mm
mè
um
VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE&MIDDELBURGSCHE COURANT&GOESCHE COURANT
predicatie
SCHAKEN
ZATERDAG
24 Febr. 1940
uiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiimiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiii
1K OR.T E
KRUISWOORDEN 111.
Nu werd het stil bij het kruis. De
spijkerkist was opgeruimd, het dob
belen klaar, de spot raakte op.
Vreemd stil werd de natuur, als bij
naderend onweer. Ergens in de verte
jankte een hond op een hofstee. Soms
kreunde een der moordenaars. Ook
was er het onderdrukte snikken der
vrouwen. Geluidloos leekte het bloed
langs den kruispaal en verfde 'n steen
rood.
Toen hebben twee gestalten zich
losgemaakt uit den kring, leder moet
het zien. Er wordt zacht gemompeld
en hoofden wenden zich af: „zijn moe
der zijn beste vriend"Maria
staart naar de bloedplek. Zij wil
schreeuwen en kan niet. Langzaam
heft zij de oogen op, langs het onder
ste van den paal, even rustend op de
doorboorde voeten, dan vlugger tot
aan het gepijnigde hoofd. Johannes
kijkt mede. Maar als hun oogen dan
Zijne ontmoeten en zij wilden wel
troost zeggen maar kunnen niet,
dan is er een geschenk van het kruis,
een kleine hoofdbeweging: Vrouw, zie,
uw zoon, en tot Johannes zie,
uwe moeder: „Zorg voor elkaar".
Maria en Johannes hebben elkan
der bij het wanhopigste stuk van hun
aardsche lot gebracht. Diep en breed
als de zee is de smart van een mensch,
die het ergste van zijn leven nadert
en waagt aan te zien. Juist dan komt
de troost. Zij hebben het later ver
staan.
Zij brachten elkander bij de plek
waar de vergeving der zonden open
baar wordt. Voortaan staat het kruis
in hun samenleven. Zoo staat het kruis
in onze „samenleving"dit wild door
een en uiteen leven. Van dat kruis
komt een stem, onze samenleving aan
rakend: Vader vergeef zij weten
niet; en waar zij wel weten: het is
nooit te erg of te laat voor de verge
ving Gods. Wie de stem verneemt
kent tevens zijn opdracht. Want diep
in zijn leven is gegrift de kleine hoofd
beweging vanaf het kruis: Zorg voor
elkaar". F.
ZEEUWSCHE KRONIEK
HOE DE MENSCHEN ZICH VROEGER
VERWARMDEN.
Alzoo is deze winter de koudste, welke
ooit geweest is. De volksmond spreekt van
een ouderwetschen winter, een bewijs dus,
dat het in vroeger dagen ook bar koud
kon zijn. Wij zuilen die bijzonder strenge
winters van vroeger niet memoreeren,
maar wel een antwoord geven op de vraag,
hoe de menschen zich vroeger verwarmden.
Als wij warm en gezellig in onze woon
kamer zitten, denken wij doorgaans er niet
aan, hoe moeilijk het onze voorouders 's-
winters hadden. De Friezen, die ook Zee
land bewoonden, moeten in den zomer zeer
luchtig gekleed zijn geweest, maar des win
ters zullen zij ook dikke kleedingstukken
hebben moeten aantrekken. Hun woningen
waren nog primitiever dan hun kleeding.
Gemaakt van takken, bestreken met klei,
hadden zij van boven een opening in het
dak, waardoor de rook een uitweg moest
vinden, afkomstig van het vuur, dat midden
in de hut brandde. Maar ook de koude
kwam door dat gat de woning binnen. Het
vuur was een hout- of een turfvuur. In de
hooggelegen streken was er veel houtge
was en in de laaggelegen landen haalde
men de turf uit den grond.
Als de Romein Plinius de levenswijze dei-
toenmalige bewoners beschrijft, zegt hij, dat
zij modder (lutum) laten drogen, echter
meer door den wind dan door de zon, om
als brandstof te gebruiken.
Toen later er schoorsteenen kwamen en
ook de woningen beter werden ingericht,
was de verwarming veel verbeterd. Om den
haard lag een ijzeren vuurplaat, waarop ge
makkelijk de voeten konden verwarmd wor
den.
Toch was het ruime woonvertrek niet al
tijd rookvrij. Het bekende gezegde van Tijl
Uilenspiegel 1350 „Waar rook is, is vuur"
was en blijft een schrale troost.
