w frwiww
&s?rÉ7sra: KiPPElaBlli^S^^hS ClOllfTONT SSSHnS
wwm
NUMMER 20 183© JAARGANG
TWEE BLADEN rEERSTE BLAD WOENSDAG 24 JANUARI 1940
®I IIShS w^ka^- nB_, - tx HEKS 10 cent extra. Bewijsnummers 5 ct.
afiOESCHIE COURANT
menten in Middelburg en Goes 18 ct.
Het Nederlandsche v@SSs behoeft zich
inliet onbeschermd! te gevoelen»
©e waarde van onze oude fortificaties.
Zij dienden als basis voor de
moderne verdediging.
Tijdens een oefening, welke dezer dagen
ergens bij het veldleger onder het oog van
luitenant-generaal J. .T. G. baron van
Voorst tot Voorst werd gehouden, was een
van onze verslaggevers in de gelegenheid
een stukje te zien van de versterkte linie,
welke als tooneel van de oefening diende.
Militaire geheimhouding eischt, dat over
onze defensiewerken niet te veelvuldig ge
schreven wordt, en daarom kan een verslag
gever niet te veel in details treden. Toch
deed het hem goed eens van nabij te zien
wat hij wel wist, dat bestond: krachtige en
moderne versterkte linies. Ons leger zou,
als de nood aan den man zou komen, niet in
het open veld behoeven te vechten, doch
zou beschikken over weerstandslijnen, waar
het den vijand zou kunnen opwachten.
Nu trof het in zooverre slecht, dat het
betrokken stuk „front" geografisch al zeer
sterk was, doordat het in de flank be
schermd werd door waterloopen en inun
daties, terwijl ook overigens de terreinge
steldheid in de flanken van het acces zooda
nig was, dat het acces ook zonder verster
kingen moeilijk te forceeren zou zijn. De
defensiewerken, welke hier zijn uitgevoerd,
zijn daarom niet zoo uitgebreid, dat zij re
presentatief voor alle andere versterkte ter-
reinstrooken kunnen worden genoemd. Er
zouden veel .mooiere" getoond kunnen wor
den.
HET STRATEGISCH INZICHT
VAN PRINS MAURITS.
Het hierbedoelde acces d.w.z. een niet
geïnundeerde strook tusschen inundaties
doorloopende sluit aan op de defensiewer
ken van onze vaderen. Stukken van de ach
terste lijn dateeren uit den tijd van Prins
Maurits, wiens strategisch inzicht nog
steeds waarde heeft. Dit wordt door een
anecdotische bijzonderheid geïllustreerd
eenige jaren geleden besloot een gemeente
bestuur een groote aarden verhooging in de
buurt van het acces, een onnut lijkende
terp, te doen sloopen om met de aldus ge
wonnen aarde eenige lager gelegen weilan
den op te hoogen. Onbekend met deze voor
geschiedenis besloot eenige maanden gele
den de artillerie-officier, die opdracht had
ter bescherming van het acces een goede
plaats voor de opstelling van eenige batte
rijen te zoeken, een aarden verhooging te
doen aanbrengenprecies op de plaats,
waar driehonderd jaar lang de door Mau
rits bevolen wal gelegen had.
De theorie, dat onze oude fortificaties
geen waarde meer zouden hebben, heeft af
gedaan. Bij den aanleg van versterkingen
op groote schaal, zooals deze in de laatste
zes maanden is aangepakt, heeft men van
de oude forten en wallen ook dankbaar ge
bruik gemaakt. Zoo werd in het bij de
oefening betrokken acces de achterste lijn
gevormd door een gemoderniseerd fort en
een forschen wal, die achter de inundaties
aan de flanken doorliep. Het fort was van
nieuwe stalen pantserkoepels voorzien. De
wal was aanzienlijk versterkt, zoowel door
het storten van enorme massa's klei als
door het aanbrengen van betonnen kazemat
ten. Eenvoudig was dit niet, aangezién. dit
soort wallen tevens waterkeerend behoort
te blijven, ook bij beschieting. Men begrijpt,
dat het smalspoor, dat over den dijk liep,
maanden en maanden in bedrijf is geweest
voor deze enorme grondverplaatsing.
