Een tocht langs Grebbe- en IJssellinie
Openbare Mededeelingen.
Treffende plechtigheid op het eerste
Nederlandsche oorlogskerkhof.
De Duitsche legerleiding in Nederland
heeft de pers in de gelegenheid gesteld,
zich te overtuigen van den omvang van
de verwoestingen op het gebied van de
gevechtshandelingen en van de verliezen,
die hier zijn gevallen, daar hierover bij
de bevolking een ongemotiveerd groote
ongerustheid bestaat.
Verschillende journalisten hebben van
Den klaag uit via Utrecht een tocht ge
maakt naar het mooie plaatsje Rhenen,
in de buurt waarvan de Grebbe-linie is
gelegen. Daar is fel gestreden.
Na den val van den Grebbeberg in den
nacht van den 13den op den 14den Mei,
zijn de onzen door Rhenen en Eist terug
getrokken, hun positie van huis tot huis
langs den hoofdweg met groote dapper
heid en vasthoudendheid verdedigend.
Natuurlijk heeft dit,_ vooral in Rhenen, zijn
sporen nagelaten.
De zijstraten in de bebouwde kom van
die plaats zijn echter vrijwel intact ge
bleven, evenals de kerk met den beroem
den Cuneratoren.
De spoorbrug en het viaduct in Rhenen
zijn, evenals de bruggen bij Arnhem, Wes
tervoort, Doesburg en Zutphen en over het
Apeldoorn-Dierensche kanaal, die wij op
onzen tocht aanschouwden, door de on
zen vernield.
Op den Grebbeberg.
De Grebbeberg, die even builen Rhenen
ligt, is de hoekpijler van de verdedigings
linie der Vesting Holland. Zooals bekend
mag worden verondersteld, bezit de Ne
derlandsche verdediging benoorden de
groote rivieren drie liniesde IJssellinie,
de Grebbelinie en de Nieuwe Waterlinie.
De eerste heeft tot doel den opmarsch
van den vijand te vertragen, doch de
Grebbelinie diende te worden behouden.
Fel is er gestreden bij de verschillende
•accessen dezer linie, het felst bij den
Grebbeberg, waar de Duitsche troepen
reeds den 11 den Mei aankwamen.
Onze verdediging had van den berg
een ware fortificatie gemaakt, waarbij alle
natuurlijke hindernissen en hulpmiddelen
waren uitgebuit. Aan de flank is de berg
gedekt door den Rijn, terwijl het land aan
de voorzijde was geïnundeerdde Neder
landsche artillerie was bovendien goed
opgesteld en bestreek het geheele acces.
Na feilen strijdfelleren strijd dan el
ders in den lande viel in' den nachi
van den 13den op den 14den de Grebbe
berg, na hardnekkige verdediging door
de Nederlandsche soldaten.
Op den top van den berg zijn de ge
vallenen begraven, de mannen, Duitschers
en Nederlanders, die in eerlijken en dap
peren strijd, hun plichten jegens hun va
derland getrouw, in dit schoone landschap
zijn gesneuveld. In zes graven, twee voor
de Duitschers en vier voor de Nederlan
ders, zijn ongeveer 425 gesneuvelden ter
aarde besteld. Nederlandsche en Duitsche
helmen hangen aan de kruisen en paaltjes
vredig naast elkaar op het eerste Neder
landsche oorlogskerkhcd, onder de rui-
schende boomen van den Grebbeberg.
Een eenvoudige, doch daardoor te meer
treffende plechtigheid heeft hier plaats
gehad. In het bijzijn van de persvertegen
woordigers, van de mannen, die het be
graven verzorgen en van enkele' Neder
landsche en Duitsche militairen, eerde de
Duitsche weermacht bij monde van kapi
tein von der Decken de gevallenen van
beide weermachten.
Na eeuwen zal men nog de helden van
den Grebbeberg gedenken, aldus kapitein
von der Decken, doch wij gedenken ook
den tegenstander. Hem was bevolen te
strijden. Dus streed hij, dapper en ridder
lijk. Hij heeft zijn stelling zoo lang behou
den tot dit eenvoudig niet meer mogelijk
was. Dit beieekent tegenover de Duitsche
weermacht, aldus spr., geen schande.
Op deze plaats zal nu vrede zijnde
tegenstanders zullen hier in vrede naast
elkander rusten.
Als bewijs van de Duitsche achting
voor de onzen, verleende de kapitein ver
leende de kapitein vervolgens het woord
aan den res. eerste luitenant dr. Wiardi
Beekman, die als officier voor speciale
diensten op het algemeene hoofdkwartier
werkzaam is.
