|g
»PËLiMSCi!E COURANT
Ca€@E£€HE COURANT)
DER FINNEN
BEROOIDHEID
De wereld is ara afwachting van een
Duitsch-Staiiaansch vredesoffensief
Scherpe Wind
VICKS H0ESTB0NBONS
NUMMER 67 183e JAARGANG
Dagblad. Uitgave C.V. De Middel-
burgsche Courant. Bureaux: te
MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28,
Tel. Redactie 269, Administratie 139;
te GOES: Turf kade, Tel. 2863. Post
giro 359300. Abonnementsprijs voor
Middelburg en Goes 2.30, elders
2.50 per kwartaal. Weekabonne
menten in Middelburg en Goes 18 ct.
■OT»r£y<£^ DRIE BLADEN jüjmhujü ul.AU I a
EERSTE BLAD
19 MAART 1940
Advertentiën 30 cent per regel,
ingezonden mededeelingen 60 cent
per regel. By contract lager. Tarief
op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum 2.10.
„Kleine Advertenties", maximum 6
regels, 75 cent, bij vooruitbetaling.
„Brieven, of adres bureau v. d. blad"
10 cent extra. Bewüsnummers 5 ct.
D'è Finnen hebben den strjjd der heldhaf-
tigen gestreden, en daarna een tragischen
vrede gesloten. Tragiek is aanwezig, waar
een mensch. of een volk, bovenmatig moet
lijden ,en men weet niet waarom. De Fin
nen lijden den barren vrede van Moskou;
nadat ze zich tot het uiterste, Lot aan de
uitputting, hebben verzet tegen een hon
derdvoudige overmacht. Het „d.ctaat" van
Moskou is ais het werk van een beul..
Tijdens den oorlog daar in het hooge
Noorden heeft men getracht de Finnen te
'helpen. Ze ontvingen niet meer clan een
fooi. En zakken vol mooie woorden. Ach,
ais leuzen hen hadden kunnen redden
Het Finsche leger is niet verslagen. Het
hield nog stand toen de vredesonderhande
lingen te Moskou geopend werden. Maar
het hygde; het verbruikte zijn laatste re
serves en zou bezweken zün als een ten
doode vermoeide. Hier kon geen hulp meer
baten.
Ze wisten dat, de Finnen. En daarom aan
vaardden ze, wat ze eerst van de hand had
den gewezen: twintig weken geleden, toen
ze nog frisch en sterk waren en de we
reld verbaasden door hun verschrikkelyken
moed. Maar de wonden, welke het Fin
sche volk door den oorlog opliep zyn mak
kelijker te dragen dan de verminking, wel
ke de tragische vrede het toebracht.
Er is overeenkomst tusschen 't Finland van
nu en 't arme Tsjechoslovakije van den „vre
de" van München: beide landen werden be
roofd van hun militaire bolwerken, weer
loos gemaakt. Maar er is nog grooter ver
schil. Tsjechoslovaküe bezat - weinig natio
nale ruggegraat. Innerlijke tegenstellingen
verzwakten het, deden het een prooi wor
den als een eenzaam schaap van den wolf.
Finland heeft een nationale ruggegraat, die
veerkrachtig genoeg bleek, om het de wa
penen te doen opnemen tegen een onover-
winneiyken vijand. Tsjechoslovakije heeft
niet gestreden voor zijn onafhankeiykheid
het boog het hoofd voor besluiten, waaraan
men het niet deel liet nemen. Finland vocht
met den moed der wanhoop, totdat het
door de knieën zonk, uitgeput; het hield
de beslissingen van zijn doen en laten in
eigen hand...
Nu is er een noodzakelijkheid van voort
zetting van den steun aan Finland. Het
Finsche volk staat voor de zware taak,
zichzelf te hervinden in een voorloopige
berooidheid; materieel: zyn verminkte
staat moet worden gerestaureerd maar
ook geestelijk: het zal moeten opveeren uit
zön neerslachtigheid. Vooral op dit laatste
komt het aan.Een nationale inspanning,
zooals de Finnen zich die vier maandenlang
getroost hebben, brengt uit zichzelf reeds
een verslapping van geestkracht teweeg.
