VREDELUST TE YERSEKE
BESTAAT 40 JAAR
Ernstig vS§@gtis!g©nge&yk lira NedJndië
1900-20 Jamuari-1940
YERSEKE Onze stichting voor Armen
verzorging bestaat 40 jaar-. Zeer zeker een
feit om feestelijk te herdenken, ware het
niet dat de toestand allerwege zoodanig is.
dat aan feestvieren niet gedacht kan wor
den.
Door de gansche wereldgeschiedenis heen
ziet men, dat de één rijk gezegend is met.
aardsche goederen, en dat de ander niet
in staat is, tot aan zijn laatsten levensdag
in zijn onderhoud te voorzien.
Nu Vredelust bij1 een mijlpaal staat, en
terugziet op een tijdvak van 40 jaren zieri
wij in onze gedachten al het vele goede,
•dat behoeftigen in die jaren mochten ge
nieten. Daarom zou het heugelijk her
denken 'van iets dat voor zoovellen een
■uitkomst was en is voor honderd procent
gewettigd zijn.
Hoeveel besprekingen zijn gehouden en
correspondenties gevoerd voordat het be
sluit genomen kon worden tot den bouw
van een Huis. voor Armenverzorging. Al
gemeen was men te volle overtuigd, dat de
wijze van Armenverzorging zooals dip
voor het jaar 1900 in Yerseke voor dé
behoeftige burgers werd toegepast drin
gend om verbetering riep 't Was dan ook
bij alle leden van het Burgerlijk Armbe
stuur een dure eisc-h geworden, dat deze
totaal onvoldoende wijze van verzorging
moest worden herzien. Bezag men de lo-
caiteiten waarin oude en hulpbehoevende
menschen hun treurig bestaan moesten
voortslepen, dan was van alle zijden te
beluisteren de stem van de afkeuring en
de roep om verbetering Na verkregen
machtiging van Ged. Staten van Zeeland
en van het dagelijksch bestuur der gemeen
te werd op 31 Mei 1899 het bouwen van
een stichting aanbesteed.
Na eenige stagnatie werd tenslotte het
werk gegund aan de heeren A. Martejjn
en L. Laban, onder leiding van de bouw
kundigen I. Hagé en Hl Snijders, die het
bouwplan hadden ontworpen. Zonder eeni
ge tegenspoed, of ongeval ging het werk
zoo vlug zijn gang. dat het gebouw in Ja
nuari van het jaar 1900 geheel voltooid
was en door het Armbestuur kon worden
overgenomen.
Op 20 Januari 1900 nadat Marinus Kos
ten en echtgenoote, die inmiddels tot va
der en moeder der stichting waren be
noemd zich geinstalleerd hadden werd
.Vredelust" officieel geopend, en betrok
ken de eerste verpleegden, gealimenteerden
van het Burgerlijk Armbestuur, de hun
aangewezen kamertjes Het waren Anth.
van Liere, Wa. de Puit en Jacomina Griep.
Al heel spoedige werden deze eerstelingen
.door anderen gevolgd
Op 31 Januari 1900 werd onder leiding
-van den voorzitter den heer W. v. Oeve-
ren, pas enkele weken overleden de eerste
vergadering in de daarvoor bestemde be-,
stuurskamer belegd In het eerste jaar
der stichting namen 24 personen hun in
trek in het gebouw.
Door aankoop van een ijzeren inrjjhek,
waarop'reeds de naam „Vredelust" stond,
was tegelijk een naam gevonden. „Vrede
lust" zou de naam der stichting zijn.
Thans is dit werk van weldadigheid ge
naderd aan een mijlpaal van 40 lange ja
ren, die echter ras zijn vervlogen Een tijd
vak, waarin velen zijn gekomen en ge-
,gaan. 1-Iet echtpaar Kosten werd opge
volgd door Pieter Jacobus Lavooij en Jo-
hanna Wijnand op 1 Juli 1911. Tot 1927
deden deze onafgebroken trouw hun
dienst
Na het overlijden van den heer Lavooij
•traden op 5 Dec. 1927 als vader en moeder
yan „Vredelust" op: Jan Kramer en Jan
netje van der Endt Zeer kort slechts
mocht de heer Kramer werkzaam zijn. Hij
overleed 20 Juli 1928.