De turf was niet van de beste soort, voor
al in Zeeland niet. Op de oudere gronden
ligt onder de kleilaag veengrond, darrink
of moering genoemd. De zeer vele onge
lijke weiden in Walcheren en Zuid-Beveland
wijzen nog op het steken van darrink.
De dichter Vondel zei:
Gelukkig is het land,
Waar 't kind zijn moer verbrandt.
De eigenaar van een stuk weiland moest
eerst aan het polderbestuur toestemming
vragen om darrink te mogen steken. De
Westwatering, vroeger een afzonderlijk be
stuur hebbende,- eischte voor elk blok dar
rink, dat „geslagen" werd 18 gr. VI. of
0,43. Een blok was ongev. 12 m lang en
5 m breed. Er mocht echter niet meer ge
dolven worden als noodig was voor „zelfs-
berninge".
De kerkelijke armbesturen bedeelden ook
darrinkturf. Zoo kocht de diakonie van
Ritthem elk jaar 2 blokken derrie voor de
armen. Op een hoek van het kerkhof stond
de zoogen. derrinkkeete als bewaarplaats,
zijnde van hout met een rieten dak. De ar-
SCHETSEN VAN D'OEVE
Het begun van de smerte.
Zö waere der een paer jaer verbie 'egae
en in die twi jaer was mêèr veranderd in
't 'uusouwen van Merien en Kee, as in de
twelleve dae'-vóór. Oltied-öp verzocht bure
Van den Berge Kee om „is een middagje te
kommen". Dan waere der nog een paer
andere vrouwen en 's aevens kwaeme de
venters die dan 'aele. Die bleve dan ok nog
een paer uren zitte röoke en prate en een
glas wien drienke. En dat vonde ze oalle-
maele om ten gezelleg. Op een ènde krege
die andere toch zövee' begrip, dé' ze ok
vrom gienge verzoeke en zö kwam ok de
burte an Kee. En dat was 't begun van de
smerte.
Ze gin zet, en gin taefellaeken, en gin
kaesstolpe, en gin vlêeschvurksjes en gin...
affijn, dae' was gin einde an.
En dat most er komme, dae' gieng niks
van of. Oe een 'andvol geld daer an 'espan-
deert most worre, dat durref ik nie' te zeg
gen, mae' Merien die liep twi daegen mee
z'n luppe op 't derde knoopsgat.
Wan': die der van 's ochens viere tot
's aevens achte in oalle weer en wind voe'
kunne buffele, weet je. Dae' kwam 'n iedere
kêer maer op neer. En Kee zeiden mae' gin
êens: „ik bin toch ok 'êelen dag in de wêere,
net zö wel as jie", wan' 't werk van een
vrouwe, in d'r 'uusouwen, dat wor' nie' vee'
mee-'erekend, toen nog minder as noe. Mae'
mee dat oei: het begun was ter. En meer
ok niks, as 't begun. Ieleke kêer most er
wat biekomme. Nieuwmodese mussen, kae-
merpantoffels, een pluze taefelklêed, een
kapstok in de gank,
Het gieng net op die maniere as mee dat
ventje in dat vertelseltje in „Bonte Stee-
nen", dat z'n kaemer is liet b'-'ange. En
toen pasten dat vervelöoze beschot dae' nie'
bie', en toen most er een plefon' in, en toen
nieuw-modese raemen en zö mae' vadder;
en toen h oalles in orde was, kwam net den
deurwaerder om de boel op te schrieven.
Zövarre kwam het noe bie ulder nie',
'öor; Kee wè zövee' verstand, dö' ze niks
kocht, of ze most er de centen voe' in 't
kammenet liggende Mae', zó-doende bleef
d'r centebaksje leeg. Daer zie nie' vee' erg
in, wan' zie was zö deeg op d'r möoi spin-
negöed en oal 't nieuwe 'uusouwen, dat
ter bie 'ekomme was; daer ze die centen
wè' voe over.
Mae' bie Merien zat wat anders te ste
ken, zie je. Ie dae' z'n nog nöoit over
'uterd, maer h' je eventjes deurdienkt, dan
kan een ieder dat begriepe. Ie was gebore'
op een kafbêdde en op-'ekwêekt mee poters
van zestiene op een vurksje. Toen ten
trouwden den gin cent in de maas. Ze
waere op dat pleksje 'eholpe deur Kee d'r
voader en noe ze dan een met of wat
land in eigendom: Kee d'r erfgoed. En noe
gieng dat mee Merien net zö a je dat over
'êel de waereld zle-e kunt, bie oalle mén
sen, die a niks wat 'eworre bin. Dat spreekt
vanselft.
