NIDDELiUfttiSGfE COURANT
(&OOSSCHB
De lussen weer teruggeslagen uit
de Mannerheim-Einie.
;.:vï
- \Mt4Ui, ki -1
NUMMER 38 183e JAARGANG
Dagblad. Uitgave C.V. De Middel-
burgsche Courant. Bureaux: te
MIDDELBURG: St. Pieterstraat 28,
Tel. Redactie 269, Administratie 139;
•te GOES: Turfkade, Tel. 2863. Post-
.giro 359300. Abonnementsprijs voor
Middelburg en Goes 2.30, elders
2.50 per kwartaal. Weekabonne
menten in Middelburg en Goes 18 ct.
WW
TWEE BLADEN
votrxnct u.
EERSTE BLAD
WOENSDAG 14 FEBRUARI 1940
Advertentiën 30 cent per regel,
ingezonden mededeelingen 60 cent
per regel. Bij contract lager. Tarief
op aanvraag. Familieberichten en
dankbetuigingen minimum 2.10.
„Kleine Advertenties", maximum 6
regels, 75 cent, bö vooruitbetaling.
„Brieven, of adres bureau v. d. blad"
10 cent extra. Bewysnummers 5 ct.
Verbeten gevechten van man
tegen man.
Op de Karelische landengte blijven de
Russen met verbetenheid aanvallen. Meer
en meer blijkt, dat de leiding van het roode
leger alles op alles zet om een beslissing te
forceeren.
En wel melden de Finnen opnieuw, dat
.de aanvallers teruggeslagen zy'n, doch het
is uit de berichten niet met juistheid vast te
.stellen of de Russen werkelijk uit alle Fin-
sche stellingen verdreven zyn.
Opnieuw zyn dus de roode troepen door
gedrongen tot in de Finsche stellingen. On-
danks allen, haast bovenmenschelijken te
genstand hebben de verdedigers een aantal
defensiewerken in handen der Russen moe
ten laten, hoewel de meeste slechts tyde-
lyk.
Doch dit is reeds de tweede keer, dat de
strijd gestreden wordt ook i n de Finsche
linies, en niet alleen erv o o r. Dit doet vree
zen voor volgende stormloopen. Wy kunnen
slechts hopen, dat de aan de Finnen toege
zegde hulp nog op tijd moge komen
Volgens Havas hebben de Finnen alle
posities te Suma en Muolojaervi weten te
heroveren, doch te Taipall weten de Rus
sen zich te handhaven.
Men berekent, dat veertig Sovjet-divisies
geconcentreerd zyn op de Karelische land
engte; o.m. bevindt zich daar een divisie
:Siberische skiloopers en tien bataillons
zware tanks van het nieuwe 70 tons model,
voorzien van drie kanonnen elk. Bovendien
is de Russische luchtmacht ditmaal verte
genwoordigd met een aantal vliegtuigen,
dat veel grooter is dan dat, hetwelk by an
dere offensieven gebruikt werd.
ALLE RESERVES IN HET VUUR.
Volgens Havas heeft het Russische op
perbevel by Summa alle reserves in het
vuur gebracht. Voortdurend zendt het nieu
we troepen en nieuwe tanks naar voren.
Verscheidene honderden vliegtuigen vlie
gen over de Finsche stellingen en het aan
tal projectielen, dat op een enkelen dag
in dezen sector is terecht gekomen, wordt
op 300,000 geschat.
Volgens een raming van den Finschen
staf zijn in deze zone sedert den aanvang
van het offensief reeds 40 000 Russen ge
sneuveld. De laatste twee dagen hebben de
Finnen 200 gevechtswagens vernietigd. Zij
vechten dag en nacht door.
Het heeft er den schyn van, dat de Rus
sen naar een beslissing te hunnen gunste
juist in dezen sector streven. Zij hebben
hier hun beste troepen byeengebracht, ter
sterkte van vijf tot zes divisies.
Volgens de Finnen kunnen de gevechten
hier vergeleken worden met den strijd aan
de Somme en by Yperen in den vorigen
oorlog. Groote Russische detachementen en
een enorme hoeveelheid materiaal werden
bij deze aanvallen gebruikt. De Russen had
den hun beste troepen in den strijd gewor
pen. Er werden ware gevechten van man
tegen man geleverd, waarbij de Finnen
met messen streden.
Het optreden der Russische luchtmacht
was zeer intensief in het gebied van Sum
ma. De aanvallen werden gesteund door
ruim 1500 tanks.
