oemgo nieuws
Bewoner van Seihierm@[infai!k@@g
vond een vfii@gtuigb©m0
'Hij meende het projectiel te moeten
demoniseren.
Met twee andere mannen verloor
hij het leven.
Omstreeks half zes gisteravond is op
Schiermonnikoog Bfj het explodeeren van
een bom een persoon gedood en twee an
deren ernst g gewond, welke laatsten ech
ter na eenigen tijd eveneens overleden.
Gistermiddag besloten de mannen een op
het strand gevonden „boei" te demon-
teeren. Nauwelijks was men hiermede be
gonnen of de bom kwam tot explosie.
ONTZETTEND GEVOLG.
De gevolgen waren ontzettend. De bee-
nen van de drie mannen werden afgerukt,
terwijl zij voorts ernstige verwondingen aan
het lichaam krégen. Bandstra bleek onmid
dellijk te zijn omgekomen.
De geneesheer Berghuis van Schiermon
nikoog verleende den slachtoffers de eerste
hulp.
De toestand van Visser was duidelijk'ho
peloos, terwijl Van Dijk, voor wiens behoud
nog eenige hoop bestond, naar het zieken
huis te Groningen zou worden overgebracht.
Hiertoe ontbood men de te Oostmahórn
gestationneerde reddingboot „Insulinde".
Voorzichtig werd Van Dijk hierin gedra
gen, waarna de boot den overtocht naar
■den vasten wal begon. Bü de aankomst daar
bleek de toestand van den zwaar gewonde
zoo verergerd te zijn, dat verder vervoer
niet raadzaam was. Korten tijd later is Van
Dijk overleden.
Visser werd naar zijn woning te Schier
monnikoog vervoerd. Des avonds om zeven
uur overleed hij.
Tengevolge van het explodeeren van de
bom zijn de ruiten van de in den omtrek
gelegen huizen vernield.
Maandag heeft de heer Boersma op het
strand van Schiermonnikoog een tweede
vliegtuigbom gevonden. Hij nam deze mee
naar zijn woning, waar zijn beide zoons
het projectiel gisteren hebben gedemon
teerd. Gelukkig hebben zich hierbij geen
ongelukken voorgedaan.
EEN WAARSCHUWING VAN
DEN BURGEMEESTER WERD
IN DEN WIND GESLAGEN.
Nader vernemen wij nog de volgende bij
zonderheden:
Woensdagmiddag ontdekte de 22-jarige
zoon van den burgemeester van Schiermon
nikoog op het strand een bom. Hij meende
te doen te hebben met een peervormige
boei. Uit dien hoofde is het te verklaren,
dat hij er niet al te voorzichtig mee om
ging en tenslotte het voorwerp ter plaatse
achterliet.
Korten tijd later vond Van Dijk, die op
de fiets een tochtje, langs zee maakte, het
projectiel. Ook hy zag den gevaarlijken
aard van het aangespoelde voorwerp niet
in en, het eveneens voor een boei aanzien
de, raapte hij het op en nam het mee naar
huis. Hier deponeerde hij het in den tuin.
Des avonds begaf hij zich naar den bur
gemeester om dezen van zijn vondst te ver
wittigen. De burgemeester ging daarop met
Van Dijk naar de woning om het gevon
den voorwerp in oogenschouw te nemen.
Hij ried Van Dijk aan er vooral voorzichtig
mee te zijn, zeggende: „Wees maar voor
zichtig, je kunt nooit weten, wat het is".
Ondanks deze duidelijke waarschuwing,
besloot Van Dijk gistermiddag om vijf uur
het voorwerp te demonteeren. Nadat hij
van een monteur van de electriciteitsvoor-
ziening, wélke nabij zijn woning is gelegen,
een schroevendraaier had geleend en zelf
een moersleutel te voorschijn had gehaald,
toog hij aan het werk.
Bandstra en Visser, die op korten afstand
van het huis van Van Dijk 'wonen -
tuinen achter de woningen hebben hier een
gemeenschappelijk pad kwamen toeval
lig eens buurten en zagen Van Dijk bezig
met iets uit elkaar te halen. Belangstel
lend bleven zij toekijken.
