<7nieA&md
De Friesche elfstedentocht.
Gemeenteraad van Koudekerke.
HEEREN-BAAI
Vijf
winnaars.
Om half vijf gistermiddag zijn de eerste
wedstrijdrijders van de elfstedentocht aan
het eindpunt te Leeuwarden aangekomen.
Het slot van den vijfden Frieschen elf
stedentocht had evenwel c-cn zeer onregel
matig verloop. Vijf rij.'.e.s, 'nl Adema, Kei
zer, Westra, van der Duim en Jongert.
bleven van Dokkum tct in de stad Leeuwar
den bij elkaar en hadden de afspraak ge
maakt om gezamenlijk door de finish te
gaan. Maar door velschillende omstandig
heden is dat niet prec!es zoo geschied, zoo
dat enkele officials Keizer als winnaar no
teerden, andere Adema, terwijl weer an
deren Jongert als winnaar beschouwden.
Over den uitslag bestond uiteraard der
zaak veel verwarring. Maar in den loop
van den avond nam het centraal bestuur
een wijs besluit: Alle vijf rijders: Keizer,
Adema, Westra, van der Duim en Jongert
werden tot winnaar» van den elfsteden
tocht 1940 verklaard.
Men kan de vraag stellen of de af
spraak der vijf rijders sportief mocht wor
den genoemd. De elfstedentocht bestaat im
mers uit een wedstrijd en een tocht: het
verschil is, dat de wedstrijd een zuivere
kamp moet zijn om den snelsten tijd en
door iederen deelnemer alleen moet wor
den gereden, terwijl de tochtrijders geza
menlijk mogen rijden.
De rijders zelf meenden, dat door de
smalle baan passeeren niet mogelijk was,
zoodat van een zuiveren strijd op ...e laat
ste 20 kilometer practisch geen spake zou
zijn geweest.
DE TOCHT WAS ZWAAR,.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
zjjn de deelnemers vertrokken en sommi
gen zouden eerst in den nacht van Dins
dag op Woensdag in de hoofdstad van Fries
land terugkeeren.
Velen voelden zich geroepen, slechts een
klein percentage was uitverkoren om den
tocht tot een goed einde te brengen. Ve
len vertrokken uit Leeuwarden op de
schaats, enkelen kwamen maar op de
smalle ijzers terug. Groot was net aantaï
uitvallers,
Deze vijfde elfstedentocht is zwaar ge
weest zoo zwaar, dat de beruchte rit van
1929 in felle koude, waarschijnlijk in
moeilijkheden is overtroffen. Dat verna
men wij althans uit den mond van ver
schillende organisatoren en dat kregen wij
bevestigd van de zijde der rijders, die ook
aan den tocht van elf jaar geleden hebben
deelgenomen.
Op sommige plaatsen was het een krui
pen, een vallen en opstaan, een krabbelen
en zoeken naar een beetje goed ijs. zoo
dat de gemiddelde snelheid een flink stuk
zakte.
Heel wat tochtrijders. die niet in de
eerste plaats voor een race waren ge
start, maar den elfstedentocht beschouw
den als een uithoudingsproef ten aanzien
van hun rijcapaciteit, legden het lootje.
Het centraal bestuur besloof gisteravond
in verband met de ongunstige weers-
üöornstandigheden om den tocht voor alle
deelnemers, die des avonds nog onderweg
waren, te staken.
Alle rijders, die Vrouwbuurstermolen had
den gehaald, een dorp, dat op ongeveer
25 km van Dokkum ligt werden geacht
den tocht te hebben volbracht en kwamen
in aanmerking voor het herinneringskr'uis.
Dc uitslag
De uitslag van de wedstrijdrijders luidt:
1, 2, 3, 4 en 5: P. Keizer (de Lier), A. Ade
ma (Franeker), Sj. Westra (Warmenhui-
zen), D van der Duim (Warga) en C Jon
gert (Alkmaar), allen in den tijd van 11
uur 30 min over 199 km.; 6 J van der Bij
(Anna Paulowna) 12 uur 04 min.; 7 S Dijk
stra (Connjum); S L Geveke (Leeuwar
den); 9 A. de Vries (Giethoorn); 10 Siet-
se Koen (Bovenknijpe) allen zelfden tijd:
11 Reinder Algra (Franeker) 12 uur 14
min. 12 en 13 G Duiker (Groningen) en
K. Korst (Bedum) beiden 12 uur 27 min.
De eerste dame die Leeuwarden heeft
bereikt,w as mej. D. Faber (Warga Zij
kwam ruim zes uur aan de finish te
Leeuwarden.