Nadat verschillende jaren zijn vrouw
alleen de leiding uitgeoefend had, bijge
staan door een commissie uit het Armbe
stuur, werden met ingang van 1 Decem
ber 1934 benoemd tot vader en moeder:
David Kasse en Jacoba Suzanna Wonder-
gem die ontslag uit hun functie vroegen
'wegens benoeming' in een rusthuis te
Leeuwarden op 1 November 1937. In hun
plaats traden op en zijn nog in functie
Francois Meeuwse en Adriana Blieck.
Op 31 Maart 1939 nam de secretaris
penningmeester van het bestuur, de heer
C. de Jonge,, na een ambtsperiode van 40
jaar afscheid wegens het bereiken van
den pensioengerechtigden leeftijd.
Bij de opening der stichting was het
bestuur samengesteld uit de heer W. van
lOeveren, voorzitter. C. Hartoog, J. Schip
per, A. Sandee, Jae. Sandee en C de Jon
ge, secretaris-penningmeester. Thans na
40 jaren bezetten anderen bun zetels te we
ten de heeren Joh. Padmos' Sr. (Voorzit
ter), G. Daane, M Mol, L. J. de Rijke,
C. Hirdes en C. J. de'Jonge (secretaris-pen
ningmeester)
Gedurende deze 40 jaren werden in de
stichting opgenomen 128 personen;, in dien
tijd zijn overleden 82 personen; zijn uitge
treden 27 personen, terwijl de toestand van
2 inwoners van dien aard was, dat zij op
medisch advies naar een andere inrichting
moesten worden gebracht.
Welk een groot voorrecht is het dat
onze Gemeente een stichting voor Ouden
van dagen en Armenverzorging rijk is,
want wat zou er van een aantal onzer in
woners die wegens hun ouderdom, niet'
meer in hun onderhoud konden voorzien
geworden zijn indien Vredelust er niet was
geweest' Zij genoten daar een rustigen
ouden dag onder goede leiding en verc.
zorging.
Zeer zeker is het werk der Armenver
zorging een moeilijk werk. In de eerste
plaats een moeilijk werk omdat de ver
schillende karakters die er in een stich
ting verblijven, moeilijk allen te voldoen
zijn. Naarmate de ouderdom stijgt, wordt
het karakter er meestal niet beter op.
Groot geduld en bijzondere tact wordt van
de leiding gevraagd om allen in evenwicht
te houden Een dik boek zou geschreven
kunnen worden over het wel en wee, dat
„Vredelust" heeft gekend in deze veertig
jaren met zijn bewoners.
In de tweede plaats is het werk der Ar
menverzorging moeilijk wegens financieele
omstandigheden. Ook aan het Armbestuur
ging en gaat de neerslag in het economi
sche leven nie't ongestoord voorbij. Het
feit dat eigen middelen niet meer toerei
kend waren om in alle nooden te voorzien,
noodzaakte het bestuur subsidie te vragen
bij het gemeentebestuur. Het is steeds zeer
welwillend toegestaan. Niettegenstaande
dit moest met nog meer tact het financi
eele beleid gevoerd worden omdat uitein
delijk deze subsidie door de burgers onzer
gemeente opgebracht moet worden.
Maar „Vredelust" staat toch te midden
van de bevolking van Yerseke als het ge
bouw met de open deuren, voor ieder die
hulp noodig heeft, tiet is niet te beschrij
ven, welk een ouderdomsnood Vredelust
heeft gelenigd, in de veertig jaren die
voorbijgingen. Misschien niet door allen
gewaardeerd, doch zeker door een groot
gedeelte van hen die Vredelust hebben lee-
ren kennen als een toevluchtsoord, voor-
degenen die aan den avond van hun le
ven staan.
Vredelust dient onder alle omstandighe
den te blijven bestaan voor onze oude be
hoeftige medeburgers. Het groote werk der
barmhartigheid blijve het doel van het
bestuur.