Hij bracht namens den opperbevelheb
ber van Land- en Zeemacht een laatsten
groet aan de Nederlandsche soldaten, die
hier begraven zijn. Een laatsten groet na
mens het Nederlandsche leger aan strijd
makkers, die bij de Verdediging van het
vaderland hun leven hebben verloren.
Een laatsten groet namens Nederland, dat
den moed en de trouw, door zijn zonen
in de dagen van den oorlog betoond, nooit
zal vergeten.
In de strijdmakkers, die hier hun laat
ste rustplaats vinden, eeren wij, aldus spr.,
alle officieren, onderofficieren en minde
ren, die hun leven voor Nederland hebben
gegeven.
Zij, die vielen, hebben hun bloed niet
tevergeefs geofferd. Zij hebben de eer
van de Nederlandsche weermacht zij
hebben de eer van hun land hoog ge
houden.
Spr. besloot zijn afscheidsgroet met een
couplet van het Nederlandsche volkslied.
Vervolgens werden namens de Duit
sche weermacht twee groote kransen van
sparretakken en aronskelken met een lint
in de Duitsche kleuren neergelegd op de
graveneen krans op een Duitsch en een
krans op een Nederlandsch graf.
Langs de IJssellinie.
De tocht voerde ons vervolgens via
Wageningen, dat de sporen van den strijd
nog draagt, naar Arnhem. Toen de Duit
sche troepen hier waren aangekomen, na
bij Westervoort een pontonbrug te hebben
geslagen, hadden zij de overgave van
Utrecht geëischtna den val van den
Grebbeberg is deze inderdaad gevolgd.
Hoewel de bruggen bij Westervoort wa
ren opgeblazen, hebben de Duitsche troe
pen, na het geschut van het fort tot zwij-,
gen te hebben gebracht, hier weinig op
onthoud gehad.
De tocht ging vervolgens langs den
IJssel, vaar talrijke, al dan niet geca
moufleerde, bunkers werden waargeno
men. Alle bruggen over deze rivier zijn
door de onzen vernield om den Duitschen
opmarsch zooveel mogelijk te vertragen.
Op den verderen tocht, van Zutphen naar
Amersfoort, was van sporen van gevechts
handelingen geen sprake het leven gaat
hier zijn gewonen gang en het landschap
is vredig. Slechts bij Amersfoort ontwaart
men versperringen en versterkingen, doch
kennelijk zijn deze niet gebruikt.
De eind-indruk van den tocht is deze,
dat op slechts weinig plaatsen in het be
trokken gebied gestreden is. Waar gestre
den is, draagt het landschap natuurlijk
daarvan de sporen, daar tot eer van
beide weermachten met groote felheid
is gestreden, doch de verwoestingen val
len, evenals de verliezen, mede.
Eerlijkheid gewenscht
Uit verschillende plaatsen bereiken ons
geruchten, maar ook berichten over wan
gedragingen van sommige deelen der
bevolking.
Burgers blijken zich niet te ontzien
andere burgers, vooral degenen, die door
de omstandigheden reeds gedupeerd zijn,
van hun bezittingen te berooven.
Diefstal van rijwielen,, zelfs van auto's
is in vele plaatsen aan de orde van den
dag. Elders weer zijn huizen van uitge
wekenen of van tijdelijk niet in hun wo
ningen vertoevenden, doelwit van men-
schelijke hebzucht. Onder het voorwend
sel, dat de afwezigen daartoe vergunning
hebben verleend, worden allerlei kost
baarheden uit de huizen gesleept.
Tegen dit optreden kan niet streng ge
noeg worden gewaarschuwd, noch streng
genoeg worden opgetreden 1
De gedupeerden zullen er goed aan
doen alle plunderingen en diefstallen on
middellijk ter kennis van de bevoegde
autoriteiten te brengen, opdat deze hun
maatregelen kunnen treffen.
Dit is te meer gewenscht, omdat anders
het gevaar bestaat, dat de diefsiallen en
plunderingen op rekening zullen worden
geschoven vein de militairen.
Naar de Duitsche overheid ons mede
deelde, is zulks trouwens reeds geschied.
Er gaan reeds geruchten, dat de Duit
sche militairen zich aan plundering, heb
ben schuldig gemaakt.
