lievige luchtaanval ©p
@ee Srêfiseih convooi
KOMIEK VAN OEN 0A6
De
belamigeira der kerkgen®©!-
schappen Ibljj evacuatie.
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIBBEIBUEGSCHE COURANT GOESCHE COURANT) VAN DONDERDAG 21 MAART 1940. No. 69.
-'V
Berlijn meldl: Negen schepen tot zinken gebracht
Het spel der camouflage
Sumner'Welles, de Amerikaatische onder
staatssecretaris van buitenlandsche zaken,
heeft weer zee gekozen. Beladen met de in
lichtingen, welke hy voor president Roose
velt moest verzamelen, vaart hij naar zijn
vaderland terug. Of hem de ooren tuiten
van al het kabaal, dat zijn reis door ons
wilde werelddeel vergezelde, weten we niet:
als Amerikaan is hij wel wat luidruchtig
heid gewend. Maar hij zal zonder twijfel
eenige ervaringen hebben opgedaan, welke
aan de overzijde van den Atlantischen Oce
aan onverkrijgbaar z\jn. Wü hier in het
Europeesche Westen zien nogal eens neer
op de beschaving van het grootste gemee-
nebest des Amerikaanschen halfronds. Op
het oogenblik echter kunnen we beter de
hand in eigen boezem steken. We maakten
een jungle van onze internationale samen
leving.
Sumner Welles heeft het noodig geoor
deeld, vlak voor zijn vertrek een ontken
ning af te leggen: hij heeft gedurende zijn
verblijf in Europa geen bemiddelaarsrol
gespeeld, deed geen vredesvoorstellen en
ontving evenmin dergelijke ontwerpen.
Men kan den man zeer waarschijnlijk op
zijn woord gelooven. Maar een tweede is,
hoe zijn ontkenning moet worden uitge
legd. Men zou er uit kunnen lezen, dat zün
reis dus geen materiaal heeft opgeleverd
voor een eventueel vredesproject des hee-
ren Roosevelt; dat hij dus alleen maar
inlichtingen mee naar huis brengt, welke
voor de vraag: „voortzetting van den oorlog
of vrede? geen beteekenis kunnen hebben.
Dat nu gelooven wij niet. Wij gelooven, dat
Sumner Welles wel degelijk materiaal bij
zich heeft, op grond waarvan de Ameri-
kaansche president straks een poging tot
bemiddeling zal wagen te ondernemen.
Er is de laatste dagen veel te veel rumor
geweest, om eenig peil te kunnen trekken
op het zeer vele, dat in de pers der oorlog
voerende landen en van Italië werd ge
schreven over de diplomatieke bedrijvig
heid, en dan in het bijzonder over de ont
moeting van Hitler en Mussolini op den
Brenner. Stel, dat de beide dictatoren wer
kelijk een vredesvoorstel ontwierpen. Hun
voornaamste zorg moet dan geweest zijn,
dat voor de buitenwacht verborgen te hou
den. Immers: wie over vrede praat, en dus
blijk geeft, graag een einde aan den oor
log te willen maken, wordt voor zwak aan
gezien. Uit dezen hoofde was het allerminst
verrassend dat de berichten over een pro
gramma van 11 punten tot liquidatie van
het conflict door de koude douche van een
vinnig dementi werden gevolgd. En waar
verschenen die berichten over het vredes-
program? In de Engelsche en Fransche
bladen. En het dementi? Eerst in de Duit
sche, daarna in de Italiaansche bladen
Geen mensch weet, wat Hitler en Musso
lini op den Brenner bespraken, en geen
mensch weet, wat voor „inlichtingen"
Sumner Welles meebrengt naar Roosevelt.
Alles wat daarover gepubliceerd werd en
wordt, berust op onderstellingen, te goe
der trouw en wellicht hier en daar ook te
kwader trouw. Men late zich er niet door
van dé wijs brengen.