Churchill.
Churchill over de neutralen.
„Zij hopen allen op de
Geallieerden."
De Engelsche minister van Marine, Chur
chill, heeft Zaterdag een radioredevoering
gehouden over den oorlogstoestand, waarin
5 hij o.a. het volgen-
zeide„iedereen1
j vraagt zich met ver-
s bazing af wat er
met den oorlog aan
hand is. Gedu-
j rende verscheidene
maanden hebben de
Nazi's woedende drei-
gingen geuit ten aan
zien van hetgeen zij
zullen doen met de
Westersche democra
tieën, en met het
Britsche en Fransche
rijk, wanneer zij een
maal tot den aanval
overgaan. Maar totdusver zijn het de klei
ne neutrale landen, die de spits van de
Duitsche kwaadaardigheid en Duitsche
wreedheid moeten afbijten. Neutrale sche
pen worden naar willekeur tot zinken ge
bracht, niet alleen door mijnen, maar door
koelbloedig overwogen en welbewust ge
richte torpedo's. De Nederlanders, de Bel
gen, de Denen, de Zweden en vooral de No
ren zien hoe hun schepen vernietigd wor
den, telkens wanneer zij in open zee kun
nen worden gepakt. Alleen in Britsche en
Fransche convooien kan veiligheid gevon
den worden.
Ik ben er zeker van, dat ons nog vele
verliezen en tegenslagen te wachten staan
.in den oorlog ter zee. Niettemin voel ik
mjj in staat te verklaren, dat de zaken, al
les wel beschouwd, nog niet zoo slécht
gaan. Inderdaad, de zaken gingen in geen
enkelen zeeoorlog nog nooit zoo goed als
thans.
De Nederlanders, wier diensten aan de
Europeesche vrijheid herinnerd zullen wor
den lang nadat de smet van Hitier zal zijn
weggevaagd van het pad der menschheid,
staan langs hun dijken zooals zij dit deden
tegen de tyrannen van weleer.
Geheel Scandinavië staat onder de bedrei
ging van Nazi's en Bolsjewisten. De Finnen,
die zich in den greep van het gevaar be
vinden, laten zien, waartoe vrije mannen
in staat zijn. De diensten, welke Finland
het menschdom bereidt, zijn prachtig. Hier
mede wordt aan de geheele wereld ge
toond, de bekwaamheid van het roode le
ger en van de roode luchtmacht.
Maar wat zou er gebeuren, indien al de
ze neutrale landen in een spontaan gebaar
hun plicht zouden doen overeenkomstig het
Volkenbondsliandvest en zich aaneen zouden
sluiten met het Britsche en Fransche rijk
tegen de agressie en tegen bet kwaad? Op
het oogenblik is hun toestand betreurens
waardig en deze zal nog erger worden. Zij
buigen nedérig en vreesachtig voor het
Duitsche gewelddreigement, zich troosten
de met de gedachte, dat Engeland en
Frankrijk den oorlog zullen winnen, dat zij
alle wetten en' overeenkomsten strikt zullen
naleven en dat inbreuken alleen van Duit
sche zijde verwacht kunnen worden.
Churchill besloot aldus: In dén feilen
strijd welke voor ons ligt, zijn 'wij vastbe
sloten ons niet te laten overtreffen in het
bewijzen van diensten aan de gemeenschap
pelijke zaak. Laten de groote steden als
Warschau, Praag en Weenen, zelfs temid
den van hun ellende, niet wanhopen. Hun
bevrijding is zeker. De dag zal komen, waar
op de vreugdeklokken weer door Europa
zullen klinken en waarop de overwinnende
landen, die dan niet alleen meestér zijn
over hun vijanden maar over zichzelf, plan
nen zullen maken in gerechtigheid, in tra
ditie en in vrijheid en uitvoering zullen ge
ven aan het bouwen van een huis, waarin
plaats zal zijn voor iedereen".
„NIET NOODIG, MIJNHEER
CHURCHILL."