Hoeveel meer moet dat het geval zyn, nu zo
Is uitgeloopen op een deprimeerend verlies.
Men probeere zich eens voor te stellen, wat
aan psychische energie voorhanden moet
zijn, om te ontkomen aan de drukkende
gedachte, dat al de ellende en ontbering
vergeefseh waren, dat men wordt prijs ge
geven feitelijk, aan de grijnzende greep vaq
het bolsjewisme.
Op alle landen, die tijdens den oorlog
Finland steunden „naar vermogen" he
laas ging dit vermogen de armzaligheid van
een welwillende, maar goedkoope liefda
digheid nauwelijks te boven op al deze
landen, rust nu de taak, de Finnen bü te
staan in hun strijd tegen de lethargie Zy
dienen het kleine, dappere volk, dat bloedt
uit duizend wonden, te bewijzen, hoezeer zij
te doen hebben met zyn lot. Zij dienen
maanden- en maandenlang een onafge
broken büstand, in geld en goederen voor
al, te verstrekken als een symbolen-stroom
van brandende symphatie en vriendschap;
opdat de Finnen weten, dat ze niet alleen
staan, dat er zich een wereld van begrip
en medeleven om hen heen bevindt. Zoo
zal men het hun gemakkeiyk maken, te
ontkomen aan de sluipende gevaren van
neerslachtigheid en defaitisme. Zoolang het
oorlog was. hadden de welwillende helpers
gebonden handen; nu echter kan de steun
ten volle effectief worden gemaakt. Niets
staat in den weg. om het Finsche volk in
den strijd, dien het thans innerlük moet
strijden, onbeperkt te schragen.
Men vergete niet. dat ook nu nog Fin
land een dam beteekent, een dam tegen het
oprukken van een ideologie, welke het
Westen met zijn Christelijke beschaving
met cultureele vernietiging bedreigt. En
evenmin vergete men, dat het hier ook
gaat om een zaak van schuldvereffening
De wereld heeft iets goed te maken aan
de Finnen, want het verschrikkelijke leed,
dat hun werd aangedaan, kwam feitelijk
voort uit de ellendigheid dier wereld, een
ellendigheid, waaraan wij allen debet zü'n.
Dat wij en met ons zooveel anderen er toe-
valligerwüs niet aan bloot gesteld werden,
is een kwestie van genade, waarvan wij de
wondere geheimenis nooit zullen doorgron
den, en waarop we nu niet bepaald prat
hoeven te gaan.
j
H. M. de Koningin bracht Maandag in gezelschap van H, K, H. Prinses Juliana een bezoek aan de
bloemententoonstelling „Amstelflora" in de Apollo bal te Amsterdam, De vorstin bezichtigt de expositie.
Worden Berlijn, Rome en Moskou het
eens over den Balkan
EEN VLUCHTELINGENRLTL.
Poolsche vluchtelingen keeren te
rug uit Russisch gebied.
Krachtens een overeenkomst tusschen de
Duitsche en de Sovjet-Russische regeering
kunnen eerlang 14.000 Poolsche vluchtelin
gen uit het Sovjet-Russische belangenge-
bièd naar het gouvernement-generaal te-
rugkeeren. De terugkeer geschiedt in het
kader van een vluchtelingenruil welke een
Duitsche controlecommissie regelt.
Engeland houdt zich
gereserveerd.
Het onderhoud, dat Miissolini en Hitier
gisteren onverwacht hebben gehad op een
klein Italiaansch stationnetje nabij de Duit
sche grens staat op het oogenblik in het
middelpunt der belangstelling. Uit alle
hoofdsteden stroomen berichten, veronder
stellingen, informaties binnen. En niemand
weet het juiste!
Verscheidene bladen komen te voorschijn
met „vredesplannen", die Hitler en Musso
lini zouden hebben opgesteld om te over
handigen aan Sumner Welles voor diens
terugkeer naar Amerika om aan Roosevelt
rapport uit te brengen.