Dit moet men steeds voor oogen hou
den: Duitschland, zoowel als de Geallieer
den zouden er niets op tegen hebben, als
zeer binnenkort een einde aan den oorlog-
kwam. Geen der oorlogvoerenden heeft veel
trek, om het verschrikkelijke geweld in zijn
vollen omvang te ontketenen. Te Berlijn,
zoo goed als te Londen en Parijs weet men,
dat aan die ontketening ontzettend veel
risico vast zit, ja, dat ze practisch met zelf
moord gelijk staat. Daarom zal men elke
kans, die zich voordoet om tot een compro-
mis te geraken, zonder twijfel aangrijpen.
Met dien verstande dan, dat de buiten
wacht er in eerste instantie onkundig van
moet blijven.
Het bezoek van Sumner Welles aan Eu
ropa bood zulk een kans. Roosevelt heeft
weliswaar beweerd, dat hij zijn onderstaats
secretaris alleen maar de Europeesche
jungle inzond, om aan de weet te komen,
wat „na den s.trijd" gedaan zou kunnen
worden. Maar, daar heeft niemand veel ge
loof aan gehecht. Hier begon al direct het
streven, de openbare meening om den tuin
te leiden, een streven, dat dan deze week
zijn bekroning vond in het oorverdoovend
lawaai der tegenspraken over de ontmoe
ting op den Brenner. Heeft men ons zelfs
niet willen laten gelooven, dat Von Rib-
bentrop, de Duitsche minister van buiten
landsche zaken, zijn opzienbarende visite op
het Vaticaan afstak, alleen maar om met
den Paus een beetje over koetjes en kalf
jes te babbelen?
Men kan uiteraard niet weten, of de „in
lichtingen", waarmee Sumner Welles zoo
behoedzaam den Oceaan oversteekt, wer
kelijk den grondslag voor een vredesover
eenkomst bevatten. Dat een deel er van
als zoodanig is verstrekt en dat ook Hitier
en Mussolini op den Brenner het een en
ander in die richting bespraken, staat voor
ons als een paal boven water. Het
kabaal der buitenlandsche kranten kan
daar weinig aan veranderen. Die pu-
bliceeren alleen maar, wat van hoogerhand
nuttig geoordeeld wordt en in het onder
havige geval was het nuttige: camouflee
rden wat er in werkelijkheid gaande is.
Straks zal Roosevelt indien het mate
riaal van Sumner Welles hem uiteraard
geschikt genoeg voorkomt moeten doen,
alsof hy persoonlijk en geheel op eigen ini
tiatief, zekere vredesdenkbeelden lanceert.
Laten we van harte hopen, dat hij het er
op zal wagen en dat dan een einde aan
den waanzin zal gemaakt worden.
VLIEGTUIG IN NOORD CHINA
VERONGELUKT.
'Zes dooden.
Een vliegtuig van de lijn MoekdenPei-
ping is gisteren in de buurt van Pingkoe,
op 70 km ten Noordoosten van Peiping,
verongelukt. Zes lijken werden door het
Japansche garnizoen te Pingkoe geborgen.
„Slechts drie vaartuigen
beschadigd", zegt Londen.
Gisteren tegen den avond hebben min
stens tien Duitsche vliegtuigen een hevigen
luchtaanval gedaan op een Britsch convooi
ter hoogte van de vlootbasis Scapa Flow op
de Orkaden.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat
het convooi door de vliegtuigen uiteen werd
gedreven.
Negen oorlogs- en koopvaardijschepen
met een totale tonnage van circa 42.000
ton werden tot zinken gebracht. Twee .koop
vaardijschepen met een totale tonnage van
circa 11,000 ton werden zwaar beschadigd;
een vijandelijk vliegtuig werd in den lucht-
strijd neergeschoten.
Op een na keerden de Duitsche vlieg
tuigen alle behouden terug.
„DRIE SCHEPEN LICHT BE
SCHADIGD".
Een communiqué van de Britsche admi
raliteit vermeldt: „Gisteravond hebben vij
andelijke vliegtuigen een aanval gedaan op
een convooi aan de Schotsche kust. De es-
corteerende oorlogsschepen hebben de vij
andelijke vliegtuigen onder vuur genomen.