Deze onware geruchten (erkend dient
te worden, dat de uitnemend gediscipli
neerde Duitsche troepen uiterst correct
optreden) beïnvloeden de verhouding tus-
schen de bevolking en de bezetting ten
kwade.
Men zal er goed aan doen ze te be
strijden, o.a. door diefstallen en plunde
ringen, door gewetenlooze burgers bedre
ven, onmiddellijk aan ie geven.
REGEERINGSCOMMÏSSARIS
VOOR DEN WEDER-OPBOUW.
De opperbevelhebber voor land- en zee
macht, in overeenstemming met den Duit
schen opperbevelhebber in Nederland,
heeft beleend gemaakt, dat dr. ir. J. A.'
Ringers is aangesteld tot regeeringscom-
missaris voor het herstel van het verkeers
wezen, de drooglegging van onderwater
zettingen, den weder-opbouw van steden,
dorpen en gebouwen en al hetgeen daar
mede samenhangt, en dat deze functie
verder kortheidshalve zal worden aange
diend als„regeeringscommissaris voor
den weder-opbouw".
Inlichtingen over vermisten.
De opperbevelhebber van land- en zee
macht deelt mede, in overleg met den
Duitschen bevelhebber in Nederland, dat
het informatiebureau van het Ned. Roode
Kruis te 's-Gravenhage- voor het verstrek
ken van mondelinge entelefonische in
lichtingen geopend is van 8 tot 18 uur.
Het telefoonnummer is 307111.
Algemeen informatiebureau
opgericht.
De opperbevelhebber van land- en zee
macht deelt mede, dat een algemeen in
formatiebureau is opgericht voor hen, die
inlichtingen wenschen over het lot van
familieleden, die tot de weermacht be-
hooren.
Tot dit bureau kan men zich eiken dag
van 8.0022.00 uur, uitsluitend telefonisch
wenden, en welinterlocaal letter K.P.
Den Haag.
Teneinde de meest belanghebbenden
zoo spoedig mogelijk te kunnen inlichten,
wordt een ieder verzocht alleen navraag
te doen naar direct nabestaanden.
De officieele bekendmaking aan de fa
milie door de zorg van het Nederlandsche
Roode Kruis, blijft ongewijzigd.
Ingezonden mededeeling.
Spoorwegverkeer in Frankrijk in
moeilijkheden.
Door den Duitschen opmarsch in Noord
Frankrijk is 't spoorwegverkeer in Frank
rijk in groote moeilijkheden geraakt. De
Fransche regeering heeft ingrijpende
maatregelen genomen. Den binnenschip
pers is opgedragen te zorgen voor het
vervoer van de voornaamsie goederen.
Het tempo van de vaart der schepen moet
worden opgevoerd.
Noorsche krijgsgevangenen vrij.
De Duitsche autoriteiten hebben bijna
alle Noorsche krijgsgevangenen vrijgela
ten. De overgebleven militairen zullen
binnen 14 dagen naar huis gaan.
Geen Italiaansche waren naar
Palestina.
De Britsche regeering heeft een veror
dening uitgevaardigd, waarbij de invoer
van Italiaansche waren in Palestina wordt
verboden.
Aardbeving in Peru.
Uit Lima, de hoofdstad van den Zuid-
Amerikaanschen staat Peru, wordt ge
meld, dat aldaar een hevige aardbeving
vele huizen heeft vernield of zwaar be
schadigd. De bevolking is in paniek uit
de stad gevlucht.
Amerïkaansche post in beslag
genomen.
Het D.N.B. meldt uit Hamilton op de
Bermuda-eilanden, dat de Engelsche
autoriteit 22 zakken post hebben afge
haald van een Amerikaansch clipper
vliegtuig, dat door een hevigen storm ge
noodzaakt was te landen. Bij deze 22
zakken waren 6 zakken, bestemd voor
Duitschland.
Een speciale opdracht.
Uit Londen wordt gemeld, dat Sir
Samuël Hoare als ambassadeur met een
speciale opdracht uit de Engelsche hoofd
stad naar Madrid is vertrokken.
Handelsverdrag Duitschland-
Bulgarïje.
Het Bulgaarsche Telegraafagenischap
bericht, dat de Duitsche economische de
legatie, welke te Sofia vertoeft en bespre
kingen gevoerd heeft met een Bulgaar
sche delegatie, weldra vertrekken zal.
De besprekingen zijn geëindigd met
een aanvullende overeenkomst op het
Duitsch-Bulgaarsch handelsverdrag van
11932.