In een commentaar op de redevoering
van Churchill zegt de „Nation Beige":
„België heeft nooit een vreemde stem noo
dig, zelfs niet een vriendschappelijke, die
met de beste bedoelingen spreekt, om het
Zaterdag had, gelijk gemeld, een korte plechtigheid plaats bij het gedenkteeken van P. Louwerse te
O. en 'W: Souburg. Het plechtige moment: twee schoolkinderen hangen een krans om het borstbeeld
van den beroemden schrijver van kinderboeken.
K. N. I. L. M.-toestel bij h@t vertrek van
Bali in zee gestort.
Acht dooden.
Het vliegtuig van de KNILM, de PK-AFO,
een Lockheed-toestel, dal gisteren van Ba
tavia op weg naar Australië is vertrokken,
is na den start van het eiland Bali, ten
Oosten van Java, in zee gestort Acht in
zittenden zün daarbij omgekomen, namelijk
de eerste piloot J. J. Schott, de tweede pi
loot D. H. Janzee, de marconist A. von
Ende, alsmede vijf passagiers, te weten de
heeren Harper, Johnston. Kanji, Learrayd
en de echtgenoote van den KNILM-verte-
genwoordiger te Sydney, mevr. Mynlieff.
De mecanicien Van 't Riet heeft een
dubbele beenbreuk bekomen Zijn toe
stand is niet onbevredigend:
Tot dusver zijn de stoffelijke overschot
ten geborgen van den gezagvoerder en
twee passagiers, zoodat nog vijf personen
worden vermist.
Het 'grootste gedeelte van het wrak van
het vliegtuig is op het, strand getrokken
Daarin zijn geen lijken aangetroffen.
De heer Harper was afkomstig uit Sin
gapore, de heeren Johnston en Kanji uit
Calcutta en de heer Learayd uit Londen
Een gedeelte van de post en de vracht,
welke het verongelukte toestel vervoerde,
kon worden geborgen.
Bü het neerkomen van het vliegtuig
sloeg het voorste gedeelte van het toestel
af, zoodat de romp open kwam en de post
gedeeltelijk uit het toestel viel en kort
daarop aanspoelde.
De voorloopige bijzonderheden geven
aanduiding van de oorzaak van den ramp,
welke mogeMIk niet kan worden nagegaan.
De mecanicien Van "t Riet stond bekend
als een bijzonder nauwkeurig man, terwijl
commodore Schott in zijn langjarige vlieg-
loopbaan al meermalen blijk gaf onder
alle omstandigheden de uiterste kalmte en
de uiterste zorgvuldigheid in acht te ne
men.
De heer Van 't Riet dankt zijn levens
behoud aan het feit dat hij uit het toe
stel werd geslingerd en op een zandplaat
terecht kwam.
De weersomstandigheden waren niet
ongunstig, aidus de ontvangen rapporten,
zoodat ook daaraan het ongeluk niet kan
worden toegeschreven.
KNILM-kringen en vele anderen, die
commodore Schott kenden, betreuren diep
zijn heengaan. Hij was een uitstekend vlie
ger.
De slag is bijzonder groot en onverwacht
daar, zooals bekend, dit het eerste fatale
ongeval is dat aan een toestel van de
KNILM overkomt.
De ramp van de PK-AFO werd te Ba
tavia bekend door een telefonische mede-
deeling uit Bali aan den vertegenwoordi
ger van de KNILM. Deze waarschuwde
ten spoedigste de autoriteiten, den techni-
schen dienst, enz
Vanmorgen is van Tjilititan een Lock
heed toestel van de KNILM vertrokken,
die den dienst van de verongelukte PK-
AFO zal overnemen. Gezagvoerder van dit
toestel is de heer Reyers. Met het toestel
vliegen mede de leden van den techni-
sclien dienst van de KNILM. die voor de
berging van het toestel zorg zullen dra
gen en de commissie van onderzoek.
In het hulpvliegtuig zullen te Soerabaja
nog twee passagiers worden opgenomen,
waaronder de piloot De Graaf, die even
eens naar Bali meevliegen.
LAATSTE BERICHTEN
JAPANSCHE S.S. „TAZEVIA MARL"
VLOTGESLEEPT.
Door dertien sleepbooten.