Er was een half uur verstreken, toen
Van Dijk de ontsteking van het projectiel
loswerkte. Hetzelfde oogenblik deed zich
een ontploffing hooren, welke tot ver in
den omtrek was waar te nemen en het erg
ste deed vreezen. Onmiddellijk kwamen de
zoon van den burgemeester, die zich op
korten afstand bevond, en de vrouw van
Van Dijk uit het voorhuis naar den tuin
snellen, om te zien wat er eigenlijk was
geschied.
Zij ontwaarden een verschrikkelijk tafe
reel. Zwaar bloedend vonden zij hier drie
mannen liggen, wien allen de beenen wa
ren afgerukt. Luidkeels schreeuwde de
vrouw om hulp. Van alle zijden kwam r
toegeschoten. Men waarschuwde terstond
den geneesheer van het eiland, dokter
Berghuis, die zich met een verpleegster
naar de plaats van de ramp spoedde. Zoo
goed en zoo kwaad als de toestand der ge
troffenen het mogelijk maakte, verleende
men hun de eerste hulp. Het beschikbare
verband bleek evenwel niet toereikend,
weshalve men zijn toevlucht nam tot la
kens van het nabijgelegen hotel Van der
Werff.
De ongeveer 40-jarige F. Bandstra was
behalve door het verlies van beide beenen
ook nog zeer ernstig aan den buik verwond.
Hij moet op slag dood zijn geweest.
De omstreeks 30-jarige R. Visser, die
eveneens beide beenen had verloren, had
bovendien een diepe wonde in het hoofd
nabij een oog. Men trof hem bewusteloos
aan.
De 30-jarige Van Dijk, die het projectiel
onder handen had, had geen verdere ver
wondingen, dan het verlies van beide bee
nen. Hp was geheel bij kennis en zei nog
tegen zjjn broer, die inmiddels ook op de
plaats van de ontploffing was verschenen:
„Ik heb nu wat raars uitgehaald".
Per brancard van het Groene Kruis werd
Visser naar zijn woning overgebracht. Ook
het stoffelijk overschot van Bandstra werd
naar diens woning vervoerd. Kort na zeven
uur is Visser aan zijn verwondingen over
leden.
Van Dijk werd zijn woning binnengedra
gen. Daar zjjn toestand niet totaal hope
loos werd geacht, stelde men zich in ver
binding met het station Oostmahorn van
de Noord- en Zuid-Hollandsche redding-
maatschappij, teneinde het slachtoffer per
motorreddingboot naar den vasten wal te
vervoeren, om hem in een ziekenhuis te
Leeuwarden te doen opnemen. Zoover is
het helaas niet gekomen. In Oostmahorn
is Van Dijk bezweken.
Bij het overbrengen van de slachtoffers
verleenden militairen de ehulpzame hand.
DERTIENJARIGE JONGEN VERMIST.
Hy schreef aan zijn moeden, dat
hij „op eigen beenen" wil staan.
De commissaris van politie, chef van
het bureau kinderpolitie te Amsterdam,
verzoekt namens de ouders de opsporing
van Johan Christoph Gerhard Winkler,
oud 13 jaar, die sinds 6 Maart jl. wordt
vennist. De jongen is des ochtends van
huis vertrokken en niet naar school ge
gaan. Hij heeft een brief aan zijn moeder
geschreven, waarin hij mededeelt op eigen
beenen te willen staan.
Signalement: lang 1.65 m. donker uiter
lijk, donkerblond haar (met kuif), bruine
oogen, breed gezicht, bleeke gelaatskleur,
vrfl groot litteeken op voorhoofd, ge
kleed in donkergrijze winterjas, donker
grijs plusfourcostuum, blauw-grijs geruite
kousen, roode geruite das, roode slipover,
blauwe blouse, lage zwarte schoenen, brui
ne zg. fietshandschoenen met kappen.
Hij heeft bij zich een zwart gelakt hee-
renrijwiel merk „Fongers" bij het achter
wiel voprzien van rood-wit geverfd schildje
met opschrift „S.H." Hij is in hel bezit
van eenig geld.