Volgens de officieele berichten hebben
Mussolini en Hitier geheel alleen een ge
sprek gevoerd, terwyl hun ministers van
buitenlandsehe zaken in een anderen wagon
met elkaar spraken. Uit de berichtgeving
der groote bladen zou men echter moeten
opmaken, dat een flink aantal buitenland
sehe correspondenten in de wagon van Mus
solini onder de tafel heeft gezeten om al het
besprokene in de puntjes op te teekenen.
Dit is natuurlijk niet juist, maar uit dezen
stortvloed van berichten, waarin steeds op
nieuw het woord „vrede" opduikt, blijkt
wel duideiyk hoe over heel de wereld de ge
dachten der menschen met dit onderwerp
bezig zijn.
Do meening, dat Hitler zou hebben ge
tracht om Mussolini over te halen deel te
nemen aan den oorlog, is ver in de minder
heid by de veronderstelling, dat Hitier en
de Duce een plan hebben opgesteld, dat als
„laatste vredesaanbod" dienst zou moeten
doen.
In Italië en' Duitschland beschouwt men
deze bü'eenkomst als zeer belangrijk. Men
spreekt hier echter niet van vrede. Wel
tracht men de buitenwereld den indruk te
geven, dat Rome en Berlijn het volkomen
eens zijn en tot op zekere hoogte zal dit
ook wel juist zijn.
HET REFREIN: GEEN VREDE
Berlijn wil de buitenwereld laten denken,
dat het de gedachte voor een vrede uitge
schakeld heeft. De berichten over Hitiers
„vredeseisch", nl. het opgeven van zijn
vlootsteunpunten door Engeland, wijzen
hier wel op. Want er zal geen Duitseher
zün, die ernstig gelooft aan de mogelijkheid,
dat Engeland hierin zal toestemmen, zoo
lang het niet totaal verslagen en machte-
os is.
Noch de Duitsche noch de Italiaansche
bladen weten intusschen mede te deelen
waarover aan den Brenner gesproken is en
wat de besluiten zün van de staatshoofden
m de as-mogendheden.
Londen houdt zich gereserveerd over deze
onverwachte ontmoeting. Waarschijnlijk
vindt Engeland Mussolini's houding allesbe
halve dankbaar nu de Engelsehen juist zoo
soepel zijn opgetreden in de kwestie der
Italiaansche kolenschepen.
Reeds nu echter kondigt Londen aan, dat
het nutteloos is als Hitier nieuwe vredes
plannen maakt, aangezien de Geallieerden
daar niet op zitten te wachten, terwyi hun
vredesvoorwaarden reeds lang bekend zyn.
By alle onzekerheid staat echter wel vast,
dat Mussolini heden nog een onderhoud zal
hebben met Sumner Welles, die morgen
scheep gaat naar Amerika.
En terwijl Rome noch Berlyn openlijk
spreken over de mogelykheid van vrede,
waarbij bovendien de Geallieerden deze mo
gelijkheid op Duitsche voorwaarden
reeds by voorbaat afwijzen, is toch het ver
moeden zeer gegrond, dat Welles inderdaad
r Was-
eon vredesvoorstel zal
hington.
De oorlogvoerenden geven om strijd te
kennen, dat zy tot het bittere einde zullen
doorzetten, maar de wereld heeft sterk net
gevoel, dat dit van beide zyden slechts be
doeld is als poging om .hun „bereidheid tot
vrede" eventueel zoo duur mogelijk te ver-
koopen.
Moge dit op zichzelf g :en mooi beeld bie
den, het is te hopen, dal de vrede nu of
later niet te duur gpfc.cht zal blijken te
zijn! 5- -
ROME—BERLIJN—MOSKOU
Het is intusschen waarschynlijk, dat de
Duce en de Führer niet alleen gesproken
hebben over vredesidealen, maar dat zij
ook terdege aandacht hebben gewyd aan
de vraag wat hun te doen staat als de
vredespogingen mislukken. En dan ligt het
voor de hand, dat een belangrijk onder
werp van gesprek is geweest: de Balkan.