DE OUDE LINIE ALS BASIS.
De oude linie echter kon slechts als basis
dienen: moderne verdediging eischt diepte.
Daarom was' de artillerie in het algemeen
achterwaarts en een groot deel der overige
troepen naar vorén opgesteld. De verster
king in de diepte was volledig het werk der
laatste maanden. Het ongeveer 500 meter
breede acces heeft maanden lang werk ge
geven aan een regiment infanterie, eenige
afdeelingen artillerie en andere hulptroe
pen, plus aan een aantal burger-aannemers
en him werklieden. De troepen zorgden voor
den handenarbeid. Zij hadden uit hun mid
den ook betonploegen gevormd, die naast
de burgerarbeiders bij de uitvoering van de
betonnen kunstwerken meehielpen. Een
breede tankgracht, behoorlijk van versper
ringen voorzien, sloot het acces over de
volle breedte af. De gracht was machinaal
gegraven. Voorts was het terrein doorspekt
met hindernissen, mijnenvelden en kleine
vuurspuwende bergen: mitrailleuropstellin
gen en schuttersnesten. Als men bedenkt,
dat al deze opstellingen niet gegraven kon
den worden, maar door ophoóging moesten
ontstaan, dan krijgt men eenig besef van
den geweldigen arbeid, die daartoe noodig
is geweest.
Het kenmerkende van moderne" linies is,
dat zjj van buiten af weinig zichtbaar zijn.
Met de Maginot-linie is dat bv ook liet ge
val. Zoo'n paar knobbels in het terrein, wat
beteekenen zij voor een aanvaller? Zoo
denkt de leek misschien, wanneer de aan
blik van kleine betonnen en aarden kaze
matten hem bfj den eersten oogopslag
nig imponeert. Zij beteekenen vuur op een
prfnt waar de vijand het liever niet wilde
hebben. Men kan er op rekenen, dat
evenals Maurits zijn aarden wal blijkbaar
op hèt aangewezen punt had gemaakt
ook thans de pillendoozen en mijnenvelden
en draadversperringen en tankgrachten enz.
precies daar zijn aangelegd, waar zij noodig
zijn. De militair noemt dat uitbuiten van
het terrein. Het is van oudsher de opzet
van de strategen geweest den vijand te la
ten vechten op een plaats die men voor
hem heeft uitgezocht. Tegenwoordig betee-
kent dat nog meer dan vroeger, hetgeen
duidelijk wordt bij de beschouwing van een
modern vuurplan, waarop aan elk kruispunt
elk boschje, elke bocht in een dijk, elke
boerderij, elke sloot een speciaal vuur is
toegedacht, daar te brengen door het daar
toe geëigende wapen. In dat licht beteeke
nen zij yeel, die verspreide knobbels in het
polderland. En dat zij klein zijn, dan des te
beter: het zal den vijand moeite kosten ze
één voor één onschadelijk te maken.
De tijd, dien ons leger sinds de mobilisatie
heeft gehad, is goed besteed. Het werk was
hard en eentonig, doch het resultaat is, dat
het Nederlandsche volk zich niet onbe
schermd behoeft te gevoelen. Ook wij heb
ben thans gordels van staal, beton, aarde
en water.
Een EngeJsehe torpedojager
met mam en muis vergaars
Er waren 175 man aan boord.
Reuter meldt uit Londen: De Britsche
torpedobootjager „Exmouth" is tot zinken
gebracht. Men vreest, dat alle opvarenden
om het leven zijn gekomen.
De „Exmouth" mat 1475 ton. Er waren
175 man aan boord.