Het bezoek van Prins
BernharcL
Prins Bernhard heeft op het Prinsenhof
de vijf winnaars na afloop ontvangen. Wij
vernamen, dat Adema daarbij uitvoerig
verteld heeft hoe het op de laatste tien
tallen kilometers is toegegaan De af
spraak werd erkend en eigenlijk, zoo moet
Adema het gezegd hebben, zijn wij allen
tegelijk binnengekomen. Maar op het laat
ste stukje kon hij zich niet meer inhouden
en is hij er harder aan gaan trekken;
Prins Bernhard is na het avondmaal bij
den commissaris van de Koningin in de pro
vincie Friesland te hebben gebruikt, uit
Leeuwarden vertrokken.
Een Zeeuwsch-Vlaming
volbracht den tocht.
Dat ook de Zeeuwsch Vlamingen flinke
schaatsenrijders zijn, niettegenstaande zfj
niet die gelegenheid hebben als de Frie
zen om schaatsen te rijden, is wel bewe
zen bij deze elfstedentocht De heer F.
Christiaanse te Oostburg was als
eenige Zeeuwsch Vlaming gestart en heeft
den tocht goed volbracht. Om 10 uur des
avonds arriveerde hij aan de finish te
Leeuwarden
Omstreeks acht uur passeerden de eerste deelnemers, tevens winnaars van den Elfstedentocht, de controlepost
te Staveren, waarmede het traject van Leeuwarden in minder dan drie uur tijds was afgelegd.
Nieuwjaarsrede van den
burgemeester.
KOUDEKERKE. De Raad dezer gemeen
te kwam gisteren, onder voorzitterschap
van burgemeester J. L. Dregmans, in open
bare vergadering voltallig bijeen.
De voorzitter hield de gebruikelijke nieuw
jaarsrede, waarin liij allereerst den raads
leden en gemeentepersoneel alle goeds voor
1940 toewenschte. Spr. herinnerde aan den
oorlogstoestand in Europa en sprak de
dankbaarheid uit, dat Nederland tot nu toe
voor het oorlogsgeweld is gespaard geble
ven. B. en W. achten het hun plicht de ge
meentehuishouding zoo normaal mogelijk
te verzorgen en de voorgenomen werk
zaamheden, indien eenigszins mogelijk te
doen uitvoeren.
Spr. bracht in herinnering wat in 1939
werd vastgesteldeen verordening betrek
king hebbend op den bouw van zomerwo
ningen, al zal deze verordening voorloopig
wel „slapend" moeten blijven, in verband
met den oorlogstoestand; doortrekking van
de Wilhelminalaan; bouw van een nieuwe
school voor openbaar gewoon lager onder
wijs; aankoop van een rijdende baar; den
bouw van een brand- en scherfvrije kluis
voor het archief; verlaging opcenten op de
hoofdsom der personeele belasting, etc.
De gemeente ging, wat inwonertal be
treft, met 164 personen vooruit. Door dit
feit werd geloochenstraft de vrees Welke
wel eens is uitgesproken, dat een geregle
menteerde bouw, de uitbreiding der ge
meente moet tegenhouden. Uit uitlatingen
van verschillende bouwondernemers meen
de spr. te mogen concludeeren dat juist het
tegenovergestelde het geval is.
Het aantal sterfgevallen was grooter dan
normaal, namelijk 48. Vooral in de eerste
helft van 1939 zjjn veel menschen gestor
ven. Vorig jaar zijn .30 nieuwe woningen
gebouwd.
De werkloosheid eischte de volle toewij
Het land van de elfstedentocht en van
D.E. Echte Friesche Heeren-Baai. Beide.
zijn beroemd; de elfstedentocht als een
zeer bijzondere sportprestatie. D.E. echte
Friesche Heeren-Baai door haar bijzondere
melange die „Wolken van genot" geeft.
FRIESCHE
ding van B. en W.
Steunverleening kwam slechts voor, ge
durende de kortste wintermaanden, overi
gens waren de werkloozen permanent in
werkverschaffing tewerk gesteld. Geduren
de het voorjaar hadden wy nog 20 a 30 per
sonen te verzorgen en dank zij de door bur
gemeester en wethouders getroffen voor
zorgsmaatregelen, waren meer clan vol
doende werkobjecten voorradig, Icon zelfs
aanmerkelijk minder worden tot stand ge
bracht, dan B. en W. zich voorgenomen
hadden, zeide spr.