Patrouilles van het luchtwapen van de
vloot en van het kustcommando zijn actief
geweest. Op een keer hebben twee vliegtui
gen van de vloot tien Heinkeltoestellen
aangevallen en verspreid. De vijand be
weert, dat verscheidene schepen of tot zin-
Stanley toornt tegen de
neutralen.
Stanley, de Britsche minister van oorlog,
heeft gistermiddag tijdens een lunch te
Londen gesprotten over de positie van de
neutralen. Hij herinnerde aan de crïtielc
in de buitenlandsche pers, die was uitge
oefend op de Britsche regeering, volgens
welke het haar aan energie ontbreekt en
zij te zwak optreedt, dit speciaal in ver
band met de Finsohe kwestie. Waarom
deze critiek?, aldus vroeg Stanley. Omdat
wij de rechten van de neutralen wenschen
te eerbiedigen?
Het is heel gevaarlijk voor de neutralen
nu te meeiiien, dat zij ons de les te lezen
hebben. Dat zou een les kunnen zijn, die
we maar al te graag willen leeren. Wij
hebben ervaren, dat de man, die de rech
ten van de neutralen met voeten treedt,
de voordeelen krjjgt en niet alleen de
voordeelen, ook nog de bewondering. Deze
les zou waarschijnlijk leergierige en be
kwame leerlingen in dit land kunnen krij
gen.
Stanley vervolgde: de uitdaging was met
alleen tot Engeland en Frankrijk gericht,
doch tegen alle landen, die hun eigen weg
gaan en hun eigen gedachten willen heb
ben. Er zün millioenen menschen op de
wereld die denken, hoe blijven wü er uit.
Maar.zü zün er in! Mogelijk nemen zij
niet actief deel aan den oorlog, mogelijk
geven zij uit angst zelfs hulp aan de an
dere züde, doch laat niemand van hen den
ken, dat het resultaat van den strüd, die
begonnen is, hen onverschillig kan laten.
Er is slechts een waarborg, dien wij
kunnen geven en dat is dat Duitschland zal
toonen dat zijn normen van misdadigersre-
geering geen baten afwerpen en dat nooit
zullen doen. Stanley zeide dat sommige
buitenlandei's den oorlog hadden beschre
ven als een „zachten oorlog". Dit is de
taal van toeschouwers van een bokswed-
strüd, die nadaü zü goed gedineerd hebben,
buiten gevaar zitten en. voor de sensatie
een wat heftiger gevecht willen.
Ten aanzien van de critiek op een ge
brek aan initiatief bij de geallieerden, zei-
de Stanley, dat het waar was dat in de
ken zijn gebracht of ernstig schade hebben
opgeloopen.
Een feit is, dat de Britsche oorlogssche
pen of vliegtuigen geen schade hebben ge
leden en dat er ook geen slachtoffers zijn.
Drje neutrale schepen evenwel twee
Noorsche en een Zweedsch hebben gerin
ge schade opgeloopen."
Officieel wordt medegedeeld, dat de
schepen van het convooi, welke beschadigd
werden, de Noorsche schepen „Svinta" en
„Tora Elise" en het Zweedsche schip „Ut-
klippen" zün. De „Svinta" is door de beman
ning verlaten.
Zü is aan boord van een ander Noorsch
schip gegaan. Een der aanvallende Heinkel-
vliegtuigen werd door de luchtdoelartillerie
beschadigd en andere werden door Britsche
vliegtuigen getroffen.
LUCHTALARM.
Op de Britsche Shetland-eilanden is gis
teren herhaaldelijk luchtalarm gemaakt.
Er vlogen Duitsche vliegtuigen boven de
eilanden. Bommen werden echter niet uit
geworpen, zoodat men waarschijnlijk te
doen had met verkenners.