Ie kocht een kaes O en een laekensen
broek en ie kenden z'n eigen nie' mi'. Ja,
wan' ie wös vanselft maer een 'êel klein
kleuterboertje, maer ie docht: „ik boere
voe' m'n eigen; ik bin grondeigenaer".
Noe i s dat, je dat göed toet je deur
laet drienge, iets geweldigs, 'oor: een lappe
van de waereld, van den aardbol, zelft in
jen eigendom te bezitten. De macht om
mee een stik van de waereld te lewen, net
liek a' je dat zelft wilt. Nou, Merientje, die
voelden z'n macht dan vandége. En, volgens
de natuurlikke gank van zaeken, volgden
daer op: de machtswellust.
In 't begun 'k dat a' is 'ezeid Kee
kust niks vraege, nie' de geringste kleineg-
heid, of 't was: ,nêe-e". Töone dé' 'k
baes bin, weet je; ik 't voe' 't zéggen; gö,
'onderde löope der zö.
Bie Merien zat er in dit geval nog wat
meer. Ok percies, zö a dat bie oalle andere
ménsen gaet en in 't groot bie de volken:
die land eit, die wil mêer land Oorlog
wordt er om 'evoerd, liek a me vandaege an
den dag kunne zie-e, schrêeuwend onrecht
bedreve, affijn lae' 'k dae' noe 'ier maer
over zwiege.
Merien die gieng eerlik te werke, die
nam niks, dat a een ander toekwam, ie
werkten 'ard en ie leefden zuneg en ie
spaerden iedere cent om zövee' bie me-
kare te kriegen, dat 'n der nog wat land
bie kon köope. En dat noe nie' allêene voe'
dat land, maer, ie zat er op te vlassen om
ok ingeland te wezen.
Op een durp je vier „overheden", za'
'k het dan noe mae' noeme'. Naementlik:
den 'oogsten, dat is den Domenie, want dat
is de Gêestelikke over-'eid, die het 'öogste
Gezag, dat a over 'êel het gröote Heelal de
macht eit, 'ier vertegenwoordigt.
Dan komt het Gemeente- en liet Polder
bestuur; het êeste mot 't 'uusouwen van de
gemêente en het twidde dat van de polder
op orde 'ouwe. Ten lesten komt dan de pe-
lisie; in de stad is dae' een aparten baes
voe': een commissaris of een inspecteur;
maer op een durp neemt de burgemeester
dat ampersant waer.
Zö 'n poldervergaderienge, dat geeft een
'êele durkte op 't durp. Dan stae' der een
reeke auto's bie d' 'erreberrege van de
eigenaers uut andere gemêenten. Van
'êeren,, die a 'ier een 'oeve bezïtte en voor
zitters van Burgerlikke Ermbesturen, die
der göed bij zitte en d'r kap'taal ok 'ier in
land 'estoken De ingelanden uut de ge
mêente komme van oalle kanten op de
fiets of te voete. Noe mee die heffing op
't gebouwd zou agauw een ieder der nae'
toe kunne' gae', wan' zö 'n vergaderienge
men hadden echter niet altijd voldoende
brandstof. Daarom stookten zij ook de der
rie afkomstig uit de gedolven slooten, zijn
de stukken van onregelmatigen vorm,
„kloeten" genoemd.
De derrink werd in Zeeland gestookt tot
het begin der 19de eeuw, toen de Friesche
turf werd ingevoerd. Het laatst werd der-
rink gedolven in Oostelijk Zeeuwsch-Vlaan-
deren tot ongev. 1850. Tijdens de vorige mo
bilisatie, toen er gebrek aan brandstof was,
werd onder Arnemuiden ook nog darrink
gestoken.
In het land van Schouwen gebruikte men
vroeger nog een andere brandstof, nl. koe
mest, werd eerst met wat klei vermengd en
daarna gedroogd. Vandaar het oude gezeg
de:
Schouwen is een goed land:
De koeien geven de boler
En k...... de brand.