Wat de werkobjecten betreft, mag ge
wezen worden, op de egalisatie van de ver
vallen trambaan langs de Groeneweg, de
voortgezette beplanting van de vroongron-
den, de verharding van een gedeelte van de
Koksweg en de Vlissingsche Kleiweg. Aan
gezien meer dan voldoende materialen aan
wezig zijn, kunnen juistgenoemde werken
in 1940 verder worden afgewerkt, terwijl
ook op afdoening wacht de verharding van
dat gedeelte van den Breeweg, dat de voor
malige trambaan verbindt met de Bigge-
kerkschestraat.
De zomer bracht een gunstige verande
ring en het aantal werkloozen werd vrij
wel gedecimeerd. Tengevolge van de mobi
lisatie omstandigheden is dit gebleven tot
ver in het najaar. Dat is de oorzaak, dat de
geraamde posten omstreeks 2.000 bene
den de raming zyn gebleven.
De uitgaven voor het burgerlijk armbe
stuur beliepen ongeveer een bedrag van
500.
Dat wy, wanneer ons land voor oorlog
gespaard blijft, ook in de toekomst zullen
worden beziggehouden, zal geen tegen
spraak ontmoeten, aldus spr., wanneer de
hoop verwezenlijkt wordt, om in de loop
van 1940 alle voorbereidende werkzaamhe
den te verrichten, voor het rioleerings-
plan op 't Zand.
Tenzjj ook financieele medewerking van
het departement van Defensie verkregen
wordt, ligt het niet in de bedoeling, gedu
rende de mobilisatie-omstandigheden
vernieuwing van den Dishoekschen Keiweg
te bevorderen. Naar de zienswijze van B. en
W. is deze aanleg noodzakelijk voor de ont
sluiting van het strand, maar op dit oogen-
blik zou met den aanleg enkel worden be
oogd, de behartiging van defensie belangen.
Wel zijn burgemeester en wethouders be
reid ernstig onder het oog te zien, het aan
leggen van behoorlijke verharde wegen,
naar andere gemeenten, voorzoover deze
ontbreken.
Gememoreerd moet ook worden, de
plaats gehad hebbende raadsverkiezingen,
Ik pry's my gelukkig, dat de gehouden
stemming weinig veranderingen heeft ge
bracht. Met dankbaarheid wil ik nog even
gedenken, het vele, dat door de afgetreden
raadsleden de heeren De Rijke en Sanderse
in het belang der gemeente is verricht. Bei
den hebben in Uw vergaderingen een plaats
weten te veroveren, welke tientallen colle
ga's hun konden benijden. Gelukkig dat hun
opvolgers in den korten tijd welke zij aan
J Uw besprekingen deelnemen, reeds voldoen
de bJyk hebben gegeven, er ernstig naar te
streven, met voor hun voorgangers onder te
doen. Ik houd mij er van overtuigd, dat
hun dit ook gelukken zal.
De besprekingen in 1939 kenmerkten zich
door vlotheid en beknoptheid. Dat kan niet
genoeg worden gewaardeerd en ik wil niet
nalaten u voor deze wijze van samenwer
ken mijn diep gevoelde dank te betuigen.
Dat daardoor de gemeentebelangen niet
hebben geleden, zal ieder toegeven, die ken
nis neemt van de voornaamste besluiten
welke in 1939 genomen zijn, door mij hier
boven aangehaald.
De verhouding was ik mag het zonder
overdrijving constateeren allerhartelijkst.
Er heerscht onderlinge waardeering en
vertrouwen. Treffend kwam dit uit by de
vaststelling van de reeds goedgekeurde ge-
meentebegrooting voor 1940.
Spr. wees voorts op de prettige samen
werking met de beide wethouders
wenschte de gemeente geluk met beiden. In
het college van B. en W. bestaan aldus spr
vriendschapsbanden
Ook voor het werk der administratieve
ambtenaren had spr. groote waardeering.
Spr. bracht hen voor het vele verrichte
werk dank.
Het geheele secretarie personeel werd on
der de wapenen geroepen. Een gelijk aan
tal personen heeft de ledige plaatsen bezet
en reeds nu hebben zij zich zoodanig op de
hun opgedragen taak ingesteld, dat van
achterstand niet de minste sprake is.
Spr. deed een beroep op aller medewer
king om ook in 1940 te arbeiden aan het
belang der gemeente.