Het is niet onmogelijk, dat hij zich
hier of daar in de bosschen verborgen
houdt.
DE „STUYVESANT" MET BEMANNING
VAN DE „ALKMAAR" IN NEDERLAND
TERUG.
Gisteravond is het s.s. „Stuyvesant" van
de K.N.S.M. in Nederland teruggekeerd. Te
kwart over zeven kwam het schip te IJmui-
den aan.
Zooals bekend, had de „Stuyvesant" de
leden van de bemanning van het s.s. „Alk
maar" van dezelfde maatschappij, dat op 18
Febr. nabij de Kaap Verdische eilanden is
gestrand en geheel verloren ging, aan
boord. De bemanning, die na de strandin"
een nabijgelegen rots wist te bereiken
werd opgepikt door het s.s. „Farmsum" van
de stoomvaart-maatschappij „Oostzee" van
welk schip z'(j een dag later werd overbe
zet op de „Stuyvesant".
Van de veertig leden der „Alkmaar"-be
manning gingen er 38 in IJmuiden van
boord, teneinde zich per spoor naar hun
woonplaatsen te begeven. Twee opvarenden
bleven aan boord van de „Stuyvesant" om
de verders reis nmr Amsterdam mede te
maken.
ONGEREGELDHEDEN IN JERUZALEM.
Reuter meldt: Gisteravond is in Jeruza
lem weer de beperkte staat van beleg afge
kondigd als gevolg van onordelijke Joodsche
betoogingen. De hoofdtroep der betoogers
werd op vreedzame wijze uiteengedreven.
Rumoerige elementen echter veroorzaak
ten onrust en maakten het noodig, dat de
politie hen verspreidde. Onder gelijke om
standigheden zijn ook in Tel Aviv door de
autoriteiten maatregelen genomen.
VERLIES VAN UITERLIJK SCHOON?
Rechtbank kent alleen werke
lijke geleden schade toe.
Een meisje uit Schoonhoven was op ze
venjarigen leeftijd aan haar keel ge
opereerd, waarbij de chirurg ongelukkiger
wijze twee tanden van haar onderkaak uit
stiet. De ouders lieten een brug in de on
derkaak aanbrengen, doch door deze behan
deling groeide de onderlip van het meisje
iets naar binnen, waardoor zij, volgens haar
ouders, aan schoonheid inboette. Het
meisje is thans vijftien jaar.
Zij spraken den chirurg in rechten voor
de gemaakte tandartskosten aan en tevens
voor de geleden schade door het schoon
heidsverlies. In totaal vorderden zij een be
drag van 13.000,
De Haagsche rechtbank wees alleen de
vordering voor zooveel de tandartskosten
betrof, ten bedrage van 1250,toe en
ontzegde de vordering voor al het overige.
DOODELIJKE AANRIJDING.
Toen gisteren de 55-jarige voeger S. Mo-
lema uit Emmen (Dr.) per fiets op weg
naar zijn werk te Emmer-Compascum was,
reden hem ter hoogte van Emmerschans
twee autobussen van de E. D. S. achterop
reden. Bij het naderen van een tegenligger
remde de chauffeur P. R. van de eerste
bus waarschijnlijk te krachtig, waardoor
de bus op den door lichten sneeuwval glad
den weg slipte. Het voertuig raakte M..
die geheel rechts reed, en kwam vervol
gens tegen een boom tot staan.
M. werd in bewusteloozen toestand opge
nomen en naar het diaconessenhuis te
Emmen overgebracht. Aanvankelijk sche
nen zijn verwondingen niet van ernstigen
aard te zijn. Het slachtoffer is echter la
ter tengevolge van een inwendige verbloe
ding overleden.
De politie heeft de autobus in beslag ge
nomen en onderzoekt of er van schuld
sprake is.
Een geheimzinnige reis van
's werelds grootste
passagiersschip.