Opdat de landelijke bevolking ook meer
hout als brandstof zou hebben, had Karei
V bij verlofbrief van 10 Februari 1527 aan
al de geërfden of bezitters van landerijen
het recht geschonken om de aangrenzende
wegen met houtgewas te beplanten. In het
bijzonder op Walcheren werd van dit recht
gebruik gemaakt. Later kwam dit. plantrecht
aan het college, dat voor het onderhoud
van den weg zorgde, meestal de polder Wal
cheren.
Een andere kwestie, waaraan de lezers
wellicht niet denken, is: Hoe maakte men
vroeger vuur? Wij strijken even een luci
fer aan en wij zijn klaar. Maar vroeger
bestonden er geen lucifers. Wel waren er
zwavelstokken, maar om deze te doen ont
branden moest men toch eerst weer vuur
hebben.
Op het platteland bleef des nachts het
vuur onder de asch geborgen. Des morgens
werd de asch met een vuurlepel wat weg-
geschept, een stuk zwavelstok tegen een
nog gloeiend kooltje gehouden en de zwavel
ontvlamde. De boerenbevolking noemde
zwavelstokken sulfers. Een man kwam ge
regeld bij zijn klanten, een groote pak zelf
gemaakte zwavelstokken op den rug dra
gende. Hij kocht hennepstroo, sneed dit op
maat, bond het in bosjes en doopte deze aan
weerszijden in gesmolten zwavel. Kleine
bosjes werden verkocht voor 2 cent en
groote bosjes voor 5 cent het stuk.
Om zuinig te zijn, en dat was men vroe
ger, sneed men een zwavelstok in vieren,
brak de stukken in tweeën en zoo kon men
met één sulfer 8 maal een vuur ontste
ken.
Was er geen vuur meer in den haard,
dan moest de tondeldoos of „tinkelkot" er
aan te pas komen. Een der manspersonen
moest hiermee vuur „kissen" op de zwavel
stok.
In de stad waren er „water- en vuur-
vrouwtjes". Deze' zorgden 's morgens vroeg
vuur en warm water te hebben. Dit kon bij
haar worden afgehaald. Ook bracht zij de
gloeiende turf in een „herridon" bij haar
klanten.
Onze voorouders hebben vaak veel koude
geleden. I-Iun kamers waren doorgaans te
groot. Bij zeer strenge koude hingen de
boeren soms een zaadzeil midden in hun
woonvertrek om de warmte om den haard
te houden.
In de groote onverwarmde kerken kon
het ook vreeseljjk koud zijn. Voor den tijd,
dat men de voeten der kerkbezoekers met
een warme stoof verwarmde, werd de kou
de steenen vloer .met stroo belegd. De kerk
was toen nog niet geheel bezet met vaste
rijen stoelen of ibanken. Deze stonden al
leen om den preekstoel.
Op ieder dorp was elk verplicht zijn asch
uit den haard te brengen in den aschbak,
die op den hoek van 't kerkhof stond, vaak
naast de „schutte". De asch, goed als mest
bruikbaar, werd verkocht ten voordeele van
den ambachtsheer.
De menschen konden zich eerst goed ver
warmen, toen in het begin der vorige eeuw
de kachels kwamen en steenkool kon wor
den gestookt. De eerste kachels waren van
steen. Eenmaal van ijzer gemaakt, werden
zij steeds practischer, zoowel tot het ver
warmen der vertrekken als tot het berei
den der spijzen.
Het toppunt van gemak en zindelijkheid
is wel de electrische kachel.
De eerste lucifers met phosphorkoppen,
nog meer de goedkoope veiligheidslucifers
deden de ouderwetsche sulfers verdwijnen.
R. B. J. d. M.
(Nadruk verboden).
Ook het vervoer van gewonden kwam bij de dezer dagen gehouden oefeningen
van het Nederlandsche veldleger naar voren. Het transport bij het zg. „inlaad-
punt", waar auto's gereed stonden, om de „slachtoffers" over le brengen.
GRAPH0L0G1E
is toegankelijk voor een ieder, die a een
bitje diekgeschot mö' betaele, wat was 't
mae' dertien cent. Meestemme magge die
nie', dae' mö' je een zeker aantal gemeten
grond voe' bezilte'. En dat was noe, Merien
z'n 'eimelik verlangen. Om zövee' grond te
bezitten, dat 'n stemgerechtegd ingeland
kon worre. En dan, mie' z'n kaes over z'n
öogen, in z'n laekensen broek, van essen-
tenden over 't durp, te midden over de gröe-
te straete, nae' de poldervergaderienge te
stappen.