Antwoord van wethouder
Contant.
Wethouder Contant beantwoordde de
rede van den voorzitter, en dankte hem
voor de uitgesproken wenschen. Namens
den Raad uitte spr. de beste wenschen tot
den burgemeester. Spr. zeide, dat het vele,
dat in 1939 door gemeenschappelijken ar
beid tot stand is gebracht kunnen worden,
de krachtdadige leiding van den voorzitter
het grootste aandeel heeft geleverd en in
spireerde tot volle medewerking aan alles
at goed en nuttig voor de gemeente bleek
te zijn.
Wij hebben niets aan te merken op het
geen U ons voorhield, maar als het ons ver
gund is hebben wij daar een klein maar be
langrijk supplement aan toe te voegen, al
dus spr.
Wethouder Contant herinnerde er aan
dat het deze maand 5 jaar geleden was, dat
de burgemeester zyn intrede in de gemeen
te deed. Spr. wees op de goede eigenschap
pen van dezen burgemeester, die voor ieder
een luisterend oor heeft en bereid is te hel
pen en voor te lichten. Burgemeester aldus
spr., we weten het, en kennen U als man
die wars is van vleierij of streling der ijdel-
heid, eenvoudig langs den weg is Uw devies,
maar mogen wij besluiten om U namens
den Raad, geluk te wenschen met dil
eerste vyfjarig tijdvak als burgemeester on
zer gemeente, daarby de hoop uitsprekend
dat het U gegeven zal worden, nog vele
vijf en tientallen van jaren aan deze eerste
zullen worden toegeteld, tot levensblijheid
voor U zeiven, en tot vreugde van de gan-
sche gemeente, wier belangen te dienen U
tot een waren lust is geworden. Met gerust
heid vertrouwen wy alle belangen in Uwe
handen die geleid worden door Uwen
schranderen geest".
De V o o r z. dankte den heer Con
tant voor zijn vriendelijke wenschen, maar
merkt op, dat al hetgeen bereikt is, te
danken is aan de groote medewerking wel
ke hij doorgaans van den Raad heeft
mogen ondervinden Voor niet minder dan
de helft wil hy den hem toegebraehten
dank teruggeven aan den raad
Zonder hoofdelijke stemming werd daar
na besloten:
a t.ot het garandeeren van een bedrag
van maximum 50 per jaar in de op
brengst van een te plaatsen telefooncel
aan de Nieuwe Vlissingsche weg nabij
café Lommeryk
b. tot aankoop van rentegevende stuk
ken, ter belegging van een kapitaal groot
3S2.07, ontstaan door verkoop van ge
meentegrond.
c. tot vaststelling van het voorschot dei-
gemeentelijke vergoeding voor de bijzon
dere lagere scholen voor het jaar 1940
d. tot het sluiten van een wettelijke
aansprakelijkheidsverzekering voor het
personeelvan de luchtbeschermingsdienst,
voor een bedrag van 15 per jaar.
Op voorstel van den voorzitter wordt
alsnog a.an de agenda toegevoegd,
adres van het bestuur der vereeniging
voor bijzonder lager onderwijs op Gere
formeerden Grondslag te 't Zand, houden
de verzoek een bijdrage te verleenen ir
de kosten van een handwerkonderwjjzeres
over 1939
De V o o r z. deelde mede, dat bij
zondere scholen met een leerlingtal lager
dan 41 waaraan een hoofd werkzaam is
en een vakonderwyzeres. in de kosten van
laatstgenoemde een bijdrage kunnen ont
vangen uit de gemeentekas.
Het gemiddeld aantal leerlingen dezer
school heeft over 1939 bedragen 46 2/3, is
dus meer dan 41 Op dezen grond kan de
gevraagde vergoeding niet worden
leend.
Waar het aantal leerlingen reeds per 31
December 1938 hooger was dan 41, heeft
het betrokken schoolhoofd aan den
nister gevraagd een leerkracht te mogen
aanstellen ingaande 1 Januari 1939.
wet laat namelijk te dezen opzichte ont
heffing toe. De minister stond dit toe, on
der voorwaarde dat een wachtgeldster zou
worden aangesteld Het schoolbestuur
wenschte toen liever een jaar langer
vakonderwyzeres te handhaven, dan kon
deze daarna worden aangesteld.
(Ingez. Med.)
Hoe sympathiek spr zoo'n besluit ook
acht, hij kan niet anders dan voorstellen,
op het adres afwijzend te beschikken.
