lp fyv0tnncï&ïe lp |Jf
HIDDELBURGSCHE COURANT
UGOSSCHE COURANT
Wat de wereld zegt over d©m
Firaselh-iRsjgsiselhicsm vrede.
Een staatsgreep van Finsche
©fflderen verijdeld
ïieeu jaar bemalisig dera
polder Walcheren.
NUMMER 63 183e JJAKGANG
Dagblad. Uitgave G.V. De Middel-
burgsche Courant. Bureaux: te
MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28,
Tel. Redactie 269, Administratie 139;
te GOES: Turfkade, Tel. 2863. Post
giro 359300. Abonnementsprijs voor
Middelburg en Goes 2.30, elders
2.50 per kwartaal. Weekabonne
menten in Middelburg en Goés 18 ct.
TWEE BLADEN EERSTE BLAD
DONDERDAG
14 MAART 1940
Advertentiën 30 cent per regel,
ingezonden mededeelingen 60 cent
per regel. By contract lager. Tarief
op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum 2.10.
„Kleine Advertenties", maximum 6
regels, 75 cent, bij vooruitbetaling.
„Brieven, of adres bureau v. d. blad"
10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct
„Een nederlaag voor de Geallieerden''
meent Berlijn
Eerder het tegendeel"beweert Londen
De geheele wereldpers bespreekt den
vrede, d.e thans tusschen Finland en de
Sovjet-Unie gesloten is en hoewel hij nog
door het parlement geratificeerd moet wor
den over het algemeen, wel als definitief
beschouwd wordt.
De Engelsche pers houdt zich gereser
veerd, de Duitsche pers juicht, de Ameri-
kaansche kranten zien de toekomst voor
Finland donker in. Maar allen, groot en
klein, zijn het eens in e e n opzicht: lof voor
den heldenstryd der Finnen.
Slechts de pers van één enkel land maakt
hierop een uitzonder.ng. De Russische kran
ten eischen den roem van dezen oorlog op
voor het roode leger en het Kremlin. Zij
wijzen op de menschlievendheid van Mos
kou, dat erin toestemt een onafhankelijk
Finland te laten bestaan
OPERATIEBASIS VERLOREN"".
„Het vredesaccoord tusschen de Sovjet-
Unie en Finland, zoo schrijft de Russische
„Prawda", waarborgt de veiligheid der
grenzen van de Sovjet-Unie en liquideert den
oorlog in Noord-Europa. Dit beteekent een
ernstige nederlaag voor de Engelsch
Fransche oorlogsaanstokers. De taak, welke
de Sovjet-Un.e zich gesteld had, is vervuld.
De staking der vijandelijkheden vervult het
Sovjetvolk met groote voldoening. Lang
genoeg hebben de Engelschen en Franschen
Finland, zooals vroeger Polen en andere
landen, tot een oorlog tegen de Sovjet-Unie
aangespoord. Him plannen, die een oorlog
in heel Europa moesten teweegbrengen, zijn
mislukt. De oorlogaanstokers hebben een
van hun beste operatiebases in den tegen
de Sovjet-Unie voorgenomen oorlog verlo
ren".
„EEN UNIEKE NEDERLAAG"
De Duitsche bladen zien in het sluiten
van vrede tusschen Rusland en Finland een
nederlaag der Westelijke mogendheden.
De „Essener National Zeitung" spreekt
van een „waarlijk unieken politieken neder
laag" voor Londen en Parijs. Chamberlain
en Daladier, aldus dit blad, staan voor een
nederlaag van zoo ongehoorden omvang, dat
men de consequenties slechts bij benadering
kan schetsen. De Britsche poging tot uit
breiding van den oorlog in Noord-Europa en
tot voorbereiding van een tegen Duitsch-
land gerichten flankaanval is mislukt.
De Sovjet-Unie heeft in overeenstemming
met haar zeer belangrijke rol als groote
mogendheid en als belangrijke militaire
factor tegenover den Finschen staat, die
zijn eigen kracht en innerlijke sterkte be
wezen heeft, het standpunt ingenomen, dat
haar thans in het geheele Europeesche
Oosten, van Moermansk tot aan de Zwarte
Zee toekomt.