Mae', dat wou 'n nie' wete, ae' sprak 'n
tegen gin méns een woord over. Daerom be
greep Kee ok nie', voe' wat die zö pente-
reg giereg was. Ze docht: „die gun me niks;
die geeft om niks as om geld". Dae' volg'
vanselft op: „ie ei nie mae' voe' m'n geld
'enome". De waer-'eid wou Merien nie' be-
kenne'; o, dat zwiegen, dat ei a' wat kwaed
'edae'. Net zövee' as die zucht nae' gröot-
'eid. Merien wou mêer as dat 'n toekwam,
ie wou z'n vrouwe tekort doe-e en
juust daedeur verloor 'n het vernaemste:
z'n eigen vrede en 't vertrouwen van z'n
vrouwe en kinders. Wan' guus schiete ol-
tied vóór voe' d'r moeder Dat bin ok
wee' ollebei de natuurlikke gevolgen. „Het
kwaed straf' z'n eigen", liek a Kootje laeter
tegen Kee zei.
V. v. d. O.
„Victoria". Noch van „Victoria" noch
van „Marie" werd de leeftijd vermeld.
Hoogstwaarschijnlijk zijn beide jonge dames
tusschen de 20 en 25 jaar. Zijn 't zusters?
Beide schriften toonen groote overeen
komst.
Victoria schrijft weinig, maar- typt ver
moedelijk meer. Zij is strijdlustig en maakt
gaarne op en aanmerkingen als iets haar
niet bevalt en mist absoluut soepelheid.
Heel vlot in haar omgang met anderen is
zij zeker niet maar laat zich toch niet bij
zonder gelden, plaatst zich evenmin op den
voorgrond en praat gaarne. Wanneer zij
iets onderneemt, zal zij haar taak nauwge
zet en met volharding ten einde brengen.
Voor de liefde is zij niet ongevoelig, maar
toont dit niet gemakkelijk aan de buiten
wereld. Het „ik" gevoel speelt in dit ka
rakter bepaald een voorname rol. Dat komt
bij de jeugd meer of zelfs heel veel voor.
Eerlijk als goud en in ieder opzicht be
trouwbaar.
De „heeren" der schepping zullen haar
een „spinnekopje" vinden, maar zoo erg is
't niet want onder haar schijnbare gevoel
loosheid en dorheid klopt een warm hart.
„Marie". Uit dit handschrift conclu
deert men onmiddellijk dat het „ik" gevoel
van deze bewegelijke en levendige jonge
dame de domineerende karaktertrek is. Zij
laat zich gelden en doet ietwat aanmati
gend. De aardsche belangen hebben verre
weg de overhand. Ook voor de liefde is zij
niet ongevoelig, terwijl zij meer tempera
ment bezit dan „Victoria". Zij is vasthou-
houdend, praat en critiseert bijzonder gaar
ne; heeft bovendien vrij veel pretenties en
treedt gaarne beschermend op. Haar hu
meur is niet gelijkmatig. De meeste hier
genoemde eigenschappen veranderen of
wijzigen zich wel met de jaren wanneer de
schrijfster leert inzien, dat er geen enkele
reden aanwezig is zich zooals zij thans doet,
op een voetstuk te plaatsen. Oneerlijkheid,
onoprechtheid, noch onbetrouwbaarheid
zijn in dezen karakteraanleg niet aanwezig.
Grapholoog.
een kaes een rónde zwart pluchen
hoed met opstaanöen rand.
UIT DE MIDDELBURGSCHE
COURANT VAN VOOR 50 JAAR.
8e Week 1890.
Naar men ons meldt, bestaat er plan
in of nabij Goes op te richten een roombo
terfabriek. De leiding en uitvoering van het
plan berust in handen van den heer W. J.
v. d. Bosch te Goes.
Heden herdenkt de heer J. W. de
Raad, griffier ter gemeente-secretarie al
hier, zijn 4G-jarigen loopbaan als ambtenaar
der gemeente. 15 December 1856 werd hij
hoofdcommies ter secretarie en 19 Febr.
1875 verkreeg hij de personeele titel van
griffier.
Benoemd tot minister van Koloniën de
heer Mackay, minister van Binnenlandsche
Zaken en tot minister van binnenlandsche
zaken jhr. mr. A. F. de Savornin Lohman,
lid der Tweede Kamer.