Men weet niet of het. schip is getorpe
deerd of dat het door een mijn is getroffen.
De „Exmouth" was een flottieljeleider
van 1475 ton, die in Portsmouth was ge
bouwd. Het schip had 330.000 pond sterling
gekost en was in 1935 in dienst genomen.
Het was bewapend met vijf 4,5 duims ka
nonnen en zes kleinere stukken geschut,
benevens acht 21 duims torpedolanceerbui-
zen. De „Exmouth" is, volgens de Engel-
schen, de vijfde Britsche torpedobootjager,
die sedert het begin van den oorlog verlo
ren is gegaan.
EEN OORLOGSTRAGEDIE.,..
De eenige overlevende van vijf Zweedsche
zeelieden, die op een vlot in de Noordzee
twee dagen rondzwalkten, is gisteren in een
haven aan de Britsche kust aangekomen.
Hij was gered door het Noorsche schip „Le-
ka". Op het vlot lagen nog de bevroren
lijken van zijn vier scheepskameraden, on
der welke zich ook dat van zijn jongeren
broer bevond.
De vijf man waren opvarenden van het
Zweedsche schip „Foxen", dat op de Noord
zee door een mijn of [een torpedo tot zin
ken was gebracht. Geheel doorweekt en
zonder voedsel of water, waren zij aan de
elementen overgeleverd. De een na den
ander stierf door uitputting. De overleven
de, Stig Bergstrom, oud 23 jaar, was vol
komen uitgeput, toen de „Leka" hem ont
dekte. Hij had echter nog de kracht zich
aan het vlot vast te klemmen. Hij was
verzwakt door ontbering en honger, dat hij
nauwelijks kon staan, toen de „Leka" de
haven was binnengeloopen. Hy is in
ziekenhuis opgenomen.
De gezagvoerder van de „Leka" was ka
pitein Petersen uit Oslo, die eenigen tijd
geleden den gezagvoerder en drie leden
der bemanning van het Noorsche schip
„Manx" op de Noordzee redde, welk schip
eveneens tot zinken was gebracht.
NOG DRIE SCHEPEN
GEZONKEN.
Het Noorsche stoomschip „Sydfold" (2433
ton) is aan de Schotsche kust gezonken, 't
Schip is op een mijn geloopen of door een
torpedo getroffen. Negentien leden der be
manning zijn door een ander Noorsch schip
gered. Vijf personen worden vermist.
Het Noorsche stoomschip „Pluto" (1598
ton) uit Haugesund en het Britsche stoom
schip „Balt Anglia" (1523 ton) uit Londen
zijn gisteren aan de Engelsche Noordwest
kust gezonken, nadat deze schepen op mij
nen waren geloopen.
Er z\jn geen menschenlevens verloren ge
gaan. De 22 leden der bemanning van de
„Pluto" en de 27 van de „Balt Anglia" zijn
in de booten gegaan en veilig aangekomen
jn een visschersdorp.
De bemanning van visschersschepen za
gen, dat de beide schepen in de lucht vlo
gen. Zij slaagden er in alle reddingsbooten
op sleeptouw te nemen en naar de hav
te brengen. v
De kapitein van de „Balt Anglia" zeide,
dat hij de „Pluto" volgde, toen er aan boord
van de „Pluto" plotseling een ontploffing
plaats had, waardoor dit schip begon over
te hellen. Hij gaf orders om de „Pluto''
hulp te verleenen, maar toen hij zag, dat
„Qnteerende iniemalionale
krankzinnigheid"
Generaal Hertzog pleit voor
directen vrede.
Gisteren is onder groote belangstelling in
het parlement vanZuid-Afrika de motie
behandeld, welke iwas ingediend door gene
raal Hertzog,' den.' vroegeren minister-presi
dent, die echter bij de laatste verkiezing
met eenige tientallen stemmen is verslagen
door generaal Smuts. Zooals men weet,
heeft Zuid-Afrika in September jl. den
oorlog verklaard aan Duitschland.