Een overwinning of een
vlucht
Onlangs is het grootste passagiersschip
ter wereld gereed gekomen, de E. g'elsche-
„Queen Elizabeth welke reus nog groo-
ter is dan de „Queen Mary". Het schip is
meteen op zijn eerste re.s naar Amerika
gevaren en is daar veilig aangekomen.
Het vertrek gebeurde in het diepste ge
heim, vanwege het duikbooten- en vlieg
tuigengevaar. Den eersten dag is het schip
door Britsche oorlogsbodems geëscor
teerd.
Tegenover de pers verklaarde kapitein
Townley, dat de „Queen Elizabeth" naar
New York was gekomen op verzoek van
de verzekeringsmaatschappijen om in vei
ligheid te zijn. Het schip Reeft den over
tocht volbracht met een gemiddelde snel
heid van 24,7 knoopen- Het heeft een ge
heime route, zigzag varende gevolgd. De
in totaal afgelegde afstand was 3127 mijl.
De bemanning bestond uit 378 koppen,
met inbegrip van de technichi. De reis
duurde 5 dagen en 9 uur.
De „Queen Elizabeth" was beschermd te
gen magnetische mijnen door het „systeem
Gauss", o.m. bestaande uit electrische ka
bels langs de zijden van het schip, die de
magnetische kracht, welke het schip uit
oefent, moeten opheffen.
De „Queen Elizabeth" heeft geen duik-
.boaten of oorlogsschepen ontmoet.
De Engelsche en de Duitsche pers en ook
de kranten in Amerika wijden veel aan
dacht aan den tocht van dit nieuwe schip.
Alleen verschillen zij in de beoordeeling.
Aan de eene zijde wordt de reis, „een
overwinning van Churchill op de duikboo
ten" genoemd en aan de andere zijde ver
melden de Duitsche bladen in vette op
schriften, dat het schip, dat de trots moest
worden van de Britsche koopvaardijvloot,
is gevlucht voor de Duitsche luchtmacht.
Onze uitvoer van groenten naar
Duitschland.
VRAGEN VAN EEN KAMERLID.
Het Tweede Kamerlid de heer Dieters
(n.s.b.) heeft aan den minister van econo
mische zaken de volgende vragen gesteld
1. Is het juist, dat in het loopende seizoen
niet meer groenten naar Duitschland zullen
mogen worden uitgevoerd dan een gemid
delde van de gedurende de laatste jaren
uitgevoerde hoeveelheden of bedragen, en
zoo ja, aan welke oorzaak is dat toe te
schrijven?
2. Heeft de minister er zich rekenschap
van gegeven, dat dit catastrophale gevolgen
zal hebben voor den tuinbouw, vooral nu
Engeland den invoer van bpna al onze tuin
bouwproducten heeft verboden?
3. Is de minister van meening dat,
danks den gunstigen stand van de clearing
met Duitschland, het uit te voeren kwan
tum tuinbouwproducten niet grooter kan
zijn?
4. Heeft de minister overwogen, welke
maatregelen hij zal nemen om den Neder-
landschen tuinbouw voor ondergang te be
hoeden?
Hongersnood te Peiping.
Het levensmiddelenvraagstuk in de Chi-
neesche stad Peiping (Peking) neemt naar
het Engelsche Reuter-bureau meldt, on
danks de maatregelen der autoriteiten
steeds ernstiger vormen aan. De kosten
van levensonderhoud zijn volgens de laat
ste cijfers verdubbeld. Voor de levensmid
delenzaken verdringen zich dagelijks hon
derden Chineezen en er doen zich inciden
ten voor, die elk oogeblik tot relletjes
zouden kunnen leiden. Er spelen zich hart
verscheurende tooneelen af op de plaatsen,
waar uitgehongerde Chineezen, waaronder
vrouwen en kinderen,, eenig voedsel hopen
te kunnen bemachtigen.
RECHTSZAKEN
DIEFSTAL VAN HOUT TE ROTTERDAM
Varensgezel uit Veere er bij be
trokken.