Geen verduistering meer in
Zweden
De totale verduistering in Zweden, wel
ke op 12 Mei j.i. was ingegaan, is gister
middag om 3 uur opgeheven.
Demonstraties van Italiaansche
studenten.
In de stad Turijn hebben Italiaansche
studenten betoogingen gehouden tegen de
Britsch-Fransche hegemonie.
De politie heeft verhinderd, dat de stu
denten voor de Fransche en Britsche
consulaten demonstreerden.
Hulpverleening aan Amerïkaan
sche werkloozen.
.President Roosevelt heeft in het Huis
van afgevaardigden bepleit, dat voor
hulpverleening aan werkloozen door
werkverruiming 1100 millioen dollar is
uitgetrokken.
Het Huis van afgevaardigden heeft dit
voorstel aangenomen.
Van deze regeling zijn buitenlanders,
communisten en Nazibundleden uitgeslo
ten. Het is niet bekend, of van deze werk
verschaffing uitgesloten zijn de leden van
den Amerikaansch-Duitschen Volksbund.
Verhoogïng Steenkoolproductïe in
Engeland.
De Daily Tel. en Morning Post schrijven,
dat een dringend beroep is gedaan op de
mijnwerkersorganisaties om te bevorde
ren, dat de mijnwerkers aPhet mogelijke
zullen doen om de steenkoolproductie te
verhoogen.
FRANKRIJK
NEEMT MAATREGELEN TEGEN
DEFAITISME.
In Frankrijk is, naar het A.N.P. meldt,
besloten, dat de politie- en militaire autori
teiten tegen ieder geval van defaitisme
krachtig zullen optreden, teneinde alle on
rust onder de bevolking te onderdrukken.
Landbouw verlof van de Fransche
militairen ingetrokken.
De Fransche soldaten, die met land-
bouwverlof waren, zijn thans opgeroepen.
Naar aanleiding hiervan schrijven de
Fransche bladen, dat het gewenscht zou
zijn, dat men landarbeiders uit Noord-
Afrika en uit Fransch Indo-China de plaat
sen laat innemen van de Fransche sol
daten, wier landbouwverlof is ingetrok
ken. Op deze wijze zal men de soldaten
en de bevolking kunnen redden van een
i dreigenden hongersnood.
Uit den trein gehaald.
Het Zweedsche dagblad Aftonbladet
bericht, dat eenige leden van het Duitsche
gezantschap te Brussel door de Franschen
gevangen genomen zijn. De leden van
het gezantschap waren met een extra-
trein uit België, via Frankrijk en Zwitser
land naar Duitschland vertrokken.
Op open terrein, op Fransch gebied,
werd de trein door de Franschen aange
houden. Drie personen, 2 heeren en een
dame, werden uit den trein gehaald. Elk
spoor van deze menschen ontbreekt.
De New Yorksche beurs dalende.
Onder den indruk van de Duitsche suc
cessen heeft de New Yorksche beurs gis
teren de baissebeweging voortgezet.
Men ziet in deze jongste koersdaling 'n
bewijs van den ernstigen toestand waar
in de geallieerden zich momenteel be
vinden.
De New Yorksche wereldpers wijdt veel
aandacht aan de Duitsche successen. De
geallieerde nederlaag wordt beschouwd
als een voorspel van een Duitsche invasie
in Engeland.
Duitschland kan niet uitgehongerd
worden.
De Duitsche minister van Economische
zaken, dr. Funk, heeft ter gelegenheid van
het bezoek aan Duitschland van de Itali
aansche studiecommissie voor het bank
en verzekeringswezen een toespraak ge
houden.
Daarin zeide minister Funk o.m., dat
Duitschland niet uitgehongerd kan wor
den door de gevoerde voorzichtige voor-
raden-economie.
Steenkolennood in Fjankrïjk.
Berichten uit Frankrijk maken melding
van een in het land heerschenden steen
kolennood,nu door den Duitschen op
marsch de steenkolenmijnen in Noord
Frankrijk van de overige gebieden zijn
afgesneden.
FIRMA G.W. DEN BOER
PRUKKERS-UITGEVERS
Tijdelijk adres:
Noordsingel 154
Middelburg
Opdrachten worden gaarne weer
aangenomen.
De weermachts-indusfrieverloven.
De Opperbevelhebber van land- en zee
macht bepaalt, in overleg met den Duit
schen bevelhebber in Nederland, dat de
weermachts-industrieverloren van kracht
blijven voor degenen, die op 4 Mei van
dit jaar in de fabrieken en werkplaatsen
aanwezig waren.