De korte inhoud van de motie luidde:
Het is tijd, dat de oorlog met Duitschland
vordfc beëindigd en dat er vrede wordt ge
sloten".
Hertzog zeide, dat hij het als een groot
plichtsverzuim zou beschouwen, wanneer
hij van deze gelegenheid geen gebruik zou
maken om te waarschuwen en opnieuw er
op aan te dringen, dat vrede wordt geslo
ten, dat een einde mpet komen aan dezen
onteerenden staat van internationale
krankzinnigheid".
Minister-president Smuts zeide naar
Reuter meldt dat de rede van Hertzog
een van de meest verbazingwekkende was,
welke hij ooit heeft gehoord. Nu Zuid-
frika in oorlog is heeft de leider van de op-
Afrika in oorlog is heeft de leider van de
oppositie en vroegere minister-president
geen woord tot steun van het eigen land,
doch steunt hij de zaak van den vijand.
Dit is iets, wat nog nooit is gezien. Smuts
voegde hieraan toe, dat de rede van Hert
zog wel een hoofdstuk uit „Mein Kampf"
leek. Zooals de leider van de oppositie de
zaken stelt is het een verdraaiing van de
feiten.
Het debat werd verdaagd.
Het kan vriezen en
het kan dooien
De algemeene weerstoestand is thans
onoverzichtelijk geworden, als gevolg van
het feit. dat ons land in een gebied van
hoogen druk ligt, dat zich voor een groot
deel ovër Duitschland en Frankrijk moet
uitstrekken, doch de oorlogvoerenden geen
weerberichten verstrekken, zoodat men
den omvang en de êiyaovkeurige ligging ei
van niet kan bepalen De mogelijkheid is
niet uitgesloten, dat het de vorst ten on
zent nog minstens enkele dagen zal doen
standhouden. Blijft de wind echter waaien
uit ZZ.W.. als vandaag, dan zal het mor
genmiddag vermoedelijk matig gaan dooi-
Yoor vannacht is i
te verwachten.
Zeeland lichte vorst
Dreigement der Geallieerden
aan Roemenie.
Reuter meldt uit Londen: Er 2ijn
Londen geen definitieve berichten ontvan
gen omtrent de volledige strekking
de door de Roemeensche regeering inge
voerde nieuwe maatregel ten aanzien
de controle op en de coördinatie van
olieproductie en raffinaderij in Roemenië
Wanneer echter mocht blijken dat
Roemeensche autoriteiten deze methode
aannemen om Duitschland een onmatig
groot deel der Roemeensche olieleveranties
te geven, dan is het duidelijk aldus de
diplomatieke correspondent van Reuier
dat van Groot-Britannië en Frankrijk niet
kan worden verwacht, dat zij doorgaan
met hun huidige politiek van levering van
grondstoffen en andere producten,
Roemenië op het oogenblik van de Gealli
eerden betrekt.
107 slachtoffers bij dei onder'
gang van de „Orazio".
47 passagiers en 60 leden der
bemanning omgekomen.
Hoewel gisteren gemeld werd, dat bij den
ondergang van het Italiaansche mailschip
„Orazio" geen slachtoffers te betreuren
waren, blijkt dit helaas toch het geval te
zijn.
Volgens de laatste door de reederij van
de „Orazio", gepubliceerde lijsten, zijn bij
den ondergang van dit schip 107 slachtof
fers te betreuren.
Het betreft 47 passagiers en 60 leden der
bemanning.
Er hebben zich hartverscheurende too-
neelen afgespeeld, toen een aantal gered
den te Genua aan wal kwamen. Bloedver
wanten en vrienden hielpen de gewonde
passagiers bij het aan land gaan. Verschei
dene opvarenden hadden ernstige brand
wonden opgeloopen. Zij werden naar een
ziekenhuis overgebracht.
de visschersschepen reeds aankwamen, be
sloot hij verder te gaan. Kort daarop liep
zijn eigen schip op een mijn.