IN HET NOORDEN PARACHUTES.
Aan het Noordelijk front laten de Russen
thans door middel van parachutes machine
geweren, munitie en voorraden dalen, die
bestemd zijn voor de in het uitgestrekte en
verlaten „Niemandsland" opereerende pa
trouilles. Soms zijn Finsche patrouilles eer
der by deze parachutes, hetgeen tot ge
vechten leidt.
Ook zijn er honderden Russische para
chutisten gedaald, voorzien van ski's en
automatische pistolen.
De torpedeering van de
„Burgerdijk"
Duikhootkapitein weiger
de de scheepspapieren in
te zien.
De directie van de Holland-Amerika Lyn
deelt mede, dat uit de verklaringen door
den gezagvoerder van het s.s. „Burgerdyk"
te Londen is gebleken, dat de kapitein van
de onderzeeboot weigerde inzage van de
papieren te nemen en slechts onder bewe
ring, dat het schip en de lading voor een
Engelsche haven bestemd waren, tot tor
pedeering is overgegaan. De gezagvoerder,
etat-major, bemanning en passagiers van
de „Burgerdyk" waren tevoren in de gele
genheid gesteld in de reddingbooten te
gaan.
Kapitein, officieren en bemanning van
de „Burgerdyk" zullen eerstdaags met het
s.s. „Boskoop" van de K.N.S.M. naar Am
sterdam' vertrekken.
De Duitsche lezing.
Uit Beriyn wordt gemeld: Van bevoeg
de zode wordt betoogd, dat het Nederland-
sche vrachtschip „Burgerdyk" door eer
Duitsche duikboot werd getorpedeerd over
eenkomstig artikel 23 van de Duitsche prij-
zenverordening van September 1939.
Volgens dit artikel móeten schepen, die
contrabande aan boord hebben en zich naar
de Duins, de Britsche cohtrolehaven, be
geven, worden beschouwd als schepen,
welke een vyandelyke haven aandoen. Het
feit, dat zy zich om welke reden ook naar
een vyandeiyke haven begeven, wordt be
schouwd als een „dolus eventuali" (een
daad, welke de mogeiykheid biedt een we-
derrechteriyke handeling te plegen), aan
gezien zulks het vermoeden doet opkomen,
dat de goederen voor den vüand bestemd
zyn.
Extra-brandstoffentoeslag aan
ondersteunde kleine boeren en
tuinbouwers.
In circulaires aan de gemeentebesturen
deelen de ministers van sociale zaken en
van economische zaken mede, dat zij om
dezelfde redenen, welke geleid hebben tot
een extra-brandstoffentoeslag-verstrekking
aan de ingevolge de steunregeling voor
werklooze arbeiders ondersteunden, heb
ben besloten goed te keuren, dat over de
week van 22 tot en met 27 Jaunari, alsmede
over de week van 29 Januari tot en met 3
Februari in aan de ondersteunde kleine
B-boeren en B-tuinbouwers een extra-
brandstoffentoeslag ter waarde van f 0,40
(veertig cent) per week mag worden uitge
keerd.
Deze extra-toeslag komt bovenop het
netto-steunbedrag, hetwelk betrokken over
genoemde weken aan steun in geld, zoowel
als in natura ontvangen, en mag aan elk,
die over die week voor zoodanige netto-
uitkeering in aanmerking komt, worden uit
gekeerd, hetzy in geld, hetzü in natura,
ook al zouden de gestelde maxima daardoor
-worden overschreden.
- ill j IpÉ
Boomen zijn als riet afgeknapt. Een kijkje op de Wa al bij Dreumel, waar het kruiend ijs zich beweegt met
vernietigen de kracht.
De winter 1940 strenger dan eenigen voorafgaanden'
Onderzoek naar den weerstoestand uitermate moeilijk.
Twee Duitsche schepen door
de eigen bemanning
tot zinken gebracht.
Voor een groote waarde
aan goederen Verloren
gegaan.
Gisteren hebben in het Zuidelijke deel
van den Atlantischen Oceaan de beman
ningen van twee Duitsche koopvaardy-
schepen hun eigen vaartuigen tot zinken
gebracht.