Donderdagmiddag stond voor de Rotter-
damsclie rechtbank terecht de 29-jarige
timmerman J. A. van der M., die in de
maanden Juli Augustus en September van
het vorige jaar ongeveer 200 planken en
een tiental palen had gestolen uit de ge
meente opslagplaats aan den Reserve Boe
zem te Rotterdam. Bovendien stonden we
gens heling van gedeelten van het hout te
recht de 36-jarige rijwielhandelaar H. B.,
de 30-jarige meubelmaker W. C. den B., de
24-jarige varensgezel D. P. I., de 30-jarige
steenhouwer L. F. L. W., allen uit Rotter
dam en de 29-jarige varensgezel F. van
D. uit Veere.
Van der M., die bij de werkverschaffing
een karwei onder handen had an de
Oranjeboomstraat, ging verschillende ma
len met een vrachtauto naar de opslag
plaats om hout uit te zoeken. Dit kon ge
schieden tegen afgifte van een bon. Het
toezicht was hier zeer slecht, zoodat d.
M. zelf de bonnetjes kon inleveren en den
chauffeur van den vrachtauto bevel ge
ven het hout aan een bepaald adres te
brengen. Van de helers had Den B. een
120-lal planken genomen, de anderen een
20-tal en eenigen nog wat palen.
V. d. M. bekende, alle helers ontkenden,
behalve D. P. I. De eisch tegen v. d. M.
luidde een jaar gevargenisstraf met aftrek
der voorloopige hechtenis.
H. B.. W. C. den B. en F. van D. hoor
den vier maanden met aftrek tegen zich
ëischen, D. P. I. en L. F. L. W. drie
maanden verminderd met het voorarrest.
President Roosevelt op inspectie. Bij den ingang van het Panama-kanaal verlaat
de president den Amerikaanschen kruiser „Tuscaloosa", om de verdedigings
werken te bezichtigen, welke aan de zijde van den Atlantischen Oceaan
zijn gebouwd.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
HERDENKING VAN MARNIX VAN
ST. ALDEGONDE.
Een penning geslagen.
De N.V. Ateliers voor Edelsmeed- en
Penningkunst v.h. Koninklijke Begeer te
Voorschoten hebben in samenwerking met
het Nationaal Comité ter herdenking van
Philips van Marnix van St. Aldegonde een
Marnix-penning geslagen, die aan den voor
kant 't portret van Marnix door de Gheyn
en aan de keerzijde het door Marnix zelf
ontworpen scheepje in den storm vertoont
met zijn bekende lijfspreuk: repos ailleurs.
De penning wordt door het comité geschon
ken aan degenen, die 50 of meer hebben
bijgedragen tot het doel van het comité.
Wij vernemen, dat door de oorlogsom
standigheden de gelden, die het comité noo
dig heeft tot de stichting van het Marnix-
raam in de Pieterskerk te Leiden, waar
voor de opdracht is gegeven aan den Am-
sterdamchen kuntenaar Georg Rueter, nog
niet bijeen zijn.
De opperbevelhebber van land- en zee
macht, generaal H. G. Winkelman, is als
lid tot het eere-comité toegetreden.
Men meldt ons voorts, dat het Marnix-
comité een commissie heeft gevormd, die
in den tijd der herdenking, eind Junibegin
Juli te Leiden een tentoonstelling van Mar-
nixiama, oorspronkelijke handschriften, boe-"
ken en portretten, die nog nooit bij elkaar
gebracht zijn, zal organiseeren en wel in
de nieuw ingerichte tentoonstellingszaal der
universileits-bibliotheek aldaar.
Voorzitter dezer commissie is prof. dr.
J. N. Bakhuizen van den Brink, secretaris
dr. J. H. Kernkamp.
Minister Welter pessimistisch over
kolonisatie in Suriname.
Het verplaatsen van naamlooze
vennootschappen.
De Tweede Kamer heeft gisteren de Su-
rinaamsche begrooting voor 1940 zonder
hoofdelijke stemming aangenomen. Nog
voerden het woord de heerën Joekes (v.d.),
Wendelaar (lib.), Metferink (a.r.), Effendi
(comm.) en Slotemaker de Bruïne (c.h.).