Ook de Berlijnsche correspondent van
het „Hamburger Fremdenblatt" herinnert
er in verband met het „politieke compro
mis tusschen de strategische aanspraken
van Rusland en den hartstochtelijken strijd
van een klein, maar trotsch volk om het
behoud van zijn staatsouvereiniteit" aan,
dat de Westelijke mogendheden het waren,
die er zich in haar beschouwingen sedert
maanden aan hadden gewend, de statenwe-
reld van Scandinavië aan te duiden als hun
Noordelijk front.
Terecht mag daarom gezegd worden, dat
deze vrede gelijk geacht kan worden aan
een zwaren moreelen en politieken neder
laag voor de Westelijke mogendheden. Zij
hebben sedert het uitbreken van de Euro
peesche vijandelijkheden een eersten slag
van groote strekking verloren.
DE ENGELSCHE LEZING.
Reuters diplomatieke correspondent
schrijft: Gewoonlijk welingelichte kringen
te Londen, komen niet onder den indruk
van de beweringen der Duitsche en pro-
Duitsche pers, volgens welke deze regeling
een nederlaag vormt voor de Geallieerde
zaak. Het is juist, dat een kleine staat over
donderd is en gedwongen om te wijken voor
eischen van een machtigen, onscrupuleuzen
nabuur. Ook heeft het beginsel der solidari
teit der kleine, neutrale staten een klap ge
kregen. Maar materieel is de positie der Ge
allieerden niet slechter geworden. Eerder
het tegendeel.
De Geallieerden zijn zeker niet de verlie
zers. De Geallieerden hebben de Finsche
regeering voortdurend oorlogsmateriaal van
allerlei aard geleverd. Deze stroom van
waardevol oorlogstuig zal thans ophouden.
Men zou kunnen zeggen, dat Rusland thans
ontlast zal zijn van de uitputtende oorlogs
inspanning en vermoedelijk in staat zou
kunnen zijn om meer economische hulp te
verleenen aan Duitschland. De Russische
verliezen zijn echter zoo zwaar geweest, dat
Rusland zich nog eenigen tijd zijn wonden
zal moeten likken en het hoofd zal moeten
bieden aan een aanzienlijke inspanning om
zijn eigen hulpbronnen te herstellen. Niet
vergeten moet worden, dat er geen pact
tot wederzljdschen bijstand bestond tusschen
Rusland en Duitschland, alleen een non-
agressieverdrag. Daarom, ook al mag
Duitschland hopen op en streven naar het
verkrijgen van grootere leveranties van
olie, levensmiddelen en grondstoffen van
zijn Oostelijken nabuur, zijn zij, die het best
op de hoogte zijn met de toestand in Mos
kou er van overtuigd, dat Rusland in de
eerste plaats de Russische belangen zal
overwegen en niet de Duitsche".
„ER MOET SNELLER BESLIST
WORDEN".
De Parijsche bladen toonen zich diep ge
troffen door het Finsche drama.
De „Journal" schrijft: „Laat de Finsche
zaak ons een les. zijn. Of het nu oorlog be
treft of diplomatie, er moet sneller beslist
worden. Wij moeten ons er niet meer mee
tevreden stellen, ons te verdedigen en de
noodige initiatieven te laat te nemen".
De „Matin" stelt vast, dat het bolsjewisme
zich in Scandinavië in een goede positie
bevindt om eens den opmarsch te kunnen
voortzetten, d.e de soldaten van Manner-
heim tot staan hebben gebracht. De Geal
lieerden zouden dus, door de zaak als afge
daan te beschouwen, een kapitale fout be
gaan.
De „Excelsior" betoogt, dat het recht van
Finland boven alle andere rechten ging
„Het schreef ons onze pbcht voor. Wij zul
len den oorlog niet winnen, als wij ons er
toe bepalen, juridische stellingen in te ne
men, terwijl onze tegenstanders strategi
sche posities bezetten, en maar al te dik
wijls onwettige.