Een van deze twee schepen was de „Wa-
kama", waarvan men de waarde schat op
1 millioen dollar. De „Wakama" was be
merkt door een vliegtuig van den Britschen
kruiser „Hawkins", die het schip bevel gaf
om te stoppen. Hierop staken de Duit-
schers hun varatuig in brand en zetten zy
de buitenboordkranen open. Tegelijkertijd
zonden zy noodseinen uit. De „Hawkins"
kon het tot zinken brengen niet beletten. De
kruiser nam de geheele bemanning van de
„Wakama" aan boord. Men vermoedde,
dat de noodseinen ook wel ten doel gehad
konden hebben om andere Duitsche sche
pen te waarschuwen, dat een Britsch oor
logsschip in de nabyheid was en de En-
gelschen zetten hun speurtocht voort.
Iets later werd het Duitsche vrachtschip
„Wolfsburg" gesignaleerd, waarvan de be
manning toen eveneens de buitenboords
kranen openzette. Nog eenige andere Duit
sche schepen zyn, zooals wij reeds meldden,
uit Braziliaansche havens vertrokken om
te trachten de blokkade der Geallieerden
te breken en Duitschland te bereiken. Men
kan er dus op rekenen, dat er spanning
heerscht op den Atlantischen Oceaan. Ook
uit de Spaansche haven Vigo zyn, volgens
een Britsch bericht, zes Duitsche schepen
vertrokken.
Groot Britsch tankschip tot
zinken gebracht.
Het Britsche petroleumtakschip ,-.Greta-
field" 10,191 ton groot, is vanochtend vroeg
aan de Noord-Oostkust van Schotland tot
zinken gebracht Het schip raakte in
brand. Treilers hebben 28 opvarenden ge
red, 13 zeelieden worden vermist
HOE KOUD HET IS IN DENEMARKEN.
Over de dichtgevroren Groote Belt de
breede zeestraat tusschen de Deenschc
eilanden Funen en Seeland, is gisteren een
goederentransport met y'sbooten en yssle-
den uitgevoerd. In de laatste halve eeuw
is van deze noodverbinding geen gebruik
gemaakt.
Evenals de kosten van den gewonen
brandstoffentoeslag zullen de kosten van
dezen extra-brandstoffentoeslag, zoowel
voor kleine boeren, als voor-tuinbouwers
voor de helft gedragen worden door het
departement van economische zaken, ter-
wyi de andere helft ten laste van de be
trokken gemeente blijft, die daarin op de
bekende voorwaarden de gewone bydtage
uit het werkloosheidssubsidiefonds kan
decl8reeren.
Een bezoek aan het K.N.M.I. te
De Bilt.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
heeft het op het vliegveld Eelde 24 graden
gevroren. De winter v?n 1940 is hard en
onverbiddelijk, want na* lange weken van
koude ging het eindelyk dooien en toen al
le menschen herademden, omdat een eind
aan de vorst was gekomen, viel de kou op
nieuw in en niets wüst er op, dat zy spoe
dig zal verdwijnen en zal plaats maken voor
de lente.
Er is sneeuw gevallen en liet regende,
terwijl de thermometer niet boven het
vriespunt uit steeg: alle lusten en lasten
van den winter beleven wy en iederen mor
gen kyken wy, zoo mogelijk, door een raam
om te zien welke verrassingen ons weer
worden voorgezet.
Het zön inderdaad voor leeken verras
singen, doch niet voor weerkundigen. Zij
zien in al die verschijnselen gevolgen van
atmospherische gebeurtenissen, die voor een
groot deel te bepalen zijn en in kaart kun
nen worden gebracht. Als weerberichten
worden zy voor iedereen begrüpeiyk. Het in
teresseert alle menschen of het koud dan
wel warm zal zün. Er zijn er, die speciaal
willen weten of de wegen glad zullen wor
den, anderen, die graag op de hoogte zou
den willen komen van temperatuurwisselin
gen, omdat zü vrachten moeten verzenden,
welke sterk onder den invloed van kou of
warmte kunnen lijden. Wy zouden aan de
ze opsomming kunnen toevoegen de lucht-
vaarders en schepelingen, wier wel en wee
zoo vaak van het weer afhankelijk is.
Is het een wonder, dat zy in dezen tijd
meer dan ooit uitzien naar betrouwbare ge
gevens betreffende den gang van de tempe
ratuur? En dan denken wy nog niet e
aan degenen, die lichameiyk door de koude
worden getroffen en die niet beschikken
over de middelen om zich daartegen naar
behooren te beschermen.
Wij willen maar zeggen, dat er in ons
land niemand is, die geen belang stelt in
dezen winter, die strenger is dan wij ooit
hebben beleefd. Strenger ook dan de be
ruchte winter van 1890, die volgens de v
halen van ouderen het toppunt van ellende
heeft gebracht.