Het Japansche s.s. „Tazima Maru", dat
nabjj Walsoorden omhoog zat, is vanmiddag
door dertien sleepbooten vlot gesleept'. Het
schip zal vermoedelijk de reis voortzetten
naar Antwerpen.
Weer vreemde vliegtuigen boven
ons land.
De regeeringspersdienst meldt:
Hedenmiddag hebbenzich pp groote
hoogte vreemde vliegtuigen van onbekende
nationaliteit van Oost .naar West' over ons
land bewogen en zijn liet laatst tussclien
Rotterdam en Den Haag' gesignaleerd. Onze
luchtdoelarfillerie heeft' ze onder vuur ge
nomen, terwijl Nederlandsche vliegtuigpa
trouilles zijn opgestegen.
tot zijn plicht te roepen. Neen, mijnheer
Churchill, België geeft zich niet over aan
vrees. België voedt geen krokodil, het is
bereid zijn gebied te verdedigen tegen iede-
ren buitenlandschen aanval".
EEN PARADIJS EN EEN
SLAGVELD.
Het Itaiiaansche bïad"7,Popo 1 od i Roma"
publiceert de rede van Churchill onder den
kop: „De eerste lord der admiraliteit tracht
de neutralen te terroriseeren om ze er toe
te brengen aan den kant van Frankrijk en
Engeland te gaan staan".
De „Régime Fascista" zegt in een op
schrift: „Churchill doet openlijk een
roep op de neutralen en belooft hun een
paradijs op aarde". In Itaiiaansche politie
ke kringen ziet men in de rede een recht
vaardiging voor de veelvuldig in de Itaii
aansche bladen geuite beschuldigingen, dat
Engeland en Frankrijk al eenigen tijd hun
uiterste best doen om het slagveld uit te
breiden tot geheel Europa.
Hevige brand op
lialiaansch mailschip
Er waren 600 menschen
aan boord.
Gisteren is brand uitgebroken aan boord
'an het Itaiiaansche mailschip „Orazio",
lat 11,669 ton meet en ondei'weg was
ran Barcelona naar Genua.
Het schip bevond zich op 60 mijl van
Barcelona, toen de brand uitbrak. Gister
avond werden SOS seinen uitgezonden
aan alle in de nabijheid varende schepen,
waarin medegedeeld werd, dat de redding
booten met de passagiers waren neergëla-
ten
Havas meldt verder, dat onmiddellijk
na ontvangst vande SOS-seinen twee
Fransche torpedobootjagers naar de plaats
des onheils zijn gezonden om de schip
breukelingen op te pikken. In verschillen
de ziekenhuizen en klinieken te Marseille
zijn alle maatregelen getroffen om de
schipbreukelingen op te nemen
Ook andere schepen hadden de noodsei
nen opgevangen en zich naar de plaats
des onheils begeven. Een Italiaansch schip
heeft reeds 47 schipbreukelingen op Cor
sica aan land gezet. De Fransche oorlogs
schepen hebben eveneens een groot aantal
opvarenden aan boord genomen
NEDERLANDERS AAN
BOORD.
Lissone-Lindeman. agenten der scheep
vaartmaatschappij „Italia" deelen ons me
de. dal meerdere Nederlanders met dit
schip onderweg waren, o.a naar Bogota,
Arica: La Guaira en Valparaiso.
Dadelijk na het bekend worden der ramp
is telegrafisch om inlichtingen betreffende
de betrokken Nederlanders verzocht, zoo
dat men hoopt de namen der geredden
spoedig te vernemen
Een sloep van de „Orazio", niet 7 perso
nen aan boord wordt vermist.
INGEZONDEN STUKKEN
VOOR FINLAND.
M. de Red.
Mogen wij voor het volgende eenige
plaatsruimte? Bij voorbaat onzen dank.
Voor de Finland-bijeenkomst die Dinsdag
dagavond 8 u. 15 in de Geref. Kerk, Hof
plein te Middelburg zal worden gehouden
bestaat in breeden kring sympathieke be
langstelling. De uitermate deskundige spre
ker, de heer v. d. Vlugt, zal in zijn cause
rie zijn gehoor op een zeer leerzame en
nuttige voordracht onthalen, die veel bij
draagt tot kennis en inzicht over het Fin-
sche land, volk en haar jongste geschiede-
"s.