Men weet, dat tusschen het fascistische
Italië en het communistische Rusland ja
renlang heel goede handelsbetrekkingen
hebben bestaan. Een flink aantal Russische
duikbooten zijn van Italiaansche werven te
water gelaten. Toen de Russische beer
echter zijn nagels scheen te schuren Jangs
de grenzen van den Balkan, veranderde
deze verhouding. Van verschillende kanten
wordt ihans de veronderstelling geopperd,
dat Hitier zijn best zou doen om Rusland
en Italië nader tot elkaar te brengen en
zoo mogelyk de as om te buigen tot een
driehoek.
In hoeverre dit juist is, weet men niet,
maar het is wel zeker, dat Hitier werkt
voor de afsluiting van Zuid-Oost-Europa
tegen geallieerde invloeden. Wellicht
tracht hy een Duitsch-Italiaansch-Russi-
sche garantie op te stellen voor den Bal
kan- Misschien ook wil hij probeerén dat
deel van Europa te verdeelen in „in
vloedssferen."
De Romeinsche correspondent van de
„News Chronicle" meldt, dat Hitier vol
gens Vaticaansche kringen een vredesplan
heeft ingediend, dat aan den Paus en aan
Sumner Welles is voorgelegd. Hij voegt
hieraan toe, dat naar men gelooft, de reis
naar den Brenner ten doel had dit plan te
bespreken. Het plan zou volgens dezen cor
respondent de volgende punten bevatten:
„Ontwapening te land, ter zee en in de
lucht.
Terugkeer naar het viermogendhedenpact
tuschen Frankryk, Engeland, Italië en
Duitschland, die een Europeesch directo
rium zouden vormen, dat in de plaats zou
moeten komen van den Voklenbónd.
De mogelykheid van een kruistocht tegen
het bolsjewisme.
Erkenning van de vrijheid van gods
dienst.
Emigratie der Joden van Duitschland
naar Palestina, Oost-Afrika en Madagascar.
Teruggave van de Duitsche' koloniën bin
nen de twintig jaar.
Vorming van een nieuw onafhankelyk
Polen met grenzen welke door een inter
nationale commissie zyn vastgesteld.
Oplossing van alle minderhedenvraag-
stukken door landverhuizing op groote'
schaal.
Vorming door de Tjechen, Slowaken en
Magyaren van een drievoudigen staat, ver
bonden met Duitschland.
Oostenryk blyft deel uitmaken van het
Duitsche Rijk.
Vorming van een Donau-statenbond, om
vattende Duitschland, Italië, Bohemen, Slo
wakije .Hongarije en Roemenie.
Geen wyziging in. den status quo op den
Balkan.
Vry douaneverkeer voor Italië in Dji-
boeti en herziening van den status der Ita
lianen in Tunis.
Vrij verkeer door het Suez-kanaal voor
alle mogendheden.
EN'ANDERS: HET GROOTE
OFFENSIEF.
In een telegram aan de „New York Times"
wordt gezegd, dat Von Ribbentrop deze
voorwaarden ook aan Sumner Welles heeft
overhandigd, en dat hij tegenover ieder zou
hebben verklaard dat in het voorjaar een
groot offensief zou worden ontketend als
het streven naar den vrede faalde. Volgens
oen theorie zou Sumner Welles Mussolini
ervan overtuigd hebben, dat er voor zulk
een vredesplan geen hoop was en dat
Mussolini daarom met Hitler is gaan spre
ken om hem ertoe te bewegen, het plan
aanzienlyk. te wijzigen.
MUSSOLINI TERUGGEKEERD.
Het DNB meldt uit Rome: Mussolini is
Maandagavond om 11 uur 45 te Rome aan
gekomen in gezelschap van Ciano en de
leden van zijn gevolg, alsmede den Duit-
schen ambassadeur1 tê Rome, von Macken-
sen.
Hoewel de aankomst een volkomen par
ticulier karakter droeg en tot geen enkele
byzondere ontvangst aanleiding gaf, had
den verscheidene- ledon der regeering zich
naar het station begeven om den Duce te
verwelkomen.
Een talrijke menigte heeft hem on
danks het nachtelijk uur een stormachtige
ovatie gebracht.