"J§,
---
N
Enkele kilometers ten Zuiden van Enkhuizen, onder de gemeente Venhuizen,
heelt het kruiend ijs van het IJselmeer zich vele meters op elkaar gestapeld.
Daar het ijs gescheurd is en naar de binnenzijde is afgegleden, levert het een
ernstig gevaar op voor het verkeer.
,BeIgië hoefi niet fe weezen,"
Een Duitsche aanval zou een
domheid zijn, zegt Belgisch
kolonel.
Havas meldt uit Brussel: In de „Inde
pendence Beige" geeft kolonel Requette
uitdrukking aan de overtuiging, dat Bel
gië zeer wel builen het Europeesche con
flict kan blijven Hij schrijft: „Het geheim
der overwinning is gelegen in verbreeding
van het oorlogstooneeli De flank der
Duitsche en Fransehe stellingen ligt ech
ter noch in België noch in Zwitserland,
maar heel wat verder in het Noorden en
het Zuiden van Europa en ook op zee."
Kolonel Requette wijst er nogmaals op.
dat wanneer België zijn neutraliteit liet
varen, en zijn grenzen opende voor de
Engelsch-Fransche legers.-dit-voor Duitsch
land een directe slag van uitzonderlijke"
hardheid zou zijn en dat hij niet begrijpt
waarom een oorlogvoerende zichzelf
dergelijke rampspoed op de hals zou wil
len halen.
..Laten zij, die voor deze constateeringen
niet toegankelijk zijn. de eenigszins brutale
maar van huichelachtigheid ontbloots re
devoering lezen van den grooten Brïtschen
minister Winston Churchill. Zonder moeite
zullen zij begrijpen, dat het schoonste
Paaschgeschenk, dal Duitschland den
Franschen generaals c-n den EngelSchen
admiraals zou kunnen aanbieden zou zijn
een aanval te richten op België
„LEER OM LEER", ZEGT AMERIKA
TEGEN JAPAN.
Vanwege de regeering der Ver. Staten is
aan den Japanschen ambassadeur Hori-
noetsji medegedeeld, dat het verloop der
handelsbetrekkingen'tussclien de Ver. Sta
ten en Japan nadat het tegenwoordige
handelsverdrag op a.s. Vrijdag zal zijn af-
geloopen zal afhangen van de Japan-
sche houding ten opzichte van de rechten
der Amerikanen in China.
De üussem verleren 200© masin
bij mislukte aanvallen»
Bom op een schuilkelder eischte
19 dooden.
e verwachting, dat de Russen in de na
bijheid van het Ladogameer voorloop!g de
krijgsverrichtingen zouden stopzetten, is
niet uitgekomen. Zij blijven aanvallen, zij
het steeds na langdurig voorbereidingsvuur
der artillerie.
Honderden en honderden granaten slin
geren zij voortdurend op de Finsche stellin
gen, waarna dan storm geloopen wordt.
Doch de Finsche verdedigers geven geen
kamp, zelfs niet onder het moordende vu
ren der zware Russische artillerie. Dat er
aan Finsche zijde niet iederen keer opnieuw
tientallen dooden vallen, is te danken aan
hun meesterlijke verdedigingswerken en
aan de slechte opleiding der Russische sol
daten.
Reuter meldt: De Russen zetten grooten
druk achter hun nieuwen aanval op het 81)
km lange front ten Noordoosten van het
Ladogameer tot aan de grens. Deze sector
dreigt van vitaal belang te worden. Wan
neer het roode leger er hier in zou slagen
door te breken, hetgeen zeer onwaarschijn
lijk lijkt op dit. oogenblik, zou het in staat
zijn om het Ladogameer heen te trekken
en de Mannerheimlinie in den rug aan te
vallen.