Ter bevordering van een goed verloop
raden wij den belangstellenden aan: koop
vandaag of morgen ochtend nog een toe
gangsbewijs bij de boekhandelaren, dat
voorkomt het risico van lang te moeten
wachten wat in de wintersche temperatuur
niet bepaald aangenaam is. Anderzijds geeft
het waarborgen dat het programma zoo
veel mogelijk op tijd kan worden afge
werkt. Laat geen gezonde koude U weer
houden deze samenkomst te bezoeken, be
denk dat de Finnen onder veel lagere tem
peraturen hun offers brengen.
Het comité van aanbeveling.
KERKNIEUWS
Ned. Chr. Radio Vereeniging.
De algemeene vergadering van de Prov.
afdeeling Zeeland van de Ned Chr. Radio
Vereeniging zal. naar wij vernemen, Vrij
dag 1 Maart as. te Middelburg
in het Militair Tehuis worden gehouden.
Aan de orde komen o.a. verschillende
verkiezingen Voor het algemeen bestuur
zijn aan de beurt van aftreding de heeren
E. J. de Bruin te Arnhem, H A. Jellema
te Garijp. K, Lantermans te Stadskanaal en
P. C. Tolk te Hilversum, die allen herkies
baar zpn
Ook moet worden voorzien in de ver
kiezing van een lid van de Prov. commis
sie in verband met het overlijden van den
heer J. A Dominicus te Wemeldinge.
Voorts moeten drie leden van den ver-
eenigingsraad worden gekozen in verband
met de periodieke aftreding van de heeren
A. de Poorte te Middelburg, Joh. Ver-
burg te Kamperland en A( van Westree-
nen te Middelburg, die allen herkiesbaar
zijn.
Voor het stellen van vragen in verband
met vereenigingszaken zullen een paar le
den van het algemeen bestuur aanwezig
zjjn.
Vrijdagavond werden door ds. Neerbos uit
Rilland in de kerk der Geref. Gemeente
te Hoede kens kerke in hun kerke
lijk ambt bevestigd de heeren P. Louisse
als ouderling en I. Nieuwenhuize en A.
Lindhout als diaken.
Geref. Gemeenten.
De Part. Synode van het Zuiden der
Geref. gemeenten heeft benoemd tot afge
vaardigden naar de Generale Synode de
heeren ds J. v, d. Berg te Krabbendijke.
ds. B. v. Neerbos te Rilland-Bath. ds. A.
Verhagen te Middelburg en ds A- Visser
te Aagtekerke-Oostkapelle en de ouder
lingen Joh. de Kok. J. J. \t Klinken, W.
Meïjaard. J v. Weele, L. Hoekman. J.
Poppe, H. Cycouw en Joh, v Zweeden.
Tot deputaten naar de Noordelijke Sy
node benoemde zij als primi de predikan
ten ds A. Verhagen en ds. J. v. d. Berg
en als secundi ds. A. Visser en ds. B. v.
Neerbos
De Synode besloot aan de Generale Sy
node voor te stellen middelen te beramen
om goede oude schrijvers meer onder het
opkomend geslacht te verspreiden tot be
wering en bevestiging van de zuivere leer.
Tot deputaat voor de inwendige zending
is het R Kath. Zuiden werd benoemd ds.
A. Visser.
Na voor de vierde maal te zijn beroepen,
heeft ds. A. van Stuyvenberg te Benthui
zen thans het beroep naar de Geref. Gem.
te Ierseke aangenomen.
Sinds het vertrek van ds. Kersten in Mei
1926 was dit het dertigste beroep dat werd
uitgebracht.
Ned, Herv. Kerk
Beroepen te Linscholen ds. J. van den
Heuvel te Poortvliet.
Geref. Kerken.
Benoemd als hulppediker te Leidschen-
dam. M N. de Wolf. cand. te G r ij p s-
kerke.