Elders verklaart hetzelfde bladFran
krijk en Engeland kunnen zich voegen naar
bepaalde blinde, egoïstische en waarschijn
lijk tijdelijke neutraliteiten. Doch de Fran
sche en de Engelsche regeering zullen haar
waakzaamheid en kracht moeten verdubbe
len, want zij zouden niet kunnen berusten
in partijdige neutraliteiten, die stelselma
tig aanvallers begunstigen, ten nadeele van
de mogendheden, die de wapens hebben op
genomen om de agressie te onderdrukken".
BEGIN VAN HET EINDE
De „New York Times" verklaart in een
hoofdartikel over het Finsch—Russische
accoord: De voorwaarden zijn hard. Er
moet wel algemeen de vrees heerschen, dat
het Kremlin, wreed, brutaal en volkomen
zonder moraal in zijn politiek, de voordee-
len van dit accoord zal gebruiken om in de
komende paar maanden of jaren geheel
Finland te bezetten en te bolsjewiseeren.
De sneeuw kwam,
te laat
Gisteravond heeft de Finsche opperbevel
hebber maarschalk Mannerheim, den
laatsten dagorder van den oorlog uitgege
ven. (Men zie pag. 1 van het 2e blad).
Deze dagorder werd per radio uitgezonden
en maakte diepen indruk.
Reuter meldt uit Helsinki, dat vele sol
daten hun tranen niet konden bedwingen.
Reuter bericht verder:
Naar gelang meer feiten bekend wor
den, wordt het steeds duidelijker, dat Fin
land weinig anders kon doen dan vrede
sluiten. Geleidelijk dringt het door, hoe
ernstig de militaire positie was. In Zuid-
Finland maakten de Russen b(j hun op
marsch over het ijs zulke vorderingen, dat
-de kustbatterijen ten Oosten van Helsinki
reeds in actie hadden moeten komen.
Behalve de 15.000 dooden aan Finsche
zijde, welk cijfer Mannerheim gisteravond
noemde, zouden alleen in Februari nog
15.000 Finnen ernstig gewond zijn.
De sneeuw, waarom iedereen in Finland
heeft gebeden, is tenslotte vandaag begon
nen te vallen te laat om het land te
redden.
De ratificatie van het vredesverdrag door
het Finsche parlement wordt vandaag of
morgen verwacht. Er bestaat geen twijfel
omtrent den uitslag der stemming, want,
naar vernomen wordt, heeft de Finsche
premier Ryti, vóór hij naar Moskou ver
trok, garanties gekregen van zyn parle
mentaire collega's.
De economische gevolgen voor Finland
van de grenswijziging zullen in velerlei op
zicht ernstig zijn. Ongeveer 20 procent van
Finlands uitvoer ging over Wiborg en ver
der 10 procent over Hangoe. Een groot aan
tal belangrijke houtpulpfabrieken en hout
zaagmolens zullen door de Russen worden
overgenomen.
Japan verwacht krachtiger
Russische actie in het Verre
Oosten.
De Japansche ,-Nitsji Nitsji" meent, dat
de Russisch-Japansche onderhandelingen in
het Verre Oosten als gevolg van het Finsch
Russische vredesaccooi 1 in een impasse
zullen geraken'. Het bla^vvesmoadt dat de
Sovjet-Unie thans in het Verre Oosten een
taaier houding zal aannemen.
De „Asahi Sjimboen" verklaart", dat men
in de kringen van het Japansche ministerie
van buitenlandsche zaken aan het Finsch
Russische verdrag de grootste beteekenis
hecht, niet alleen vanwege de groote uit
werking op de houding van Scandinavië,
doch ook, omdat men verwacht, dat het
zal leiden tot een krachtiger politiek in
het Verre Oosten, zoowol van de Sovjet-
Unie als van Duitschland.
Teleurstelling in het leger.
Zooals wij reeds gemeld hebben, zijn
twee 'Finsche ministers afgetreden. Men
verwacht, dat binnenkort een algeheele
reorganisatie van het Finsche kabinet zal
plaats hebben.
Het aftreden van de twee ministers
schijnt in verband te staan met een staats
greep van een groep hooge officieren
welke dezer dagen verijdeld is. Deze groep
wilde den strijd niet opgeven, maar door
vechten. Een groot aantal hooge officieren
is afgezet.