ITALIAANSCHE PERSSTEMMEN.
De Italiaansche bladen kennen aan de
ontmoeting tusschen Hitler en Mussolini
een sensationeel karakter toe. Zij pub!'
ceeren de berichten erover onder enorme
koppen.
De „Popoio di Roma'' schryft, dat het
onderhoud waartoe tijdens het bezoek
Von Ribbentrop werd besloten,, geheel de
aandacht van internationale politieke krin
gen in beslag neemt. Het blad herinnert
eraan, dat het laatste rechtstreeksche on
derhoud tusschen de beide staatslieden da
teert van de conferentie van München. De
ze aanwijzing, zoo vervolgt het, is
doende om de gebeurtenis van heden te
kenmerken en aan te toonen, dat zy los
staat van iedere bijzondere toevalligheid van
min of meer rechten datum. Het is duide-
lyic dat het hier gaat om een ontmoeting
tusschen de regeeringschefs van twee lan
den, die door nauwe politieke banden ver
bonden zijn, voor het bestudeeren van den
algemeenen toestand.
EEN FACTOR: MACHT EN WIL.
Het DNB. meldt uit Berlyn:
De in hartelijken geest gevoerde be
spreking van 2% uur tuschen Hitier
Mussolini op den Brenner vormt voor de
Duitsche pers uiteraard het belangrijkste
politieke onderwerp van bespreking.
„Deölkïsche Beobachter" schryft:
Dat over den aard dezer ontmoeting der
beide grootste, revolutionairen van Europa
op dit oogenblik r.iets gezegd kan worden,
hééft geen verklaring 'noodig. Daarvoor
is een woord voldoende: het is oorlog.
Aan de uitwerking zal de wereld het "ka
rakter der ontmoeting van den Brenner
leeren kennen. Wanneer Führer en Duce
byeenkwamen, zijn nog steeds besluiten
van Europeesche draagwydte genomen. Op
den Brenner zyn dientengevofge ook geen
verdachte compromissen besproken. In de
ze groote tijden is er slechts een factor:
macht en wil.
De belangengemeenschap tusschen
Duitschland en Italië, schryft de „Berliner
Boersenzeitung" is in de ontmoeting op
den Brenner weer symbolisch en practiscli
tot uitdrukking gekomen. Deze gemeen
schap is zoo sterk en heeft zulk een in
vloed op de geheele wereldpositie, omdat
zy niets te maken heeft met gangbare
coalitie, doch omdat zij uit de gelykvor-
migheid der houding van beide volkeren
tegenover de belangrykste nationale en in
ternationale levenskwesties voortspruit.
EEN ANDERE ONDERSTELLING.
Reuter meldt uit Stockholm:
De Berlijnsche correspondent van „Stock-
holms Tidningen" bespreekt de ontmoeting
tusschen Hitier en Mussolin! en gelooft,
dat. beide leiders tot het volgende beslo
ten zyn:
1. Zich volledig accoord te verklaren
wat de vredesvoorwaarden betreft, welke
aan Sumner Welles ten behoeve van Roo
sevelt moeten worden overgebracht.
2. Tegen eiken prys te vermyden, dat
de oorlog wordt uitgebreid tot de Middel
landsche zee en het Nabije Oosten.
De zomertijd begint op
19 Mei.
By Kon. besluit van 9 Maart 1940 is be
paald, dat de vervroeging rrtet een
uur van den wettelyken tyd' dit jaar zal
aanvangen den 19en Mei en zal ein
digen den 6en October.
SBromzen klokken voor den
Duitschen metaalvoorraad.
AFGIFTE VERPLICHT GESTELD.
Het D.N.B. meldt uit Berlyn:
Het staatsblad publiceert een verordening
ran den gevolmachtigde voor hel. vierjaren
plan, veldmaarschalk Goering, waarbij de
bronzen klokken moeten worden aangege
ven en afgeleverd, teneinde de voor een
oorlog op langen termyn benoodigde me
taalvoorraad te vormen.
Koperen onderdeelen van gebouwen moe
ten voorloopig alleen worden aangegeven.