Benoemd tot ridder van den Neder-
Jandschen Leeuw o.a. de heer mr. G. N. de
Stoppelaar en J. F. van Dunné beiden te
Middelburg.
Tot ridder Grootkruis der Nederl.
Leeuw werd benoemd Z.Exc. de heer S. J.
P. Krüger, president der Zuid-Afrikaansche
republiek.
Hedenochtend te zes uur werd brand
ontdekt in den Stadsschoouwbugr op het
Leidsche plein te Amsterdam en twee uur-
later was er van het fraaie gebouw niets
meer te zien dan een puinhoop.
Een schouwburg van stadswege zal ver
moedelijk niet meer worden opgebouwd.
REDACTEUR: J. M. MULLIé,
Middelburg.
De clubavond van de Middelburgsche
schaakver. begon Vrijdag 16 Febr. j.l. met
een „in memoriam G. Bart", uitgesproken
door den voorzitter, den heer W. de Graaf.
In beide groepen werden weer verschil
lende partijen voor den winterwedstrjjd ge
speeld.
Allereerst werden volgende afgebroken
partijen beslist:
in Groep I: H. StroobandB. Wagenaar
VI'Vz', J. ScheltensA. Daniëlse 10;
in Groep II: Jac. SinkeI. Blokpoel 10.
De nieuw begonnen partijen vertoonden
-onderstaande uitslagen:
Groei» I:
I. v. Noppendr. A. Snethlage V>V)
J. de BaareJ. M. Mullié 01
B. Wagenaardr. A. Snethlage afgebr.
Groep H:
D. de VosG. v. d. Ploeg 10
P. SanderseC. J. Stoel
W. FlissebaaljeJac. Snike 01
I. DaniëlseI. Blokpoel 01
R. v. d. HarstL. v. Flierenburg 10
H. G. CujéJoh. Sinke 10
Schaaknieuws
Jeugdschaakclub Z.S.B., bijeenkomsten
's Zaterdags n.m. van 2 Vs u. tot 5tl' u. in
Geb. C.J.M.V. Singelstraat Het clubje telt
thans 12 leden.
Een revanche-ontmoeting (het woord re
vanche dan niet te letterlijk opgevat), te
gen den Rotterdamschen schaakbond, staat
den Zeeuwen binnen niet al te langen tijd,
te wachten. We zijn natuurlijk vast van plan
het er beter af te brengen dan vorig jaar.
Een goed middel, om zich al vast voor te
bereiden, bestaat hierin, dat men partijen
van de event, tegenstanders naspeelt.
We laten hieronder een partij volgen,
gespeeld tusschen de heeren Oskam en
Blok, beiden deelnemers aan den wedstrijd
tegen de Zeeuwen vorig jaar te Roosendaal.
Dat de heer Oskom een echte vechtjas is,
toont hij een keer te meer in bewuste partij,
kort geleden te Rotterdam gespeeld.
Wit: G. H. BLOK.
Zwart: mr. G. C. A. OSKAM.
R a a d s li e e r s p e 1.
1. e2e4 e7—e5 2. Lfl--c4 Pg8—f6
3. d2d3 c7c6 4. Pgl—f3 d7—d5
5. e4xd5 c6xd5 6. Lc4b5t Lc8d7
7. LböxdTt Pb8 X d7 8. 0—0 LfS—d6
9. b2b3 0—0 10. Lel—b2 TfS—eS
II. Pblc3 TaS—c8 12. Tal—cl Ld6—b8
13. Pc3e2 e5e4 14. d3xe4 d5xe4
15. Pf3—d4 Lb8 x h2t 16. Kgl X h2 Pf6—g4f
17. Kh2g3 DdSg5 18. 12—f4 Dg5—g6
19. Ddld2 Pg4—f6t 20. Kg3—h2 Dg6—h6f
21. Kh2—gl Pf6—g4 22. Tfl—dl e4—e3
23. Dd2—el Dh6—h2t 24. Kgl—fl Dh2—hit
25. Pe2gl e3e2t Wit geeft op.
Slotstelling:
Zwart: mr. G. C. A. OSKAM.
ÜI
VI
1
tv
Ui
lUP
11
w m
m
JU
I f
m
ia
ri
9
b c d e f g h
Wit: H. G. BLOK.