Om nu eens precies te weten, waaraan wy
ons hebben te houden voor de komende da
gen, daarby ook nieuwsgierig naar de oor
zaken van de vorst, hebben wij een bezoek
gebracht aan het Koninklijk Nederlandsch
Meteorologisch Instituut in De Bilt, waar
wü gebruiken een bijna officieelen term
de „keuken van het weer" is gevestigd.
VORSTPERIODEN DIE TOT
MAART DUREN
De hoofddirecteur, dr. H. G. Cannegieter,
was eigenlijk niet bister opwekkend, toen
hy zeide, dat er in de geschiedenis vorst
perioden bekend zijn, die tot Maart duur
den. De ijswinter van thans kan het ook wel
tot de lentemaand uithouden, al moeten we
bedenken, dat de kansen snel en zelfs bin
nen 24 uur kunnen keeren. Wanneer wy
zooals nu strenge vorst krygen, dan betee-
kent dit, dat een bepaalde luchtdrukverdee-
ling gunstig is voor aanvoer van koude win
den uit het Poolgebied. De toevoer van
warme lucht moet komen van den oceaan,
doch twee gebieden van hoogen luchtdruk,
één boven IJsland, Schotland en Ierland,
het tweede boven Scandinavië, houden dien
aanvoer tot nu toe tegen.
„Dat gebied van hooge luchtdruk boven
Scandinavië zit als het ware vastgespykerd
en alle stormloopen van depressies hebben
het onderspit moeten delven", zoo karak
teriseerde dr. Cannegieter den toestand,
waarin wij momenteel leven. Het is zeer
goed mogelijk, dat wy nu en dan een korte
periode van dooi meemaken, maar zoo lang
het gebied van hoogen druk boven Scandina
vië even krachtig blyft als nu het geval is,
zoo lang zullen wij Oostenwinden hebben
en dus vorst. En strenge vorst!
Na den sneeuwval van Maandagavond
volgde een opklaring, de wind ging liggen.
Onder deze omstandigheden konden niet
anders dan zeer lage 'tempei'aturen optre
den. Overigens zyn de vveersverschijnselen
momenteel uitermate moeilyk te volgen.
Er komen geen berichten van den oceaan,
evenmin van Frankryk, Engeland en
Duitschland, zoodat men in sommige op
zichten het verloop van een depressie en
van een gebied van hoogen druk moet gis
sen. z
Zeker is, dat er een scherpe seheidingslyn
getrokken kan worden tusschen het gebied
van Oostenwind met vorst en Westenwind
met dooi. De vorst is nu alweer tot in de
Middellandsche zee doorgedrongen en niets
wyst er op, dat koning Thialf bij ons spoe
dig zal wijken.
AFNEMEN VAN BE VORST
NIET TE VERWACHTEN.
Daar komt nog bij, dat de omstandighe-
heden voor het aanhouden van de vorst nu
wel buitengewoon gunstig zijn. Dr. Canne
gieter wees bijvoorbeeld op liet dichtvriezen
van de Oostzee en het Kattegat, en op de
sneeuwbedekking van bijna geheel Europa.
Ontbraken deze factoren, dan zouden de
arctische winden zoowel boven land als bo
ven water warmte opnemen, zoodat zij over
ons land minder koud zouden aankomen.
Het ijs- en sneeuwdek zorgt er wel voor,
dat de grondtemperatuur niet boven
nulpunt stijgt.
Zoo is de toestand van het oogenblik.
Veel verbetering, of liever afnemen van de
vorst, is niet te verwachten.
ALLE STRENGE WINTERS
VAN 1849 AF VOORBIJGE
STREEFD.
Uiteraard bieden de temperaturen, die
thans in ons land worden geregistreerd, tal
van mogelykheden tot vergelyking.
Dr. C. Braak, directeur van de klimato
logische afdeeling van het K.N.M.I. heeft
een speciale manier om uit te rekenen hoe
streng het nu wel gevroren heeft. Daartoe
neemt hy het gemiddelde van de tempera
tuur om zeven uur 's avonds, de minim um-
tëmperatuur, waargenomen over de afgeloo-
pen 24 uur en een tiende gedeelte van het
maximum. Het blijkt dan, dat de winter
van dit jaar gisteren alle strengste winters
van 1849 af, ruimschoots heeft voorbyge-
streefd:
tot 13 Februari 347 graden
in 1890 totaal 354 graden.
