veel-
beteekenend aan. Zij haastten zich de
trap op naar de volgende verdieping. De
tweede deur links was van binnen ge
sloten en een klein eindje van een langen,
ouderwetschen sleutel stak naar bulten.
Juffrouw Hicks was hen vol nieuwsgierig
heid naar boven gevolgd. Summers sprak
haar aan.
„U hebt een tweeden sleutel van die
kamer Haal dien dan." De vrouw siert
terde weg. Summers boog zich voorover
en probeerde door het sleutelgat te gluren.
Was het verbeelding of nam hij een gas-
lucht waar Met de toppen van zijn voor
sten vinger en duim morrelde hij wat aan
het uitstekende eindje van den sleutel,
totdat deze vrij kwam te zitten. Daarop
haalde hij een dun maar sterk zakpotlood
te voorschijn en drukte tegen den sleutel,
welken hij voelde bewegen. Het volgende
oogenblik viel deze rinkelend in de kamer
op den grond. Een benauwd gehijg achter
zich deed Summers omkijken. De hospita
was teruggekomen en had den duplicaat
sleutel bij zich. Zij was heelemaal buiten
adem.
„Die trappen" klaagde zij, „zijn nog
eens mijn dood."
Summers nam den sleutel en stak dien
in het slot. Daarna keerde hij zich tot de
wachtende vrouw.
„Zoo is het goed, dank u."
„O, is het toch waar I Het is mijn huis
voor zoo ver ik weet. En wie bent u om
mij in mijn eigen huis bevelen te geven
Dat zou ik wel eens willen weten 1
Zij sloeg haar armen over elkaar en
keek hem nijdig aan.
Summers haalde een kaartje te voor
schijn een officieel kaartje één van
de honderd, welke hij een paar weken
geleden had laten drukken en waarvan
hij er nog geen enkel had kunnen ge
bruiken
EDWIN SUMMERS
Hoofdst. Politie Crimineele afd.
Scotland Yard, S. W. 1.
Eenvoudig en zakelijk. Het leerde niet
al te veel. Volgens dit kaartje kon hij
zoowel commissaris als agent xijn.
(Wordt vervolgd.)