In een proclamatie zegt de Finsche re
geering, na hulde aan de gevallenen te
hebben gebracht;
„Toen de regeöj'ing besloot de vijan
delijkheden te staken en vrede te sluiten
deed zij dat met de wetenschap, dat het
Finsche volk op die wijze voor een groo-
ter ongeluk gespaard zou blijven. Met de
hulp van ons kundig geleid leger en van
ons geheele volk en door de offers van
onze jeugd zijn wij in staat geweest de
kostbaarste dingen, welke wij bezitten, te
behouden: de vrijheid en onze nationale
eer."
DE REACTIE DER SOLDATEN.
Niet' alleen onder de officieren bestond
ontevredenheid. Reeds eenige dagen gingen
er aan het front geruchten over vredeson
derhandelingen. Maar niemand wist het
ware. Tenslotte werd echter medegedeeld
aan de officieren aan het front, dat om
11 uur gistermorgen de vijandelijkheden ge
staakt zouden worden. Om 10 uur klonk
het signaal. Vele soldaten konden niet be
grijpen, dat de strijd ineens was afgeloo-
pen. Zij waren echter zeer teleurgesteld
toen zü vernamen, dat zij de stellingen
welke zy zoo lang tegen de overmacht
hadden verdedigd, thans moesten prysge-
ven. Geruimen tijd heeft het erop geleken
dat het leger geen genoegen zou nemen
met de beslissing der regeering. Het ge
zag van Mannerheim schynt den doorslag
gegeven te hebben bij de soldaten.
De Russen hebben op bepaalde punten
den stryd voortgezet tot precies 11 uur.
Het Zweedsche vrüwilligerskorps meld
de zelfs, dat het Russische geschutvuur tot
tien minuten over 11 geduurd had.
Toen de Finsche soldaten eindelijk het
nieuws in zich opgenomen hadden, kenden
zy nog maar een verlangen: slapen!
De Finsche radio zond treurmuziek uit.
De kranten verschenen in een rouwrand-
Op straat vormden zich hier en daar
groepen menschen, die gezamenlijk zongen:
,Een vaste burcht is onze God."
Zweden deed wat liet kon
om Finland te helpen,
„Een bondschap van rouw".
De Zweedsche minister van buitenland
sche zaken, Güntlier, heeft gisteren voor
den Ryksdag een verklaring afgelegd,
waarin hij o.m. zeide:
„Het bericht over het sluiten van den
vrede tusschen Finland en Rusland, een
bericht van zoo uiterst groot belang voor
het geheele noorden, heeft ons vandaag be
reikt. Nooit nog hebben wy volkeren van
het. Noorden die den oorlog verafschuwen
en haten, de diepe, heilige beteekenis van
den vrede gevoeld zooals vandaag.
Ditmaal komt het vredoVooricht ook tot
ons als een boodschap van rouw, omdat
de vrede zooveel bloed heeft gekost en
vooral, omdat ons broedervolk hem heeft
moeten koopen met zoo zware offers.
Maar wanneer ooit een volk voor den vre
de heeft gestreden in een oorlog, die het
werd opgelegd, met zuiver geweten en on
bevlekte eer, dan is het wel het Finsche
volk in dezen oorlog.
Eigenlyk zou het niet nooöig moeten zijn
te verklaren, dat de Zweedsche regeering
zich by haar bemiddelend optreden zorg
vuldig heeft onthouden van alles, wat na
deel zou hebben kunnen toebrengen aan
Finland, maar dat zy integendeel heeft ge
tracht alle mogelykheden uit te buiten om
de belangen van dat land te dienen.
Van zekere zijde heeft men als een on-
vriendelyke daad, reeds jegens Finland, het
feit voorgesteld, dat de Finsche regeering
Russische voorstellen werden overgebracht,
welke zy byna niet kon aanvaarden. Het is
mij onmogelijk de gegrondheid van deze
opvatting in te zien. De Finsche regeering
moest in ieder geval belang stellen in het
doel. dat de vijand zich had gesteld.