De Russen vallen in massa aan, na een
zware artillerievoorbereiding en hun troe
pen rukken op achter een gordijn van gra-
naatvuur. De Finnen wachter echter een
gunstig oogenblik af om een vernielend
vuur te openen op de aaneengesloten roode
gelederen, waarna een krachtige tegenaan
val de gedecimeerde Russen terugdrijft naar
hun oorspronkelijke stellingen, zoo niet
verder.
De Russen blijken zich echter groote of
fers te getroosten, wat erop wijst, dat Sta
lin tot eiken prijs den aanvalsoorlog wil
voortzetten.
EEN MISLUKTE VERRASSING.
In de beide laatste dagen hebben de Rus
sen in den sector van liet Ladogameer bij
Killaanjoki 1000 man verloren, en evenveel
in de buurt van Aittajoki, tusschen Summa
en Merkajaervi aan het front in Karelië.
Een Russisch bataljon ging er tot den aan
val over in de hoop de Finnen te verrassen,
doch kon slechts tot op een paar honderd
meter van de Finsche linies naderen, waar
het in de pan werd gehakt. De Finsche
troepen hebben een groot aantal stukken
geschut van de luchtafweer buit gemakt.
Men verwacht in den sector van het La
dogameer een belangrijke ontwikkeling in
de operaties.
Aan het front van Salla is geen wijziging
den toestand gekomen. De Russen blijven
in hun versterkte stellingen.
DRAMA IN EEN SCHUIL
KELDER.
De Russische vliegtuigen, die gisteren op
nieuw Finsche steden hebben gebombar
deerd. hebben te Hyaynsalmi een zieken
huis getroffen; twee dokters en negen
broeders kwamen om hel leven. Te Nurmis
is een vliegtuigbom van 100 kg terecht ge
komen op den schuilkelder van het garni
zoenshospitaal. Negentien personen werden
gedood, o.m. een dlrigeerend arts en ver
scheiden zieken. Tal van zieken werden
zeer ernstig gewond. Er zijn in het geheel
wel 400 bommen boven tien plaatsen uit
gegooid. Een tiental gebouwen werd ver
woest. Negen Russische vliegtuigen zijn
neergehaald.
De Finsche vlieger Jorma Sarvanto
heeft volgens Havas in vier minuten
tijd zes Russische vliegtuigen vernietigd.
Hij was op het vliegveld, toen een lucht
aanval gemeld werd. Hij stapte in zijn toe
stel en viel een formatie van zeven vij
andelijke vliegtuigen aan. Allereerst be
stookte hij het op den linkervleugel vlie
gende Russische toestel, dat hij neerschoot.
Vervolgens haalde hij, een toestel van den
rechtervleugel neer en zoo vervolgens, tot
zes van de zeven vliegtuigen buiten ge-
echt waren gesteld. Sarvanto bleef zeven
minuten in de lucht. De eigenlijke strijd
duurde slechts 41* minuut.
„LEVE HET PACIFISME
VAN LENIN 1"
Het Finsche blad „Usi Suomi" verneemt
uit Estland, dat in den nacht van 21 Jan.,
de herdenking van den verjaardag van Le
nin, te Leningrad pamfletten zijn verspreid,
waapin stond, dat een einde moest komen
aan den oorlog. De pamfletten sloten met
de woorden „Leve het pacifisme van
Lenin!"
De Gpoe heeft een onderzoek ingesteld
en talrijke verdachten gearresteerd.
Verder wordt uit Tallin gemeld, dat
iederen dag treinen met landbouwproducten
uit Estland, Letland en Litauen naar Le-
ingrad vertrekken. Dit was reeds het geval
voor het uitbreken van de vijandelijkheden
in Finland, doch nadien is deze uitvoer nog
toegenomen.
Eerst waren deze landbouwproducten
bestemd voor de bevolking van Leningrad,
doch thans gaan zij naar het roode leger
in Finland.