Wie heeft losloopende paarden
gezien
In overleg met den Duitsche bevelheb
ber in Nederland, deelt de Opperbevel
hebber van land- en zeemacht het vol
gende mede
Indien men bemerkt, dat ergens paar
den los rondloopen, die behoord hebben
of behooren tot het Nederlandsche of het
Duitsche leger, is men verplicht, dit te
melden aan den dichtsbijzijnden militai
ren commandant, die zorg draagt voor
het opvangen.
MOTORRIJTUIGENBELASTING
zal worden gerestitueerd.
De Bond voor Bedrijfsautoverkeer in
Nederland (B.B.N.) heeft eenige dagen
geleden een verzoek gericht aan het de
partement van financiën om restitutie van
motonij tuigenbelasting.
Vele ondernemers toch, hebben met in
gang van het nieuwe belastingjaar hun
verschuldigde motorrijtuigenbelasting al
thans over 3 maanden betaald. Door den
na 1 Mei ingetreden oorlogstoestand en
het daarna volgende verbod om met
motorrijtuigen aan het verkeer deel te
nemen, zijn bedoelde ondernemers in het
autobedrijf verplicht hun bedrijven stop
te zetten. Zij kunnen dus geen profijt
trekken van de door hen betaalde belas
tinggelden.
De B.B.N. weet thans te melden, dat,
naar aanleiding van' het bovenvermelde
verzoek, is medegedeeld, dat restitutie zal
worden verleend voor het gedeelte der
reeds betaalde belasting, welke verschul
digd zou zijn na 31 Mei 1940. Dit heeft
betrekking zoowel op de kwartaalgelden
als op de zgn. 60-dagenkaarten.
Zij, die voor deze restitutie in aanmer
king wenschen te komen, dienen zich met
de belastingkaart te vervoegen ten kan
tore van den ontvanger der directe be
lastingen, waar de belastingkaart werd
verstrekt.
Regeermgsmededeelïngen
per radio.
De Opperbevelhebber van land- en zee
macht deelt, in overleg met den Duitschen
bevelhebber in Nederland mede, dat hij
het doelmatiger heeft geacht de radio-
uilzendingen van de regeering of van re-
geeringsinstanties, voortaan te doen
plaats hebben op werkdagen van 15.30
tot 16 uur en van 19.30 tot 20 uur, op Zon
en feestdagen van 19.30 tot 20 uur.
Wie heeft er schuld aan Rotter-
damsche handelaren?
Allen Nederlanders, die schuld hebben
Rotterdamsche handelaren wordt verzocht
deze schulden zoo spoedig mogelijk te
voldoen.
In Rotterdam bestaat geldschaarschte
en dit brengt groote moeilijkheden met
zich bij de uitbetaling van loonen.
OM 10 UUR THUIS.
De Duitsch militaire autoriteiten in Zee
land maken bekend, dat de bevolking
zich tusschen 10 uur 's avonds en 5 uur
's morgens niet op den openbaren weg
mag bevinden.
Allen, die ter uitoefening van officieele
functies, zich in verboden tijd op straat
bevinden, moeten voorzien zijn van een
speciale vergunning.
Wie het gebód overtreedt stelt zich
bloot aan het gevaar gearresteerd te wor
den, of indien men vlucht, te worden neer
geschoten.
Aflevering bestrijdingsmiddelen
land- en tuinbouw.
De directeur-generaal van den land
bouw deelt mede, dat de aflevering van
bestrijdingsmiddelen voor land- en tuin
bouw verboden is.
De gebruikers zullen grooter hoeveel
heid mogen ontvangen dan voor onmid
dellijk gebruik noodzakelijk is.
De sociale verzekeringen.
Rijksverzekeringsbank, Raden van Ar
beid, Centraal Beheer en Federatie van
Bedrijfsvereenigingen maken bekend, dat
uitvoering van Ongevallenwetten, Ziekte
wet, Invaliditeitswet en Vrijwillige Ouder-
domsverzekering zooveel mogelijk ge
woon wordt voortgezet.
Dringend wordt verzocht, zooveel moge
lijk premieverplichtingen na te komen,
opdat deze organen hunnerzijds hun taak
kunnen vervullen.
De radio-omroepen.
Officieel is gisteren medegedeeld, dat
de zakelijke omroep voortaan weer voor
het oorspronkelijke doel zal dienst doen.
De gewone radioprogramma's zullen
blijvend worden uitgezonden over de golf
lengten 415 en 1875 meter.