Het verstrekken van inlichtingen heeft
R«5m 188 ™!J5®en kubSefee nieter water
werd tot 1940 verwerkt.
Morgen, 15 Maart, zal het juist tien jaar
geleden zyn, dat het eerste gemaal op Wal
cheren, dat het waterpeil van geheel
het eiland bewesten het kanaal regelt,
officieel m gebruik werd gesteld. Er kwam
daarmede een einde aan het onder water
Staan van uitgestrekte vlakten van het
lage deel van het eiland. Schrüver dezes
herinnert zich nog als de dag van gisteren,
dat hij met een der commissarissen van den
polder een tocht maakte naar de omgeving
van Biggekerke en met een driewielskar
tot midden in een meer reed, waar een
maal een vruchtbare weide was.
Men was geheel afhankelijk van de wind
richting of spu.en al of niet mogelijk was.
Het gemaal, waar aanvankelyk vooral de
eigenaren van hooger gelegen gronden zich
krachtig tegen verzetten, kwam er ten
slotte door en nu by het tweede lustrum
kan men zich de .ellende van vroeger haast
niet meer indenken.
Er is reden tot een herdenking met enkele
woorden. Een groote schaduw ligt er op
deze herdenking en wel, dat hy, wiens naam
het gemaal zoo terecht draagt, voor 'n paar
maanden aan de zijnen en aan zyn werk
is ontvallen. Wijlen jhr. Boreel zag met het
in werkingstellen van dit gemaal door den
Commissaris der Koningin, de kroon zetten
op een voorbere'ding van jaren. Het eerste
gemaal is gevolgd door twee kleinere, dat
bij de Zuidwatering en dat bij Veere en heel
Walcheren wordt nu bemaald
Dat het gemaal „De Boreel" van groote
beteekenis is, blykt wel uit het feit, dat
het een oppervlakte van ongeveer 14000
ha bemaald, maar wellicht nog meer uit
hetgeen aan water in de afgeloopen tien
jaar is verwerkt. In de 9V4 maand van 1930
was dit 17 millioen m3, in 1931 13,5; in
1932 18,5; in 1933 3,4: in 1935 8,4; in 1936
25,9; in 1937 .34,2; in 193S 11,5 en in 1939-
32,5 m3, alzoo tot 31 December j.l. 169,5
millioen m3 water. Het zal de meeste lezers
wel niet makkelijk vallen zich een juiste
voorstelling te maken van deze hoeveel
heid, wy althans zien daartoe geen kans;
maar dat het heet veel is, zal wel ieder be-
grypen.
Nu wij toch cijfers geven, zij gemeld, dat
het gemaal onder Ritthem, dus by de Zuid
watering, op 10 November 1936 begon te
werken en dit in dat jaar reeds 1.5 opmaal-
de; in 1937 6.2; in 1938 2.6; in 1939 5.8 of
totaal reeds 16.1 millioen m3 water in ruim
3 jaar.
In 1938 kwam het gemaal bü Veere ge
reed en over 1939 heeft dit reeds een cijfer
van 2.53 millioen m3 bereikt.
Door de drie gemalen samen is tot eind
1939 188.13 millioen m3 overtollig water
weggehaald. De tegenstanders van destijds,
zuilen nu toch wel overtuigd zün van hun
verkeerd inzicht. De wensch van den voor
zitter van den Polder, mr. H. F. Lantsheer,
dat de Commissaris der Koningin nog lan
ge jaren, van nabij de vruchten van de
opening zou zien, is tot op heden gelukkig
in vervulling gegaan. Dat van de toen aan
wezige vertegenwoordigers van Ged. Staten
mr. R. M. van Dusseldorp ook reeds voor
goed is heengegaan is een tweede schaduw
op dezen herdenkingsdag.
Alvorens tot de in gebruikstelling over te
gaan heeft de Commissaris der Koningin
destijds een tvveeledigen wensch geuit, lui
dende:
le. Dat de uitvoering van het plan, tot
voorbeeld moge strekken van andere deelen
der provincie, opdat, waar noodig, binnen
afzienbaren tyd een behoorlijke afwatering
tot stand worde gebracht.