EEN BRITSCHE TREILER GE
ZONKEN,
De Britsche treiler „Lowdock" is gisteren
op de Noordzee gezonken, naar Havas be
weert, tengevolge van een botsing met een
ander vaartuig. Slechts een der opva
renden kon worden gered, zoodat elf man
omgekomen moeten zijn.
AMERICAN BLEND
(Ingez. MedJ
VOOR DE BESCHERMING DER
DUITSCHE JEUGD.
Het D.N.B. meldt uit Berlün:
De Duitsche minister van binnenlandsche
zaken heeft een verordening uitgevaardigd
tot bescherming der jeugd, welke bepaalt,
dat personen beneden achttien jaar zich tij
dens de duisternis niet in straten en op
pleinen mogen bevinden. Het bezoek van ca
fe's en dancings, bioscopen en cabarets, is
aan deze jongemenschen na negen uur 's-
avonds verboden, indien zij zich niet in ge
zelschap bevinden van een opvoeder. Het
gebruik van sterken drank is aan jonge
lieden in café's verboden. Voorts wordt al
len personen beneden achttien jaar verbo
den in het openbaar te rooken.
geschiedenis de helft van de oorlogen ver
loren is door een gebrek aan onderne
mingsdurf, doch cle andere helft was. ver
loren door een gemis aan geduld.
Verlof vrijwilligers van de
landstormkorpsen motor- en
vaartuigendienst.
Blijkens een legerorder heeft de minister
van defensie bepaald, dat wanneer een lich
ting dienstplichtigen van den motordienst
in het genot van onbepaald klein dan wel
groot verlof zal worden gesteld, vrijwilli
gers van het vrijwillige landstormkorps
motordienst, die met betrekking tot hun
dienstplicht tot dezelfde lichting als ge
noemde dienstplichtigen behooren, op het
zelfde tijdstip als die lichting in het genot
van dat verlof kunnen worden gesteld.
Indien dienstplichtigen van de torpedisten
in het genot van dat verlof worden gesteld,
geldt een overeenkomstige regeling voor
de daarvoor in aanmerking komende vrü-
willigers van het vrijwillig landstormkorps
vaartuigendienst.
Zoodra een datum van het vertrek met
verlof voor een lichting der vorenvermelde
dienstplichtigen is vastgesteld, kunnen de
vrijwilligers, die tot die lichting worden
gerekend te behooren en van vorenstaande
regeling gebruik wenschen te maken, daar
toe een verzoek indienen, en wel de vrüwil-
ligers van het vrijwillig landstormkorps
motordienst bü den commandant van het
depót motordienst, de vrijwilligers van het
vrijwillig landstormkorps vaartuigendienst
bij den commandant van het depót vaar
tuigendienst te Rotterdam.
De regeering geeft voorlichting
en treft speciale voorzieningen.
Met prof. dr. 'J. R. Slotemaker de
Bruine, die als contactpersoon tusschen, de
ambtelijke instanties en de kerkgenoot
schappen bij de voorbereiding van de eva
cuatie is ingeschakeld, heeft een redacteur
van het ANP. dezer dagen een onderhoud
gehad over de wijze, waarop de belangen
der kerkgenootschappen bij dit vraagstuk
worden behartigd.
De regeering. aldus prof. Slotemaker de
Bruine, wenscht zich natuurlijk niet in
het interne leven van de kerkgenootschap
pen te mengen. Wel wil zij de kerken be
hulpzaam zijn bij haar taak, hetgeen ge
schiedt door voorlichting vooraf en door
speciale voorzieningen met betrekking tot
de benoodigde gebouwen en lokalen. Daar
om moet ik, zoo zeide prof. Slotemaker de
Bruine, niet als regeeringsvertegenwoordi-
ger, maar als contactpersoon worden ge
zien.