In zjjn antwoord verklaarde de minister
van Koloniën, de heer W e 1 t e r, o.m. dal
het grootste vraagstuk van Suriname het
bevolkingsprobleem is. Een geleidelijke ont
wikkeling van dat gewest achtte hij slechts
te verkrijgen door immigratie van Javanen.
Voorts ontkende de minister, dat die im
migratie moet leiden tot ver-Indisching van
Suriname.
Over de kolonisatie van blanken was de
minister niet optimistisch gestemd, speciaal
ten aanzien van de mogelijkheid van han
denarbeid. Zonder replieken werd deze be-
grooting aanvaard.
De Kamer behandelde vervolgens het
wetsontwerp bijzondere voorzieningen met
betrekking tot de in gebiedsdeelen van het
koninkrijk der Nederlanden gevestigde
naamlooze vennootschappen en andere
rechtspersonen, alsmede met betrekking tot
zeeschepen, die gerechtigd zijn tot het voe
ren van de Nederlandsche vlag. Dit ont
werp beoogt den besturen van naamlooze
vennootschappen en andere rechtspersonen
mogelijk te maken hun zetel te verplaatsen
van het eene gebiedsdeel van het rijk naar
het andere met het oog op de huidige bui
tengewone omstandigheden.
De heer Terpstra (a.r.) achtte dit
ontwerp te ver gaan en was van oordeel,
dat de wet geen tijdelijk karakter heeft en
tweeslachtig is. De heer Slotemaker
de Bruïne (c.h.) vroeg de aandacht, van
den minister voor het feit, dat de moti
veeringen van de verschillende noodwetten
niet gelijkluidend zijn; hij achtte verande
ring hierin gewenscht. De heer de Mar
ch a n t et d'A nsembourg (n.s.b.)
uitte enkele bezwaren tegen het ontwerp
en de heer Bij ls ma (v.d.) kon met de
hoofdgedachte van het ontwerp instemmen,
hoewel hij, evenals de heer Donker (s.d.)
bezwaar had tegen het dualistische karak
ter ervan. Ook de heer Van Maarsse-
veen (r.k.) meende, dat jjiet duidelijk ge
noeg uitkwam, dat hier van een tijdelijke
regeling sprake was.
De minister van justitie, de heer Ger-
brandy zette in zijn antwoord uiteen, dat
het karakter van noodregeling voldoende
uit het ontwerp blijkt.
Eenige voorgestelde wijzigingen werden
vervolgens of wel aangenomen of door den
minister overgenomen. Onder deze amende
menten was er een, dat het ontwerp een
geldigheidsduur geeft tot 1 Januari 1944
om het karakter van een tijdelijke regeling
duidelijker te doen uitkomen.
Zonder hoofdelijke stemming werd het
ontwerp, aldus geamendeerd, aangenomen.
Defensie-wenscfien in de
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer heeft gisteren de be
handeling der begrooting voor defensie
voor 1940 voortgezet.
De heer Heldring (lib.) drong aan
op zuinigheid en wilde bij de militaire aan
schaffingen gebruik zien gemaakt van de
comïnercieele bekwaamheden van zakenlie
den. De heer Van de Bilt (s.d.) be
pleitte de belangen van de oud-gemobili-
seerden van voor 1919, der oud-marine-
werklieden en der mobilisatie-slachtoffers,
zoowel van 19141918 als van den huidigen
oorlog.
De heer Briët (a.r.) toonde zich te
genstander van het oprichten van „mobi
lisatieclubs". De geschiedenis leert, dat die
in het leger niet thuisbehooren. Een aantal
gemobiliseerden zou rechtstreeks komen
onder den invloed eener politieke organi-
atie.
De heer Van E m bden (v.d.) zette uit
voerig zijn beweegredenen uiteen over
in tegenstelling met voorheen thans voor
de begrooting te stemmen. De situatie in.
Europa is zoo grondig veranderd, dat spx-e-
ker den vroeger beganen weg moet ver
laten.
De heer Maarsingh (n.s.b.) drong
tenslotte aan op meer steun voor de warm
bloed-paardenfokkerij, welke een legerbe
lang is.
Hedenmiddag zou de minister de spre
kers beantwoorden.