De heer L o r i e r kan dit stand
punt billijken, maar acht het besluit van
het bestuur zeer sympathiek Het getuigt
van een sterk sociaal gevoel. Spreker
wenschte daarom de vraag te stellen, of
er geen mogelijkheid bestaat aan het ver
zoek toch nog tegemoet te komen
De heer M o e n s wil dit ten volle
onderschrijven Het valt niet tegen te
spreken, dat de vergoedingen gedurende
de laatsle jaren aanmerkelijk minder zijn
geworden Dit juicht spreker toe, want
daardoor wordt het gemeentebelang be
hartigt maar de kleinste scholen, zooals
de onderhavige dreigen daarvan toch wel
heel sterk de dupe te zullen worden. Er
is volgens spreker toch een weg om tot
een hoogere uitkeering te geraken en is
dit nu niet het middel, door op het adres
gunstig te beslissen?
De lieer K a m m e r a a d deelde
volkomen het standpunt der vorige spre
kers Volgens de wet moge het voorstel
juist zijn, er is ook nog een gevoelskwestie
aan verbonden. Spr. zou indien hel moge
lijk was, het -schoolbestuur gaarne ter
wille zijn
De v o o r z. herhaalt, dat ook hij het be
sluit van het schoolbestuur sympathiek
vindt. Maar dit mag de beslissing in geen
enkel opzicht beïnvloeden. We hebben hier
de wet toe te passen. Nu mag het waar zyn,
de eerlijkheid gebiedt dit op te merken,
dat het betrokken wetsartikel aan duide
lijkheid wel wat te wenschen overlaat, dat
het zelfs onvoldoende in alle voorkomende
gevallen voorziet, maar naar sprekers over
tuiging zou inwilliging van het verzoek in
strijd met de wet zijn. Spreker moet tegen
het loslaten van de voorschriften ernstig
waarschuwen, de eerste stap wordt dan
gezet op een weg, waarvan het eind niet
te overzien is, en het scheppen van prece
denten kan dan niet uitblijven. Bovendien,
Gedeputeerde Staten hebben hier het laat
ste woord. Wat de hoogere uitkeering be
treft, merkte spr. den heer Moens op, dat
het schoolbestuur bij Ministeriëele Beslis
sing een uitkeering is toegestaan over 1939
van 10. Van een bijzonder lage vergoe
ding kan er nauwelijks meer sprake zijn.
Zonder hoofdelijke stemming wordt daar
na op het adres afwijzend beschikt.
Bij de rondvraag vestigde de heer D e
Buck de aandacht op den smallen weg
elke naar de begraafplaats leidt. Verbree
ding achtte spr. wel gewenscht.
De heer De Kr o o betreurde het, dat
er bij ijsgang voortdurend water onttrok
ken wordt aan de sprinken. Zoodoende
ordt geen behoorlijke ijsgelegenheid ver
kregen.
De heer Karameraad wees er op, dat
de zandstrooiïng bij de gladheid op Nieuw
jaarsdag onvoldoende geweest is.
>e v o o r z. zegt toe, de vragen van de
heeren De Buck en De Kroo te zullen be
handelen in de vergadering van B. en W.
Den heer K am meraad werd mede
gedeeld, dat het strooien van zand op
Nieuwjaarsdag gebeurd is, overeenkomstig
regeling welke terzake was getroffen.
Deze regeling was echter gebaseerd op een
sneeuwval gedurende een of twee dagen,
maar niet op weken, zooals dit jaar het
geval is. Na gepleegd overleg met andere
onderhoudsplichtigen, hebben B. en W. on
middellijk na Nieuwjaarsdag daarin een
grondige wijziging gebracht. In dit verband
wil spreker niet nalaten een woord van
dank uit te spreken aan wethouder Stop
pels, voor hetgeen spreker ter opheffing
van de gladheid heeft weten te bereiken.
Op een vraag van den voorz., deelde de
heer Kammeraad nog mede, dat de
wyze waarop het zand strooien thans plaats
heeft, hem tot geen critiek aanleiding geeft.
De vergadering ging daarna in besloten
zitting over.
Het uitbreidingsplan.
Na heropening der openbare vergadering
werd zonder hoofdelijke stemming aange
nomen het voorstel van B. en W., het door
Ged. Staten goedgekeurde plan van uitbrei
ding met bebouwingsvoorschriften ongewij
zigd te laten.