„Ik heb veelvuldig contact met de re-
regeeringsinstanties, die bij de voorberei
ding van een eventueele evacuatie belast
zijn eni mijn bedoeling is ook contact te
hebben met alle kerkelijke personen, met
wie dat gewensebt zal blijken.. Dit contact
ben ik begonnen te leggen met die kerk
genootschappen, welke door het aanta1
hunner lidmaten zonder twijfel met de
evacuafe te maken zullen krijgen: met de
Nederlandsch Hervormde Kerk, met de
Gereformeerde Kerken en met de Roomsch
Katholieke Kerk; Naast de drie genoemde
kerkgenootschappen/ zijn er natuurlijk klei
nere kringen, die mogelijk iets met de eva
cuatie te maken zullen krijgen.
Geen consulaten meer te
Warschau.
Het Amerikaansche staatsdepartement
heeft medegedeeld, dat Duitschland ver
zocht heeft de consulaten van Amerika en
apdere landen te Warschau op te heffen.
De regeering der Ver. Staten is gedwongen
geweest hieraan toe te geven. De Duitsche
regeering heeft den twintigsten Maart als
vertrekdatum vastgesteld. De regeering der
Ver. Staten behoudt zich in deze aangele
genheid al haar rechten voor.
De drie consuls en vice-consuls der Ver.
Twee heeren al op 's Heeren
[wegen,
Die kwamen malkander eens tegen
En de een zei zacht.
Wat de ander net dacht:
Wat kom je toch veel
[„SHELTER'S" tegen.
Shelter Jassen voor Dames en Heeren
(Ingez. Med.)
Het is de bedoeling, de kerkelijke ziel
zorg in de vluchtoorden te doen plaats heb
ben op een wijze, welke zooveel mogelijk
overeenkomt met die der verlaten haard
steden en bovendien aan te passen aan de
nieuwe, uit de omstandigheden- voortvloei
ende, behoeften. De regeering streeft er
ernstig naar de verschillende vluchtoorden,
waarheen de te ontruimen gemeenten zul
len worden overgebracht, aldus te kiezen,
dat geloofsgenooten zooveel mogelijk bij
geloofsgenooten zullen worden onderge
bracht. Er wordt, voor zoover dit doenlijk
is, voor gewaakt, dat het vluchtoord ook
in confessioneel opzicht een narmonieerên-
de omgeving voor cle geevacueerden zal
zijn.
Het voornaamste vraagstuk, dat zich bij
evacuatie ten aa zien van de kerken voor
doet, is wel de voorziening in de behoefte
aan lokaliteiten voor den eeredienst, voor
godsdienstonderwijs, jeugdwerk enz. Deze
behoefte zal zeer verschillend zijn.
Wat het vervoer van archieven en voor
werpen van eeredienst betreft, thans be
staat de mogelijkheid van overbrengen de
zer voorwerpen naar veiliger plaatsen. Is
eenmaal liet gevaar zoo naoij, dat de be
volking gewaarschuwd'moet worden voor
de dreigende evacuatie, dan geldt ook voor
de bedienaren van den godsdienst, dat zü
de mee te nemen bagage tot het uiterste
moeten beperken.
Het Roode Kruis steunt de opleTding
van helpsters in. elke confessioneele nuan
ceering, zoodat ook in geval van oorlog
of vluchtelingen-invasie de ziekenverple
ging zooveel mogelijk aangepast zal zün
aan de geestelijke behoeften der bevolkings
groepen.
Staten te Warschau zullen naar de ambas
sade der Ver. Staten te Berlijn gaan, waar
alle aangelegenheden worden behandeld,
betrekking hebbende op burgers der V. S.
in Polen.
Het departement deelt mede, dat bü de
Duitsche regeering door tusschenkomst van
de ambassade te Berlijn stappen zijn ge
daan, waarbü gewezen werd op de moeilük-
heid bijstand en bescherming te verleenen
aan burgers der V. S. bij afwezigheid van
een geregelde, consulaire vertegenwoordi
ging te Warschau.
De Duitsche regeering is evenwel onver
zettelijk gebleven.
T er herdenking van den sterfdag van HM. Koningin Emma werd Woensdag in het Rosarium te Den Haag door de
„Princevlag" een krans gelegd bij het monument der overleden vorstin.