Een verschil dus van slechts 7 graden, dat
gisteren is ingehaald. Neemt men het ge
middelde tusschen de dagelyksche maxi
mum- en minimumtemperaturen, dan ont
staat de volgende vergelijking:
1940: 252 graden
1S90: 258 graden, waaruit eveneens
blykt, dat 1940 gisteren kouder was dan
1890.
DE KOUDSTE DAG.
Dr. Braak noemde het moeilyk uit
maken, welke dagen nu van 1890 af de
koudste zyn geweest. Dit hangt af van eeni
ge bijkomende omstandigheden. Zoo herin-
Afnemende vorst.
Het heeft vannacht in ons land zoo hard
niet gevroren als gisternacht, al kwamen
iix het Oosten nog temperaturen tusschen
15 en 20 graden voor. In het Noor
den heerschte vanochtend „slechts S gra
den vorst. De afneming is veroorzaakt
door een depressie, welke uit het Zuidoos
ten over Duitschland kwam opzetten. Ver
moedelijk zal deze nog verder naar het
Noordwesten trekken. De wind over ons
land wordt dan West en de vorst neemt
verder af. Of er dooi van komt en dan
voor goed, blijft uiteraard ten zeerste de
vraag
neren zich vele menschen nog den 30en De
cember 1890. Toen vroor het gedurende 24
uur tusschen 12.3 en 15.S graden, maar
daarby woei een krachtige Noord-Oosten
wind. Deze wind maakte een verblijf op
straat vrijwel onuitstaanbaar. Deze winter
is kouder, maar wij hebben minder last
van den wind. Daarom 1 y k t het nu en
dan minder koud.
Ter vergelijking diene nog, dat het insti
tuut in De Bilt voor de jaren 1855, 1890
en 1940 de volgende laagste temperaturen
opteekende:
IS Februari 1855 17-7 graden
30 December 1890 15.8 graden
13 Februari 1940 16.7 graden
De laagste temperatuur ooit in De Bilt
geregistreerd kwam voor op 3 Februari
1912. Het kwik daalde toen tot 20.0 graden
Celsius beneden het nulpunt. Het is der
halve ondoenlijk om de koudste dagen ge
durende een reeks van jaren vast te stellen.
Daartoe zou men waarnemingen op eenzelf
de plaats noodig hebben. De waarnemingen
in de Bilt geschiedden regelmatig, doch op
andere plaatsen is dit niet het geval ge
weest, zoodat vergelykingsmateriaal ont
breekt. Zeker is, dat de temperatuur m
Eelde in den nacht van Maandag op Dinsdag
een absoluut record is voor ons land.
ALLE RECORDS WORDEN GE
SLAGEN.
Deze winter zal alle records slaan en mo
menteel wyst, zooals gezegd, niets er op,
dat wy binnen korten tyd de kou voor goed
achter den rug hebben. Dat konden wij, voor
zoover onze leekenoogen daartoe in staat
waren, zien in de afdeeling „weerdienst"
van het K.N.M.I. Daar komen de berichten
van de verschillende posten binnen, daar
worden alle gegevens nauwkeurig gerang
schikt en hi kaart gebracht. Daar onstaan
ook de bekende blauwe weerkaartjes. Het
is werkelyk geen wonder; dat dr. W. Blee-
ker, de leider van deze afdeeling, ons kor.
mededeelen, dat talrijke instellingen en
zeer vele particulieren herhaaldelyk opbel
len om de weerberichten te vernemen. De
ze inlichtingen woi-den met de uiterste zorg
gegeven. Gedurende het geheele jaar 1939
werden 680 inlichtingen verstrekt.
Thans, na zes weken in 1940, hebben de
weerkundigen van De Bilt reeds 670 maal
verteld, wat zij van het weer verwachten.
Voegt men daarbij de speciale diensten voor
de luchtvaart, voor marine en koopvaardij,
den stormwaarschuwingsdienst, dan zal het
duidelyk zyn, dat het Koninklijk Neder
landsch Meteorologisch Instituut, in het
hart van het land, inderdaad in het middel
punt van aller belangstelling is gelegen.
Dat zy, die hier dag en nacht werken,
ons ook geen dooi en een beetje warmte
kunnen geven, ligt niet aan hen, want zoo
als alles betrekkelyk is, is ook het epithe
ton „keuken" relatief, want er wordt niets
„gemaakt", doch men constateert slechts en
deelt de resultaten mee aan ieder .die zich
hiervoor interesseert.