2e. Dat onder God's onmisbaren zegen dit
gemaal moge strekken tot meerdere wel
vaart en voorspoed van Walcheren en dat
daardoor land- en tuinbouw in den meest
ruimen zin tot hooger peil moge worden ge
bracht.
Wy willen deze herinnering aan de voor
Walcheren zoo belangrijke gebeurtenis be
sluiten met het aanhalen van de laatste re
gels van de op ry'm gehouden toespraak van
den raad van den polder Walcheren, den
heer P. de Visser by de opening:
Laat 't gemaal een zegen heeten
Tot in 't vérre nageslacht
En wy zullen maar vergeten
Dat er lang op werd gewacht.
Hoe het 's winters raak was, voordat het gemaal in werking kwam. Hoog
water in de omgeving van den Schroeweg. Deze ïoto werd ruim 10 jaar
geleden genomen.
Sneeuw belemmert het verkeer
in Friesland.
In het Noorden van ons land is het van
nacht begonnen te sneeuwen. Vanmorgen
lag de sneeuw te Sneek plus minus 25 cm
hoog. Op verschillende buitenwegen vorm
den zich sneeuwbanken en werd bet ver
keer ernstig belemmerd. Om 1 uur sneeuw
de het nog en men vreesde voor ontwrich
ting van een groot deel van het verkeer.
De tramdienst SneekHeerenveen wordt
reeds met twee machines voor de tram
onderhouden ter voorkoming van stagnatie.
Tusschen Bolsward en Harlingen vorm
den zich groote sneeuwbarrières op de
tramlijn. In den loop van den dag wqrd
stagnatie op deze lijn verwacht. De weg
SneekIJlst was op sommige punten bij
na onbegaanbaar.
natuurlyk niets gemeen met het uitoefe
nen van druk en de Finsche regeering
heeft het evenmin als druk uitgelegd. In
het algemeen kan duidelyk worden ver
klaard, dat geen ankele druk. van welken
aard ook, door ons is uitgeoefend.
Wanneer wordt Eet
vredesverdrag geratificeerd?
Havas meldt uit Helsinki: Minister Tan
ner heeft tegenover een correspondent van
Havas verklaard, dat de ratificatie van het
vredesverdrag door het Finsche parlement
tien tot veertien dagen zou kunnen vergen.
Een ander bericht uit de Finsche hoofd
stad meldt evenwel, dat de ratificatie gis
teravond reeds heeft plaats gehad. Dit is
niet bevestigd.
10.000 dollar voor leniging van
de nooden van ons volk.
EEN MOOIE GIFT VAN EEN
AMEEÏKAANSCHE MAAT
SCHAPPIJ.
Het algemeen secretariaat van het na
tionaal fonds voor byzondere nooden deelt
ons het volgende mede:
The International Business Machines Cor
poration te New York, Holland Branch, die
sinds een twintigtal jaren in Nederland ver
tegenwoordigd is, heeft besloten door be
middeling van de firma M. C. Boas te Am
sterdam een bedrag van 10.000 dollar be
schikbaar te stellen ter leniging van de bij
zondere nooden, welke in vele kringen van
het Nederlandsche volk tengevolge van de
tydsomstandigheden worden ondervonden.
Genoemde maatschappü heeft van dit be
drag, dat in Nederlandsch geld een waar
de vertegenwoordigt van 1S.S00,drie
nationale instellingen willen doen profitee
red Zij heeft 6.000 dollar ter beschikking
gesteld van het Nationaal Fonds voor by
zondere nooden, 2.000 dollar van de ver-
eeniging het Nederlandsche Roode Kruis
(van deze gift is reeds melding gemaakt)
en 2,000 dollar voor de Noord Zuid-Holland-
sche Redding-Maatschappij. Het behoeft
geen betoog, dat dit gebaar van bovenge
noemde maatschappy, teneinde verlichting
te brengen in velerlei behoeften, welke de
tydsomstandigheden in Nederland scheppen,
groote waardeering verdient.
De besturen van genoemde instellingen
spreken de hoop uit, dat dit voorbeeld tot
navolging zal prikkelen.
Het giro-nummer van het nationaal fonds
voor bijzondere nooden is 272727,