Het tydstip der aflevering blyft voorbehou
den. De wegneming en het vervoer der klok
ken geschiedt op rü'kskosten. Na den oor
log zal metaal ter vervanging van de bron-
klokken beschikbaar worden gesteld,
alsmede een behoorlyke schadevergoeding
voor de klokken worden verleend. De ryks-
minister van economische zaken kan uit
zonderingen van de plicht tot aflevering
toestaan.
Sumner Welles is geen
bemiddelaar.
De minister van buitenlandsehe zaken
der Ver. Staten, Cordell Huil heeft giste
ren tegengesproken, dat Sumner Welles
eenigerlei rol gespeeld heeft als tusschen-
persoon in onderhandelingen tusschen
vreemde mogendheden tydens de bespre
kingen, die hy gevoerd heeft met staats
lieden in de door hem bezochte Europee
sche hoofdsteden. Huil voegde hieraan toe
dat Sumner Welles alleen naar Europa
is gegaan om feiten te verzamelen en dat
hy zich hier strikt aan gehouden heeft. ■-
Men gelooft te Rome dat Sumner Wel
les morgenochtend een bezoek aan M'usso-
lini zal brengen om in de gelegenheid te
zyn het resultaat van de bijeenkomst tus
schen Hitier en den Duce te vernemen.
maakt Uw keel droog en effent den o»°or«'
v/eg voor verkoudheden." Verzacht e DO°*'
maak Uw keel vochtig met
.T
3. Een Duitsch-Italiaansch bondgenoot
schap te vormen in Zuidoost Europa dat
een ruime bron van voedselaanvoer moet
worden voor Duitschland en Italië.
4. De vorming van een gemeenschappe
lijk front van de „bezitlooze staten" te
gen de „plutocratische mogendheden."
5. De leden van dit front moeten tot
overeenstemming komen over de funda-
menteele richtlijnen voor een nieuw ge
stabiliseerd Europa.
De correspondent denkt voorts, dat
Italië niet den oorlog zal ingaan, doch een
gebaar zal maken in Duitschlands voor
deel.
FRANSCHE MEENINGEN.
De correspondent van de Fransche „Jour
nal" te Zurich meent, dat by het onder
houd tusschen Hitier en Musrolini gewerkt
is aan een vredesprogramma, dat de mi
nimum voorwaarden omvat, waarop het
Derde Ryk bereid zou zijn, vrede te sluiten
als een hooge internationale autoriteit als
Hét Vaticaan of Roosevelt mocht besluiten,
het initiatief tot een bemiddeling te ne
men. Dezelfde correspondent wijst op de
levendige gedachten-wisselingen, die de
laatste dagen tusschen Berlijn, Rome en
verscheidene hoofdsteden op den Balkan
worden gevoerd. De aandacht van Duitsch
land zou gericht zijn op Zuidoost-Europa
en het Nabye Oosten, waar volgens Ber
lyn ernstige gebeurtenissen zouden wor
den voorbereid. Gisteravond ging in de
Duitsche hoofdstad het gerucht, dat zeer
binnenkort een bezoek van Von Ribben
trop aan deze gebieden kon worden ver
wacht.
Naar de „Oeuvre" meent te weten, ge
looft men in bevoegde keringen in de
groote hoofdsteden, dat het orderhoud tus
schen Hitler en Mussolini een tweeledig
doel had. In de eerste plaats: van Italië
de instemrrwng ite verkrygen mef een
Duitsch-Italiaansch-RussTsch pact, waar
bij Midden-Europa en de Balkan worden
gegarandeerd. Duitschland zou terstond de
totstandkoming van dit garantiepact wil
len aankondigen. Hitier meent, dat dit de
eenige leans js, die hem nog overblyft, om
de democratiën een Duitsch vredesplan te
doen aannemen. De definitieve opstelling
van het programma van zulk een vrede
was het tweede doel van de ontmoeting.
GEEN BRITSCH COMMENTAAR.
De diplomatieke redacteur van Reuter
verneemt, dat Britsche officieele kringen
op de bijeenkomst tusschen Mussolini en
Hitier geen commentaar hebben te leve
ren.